بازار؛ گروه خودرو: هرچند ممنوعیت واردات خودرو از سوی متولیان حمایت از تولید داخل و جلوگیری از خروج منابع ارزی عنوان می‌شود؛ اما این مساله به اعتقاد بعضی از کارشناسان و نمایندگان مجلس نبود منابع ارزی برای واردات است. موضوعی که به تازگی سید محسن دهنوی، عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به اینکه ممنوعیت در راستای حمایت از تولید داخل نیست، در گفتگو با بازار اظهار داشت: «ارز ندارند که واردات را ممنوع کرده اند وگرنه واردات بی رویه ادامه می‌یافت.»
بنابراین در شرایطی که به اعتقاد برخی از نمایندگان مجلس، ممنوعیت واردات در راستای حمایت از تولید نیست؛ موضوع حفظ منابع ارزی و نداشتن چنین منابعی نیز از سوی عده‌ای دیگر مورد نقد قرار می‌گیرد. علی خسروانی، کارشناس بازار خودرو در این باره به بازار گفت: کافی است سری به اطلاعات منتشر شده در خصوص واردات میوه‌ها و موادغذایی از جمله موز و روغن پالم بزنیم، خواهیم دید نیمی از منابع ارزی که سالانه صرف واردات خودرو می‌شد طی این چندسال ممنوعیت به واردات کالاهای غیراساسی اختصاص داده می‌شود.
خسروانی، کارشناس بازار خودرو: بحث حفاظت از منابع ارزی با وجود تخصیص میلیاردها دلار برای واردات کالاهای غیر ضروری بهانه‌ای بیش نیست. تنها دلیلی که می توان برای ممنوعیت واردات عنوان کرد، ایجاد انحصار در حوزه خودرو برای عده ای خاص است
حفظ منابع ارزی بهانه است
این کارشناس اضافه کرد: در صورتی که نسبت اهمیت کالایی همچون موز را با خودرو مقایسه کنید، در می یابید که هر دو تولید داخل دارند. حالا فرض بگیرید که با یک منابع ارزی محدود بر سر دوراهی قرار گرفته‌ایم که این منابع را به واردات میوه یا خودرو اختصاص دهیم؟ باید از خودمان بپرسیم کدام یک از اهمیت بالاتری برخوردار است و کدام یک سبب افزایش سطح رضایتمندی جامعه می‌شود؟
خسروانی تاکید کرد: نکته قابل ملاحظه این است که حجم منابع ارزی صرف شده برای واردات روغن پالم نیز قابل توجه است؛ البته واردات مواد غیر ضروری فقط به پالم و موز محدود نمی‌شود و طیف وسیع‌تری از کالاهایی با نمونه مشابه داخلی و غیر ضروری هرساله وارد کشور می‌شوند. بنابراین بعضی از متولیان چطور از ارزبری خودرو صحبت می‌کنند و می‌گویند خودرو وارد نکنید تا منابع ارزی حفظ شود؟
کارشناس بازار خودرو با اشاره منابع ارزی دیگری که صرف لوازم آرایشی و اسباب‌بازی می‌شود، اضافه کرد: بحث حفاظت از منابع ارزی با وجود تخصیص میلیاردها دلار برای واردات کالاهای غیر ضروری بهانه‌ای بیش نیست. تنها دلیلی که می توان برای ممنوعیت واردات عنوان کرد، ایجاد انحصار در حوزه خودرو برای عده ای خاص است.
بر اساس اطلاعات گمرک جمهوری اسلامی ایران، حجم واردات خودرو انجام شده طی ۱۲ ماه سال ۹۶ به تعداد ۷۰ هزار و ۷۵ دستگاه خودرو و به ارزش یک میلیارد و ۸۳۸ میلیون و ۸۵۱ هزار دلار اعلام شده است. بنابراین برخی از مسئولان معتقدند برای حفظ منابع ارزی چاره‌ای جز ممنوعیت واردات نبود
موز در صدر واردات کالاهای غیرضروری
شایان ذکر است بر اساس اطلاعات گمرک جمهوری اسلامی ایران، حجم واردات خودرو انجام شده طی ۱۲ ماه سال ۹۶ به تعداد ۷۰ هزار و ۷۵ دستگاه خودرو و به ارزش یک میلیارد و ۸۳۸ میلیون و ۸۵۱ هزار دلار اعلام شده است. بنابراین برخی از مسئولان معتقدند برای حفظ منابع ارزی چاره‌ای جز ممنوعیت واردات نبود. این در شرایطی است که در سال‌های ۹۶ و ۹۷ بیش از ۲ میلیارد دلار صرف واردات انواع میوه‌ها از جمله موز، آناناس، گلابی هندی، انبه و منگوتین، پرتقال، بادام زمینی و سایر کالاهایی همچون پالم اویل، توتون و تنباکو، تنباکوی قلیان، بنزن، کاغذ دیواری شده است.
