بازار؛ گروه خودرو: همین هفته گذشته بود که انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودرو طی نامه‌ای به دو خودروسازی سایپا و ایران خودرو اعلام کرد «در صورتی که تعدیل قیمت‌ها و پرداخت مطالبات معوق قطعه سازان صورت نپذیرد، ادامه تامین حتی با وعده و وعید هم همچون سال‌های گذشته امکان پذیر نخواهد بود.» چرا که بدهی خودروسازان به قطعه‌سازان به بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان رسیده است و هنوز عزمی برای پرداخت آن از سوی خودروسازان دیده نمی شود.
از همین رو دور از انتظار نیست که با ادامه کمبود نقدینگی در زنجیره تامین خودروسازان، قطعه سازان نتوانند به تیراژ مورد نیاز، قطعه تولید کنند. بنابراین این مساله به طور حتم با کاهش تیراژ تولید خودروسازان و حتی افزایش تولید خودروهای ناقص خود را نشان خواهد داد. البته در این رابطه طی روزهای اخیر خبرهایی از افت شدید تیراژ تولید دو خودروساز بزرگ کشور منتشر شده است که به نظر می رسد به دلیل همین تاخیر در پرداخت بدهی ها باشد.
در این راستا محمود نجفی سهی، عضو هیات مدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودرو در گفتگو با بازار توضیح می‌دهد.
در همین یک ماه گذشته سه بار اقدام به خرید مواد اولیه کردم که هر بار نرخ ها تغییر کرد و بالاخره طی سه بار خرید مواد اولیه با رشد ۴۰ درصدی آن مواجه شدم
* درحال حاضر زمزمه‌هایی از کاهش تیراژ تولید دو خودروسازی بزرگ کشور به گوش می‌رسد و گفته می شود که تیراژ تولید ۲ هزار ۵۰۰ دستگاه خودرو ایران خودرو در روز به حدود هزار و ۶۰۰-۷۰۰ دستگاه رسیده است؛ به نظرتان این افت تولید ناشی از چیست؟ به نظرتان بالاخره نتیجه عدم پرداخت بدهی ۴۰ هزار میلیارد تومانی خودروسازان خود را در تولید نشان داده است؟
مشکل فقط این نیست که خودروسازان مطالبات قطعه سازان را پرداخت نکرده اند، بلکه تولیدکنندگان با نبود ثبات در قیمت مواد اولیه در بازار هم مواجه هستند. به عنوان مثال در همین یک ماه گذشته سه بار اقدام به خرید مواد اولیه کردم که هر بار نرخ ها تغییر کرد و بالاخره طی سه بار خرید مواد اولیه با رشد ۴۰ درصدی آن مواجه شدم. این درحالی است که یک نوع ماده اولیه را فقط از یک تامین کننده خریداری کردم و این قدر اختلاف قیمت ایجاد شده بود.
بنابراین باید به این نکته اشاره کرد که قطعه ساز هر روز نمی تواند به خودروسازان اعلام کند که باید قیمت ها را به روز رسانی کند و الان تغییر قیمت‌ها روزانه شده است. این مشکل اساسی که وجود دارد و متاسفانه دولت با تمام توان در حال تشدید کردن آن است.
مشکل دوم پرداخت های خودروساز است، امروز به خودروساز یک قیمت را پیشنهاد می دهم، دو هفته زمان می برد تا خودروساز قبول کند. طی این دو هفته قیمتی که قطعه ساز به خودروساز داده تغییر می کند و ادامه فعالیت غیرممکن یا همراه با ضرر می شود. حالا فکر کنید قطعه ساز بخواهد بعد از شش ماه پول خود را از خودروساز دریافت کند.
علاوه بر این فشاری که به خودروساز است، بخاطر افرادی نیست که می خواهند خودرو را سوار شوند، این‌ها افرادی هستند که خودرو را خریداری می کنند تا سرمایه خود را حفظ کنند و حق دارند. روز گذشته زمان بازگشت به خانه، دو نمایندگی ایران خودرو سایپا را دیدم که هر کدام ۲۰-۲۵ خودرو صفر و نمره نشده جلوی نمایشگاهشان قرار داده بودند. این نشان می دهد هرچند مردم قصد خرید دارند اما نگران این هستند که با قیمتی که خریداری می کنند امکان فروش دارد یا نه؟ همچنین در مورد افزایش قیمت و کاهش آن چشم اندازی وجود ندارد. این بلاتکلیفی است که در تمام صنایع از جمله خودرو ایجاد شده است.
