امید محمدی؛ بازار: لاستیک یکی از قطعات مصرفی و مهم در خودرو است که علاوه بر تاثیرگذاری در اقتصاد و نرخ حمل ونقل، پارامتر مهم ایمنی نیز محسوب می‌شود. در دو سال گذشته مشکلات عدیده در تامین تایر خودروهای سواری و سنگین در بازار ایجاد شد. اغلب مصرف کنندگان با چالش قدرت خرید مواجه شدند، مساله‌ای که دولت با عدم حمایت و تامین ارز مشکلات را دوچندان کرد. از سوی نیز گاهی در خصوص کیفیت لاستیک‌های داخلی مشتریان رضایت چندانی نداشته و همواره از قیمت براساس کیفیت گله دارند. با این تفاصیل به سراغ فربد زاوه کارشناس صنعت خودرو رفتیم تا این موضوع را بررسی کنیم.
صنعت حمل و نقل را غیر از معیشت مردم به گروگان یک صنعت گرفتند، به امید اینکه تولیدکننده داخلی محصول مذکور را عرضه کند. زمانی که واردات لاستیک TBR را برای فعالیت یک واحد تولیدی ممنوع می‌کنند، مردم مجبورمی‌شوند محصولات کشاورزی، مواد غذایی و معیشت‌شان را به دو برابر قیمت خریداری کنند
* تولیدکنندگان تایر مدعی هستند که کیفیت و قیمت بسیار مطلوب دارند، اما در بازار شاهد عکس این موضوع هستیم، نظر شما در این خصوص چیست؟
برای بهبود کیفیت و تولید لاستیک‌ها، واردات این محصول را باید آزاد شود. در این صورت اگر برندهای داخلی توانستند در بازار رقابت و حضور داشته باشند، قطعا موفق هستند. اگر هم واردات آزاد نمی‌شود، تولیدکنندگان لاستیک برای صحت ادعا محصولات‌شان را به جای عرضه به بازار داخل، صادر کنند. مگر مدعی کیفیت و قیمت روز محصولات‌شان نیستند، با این اوصاف اجازه دهند مشتریان در بازار لاستیک وارداتی خریداری کنند. آن گاه مشتری حق انتخاب خرید براساس گرانی یا ارزانی محصول خواهد داشت.
تولیدکنندگان لاستیکی که مدعی هستند، چرا نمی‌توانند محصولات‌شان را صادر کنند؟ بازارهای عراق، امارات و افغانستان و... را که در منطقه داریم، کشوری مانند عراق از چین اقدام به واردات تایر می‌کند. اما از تولیدات ایرانی محصول وارد نمی‌کند. دلیل این موضوع نیز گرانی با کیفیت پایین است. مشتریان هوشمند هستند و براساس شعور اقتصادی اقدام به خرید و انتخاب محصول می‌کنند
* خودروهای سنگین نیز در حدود دو سال هست با مشکل تامین تایر مواجه هستند، از سوی به گفته کارشناسان واردات تایر این خودروها باید با حمایت دولت انجام شود. به نظر شما صنعت لاستیک سازی هم پای صنعت خودرو پیشرفت کرده است؟
هر دو صنعت مذکور هم پا هستند اما پیشرفت نکردند، موضوع این هست که هر دو نیز به نیاز مشتریان پاسخ نداده و دردسر ایجاد کردند. متاسفانه این مساله درک نمی‌شود که مابین صنعت لاستیک و یک تولید کننده تفاوت وجود دارد، اینکه یک واحد تولیدی باید فعال باشد، ارتباطی به صنعت آن ندارد. کمااینکه در کشور به اجبار خودروسازی را فعال نگهداشتند. ما در صنعت خودرو نبودیم و هیچ کس هم نمی‌تواند مدعی شود که صاحب صنعت خودرو هستیم. البته معمولا سیاسیون مدعی صاحب صنعت خودرو در کشور هستند. می‌ببینیم که خودروسازان محصولات را با دو برابر قیمت عرضه می‌کنند، اما همچنان ضرر می‌دهند. در صنعت لاستیک نیز همین مشکلات را داریم که در بخش تایرهای TBR بیشتر است.