نکته قابل توجه این است که در برخی از این کالاها نه تنها تولید داخل وجود دارد بلکه هر ساله بخشی از تولیدات به کشورهای خارجی نیز صادرات می شود. در ادامه براساس اطلاعات اتاق بازرگانی حجم ارز خارج شده برخی از کالاهای وارداتی فقط در سال‌های ۹۶ و ۹۷ آورده شده است؛ موز سبز تازه یا خشک کرده به ارزش ۹۰۸ میلیون و ۱۲۰ هزار دلار؛ آناناس، گلابی هندی، انبه ومنگوتین، پرتقال و بادام زمینی به ارزش ۱۲۳ میلیون و ۵۰ هزار دلار؛ البته به پوره موز، انبه، پشنکفروت، لیچی و آناناس نیز ۱۵ میلیون و ۵۳۹ هزار دلار وارد شده است.
همچنین طی این دو سال حجم واردات پالم اویل که به عنوان یکی از روغن‌های مضر برای مصرف خوراکی معرفی می‌شد نیز بیش از ۶۴۴ میلیون دلار عنوان شده است. منابع ارزی خارج شده برای واردات رسمی توتون و تنباکو نیز بیش از ۲۵۷ میلیون دلار بوده است. بنزین با ۱۲۰ میلیون و ۹۶ هزار دلار و کاغذ دیواری با ۱۱۳ میلیون و ۵۰۲ هزار دلار در انتهای این لیست قرار دارند.
البته حجم واردات کالاهایی که نمونه داخل دارند یا چندان ضرورتی برای واردات ندارند بیش از آمار ارائه شده است اما به دلیل تعدد و منابع ارزی جزئی تر که به آن‌ها اختصاص داده شده، همچنین برای جلوگیری از طولانی شدن این گزارش آورده نشده است. اما به سادگی می‌توان اطلاعات مذکور را یا در پایگاه اطلاع رسانی گمرک و یا اتاق بازرگانی مشاهده کرد.
در شرایطی که در سال ۹۹ حتی منابع ارزی برای واردات مواد اولیه و قطعات نیم ساخته خودرو بدون نمونه داخلی به قدر کافی نبود و اغلب قطعه‌سازان با چالش شدیدی در زمینه تامین ملزومات شان برای تولید و کمک به جهش تولید خودروسازی مواجه بودند؛ ۸۵۷ میلیون و ۸۵۲ هزار دلار صرف واردات موز، آناناس، انبه و غیره شد
خروج ۳ میلیارد دلار از منابع ارزی
علاوه بر منابع ارزی که طی دو سال ۹۶ و ۹۷ برای کالاهای یاد شده از کشور خارج شده است، در شرایطی که در سال ۹۹ حتی منابع ارزی برای واردات مواد اولیه و قطعات نیم ساخته خودرو بدون نمونه داخلی به قدر کافی نبود و اغلب قطعه‌سازان با چالش شدیدی در زمینه تامین ملزومات شان برای تولید و کمک به جهش تولید خودروسازی مواجه بودند، خودروهای زیادی در نبود قطعه به کف کارخانه‌ها هدایت شدند و بر هزینه‌های افزوده شد؛ ۸۵۷ میلیون و ۸۵۲ هزار دلار صرف واردات موز، آناناس، انبه، گلابی، منگوتین، بادام زمینی، انواع توتون و تنباکو و همچنین کاغذ دیواری شد.
وارداتی که همین کالاها طی سه سال اخیر بیش از ۳ میلیارد دلار ارز از کشور خارج کرده است، بنابراین اگر بحث حفاظت از منابع ارزی بود نباید این حجم از واردات انجام می‌شد یا باید در حد محدود می‌بود با این حال مسئولان دولتی ترجیح دادند منابع ارزی از تولید و واردات خودرو گرفته و به کالاهای بعضا غیرضروری اختصاص داده شود.
گفتنی است واردات خودرو در تاریخ ۳۰ خرداد ۹۷ به دستور محمد شریعتمداری، وزیر وقت وزارت صنعت، معدن و تجارت ممنوع اعلام شد؛ البته دستور شبانه وی که طی نامه‌ای اعلام شد، فقط محدود به واردات خودروهای جدید نمی‌شد و شامل تمام خودروهای داخل گمرک بود. تعداد خودروهای وارد شده پیش از ممنوعیت واردات ۱۴ هزار دستگاه عنوان می‌شد که هنوز مراحل ترخیص آن‌ها کامل نشده و بعد از ممنوعیت، خروج خودروها از گمرک دشوار و زمان بر شد.
اگرچه چندهزار دستگاه از آن خودروها هنوز مجوز ترخیص نگرفته اند و برای واردکننده‌های بسیاری با این دستور وزیر وقت، پرونده‌های قضایی تشکیل شد. دستوری که به اعتقاد کارشناسان بازار خودرو طی یک شب شمار بسیاری از فعالان مستقیم و غیرمستقیم حوزه واردات را از کار بیکار و بازار خودرو را دچار آشفتگی پیوسته افزایش قیمت‌ها کرد و همچنان این ممنوعیت ادامه دارد.
نظر شما