مسعود مرادی؛ بازار: شعار «توسعه صنعتی»، نیازمند زیرساخت‌های مناسب و وجود شرایط مطلوب است. در این میان اما واحدهای تولیدی و صنعتی استان یزد در سال جهش تولید در برخی ایام سال مجبور به تعطیلی چند ساعته در روز به علت کمبود نیروی برق بودند که به نظر می‌رسد امسال نیز شاهد این اتفاق باشیم.واحدهای تولیدی و صنعتی استان یزد موانع و تهدیدهایی در مسیر توسعه حس می‌کنند که رفع و تسهیل آنها از مسیر منابع تجدیدپذیر می‌گذرد
از ویژگی‌های سیستم تولید برق کشور ایران وابستگی حدود ۹۰درصدی تولید برق به گاز طبیعی است. تلاش اغلب کشورها بر این است که بیش از ۵۰ درصد برق آنها وابسته به یک منبع انرژی نباشد تا در صورت بروز اختلال در آن منبع، تولید برق دچار مشکل نشود. نمونه‌ای از مشکلاتی که در این موضوع پیش می‌آید، زمستان‌های بسیار سرد است. در این مواقع با توجه به افزایش شدید مصرف گاز برای گرمایش ساختمان‌ها، تأمین گاز نیروگاه‌ها دچار مشکل می‌شود.
ضرر میلیاردی واحدهای صنعتی در تابستان‌های خاموش
دهقانی مالک یک واحد تولیدی در شهرک صنعتی است در گفت‌وگو با بازار می‌گوید: تابستان سال گذشته به درخواست اداره برق مجبور بودیم چند ساعتی تولید خود را متوقف کنیم که باعث کاهش تولید و ضرر مالی به مجموعه ما شد انتظار می‌رود شرکت شهرک‌های صنعتی استان یزد به عنوان یکی از مجموعه‌های مؤظف و حامی، اقداماتی برای کم‌تر شدن این معضل در سال اخیر کرده باشد.
تحقیقات خبرنگار بازار نشان می دهد که طبق ماده ۵۰ قانون برنامه ششم توسعه، دولت مکلف است سهم نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک را با اولویت سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی(داخلی و خارجی) با حداکثر استفاده از ظرفیت داخلی تا پایان اجرای این قانون یعنی سال ۱۴۰۰ به حداقل پنج درصد ظرفیت برق کل کشور برساند.
تابستان سال گذشته به درخواست اداره برق مجبور بودیم چند ساعتی تولید خود را متوقف کنیم که باعث کاهش تولید و ضرر مالی به مجموعه های تولیدی شد
این تکلیف به معنای آن است که اگر ظرفیت اسمی تولید برق در کشور را ۸۵ هزار مگاوات در نظر بگیریم، باید مجموعه ظرفیت اسمی نیروگاه‌های بهره‌برداری شده حوزه تجدیدپذیر چیزی بالغ بر چهار هزار و ۲۵۰ مگاوات باشد، اما طبق آمار رسمی سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق(ساتبا) این عدد فقط به ۹۲۰ مگاوات رسیده است.
اهتمام شهرک های صنعتی
علیرضا داد، عضو هیئت مؤسس و مدیر کارگروه نیروگاه‌های خورشیدی در شهرک‌های صنعتی و نیز انجمن سازندگان و تأمین‌کنندگان کالا و خدمات انرژی‌های تجدیدپذیر در گفت‌وگو با بازار یکی از گزینه‌های رسیدن به این هدف را اهتمام شهرک‌های صنعتی می‌داند و عنوان می‌کند: شهرک‌های صنعتی امکان نصب حدود ۱۲۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی بر روی سقف سوله‌های صنعتی را دارند که این ظرفیت می‌تواند گزینه مناسبی برای پیک‌زدایی در فصول گرم باشد.
تاکنون پنج هزار نیروگاه خورشیدی مقیاس کوچک با مجموع ظرفیت ۶۹ هزار و ۳۲۰ کیلووات در سراسر کشور به بهره‌برداری رسیده که دو هزار و ۴۶۰ کیلووات آن مربوط به استان یزد است، اما در چند سال اخیر اقبال عمومی برای این نوع سرمایه‌گذاری کم شده است.
