بازار؛ گروه استانها: جذاب‌ترین بازارهای سرمایه‌گذاری برای مردم ابتدا ملک و مسکن بعدازآن طلا و سکه و ارز و درنهایت خودرو و بورس و اوراق بهادار دولتی و بانکی است اما این روزها شاهد هستیم که کم کم بازار سرمایه گذاری در بورس با افول روبرو شده و مردم دخالت های دولتی را مقصر اصلی می دانند.
به نظر می‌رسد مردم نسبت به بورس دچار نوعی بدبینی شده‌اند. دولت که خود مردم را به سمت بورس دعوت کرده بود امروز مقصر اصلی کاهش ارزش بورس محسوب می‌شود و این موضوع فارغ از درستی یا غلطی آن، این روزها نقل محافل جامعه شده است.
طی ماه‌های اخیر شاهد توجه و ترغیب و تشویق مردم توسط دولت برای حضور در عرصه بورس بودیم و مشاهده شد که چگونه سرمایه‌های سرگردان مردم به این سمت‌وسو روانه شد و استقبالی بی‌نظیر رقم خورد، اما برخلاف انتظار دیدیم که بورس چنان بر زمین خورد که بسیاری از حاضران که از سرمایه‌گذاران خرد و مردم عادی و به پشتوانه دولت وارد این بازار شده بودند متضرر شدند.
دولت درزمینهٔ بورس باید پاسخگو باشد
نماینده مردم دلیجان و محلات در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار بازار، در خصوص وضعیت پیش‌آمده در بازار بورس و دعوت دولت از مردم برای ورود به این بازار سرمایه اظهار داشت: دولت باید در این زمینه پاسخگو باشد چراکه زمانی که مردم را به این امر دعوت کرد باید برای آن برنامه‌ریزی درستی در نظر می‌گرفت.
حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی بابیان اینکه وضعیت کنونی نشانگر این است که حضور حقوقی‌ها در بورس به علت اصرار دولت بوده است گفت: این اختلال در بازار بورس را فقط پای دو عامل می‌توان نوشت اول عمدی بودن اخلال دوم ناکارآمدی که باید موردبررسی قرار گیرد. دولت درزمینهٔ بورس کم‌کاری کرده و سرمایه‌های مردم را به باد داده است و فرصتی که می‌شد از آن به بهترین شکل ممکن برای ورود و به حرکت درآوردن چرخ تولید از آن بهره برد را به بیراهه سوق دادند.
دولت درزمینهٔ بورس کم‌کاری کرده و سرمایه‌های مردم را به باد داده است و فرصتی که می‌شد از آن به بهترین شکل ممکن برای ورود و به حرکت درآوردن چرخ تولید از آن بهره برد را به بیراهه سوق دادند
نسرین عربی مدیر شعبه کارگزاری آگاه در اراک هم در گفتگو با خبرنگار بازار در خصوص وضعیت بورس پس از دعوت گسترده مردم به این بازار اظهار داشت: طی سال‌های قبل از ۹۷ بازار بورس نسبت به سایر بازارها رشد کمتری داشت و علیرغم وجود تورم فزاینده این بازار همسو با سایر بازارها رشد نکرد، در ماه‌های ابتدایی سال ۹۹ شاهد رشد چشمگیر در این بازار بودیم که بنا بر دلایل متعددی این رشد صورت گرفت و تبدیل شد به کانون سرمایه‌گذاری ، و صف‌های طولانی برای دریافت کد بورسی در کارگزاری‌ها شکل گرفت.
حجم بالای متقاضیان در استان مرکزی
مدیر شعبه کارگزاری آگاه در اراک با اشاره به حجم بالای متقاضیان که در کارگزاری‌ها و دفاتر پیشخوان پذیرش می‌شدند،گفت: تشویق‌های دولت در ترغیب مردم برای حضور در بورس اشتیاق سرمایه‌گذاران را دوچندان کرد و مردم متقاعد شدند که جایی بهتر از بورس برای سرمایه‌گذاری پیدا نمی‌کنند و دارایی زیادی به این بازار وارد کردند.
متأسفانه این اتفاق در زمان نامناسبی افتاد و انتظارات سرمایه‌گذاران برآورده نشد و شاهد ریزش ۵۰ تا ۷۰ درصدی در برخی نمادها بودیم، شاخص حدود ۹۰۰ هزار واحد طی سه ماه افت کرد و برعکس در سایر بازارها رشد شتاب‌زده‌ای صورت گرفت که باعث شد سرمایه‌گذاران در بورس در دو سمت متضرر شوند.