ارزش فروش لاستیک خودروهای تجاری یا همان TBR به کالا نبوده بلکه به مصرف آن مربوط است. این مساله سبب می‌شود هزینه حمل‌و نقل و صنعت حمل ونقل تغییر کند. صنعت حمل و نقل را غیر از معیشت مردم به گروگان یک صنعت گرفتند، به امید اینکه تولیدکننده داخلی محصول مذکور را عرضه کند. زمانی که واردات لاستیک TBR را برای فعالیت یک واحد تولیدی ممنوع می‌کنند، مردم مجبورمی‌شوند محصولات کشاورزی، مواد غذایی و معیشت‌شان را به دو برابر قیمت خریداری کنند. تمام این موارد نیز با هدف ادامه فعالیت یک مجموعه یا چند مجموعه تولید تایر که حداکثر ۵۰۰ نفر نیرو مشغول به کار دارند، انجام می‌شود. اگر فضا را آزاد بگذارند به دلیل ارزانی انرژی و دستمزد پایین نیروانسانی می‌توانیم به حدی تولید لاستیک داشته باشیم که چین نمی‌تواند با ما رقابت کند، بلکه باید برای ما تعرفه وضع کند. زیرا صنعت لاستیک نیازمند انرژی، نیرو انسانی و مواداولیه به ویژه کائوچو است. اگر کائوچو نداریم وارد کنیم مانند تمام دنیا، صاحب پتروشیمی نیز هستیم. در نتیجه با پایین بودن نرخ انرژی و نیروی انسانی چطور نمی‌توانیم به قیمت چین لاستیک تولید کنیم؟ تولیدکنندگان لاستیکی که مدعی هستند، چرا نمی‌توانند محصولات‌شان را صادر کنند؟ بازارهای عراق، امارات و افغانستان و... را که در منطقه داریم، کشوری مانند عراق از چین اقدام به واردات تایر می‌کند. اما از تولیدات ایرانی محصول وارد نمی‌کند. دلیل این موضوع نیز گرانی با کیفیت پایین است. مشتریان هوشمند هستند و براساس شعور اقتصادی اقدام به خرید و انتخاب محصول می‌کنند.
زمانی که در ورودی محصول به بازار اختلال ایجاد می‌کنند، عرضه و تقاضا ناهماهنگ شده و توزیع عام با کاهش و عدم دسترسی مشتری به آن ایجاد می‌شود، برای حل این معضل نیز باید چه کرد؟ آیا باید سیستم قرعه‌کشی نیز برای لاستیک ایجاد کرد؟ تنها راه حل نیز این هست که واردات را آزاد کرده تا سودجویان به دنبال دپو محصول نباشند. اگر انتفاع شخصی نداشته باشند این مشکلات ایجاد نمی‌شود
* باتوجه به اینکه اخیرا مشتریان در بازار از توزیع و دسترسی به تایر گله داشتند، به نظر شما سیستم توزیع تایر در کشور توانسته طوری عمل کند که نیاز مشتریان را پاسخ دهد؟
این مساله ناشی از آن است که ورودی کالا به بازار(واردات یا تولید) دچار اختلال است. چرا در سال‌های گذشته این مشکلات وجود نداشت؟ بارها گفته می‌شود که گرانی‌ها ناشی از حضور دلالان است. در مقابل این اظهار نظر باید پرسید، اگر بانک مرکزی ریال چاپ نکند، دلال از کجا منابع مالی تامین کند؟ این اظهار نظر کاملا اشتباه است. زمانی که در ورودی محصول به بازار اختلال ایجاد می‌کنند، عرضه و تقاضا ناهماهنگ شده و توزیع عام با کاهش و عدم دسترسی مشتری به آن ایجاد می‌شود. بنابراین نرخ محصول چنان افزایش می‌یابد که توان خرید از سوی همه مشتریان وجود نخواهد داشت. برای حل این معضل نیز باید چه کرد؟ آیا باید سیستم قرعه‌کشی نیز برای لاستیک ایجاد کرد؟ تنها راه حل نیز این هست که واردات را آزاد کرده تا سودجویان به دنبال دپو محصول نباشند. اگر انتفاع شخصی نداشته باشند این مشکلات ایجاد نمی‌شود.