اسماعیل معصومی، از فعالان حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر با گلایه از پایین بودن قیمت خرید تضمینی برق توسط وزارت نیرو به خبرنگر بازار اظهار می‌کند: متأسفانه با توجه به نوسانات شدید نرخ ارز و گران شدن تجهیزات، تأسیس نیروگاه‌های خورشیدی صرفه اقتصادی ندارد و از سال ۹۸ تاکنون شاهد افزایش قیمت خرید برای این موضوع نبودیم. دیگر مشکل این صنعت تصمیم‌گیری غیرکارشناسانه دولت در زمینه ممنوعیت واردات پنل خورشیدی است
ممنوعیت واردات پنل خورشیدی
از تاریخ سوم تیرماه سال ۹۹ دفتر مقررات صادرات و واردات وزارت صمت ثبت سفارش پنل‌های خورشیدی را با هدف صیانت و حفاظت از منابع ارزی و حمایت از تولید داخل ممنوع اعلام کرد که با واکنش‌های زیادی از سمت فعالین صنعت خورشیدی کشور همراه بود. برخی نتیجه این اقدام را ایجاد رانت و انحصارگرایی در این صنعت عنوان کردند.
اکنون پنج هزار نیروگاه خورشیدی مقیاس کوچک با مجموع ظرفیت ۶۹ هزار و ۳۲۰ کیلووات در سراسر کشور به بهره‌برداری رسیده که دو هزار و ۴۶۰ کیلووات آن مربوط به استان یزد است، اما در چند سال اخیر اقبال عمومی برای این نوع سرمایه‌گذاری کم شده است
به عقیده کارشناسان، شرکت‌های فعال در حوزه ساخت پنل‌های خورشیدی داخل کشور در اصل اقدام به مونتاژ سلول‌های خورشیدی می‌کنند؛ چراکه فناوری چرخه تولید، از برداشت سنگ سیلیسیوم تا ساخت پنل‌های خورشیدی در کشور موجود نیست و این مسئله به نوعی حمایت از مونتاژ قلمداد می شود.
آنچه که وزارت صمت به آن اشاره کرده، ممنوعیت پنل‌های فتوولتائیک و نه سلول خورشیدی است(پنل های خورشیدی تجمیعی از سلول های خورشیدی هستند)، به این معنی که راه مونتاژکاران این صنعت را برای واردات سلول‌های خورشیدی باز کرده است که در نهایت مسئله صیانت از خروج ارز در ابهام قرار خواهد گرفت.
لغو ممنوعیت واردات پنل خورشیدی
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صمت استان یزد در گفت‌وگو با بازار از آزاد شدن واردات پنل خورشیدی از تاریخ ۲۱دی ماه سال ۹۹ خبر داد و عنوان کرد: خوشبختانه پرونده‌های ثبت سفارش واردات حداکثر ظرف مدت ۱۰ روز بررسی و در کارتابل وزارتخانه قرار می‌گیرد.
محمدرضا نصیری، عمده مشکل واردکننده‌ها را در زمینه تخصیص ارز و مقرراتی که بانک مرکزی در این زمینه دارد عنوان می‌کند و می افزاید: چشم اندازی که شاید با توجه به نوسانات اخیر ارز دست‌نیافتنی باشد، اما انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری و فروش برق حتی با قیمت‌های فعلی خواهد بود.
بر اساس تصویب‌نامه هیئت وزیران در سال ۹۵ و با استناد به اصل ۱۳۸ قانون اساسی وزارتخانه‌ها، مؤسسه‌ها، شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی، بانک‌ها و شهرداری‌ها وظیفه دارند طی دو سال حداقل ۲۰ درصد از برق مصرفی ساختمان‌های خود را از انرژی‌های تجدیدپذیر تعیین کنند، اما آیین‌نامه اجرایی این تصویب‌نامه پس از گذشت چند سال همچنان نیز در هاله‌ای از ابهام است.
فواید انرژی‌های تجدیدپذیر برای تولید برق
فاطمه اعلم مسئول توسعه انرژی تجدیدپذیر شرکت توزیع برق یزد در این‌باره می‌گوید: علی‌رغم تصمیم خوبی که دولت در این موضوع گرفته، اما مشکل بسیاری از ارگان‌ها سردرگمی درباره منبع مالی برای اجرای این تصویب‌نامه است. نکته دیگری که انتظار می‌رود دولت برای تدوین آیین‌نامه آن در نظر بگیرد، توجه به تفاوت موقعیت جغرافیایی و اقلیم هر منطقه و استان برای بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر است. متاسفانه از زمان افزایش نرخ ارز درخواست‌ها جهت راه‌اندازی نیروگاه‌های با مقیاس کوچک خانگی کم شده است.