دولت مردم را در بازار بورس رها کرد
رئیس اتاق بازرگانی اراک نیز در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار داشت: همان‌طور که پیش‌تر و در بحبوحه داغ شدن ثبت‌نام‌ها و گرفتن کد بورسی توسط مردم در گفتگوها اعلام کردم رشد بورس در ایران کاذب، حباب و موقتی بود و این رشد ریشه در اقتصاد سالم نداشت و ریشه آن بیشتر در شرایط تورمی اقتصاد بود.
ناصر بیکی افزود: از ابتدا اعتقاد داشتم که شوکی که در اواخر سال ۹۶ و اوایل سال ۹۷ ایجاد شد در قالب تخلیه آثار نقدینگی فزاینده اقتصاد به‌طرف بازارهای مکاره طلا، خودرو، مسکن و سکه و سهام و بورس نمی‌توانست پایدار باشد و اگرچه که رونق موقتی مناسبی را در بازار بورس ایجاد کرد و افزایش روزمره خریدوفروش فروش بورس در آن مطرح بود و نشان از ورود نقدینگی و سرمایه‌گذاران حقیقی به بورس داشت اما بیشتر خرده‌پاها ورود کردند و معاملات بیشتر جنبه احساسی داشت و این روند ادامه پیدا کرد و بیشتر سرمایه‌گذاران خرد در این عرصه حضور یافتند.
شوکی که در اواخر سال ۹۶ و اوایل سال ۹۷ ایجاد شد در قالب تخلیه آثار نقدینگی فزاینده اقتصاد به‌طرف بازارهای مکاره طلا، خودرو، مسکن و سکه و سهام و بورس نمی‌توانست پایدار باشد
وی در خصوص شبهه دخالت دولت در بورس بیان داشت: طبیعتاً دولت‌ها نقش بسیار مؤثری در کلان و برنامه‌ریزی بورس کشورها دارند و می‌توانند موجب رشد فزاینده و کاذب و تا حتی با شایعه‌ای موجب توقف رشد بورس شوند.
دولت به مردمی که ۱۸۰ بار به سرمایه‌گذاری در بورس دعوت می‌کند، آموزش نیز بدهد
رئیس اتاق بازرگانی استان مرکزی در تشریح بیشتر این مهم عنوان داشت: دخالت دولت گاهی مستقیم و گاهی غیرمستقیم صورت می‌گیرد به‌طور مثال آنجا که دولت با سود متعلق به سپرده‌گذاری مردم ایفای نقش می‌کند کاهش و افزایش سطح سود سپرده‌گذاری دقیقاً اثر معکوس بر بورس دارد، به این شکل که کاهش نرخ سود سپرده سبب رونق بورس و افزایش سود متعلق به سپرده‌گذاری چه دولت بخواهد چه نخواهد سرمایه‌های بورس را به‌سوی سپرده‌گذاری سوق می‌دهد و مورد دوم نیز وقتی اعضای اصلی شورای عالی بورس دولتی هستند شاید دولت نخواهد اما اعمال اعضای این به نام دولت تمام خواهد شد.
بیکی در خصوص دعوت رئیس‌جمهور از مردم برای حضور گسترده در بورس عنوان داشت: در تمام دنیا بورس دارای پشتوانه است و وقتی‌که دولت می‌خواهد در بورس دخالت کند در حدی که رئیس‌جمهور از مردم بارها دعوت می‌کند، طبیعتاً باید به‌موقع ورود کرده و از نوسانات منفی بورس جلوگیری کند تا بتواند اعتماد مردم را جلب کند.
وی افزود: طبق آمار رئیس‌جمهور ۱۸۰ بار مردم را به صندوق‌های بورس دعوت کرده است و این‌گونه نمی‌شود که مردم را دعوت و سپس آن‌ها را رها کنند چراکه بورس پشتوانه دولتی می‌خواهد و همان‌طور که برای جذب نقدینگی مبلغ می‌خواهد تا سرمایه‌های سرگردان برای بهبود فضای تولید جذب شود و اشتغال و تولید و صادرات افزایش پیدا کند نیاز به حمایت هم دارد که به اعتقاد من در این خصوص مردم رها شدند.