خودرو به یک کالای خیلی گران قیمت نسبت به سطح درآمد مردم تبدیل شده و هر روز هم دولت در حال افزایش قیمت آن است
* اشاره کردید هنوز قیمت مواد اولیه به رغم کاهش نرخ ارز در حال رشد است، با این تفاسیر باز هم باید منتظر گرانی خودرو باشیم؟
بله، خودرو به یک کالای خیلی گران قیمت نسبت به سطح درآمد مردم تبدیل شده و هر روز هم دولت در حال افزایش قیمت آن است. این مساله به خودروساز ارتباطی ندارد، وقتی به عنوان قطعه ساز برای خرید مواد اولیه اقدام می کنم هر روز قیمت‌ها افزایش می یابد و این مشکلات ایجاد می شود.
علاوه بر این در شرایطی که قطعه ساز هر روز باید مبلغ بیشتری برای خرید مواد اولیه داخلی بپردازد و پول را هم پیش پیش بدهد، خودروساز بدهی خود به قطعه ساز را بعد ازحداقل شش ماه پرداخت می کند. این درحالی است که خودروساز خودرو را به مشتری پیش فروش کرده است اما پولی به قطعه ساز نمی دهد.
به طور متوسط از روزی که پول برای خرید مواد اولیه و تولید قطعه پرداخت می کنم و تا روزی که این پول را از خودروساز دریافت می کنم ۶ ماه زمان می برد. اگر بگوییم ۲۴ درصد نرخ بهره بانکی است، ۱۲ درصد از نرخ مواد اولیه قطعه سازان با توجه به این پروسه طولانی بهره بانکی است. مواد اولیه، انرژی و دیگر همین رشد را دارند.
* با این تفاسیر که قدرت قطعه ساز هر روز تضعیف می‌شود و انجمن صنایع همگن قطعه سازان نیز نسبت به عواقب عدم پرداخت مطالبات قطعه سازان از سوی خودروسازان هشدار داده است، فکر می کنید طی این دو ماه پایانی سال وضعیت صنعت قطعه و خودرو چطور باشد؟
بنابراین اگر این شرایط ادامه یابد به صورت خوشبینانه تا پایان سال به تیراژ ۷۰۰ و ۸۰۰ دستگاه خودرو خواهیم رسید. البته بنده نگران این هستم که با ادامه این شرایط تولید متوقف شود. متاسفانه باید بگویم که دولت با تمام توان سنگ پیش پای تولید می اندازد. به عنوان مثال در صنعت پتروشیمی که رزم حسینی وزیر صنعت هم تلاش بسیاری برای آن کرد، گفته اند که به نرخ نیما مواد اولیه را به قطعه سازان بفروشند. باید از این مسئولان پرسید چرا به نرخ دلار؟ مگر حقوق کارگر را دلار می دهد؟ مگر پتروشیمی ها پول برق، گاز، و غیره را به دلار پرداخت می کنند؟
اگر این شرایط ادامه یابد به صورت خوشبینانه تا پایان سال به تیراژ ۷۰۰ و ۸۰۰ دستگاه خودرو خواهیم رسید
ای کاش مواد اولیه را به همان قیمت فوب خلیج فارس می فروختند، مواد اولیه را به دلال می دهند و دلال هر طور بخواهد تصمیم می گیرد. همانطور که اشاره کردم یک نوع ماده اولیه را از یک فروشنده و از یک بار طی یک ماه با سه قیمت متفاوت خریداری کردم. به همین نسبت دستمزد کارهای خدماتی از جمله انتقال بار افزایش یافته است. قطعه ساز که امکان تغییر قیمت به صورت روزانه را ندارد. دولت به زور در حال افزایش قیمت خودرو است. در نتیجه خوشبینانه این است که تولید خودروسازان به روزی ۷۰۰ تا ۸۰۰ دستگاه برسد و بنده اینقدر خوشبین نیستم که ایران خودرو بتواند تا پایان سال با ۵۰ درصد تولید ادامه دهد.
* زمانی که نرخ دلار در حال افزایش بود، قیمت مواد اولیه از جمله مواد اولیه داخلی را به بهانه افزایش نرخ ارز بالا می بردند، اکنون که شاهد کاهش قیمت آن هستیم تغییری در قیمت‌ها ایجاد نخواهد شد؟
خیر، شنیده‌اید که همیشه در مورد ملک می گویند با افزایش قیمت دلار گران می شود اما با ثبات یا کاهش آن قیمت‌ها ثابت می ماند و دوباره با تغییر قیمت نرخ دلار افزایش قیمت مسکن را شاهد خواهیم بود.
بنابراین همانطور که گفته می شود ملک با نرخ دلار افزایش قیمت دارد اما با کاهش قیمت ارز ارزان نمی شود، در مورد مواد اولیه دیگر صنایع هم همین شرایط وجود دارد و قیمت ها فقط روند صعودی دارند. همین شرایط برای مواد خوراکی هم شاهد هستیم که هر روز گران تر و کوچک تر می شوند و هیچ گاه کاهش قیمت ندارند. این مواد غذایی که از خارج از کشور نمی آیند که هر روز گران می شوند. قیمت گذاری این‌ها هم همگی در دست دولت است.
نظر شما