بازار؛ گروه بین الملل: بر اساس تازه‌ترین ارزیابی منتشر شده توسط کمیسیون مس شیلی (Cochilco)، که معتبرترین نهاد دولتی تحلیل بازار مس در سطح بین‌المللی محسوب میشود، چشم‌انداز جهانی مس در سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ وارد مرحله‌ای تازه و متفاوت از دهه‌های گذشته شده است. این نهاد با به‌روزرسانی برآوردهای خود، بالاترین پیش‌بینی قیمتی ثبت‌شده را ارائه داده و مدعی شده که میانگین قیمت مس در سال ۲۰۲۵ برابر با ۴٫۴۵ دلار به‌ازای هر پاوند و در سال ۲۰۲۶ حدود ۴٫۵۵ دلار خواهد بود.
مهمترین عامل محرک افزایش قیمت مس، محدودیت ساختاری در سمت عرضه است
این ارقام که نسبت به پیش‌بینی‌های قبلی حدود ۱۵ سنت افزایش داشته‌اند، نشان‌دهنده تغییرات عمیق در ساختار عرضه و تقاضا و شکل‌گیری یک روند صعودی پایدار در قیمت این فلز استراتژیک هستند. مهم اینکه رشد قیمت پیش‌بینی‌شده نه‌تنها یک واکنش کوتاه‌مدت بازار محسوب نمی‌شود، بلکه بر پایه مجموعه‌ای از عوامل بنیادی و بلندمدت استوار است که به نظر می‌رسد طی سال‌های آینده نیز ادامه خواهند یافت.
مهمترین عامل محرک افزایش قیمت مس، محدودیت ساختاری در سمت عرضه است. شیلی به عنوان بزرگترین تولیدکننده مس جهان با سهمی بیش از یک‌سوم بازار، در سال‌های اخیر با مجموعه‌ای از چالش‌های عملیاتی، فنی و زیست‌محیطی دست‌وپنجه نرم کرده است. برآورد کوچیلکو نشان می‌دهد که تولید این کشور در سال ۲۰۲۵ تنها رشد بسیار ناچیز ۰٫۱ درصدی خواهد داشت و از ۵٫۵۵ میلیون تن به حدود ۵٫۵۶ میلیون تن خواهد رسید که این میزان افزایش، پاسخگوی نیاز طبیعی صنایع داخلی این کشور و بازارهای جهانی نیست. برای سال ۲۰۲۶ نیز با وجود پیش‌بینی رشد ۲٫۵ درصدی، تولید کل مس شیلی به حدود ۵٫۶ میلیون تن خواهد رسید که باز هم در حدی نیست که بتواند شکاف میان عرضه و تقاضای جهانی را پر کند. علاوه بر این، مشکلات عملیاتی در برخی از معادن مهم از جمله حادثه اخیر در معدن El Teniente و محدودیت‌های زیست‌محیطی در پروژه‌های نیازمند توسعه موجب شده است ظرفیت‌های واقعی تولید بسیار پایین‌تر از هدف‌گذاری‌ها باشد. بسیاری از معادن قدیمی نیز با کاهش طبیعی عیار کانسنگ، بالارفتن هزینه استخراج و نیاز به سرمایه‌گذاری‌های سنگین روبه‌رو هستند که سرعت توسعه را کند می‌کند.
این محدودیت عرضه در شرایطی رخ می‌دهد که تقاضا برای مس با سرعت بی‌سابقه‌ای در حال رشد است. جهان در مسیر گذار انرژی به سمت برق‌رسانی گسترده، خودروهای برقی، شبکه‌های انتقال توان فوق‌پیشرفته، مراکز داده با مصرف انرژی بالا و توسعه زیرساخت‌های دیجیتال قرار دارد. تمامی این بخش‌ها متکی بر مس هستند؛ زیرا مس در میان فلزات متداول، بالاترین رسانایی حرارتی و الکتریکی را داشته و هنوز هیچ جایگزین اقتصادی قابل اتکایی برای آن معرفی نشده است. توسعه سریع خودروهای برقی، که مصرف مس آن‌ها بین سه تا چهار برابر بیشتر از خودروهای بنزینی است، به تنهایی محرک جدیدی برای افزایش تقاضا محسوب میشود. همچنین صنعت انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه توربین‌های بادی دریایی، نیاز گسترده ای به این فلز اساسی دارند. حتی در صنایع فناوری پیشرفته نیز به دلیل رشد مراکز داده، توسعه ۵G، و گسترش هوش مصنوعی، حجم کابل های مورد نیاز و زیرساخت‌های الکتریکی به‌طور چشمگیری بالا رفته و این روند در سال‌های پیش‌رو نیز افزایش خواهد یافت.