رشد بی سابقه بازار در تهران
کسی منکر رشد بی‌سابقه بورس در پنج ماه ابتدایی سال جاری نیست، اما رکود موجود و ریزش نیز یک ابر نوسان است، اما سؤال‌هایی که ذهن برخی از سهامداران را به خود مشغول کرده است، این است، که این سقوط قیمت‌ها تا کجا ادامه دارد و آیا بورس مجدد به‌روزهای اوج خود بازمی‌گردد و اینکه حقوقی‌ها چقدر در ریزش بورس تأثیرگذار هستند.
یک استاد دانشگاه و کارشناس بورس در خصوص وضعیت این بازار به خبرنگار بازار گفت: بسیاری از افراد که از دی‌ماه ۹۸ وارد باز سرمایه شدند، اطلاع کافی از بازار نداشتند و تنها با مقایسه سوددهی بهتر بازار سرمایه نسبت به بانک‌ها به این عرصه وارد شدند و اسفند ۹۸ بود، که کارشناسان به دولت نسبت به رشد بی‌سابقه بازار بورس هشدار دادند، همان زمان می‌شد، چنین ریزشی را پیش‌بینی کرد، اما دولت توجهی به این هشدار نداشت.
بسیاری از افراد که از دی‌ماه ۹۸ وارد باز سرمایه شدند، اطلاع کافی از بازار نداشتند
علی‌اکبر مازار در پاسخ به این سؤال که « آیا رشد و سقوط و خریدهای حقوقی‌ها در بورس دستوری است؟ » گفت: متأسفانه باید این واقعیت که بورس سقوط کرده را بپذیریم، نتوانستیم، زمینه مدیریت ورود روزانه میلیاردها تومان به بورس را فراهم کنیم و برخی استدلال‌هایی در خصوص بازار گردانی می‌کنند، اما اینکه ما به حقوقی‌ها زنگ بزنیم و بگوییم بخر و یا نخر و بازار را دامپ و پامپ کنیم، بازار گردانی نیست و تبعاتی به همراه دارد.
افت بازار بورس ناشی از هیجان‌های موجود و بی اعتمادی مردم
یک عضو هیئت مدیره شرکت بورس تهران در این خصوص نظر دیگری دارد و معتقد است، که دعوت از مردم و سهامداران حقیقی به‌سوی بازار بورس کار درستی بود، وی گفت: البته مردم برای تشویق مسئولان به بازار سرمایه ورود نکردند و این هم‌زمانی دعوت و هجوم مردم برای ورود به بازار اتفاقی بوده است.
سید مهدی سدیدی که با خبرنگار بازار در این خصوص گفتگو می‌کرد، علت ریزش بورس را نه دستوری دانست و نه از پیش تعیین‌شده و ادامه داد: افت بازار بورس ناشی از هیجان‌های موجود و ترس ایجادشده در بازار است. اگر به بازار نگاه کنیم، می‌بینیم، عملکرد یک‌ساله بازار مثبت بوده و سهامداران در سود هستند و فاز منفی و ریسک طبیعت هر بازار سرمایه‌ای است.
سامان‌دهی بورس بدون در نظر گرفتن ارکان دیگر اقتصاد
رئیس هیئت مدیره بورس تهران نیز به خبرنگار بازار در خصوص دلیل ریزش بازار بورس گفت: ورود مردم به بورس زمانی رخ داد، که با محدود شدن خریدوفروش ارز و نیز طلا و دیگر بازارهای موازی و همچنین کاهش سود سپرده در بانک‌ها میزان ریال در دست مردم افزایش‌یافته و تنها بازار باقی‌مانده برای سرمایه‌گذاری، نیز بازار سرمایه بود.
امیر تقی‌خان تجریشی گفت: این مسئله و نیز میزان رشدی که بازار بورس داشت، سبب هجوم هیجانی مردم به سمت این بازار شد، به‌طوری‌که بسیاری از افراد بدون علم و دانش به‌سوی این بازار آمدند و درعین‌حال شاهد عرضه برخی از دارایی‌های دولت در بورس برای جبران بدهی‌ها، ترس از ریزش پول ملی و هجوم مردم برای خرید سهام و یا دارایی‌های دیگر برای حفظ ارزش پول و نیز شیوع کرونا بودیم، که همه و همه بر بازار بورس تأثیرگذار بود.
میزان رشدی که بازار بورس داشت، سبب هجوم هیجانی مردم به سمت این بازار شد
وی گفت: این سرمایه‌هایی که به بورس آمد به دلیل تحریم‌ها و نیز دلایل متعدد اقتصادی که بحث آن از بورس فراتر است، به توسعه شرکت‌ها و یا ایجاد سرمایه اولیه طرح‌های توسعه‌ای منجر نشد، چراکه سامان‌دهی بورس بدون در نظر گرفتن ارکان دیگر اقتصاد ممکن نیست.