بر اساس تصویب‌نامه هیئت وزیران در سال ۹۵ و با استناد به اصل ۱۳۸ قانون اساسی وزارتخانه‌ها، مؤسسه‌ها، شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی، بانک‌ها و شهرداری‌ها وظیفه دارند طی دو سال حداقل ۲۰ درصد از برق مصرفی ساختمان‌های خود را از انرژی‌های تجدیدپذیر تامین کنند
وی افزود: شاید بعضأ این دیدگاه وجود داشته باشد که کشور ما دارای منابع عظیم سوخت فسیلی ارزان است و به همین خاطر از این طریق به تولید برق بپردازیم، اما باید به این نکته توجه کنیم که این منابع برخلاف منابع تجدیدپذیر مانند خورشید پایان‌پذیر هستند.
نماینده مردم یزد و اشکذر در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار بازار از نگاه استراتژیک‌تری به این موضوع می‌پردازد و بیان می‌کند: در جهت توسعه صنعتی استان از سرمایه‌گذاران دعوت می‌کنیم، اما از سوی دیگر، به او می‌گوییم که حتمأ باید در ساعتی که ما تعیین کرده‌ایم خاموشی داشته باشید.
محمدصالح جوکار، نداشتن یک طرح آمایش سرزمین مناسب را مسبب این مشکل بیان کرد و گفت: دولت باید دست از کار اجرایی بردارد و به بحث مدیریت بپردازد. باید طرح‌های اقتصادی متعددی را آماده کرد و به سرمایه‌گذار ارائه داد و نه اینکه سرمایه‌گذار خودش به دنبال طرح اقتصادی گشته و سپس آن را اجرا کند.
جایگزینی سوخت های فسیلی
مدیرکل دفتر ریاست، روابط عمومی و امور بین الملل ساتبا می‌گوید: تاکنون از منابع تجدیدپذیر حدود پنج هزار و ۹۱۳ میلیون کیلووات ساعت انرژی تولید شده که حدود ۴۹ درصد آن از نیروگاه‌های خورشیدی بوده است. این میزان تولید برق توانسته از مصرف بیش از یک میلیارد و ۶۷۹ میلیون مترمکعب سوخت‌های فسیلی که در ایران برای تولید برق به‌کار گرفته می‌شود، بکاهد.
دولت باید دست از کار اجرایی بردارد و به بحث مدیریت بپردازد. باید طرح‌های اقتصادی متعددی را آماده کرد و به سرمایه‌گذار ارائه داد و نه اینکه سرمایه‌گذار خودش به دنبال طرح اقتصادی گشته و سپس آن را اجرا کند
از منظر زیست محیطی نیز باعث شده از انتشار ۳ میلیون و ۹۷۸ هزار تن گاز گلخانه‌ای کاسته و بیش از هزار و ۳۰۰ میلیون لیتر در مصرف آب صرفه‌جویی شود. از سوی دیگر، یکی از عوامل برتری سیاسی کشور ایران دسترسی به منابع پایان‌پذیر سوخت‌های فسیلی است که افزایش روزافزون استفاده از این سوخت‌ها برای تولید برق کشور باعث کاهش توان صادرات کشور و در نتیجه کاهش قدرت اثرگذاری سیاسی کشور در درازمدت می‌شود. از آنجا که نفع این مسئله به وزارت نفت می‌رسد انتظار می‌رود که این وزارتخانه قسمتی از بار اجرای این طرح‌ها را به دوش بکشد.
اهمیت موضوع اشتغال و زیرساخت ها
علاوه بر این، با توجه به دسترسی دشوار به فناوری و افزایش ظرفیت در بخش نفت و گاز به دلیل وجود تحریم‌ها، فناوری خورشیدی می‌تواند به عنوان یک راه‌حل جایگزین برای توسعه ظرفیت در این بخش به کار گرفته شود؛ چراکه سرمایه‌گذاری در تولید برق خورشیدی و کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی در بخش نیروگاهی کشور معادل افزایش ظرفیت تولید منابع فسیلی کشور خواهد بود.
از نگاه اجتماعی و فرهنگی، مسئله اشتغال‌زایی در این صنعت حائز اهمیت است. یکی از عواملی که به‌طور معمول در گزارش‌های مربوط به توسعه برق خورشیدی در کشورهای مختلف به آن پرداخته می‌شود، مربوط به اشتغال‌زایی قابل ملاحظه این بخش است. بررسی‌ها نشان داده است که ایجاد یک مگاوات ظرفیت برق خورشیدی تعداد شغل به مراتب بیشتری نسبت به ایجاد این ظرفیت در بخش فسیلی فراهم می‌کند.
نظر شما