* کیفیت لاستیک‌های سواری و تجاری تولید داخل را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در مقطعی از زمان لاستیک‌های خوبی تولید و عرضه می‌شد، کیفیت تایرهای تولید داخل در آن مقطع از رقبا آسیایی جنوب شرقی پایین‌تر نبود. اما برندهایی نیز داشتیم که کیفیت مشابه نداشته باشند. به طور مثال در مجموعه ایران‌خودرو دیزل حدود ۱۵ سال پیش بسیار از آرتاویل تایر حمایت کردیم تا بتوانیم آن را با تامین کننده خارجی جایگزین کنیم. زیرا هزینه حمل و تامین تایر از ژاپن و آلمان بسیار بالا بود.
مشتریان در آن زمان چندان از کیفیت تایرهای این برند راضی نبودند. بحث کیفیت لاستیک مانند کیفیت خودرو نیست، اگر فرآیند تولید این قطعه را بشناسیم پیچیدگی چندانی ندارد. برندهای صاحب نام و بزرگ دنیا خودشان تولید ندارند، بلکه برون سپاری کردند. به عنوان مثال یک سازنده لاستیک هندی سومین برند پرفروش آمریکای شمالی است. این شرکت، فقط یک دفتر فنی مهندسی و تجاری دارد، تولید را برون سپاری کرده است. تولیدات این شرکت نیز همه فروش رفته و کیفیت مطلوب دارد. فرآیند تولید تایر به پیچیدگی تولید خودرو نیست، با تغییر در متریال، دقت کارگر و قالب مناسب می‌توان به کیفیت مطلوب رسید. فرآیند مدیریت کیفیت در تولید تایر با سهولت مواجه است. علت اینکه لاستیک ایرانی از کیفیت مطلوب برخوردار نیست. عمدتا به تصمیمات اشتباه وزارت صمت و عدم واردات یا دسترسی به تامین مواداولیه مناسب مربوط می‌شود. تمام این مسائل سبب می‌شود تولیدکننده با چالش تولید مواجه شود.
* گاهی تصور می‌شود که واردات تایر آفت تولید است، واردات این محصول چه تاثیری در کاهش هزینه‌ها دارد؟
آفت تولید مدیران هستند نه واردات، شاخص‌های بها تولید لاستیک در کشور به طور مثال ۱۰ درصد چین است. اگر تولیدکننده داخلی توانایی رقابت با چینی ندارد، تفاوت در دسترسی به منابع مالی است. واردات در هیچ حوزه‌ای آفت تولید نبوده، افت تولیدکننده است.
واردات تاثیر ۲۰ تا ۳۰ درصدی دارد. لاستیک یک محصول با تاریخ مصرف محدود است. اگر از زمان تولید بیشتر از پنج سال گذشته باشد نمی‌توان آن را استفاده کرد. در حال حاضر در کشور شاهد هستیم درصد زیادی از حمل و نقل جاده‌ای مصرف لاستیک‌های تاریخ مصرف گذشته یا مستهلک دارند. فراتر از بحث قیمتی، بحث ایمنی و بازی با جان مردم به بهانه تولید داخل مطرح است. مزیت این معضل نیز، از بین رفتن تایرهای دست دوم به دلیل استفاده مشتریان است. واردات علاوه بر بحث اقتصادی در زمینه ایمنی و حفظ سلامت سرنشینان باید آزاد شود.
نظر شما