اقبال اندک مردم سمنان به بورس
اقبال مردم استان سمنان نسبت به بازار سرمایه و بورس نسبت به اردیبهشت‌ماه و خردادماه ۹۹ کمی کاهش‌یافته است، سید مجتبی طباطبایی کارشناس بازار در این باره می گوید: حضور دولت در بازار سرمایه چیز عجیب‌وغریب و همچنین پدیده جدیدی نیست بازار بورس و سرمایه در اصل دولتی است و اصلاً متعلق به دولت است و عرضه سهام در تالاری به نام بورس توسط بخش خصوصی و مردمی صورت می‌گیرد درنتیجه اصلاً به نظر می‌رسد اینکه بگوییم دولت در امور بورس دخالت می‌کند درست نیست.
طباطبایی می افزاید: اگر بگوییم دولت در بورس دخالت می‌کند مثل این است که بگوییم پدر یک خانواده در تربیت فرزندش دخالت می‌کند. بورس یا بهابازار فارغ از حضور دولت‌ها است که به‌طور اخص، متعلق به بخش خصوصی باشد منظور و مقصود از دخالت‌های دولتی موضوع تصمیمات نادرست اگر باشد، بله می‌پذیریم که دولت درزمینهٔ بورس تصمیمات نادرستی را گرفت که متأسفانه به سقوط برخی سرمایه‌های مردمی و همچنین ضررهای آنان شد که این موضوع قابل‌بحث است.
وی گفت: یکی از مهم‌ترین مشکلات در بورس این است که هرروز صبح رشد مثلاً پنج‌درصدی یک شاخص نسبت به‌روز قبل و ماه قبل در همین روزها پیش از بازگشایی بازار به روی مردم از چه منطقی پیروی می‌کند؟ به‌عبارت‌دیگر چه کسی گفته که فلان شاخص در یک شرکت باید با پنج درصد رشد شروع به کار کند چرا شش درصد نه، چرا چهار درصد نه؛ چرا فقط پنج درصد.
تولید رشدی نکرد
کارشناس اقتصادی استان سمنان نیز درباره بورس می گوید: در حقیقت سهام کارخانه‌ها رشد نکرد بلکه سرمایه‌های کارخانه‌ها به‌روز شد یعنی دستگاهی که کارخانه‌ای در سال ۶۵ به قیمت ۶۰۰ هزار تومان خریداری کرده بود با نرخ امروز به میزان ۴۰۰ میلیون تومان نرخ‌گذاری شد، زمین و ملک کارخانه نیز به همین شکل به‌روز شدند و یک‌باره کارخانه‌ای معمولی قیمتی ۱۰ میلیارد تومانی یافت درحالی‌که این به معنای افزایش سرمایه و تولید کارخانه نبود و فقط این کارخانه به‌روز، قیمت‌گذاری شده بود.
در حقیقت سهام کارخانه‌ها رشد نکرد بلکه سرمایه‌های کارخانه‌ها به‌روز شد
علیرضا صالحیان می افزاید: مردم وقتی این موضوع را دیدند فکر کردند که سرمایه‌ها کار خودش را کرده و یک‌باره تولید ده‌ها برابر شده است، این دومین اشتباه دولت بعد از دعوت نقدینگی مردم به بورس بود که به مردم به‌صورت شفاف اعلام نکرد که افزایش سرمایه‌ای در کار نیست و تنها کارخانه‌ها به‌روزآوری شده‌اند.
وی ابراز کرد: کم‌کم فضای مجازی کار خود را کرد و حقایق معلوم شد و مردم دیدند که یک پتروشیمی که هنوز اصلاً ساخته نشده و در یک زمین ساده و خالی با یک تابلوی فلزی است روزبه‌روز بر میزان قیمت سهامش افزوده می‌شود این موضوع نشان داد که اصلاً شاخص‌های بهابازار به تولید ارتباطی ندارند و قیمت‌گذاری یا توسط دولت انجام می‌شود و یا تب‌وتاب بازار و مردم قیمت‌ها را سوار بر یک قطار هوایی کرده و مدام بالا و پائین می‌برد.
دست دولت در جیب مردم
مقدسی دیگر کارشناس اقتصادی نیز معتقد است: بورس آمد تا به کمک دولت بیاید نه مردم، درآمدهای دولت کاهش‌یافته بود شرکت‌ها کم‌کم به بخش خصوصی واگذار می‌شدند و به‌عبارت‌دیگر دولت داشت کلیه‌اش را می‌فروخت تا دیگر اعضای بدنش را زنده نگه دارد در این شرایط بورس به کمک دولت آمد.