افزایش پایدار قیمت مس هزینه تولید را در صنایع ساختمانی، الکترونیک، خودروسازی و تجهیزات صنعتی بالا می‌برد. این افزایش قیمت به‌طور مستقیم بر هزینه نهایی کالاهای مصرفی و صنعتی اثر گذاشته و می‌تواند نرخ تورم در بخش‌های مرتبط را تحت فشار قرار دهد
در کنار عوامل موثر بر روند عرضه و تقاضا، شرایط اقتصاد کلان و سیاست‌های پولی نیز نقش قابل توجهی در تقویت قیمت مس داشته‌اند. نوسانات ارزش دلار آمریکا که مبنای قیمت‌گذاری مس در بازارهای جهانی است، تغییرات نرخ بهره و جریان سرمایه‌گذاری در بازار کالاهای پایه همگی موجب شده‌اند نوسان قیمت مس نسبت به گذشته حساس‌تر و پویاتر شود. هر زمان که بازارها انتظار کاهش نرخ بهره یا تضعیف دلار را داشته باشند، تقاضا برای مس و سایر فلزات اساسی افزایش می‌یابد؛ چراکه سرمایه‌گذاران این بازارها را به‌عنوان ابزاری برای پوشش ریسک انتخاب می‌کنند.
بر اساس گزارش Cochilco، افزایش پایدار قیمت مس نه تنها متأثر از عوامل کوتاه‌مدت نیست، بلکه نشانه یک تغییر ساختاری مهم در بازار جهانی این فلز است؛ تغییری که حاصل تلاقی محدودیت عرضه طولانی‌مدت و تقاضای رو به رشد ناشی از فناوری‌های نوین محسوب می شود
از سوی دیگر، شرایط ژئوپلتیکی مانند تنش‌های تجاری، محدودیت‌های صادراتی، قوانین جدید محیط زیست، و موضوعات مربوط به ملی‌سازی منابع طبیعی در کشورهای تولیدکننده، فضای عرضه را بیش از پیش متأثر کرده و حتی خطر کاهش بیشتر تولید را برجسته ساخته‌اند.
پیامد این تحولات برای اقتصاد جهانی، صنعت و تجارت بین‌المللی قابل توجه است. افزایش پایدار قیمت مس هزینه تولید را در صنایع ساختمانی، الکترونیک، خودروسازی و تجهیزات صنعتی بالا می‌برد. این افزایش قیمت به‌طور مستقیم بر هزینه نهایی کالاهای مصرفی و صنعتی اثر گذاشته و می‌تواند نرخ تورم در بخش‌های مرتبط را تحت فشار قرار دهد. در کشورهای صنعتی که حجم بالایی از مس وارد می‌کنند، این مسئله ممکن است به تشدید کسری تجاری یا افزایش هزینه‌های تولید منجر شود. در مقابل، کشورهای صادرکننده مانند شیلی، پرو، جمهوری کنگو و زامبیا احتمالاً درآمدهای بالاتری را تجربه خواهند کرد. اما این افزایش درآمد نیز با ریسک‌های عملیاتی و سیاسی همراه است. بر اساس گزارش Cochilco، افزایش پایدار قیمت مس نه تنها متأثر از عوامل کوتاه‌مدت نیست، بلکه نشانه یک تغییر ساختاری مهم در بازار جهانی این فلز است؛ تغییری که حاصل تلاقی محدودیت عرضه طولانی‌مدت و تقاضای رو به رشد ناشی از فناوری‌های نوین محسوب می شود.
با اینحال، باید در نظر داشت که ریسک‌های طبیعی بازار نیز می‌توانند مسیر قیمت‌گذاری را تغییر دهند. وقوع رکود جهانی یا کاهش سرعت سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها می‌تواند تقاضا را کاهش دهد. در صورتی که کشورهای صنعتی موفق به جایگزینی بخشی از مصرف مس با مواد جدید یا فناوری‌های کم‌مس شوند، ممکن است بخشی از فشار قیمتی تعدیل شود. همچنین افزایش ظرفیت تولید از طریق پروژه‌های جدید استخراج در آمریکای جنوبی، کانادا و آفریقا می‌تواند در میان‌مدت بخشی از شکاف عرضه را کاهش دهد، هرچند تحقق این پروژه‌ها معمولاً سال‌ها زمان می‌برد. مجموع این عوامل نشان می‌دهد که هرچند امکان نوسان کوتاه‌مدت وجود دارد، اما برآیند نیروهای بازار مسیر کلی قیمت مس را در سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ در جهت صعودی و پایدار قرار داده است.
نظر شما