این کارشناس در ادامه می گوید: دولت چشم به مالیاتی دوخته بود که قرار بود از شرکت‌های خصوصی و کارخانه‌های تولیدی و ... دریافت کند اما تولید خوابیده بود درنتیجه باید سرمایه‌هایی به تولید تزریق می‌شد تا کارخانه‌ها تولید کنند و دولت بتواند مالیات بگیرد در این فضا دولت بورس را به مردم عرضه کرد تا خودش بتواند از تولید مالیات و عوارض بگیرد.
بورس آمد تا به کمک دولت بیاید نه مردم، درآمدهای دولت کاهش‌یافته بود شرکت‌ها کم‌کم به بخش خصوصی واگذار می‌شدند
وی می افزاید: این نخستین گام دولت در بازار سرمایه بود که سال گذشته قبل از انتخابات مجلس برداشته شد و ماحصل آن در بهار پربار و برکت ۹۹ خود را نمایان ساخت، تولید نیازمند سرمایه بود و دولت و بانک‌ها هم سرمایه‌ای نداشتند که به تولید تزریق کنند تا تولید پا بگیرد و دولت بتواند با مالیات درامد زایی کند درنتیجه دست در جیب مردم شد، پول‌ها بیرون آمد و به کارخانه‌ها روان شد.
رشد بورس و بعد از آن افول در قم
در ماه‌های ابتدایی سال ۹۹ بازار بورس کشور با هیجانات بسیاری روبرو شد؛ رشد حضور بورس بازان و رشد ناگهانی سهام شرکت‌های مختلف در روزهای ابتدایی و همچنین تشویق دولت به سمت این سرمایه‌گذاری باعث شد بورس طی روزهای اخیر به وضعیت نامطلوبی برسد.
یک شهروند قمی که زمانی کاسب بود و شغل آزاد داشته و با بحران کرونا وضعیت اقتصادی او هم بحرانی شده و با کمک سرمایه اندکی که به واسطه فروش سکه و طلای همسرش حاصل شده به سمت بازار بورس سراسیمه می‌شود اما با ریزش این روزها همین اندک سرمایه را هم از دست می‌دهد، در گفت‌وگو با خبرنگار بازار بیان می‌کند: کسب و کار خود را در بحران کرونا از دست دادم و برای امرار معاش و کسب درآمد به سمت بورس رفتم؛ در ابتدا خوب بود ولی اکنون وضعیت نامطلوب است و به نظر بورس در قبضه دولت قرار دارد.
محسن یارمحمدی می‌افزاید: دیگر به این بازار اعتمادی نیست، کاش سرمایه‌ام را در بازار می‌گذاشتم؛ حال به این وضع زندگی و به فنا رفتن سرمایه‌ام هیچ امیدی به این بازار ندارم؛ چرا که هیجانات از ابتکارات دولت است و چرا دولت اکنون مردم را به حال خود رها کرده است؟
زیرساخت‌ها مناسب نیست
دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه مفید نیز در این زمینه در گفت وگو با خبرنگار بازار می‌گوید: بازار سرمایه مانند هر بازار دیگر نیازمند زیرساخت‌های مناسب است تا بتواند کارا عمل کند. در اینجا است که نقش دولت مهم خواهد بود زیرا دولت علاوه بر اتخاذ سیاست‌هایی که موجب ثبات اقتصادی شده به تعادل بازار ارز، نرخ سود بانکی، مدیریت نقدینگی می‌انجامد و یا به کاهش نوسانات کمک می‌کند باید ریل‌گذاری کرده و قوانینی مناسب در بازار مالی تدوین کند.
حجت الاسلام دکتر محمدرضا یوسفی بیان می‌کند: دولت باید به وظیفه تاریخی خود عمل کند به سیاست‌های شفاف‌سازی مبادرت ورزیده و با انواع انحصارها و دخالت‌های بازیگران و رانت جویی‌ها مقابله و نظارت دقیق بر فرآیندها داشته باشد و در یک کلمه فضای رقابت منصفانه در بازار را فراهم تنها در این صورت بورس روند درستی را پیش گیرد.
دولت بدون تلاش برای فضای شفاف در بورس و ایجاد زیرساخت‌های لازم اقدام به تشویق مردم عادی برای ورود به بازار سرمایه کرده است
وی در بخش دیگری از سخنان خود بیان می‌کند: فلسفه وجودی بازار سرمایه، ایجاد کانالی برای تأمین مالی بنگاه‌های اقتصادی است تا رشد سرمایه‌گذاری، رشد نرخ اشتغال و رشد اقتصادی را نتیجه داده؛ رونق اقتصادی و رفاه برای جامعه را به ارمغان آورد و به عبارت دیگر بخش مالی اقتصاد باید در خدمت بخش حقیقی آن باشد.
این کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به دعوت دولت از مردم برای سرمایه‌گذاری در بورس، اظهار کرد: اما مفهوم حمایت از بازار سرمایه در ایران به گونه‌ای دیگر است؛ دولت بدون تلاش جهت فضای شفاف در بورس و ایجاد زیرساخت‌های لازم اقدام به تشویق مردم عادی برای ورود به بازار سرمایه کرده است.
دولت و اشتباه پشت اشتباه
این دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه مفید همچنین از اشتباه دیگر دولت پرده برداشته و بیان کرد: حال دولت اشتباه دیگری را مرتکب شده است؛ از صندوق توسعه ملی برای کمک به صندوق تثبیت بازار استفاده می‌کند، یعنی بازار سرمایه که باید ابزار تأمین مالی بنگاه‌ها می‌شد خود برای تدوامش به کمک سرمایه ملی نیازمند است، امری که در کشورهای معتبر اقتصادی دیده نمی‌شود.
وی با اشاره به اینکه استفاده از صندوق توسعه مالی ابعاد و پیامدهای زیادی دارد، اظهار می‌کند: اول این که از سرمایه ملی و نسل‌های آتی جهت منافع سهامداران استفاده می‌شود یعنی از جیب حدود ۸۰ میلیون به جیب چند میلیون نفر و چنان چه در سهم شرکت‌ها از بازار بیان شده به شکلی نابرابر در جیب این چند میلیون خواهد رفت.
به گفته یوسفی، این قضیه شبیه پرداخت زیان مؤسسات مالی اعتباری در سال ۹۶ توسط بانک مرکزی است که با استفاده از بیت المال، سوء مدیریت و فساد مدیران جبران شد.
وی تصریح می‌گوید: از سوی دیگر با توجه به محدودیت‌های ارزی، روشن است که این برداشت از صندوق امری صوری بوده و بر ذخایر خارجی بانک مرکزی چیزی افزوده نمی‌شود و در نتیجه عملاً استقراض از بانک مرکزی صورت خواهد گرفت.یعنی از طرفی از دارایی ۸۰ میلیون نفر برداشت شده و به جیب گروه معدودی واریز می‌شود و از سوی دیگر مردم باید بار تورم ناشی از این سیاست را نیز تحمل کنند؛ مشکل دیگر این که بر حسب قانون برنامه پنجم، منابع صندوق توسعه باید در جهت سرمایه‌های مولد اقتصادی بکار گرفته شود ولی الآن از مسیر خود خارج شده است.
بورس برای افرادی است که سرمایه بزرگی برای پس انداز داشته باشند مناسب است چرا که ریسک بالایی دارد و مشارکت عامه مردم در این بازار اشتباه خواهد بود
فضای رانتی در اقتصاد
به گفته این کارشناس مسائل اقتصادی، در فضای اقتصاد دلالی و رانتی ایران قابل درک است، چنانچه تخفیف سهام شرکت‌های دولتی در قالب «ای؛ تی؛ اف» و کاهش دستوری سود سپرده را می‌توان در نهایت در مسیر تخریب اقتصاد مولد و رونق بیشتر اقتصاد دلالی تفسیر کرد.
وی در بخش پایانی سخنان خود می‌افزاید: ای کاش دولت به نقش حمایتی خود عمل می‌کرد و از سویی دغدغه بخش مولد اقتصادی را داشت که با توجه به روند محدود شدن واردات، بنگاه‌های اقتصادی با مشکل کاهش شدید مواد اولیه مواجه شده و در ادامه سال جاری احتمال افت تولید و یا حتی تعطیلی یا نیمه تعطیلی بنگاه‌ها می‌رود.
در نهایت باید گفت شرایط امروز بورس وریزش آن سبب شد تا مردم دولت را مقصر بدانند و اعتماد عمومی نسبت به بورس کاهش یافته است. حال باید دید که دولت چه زمان متوجه این موضوع شده و دخالت ها در بورس را کاهش می دهد.
نظر شما