بازار؛ گروه استان ها: زنبور عسل به عنوان یکی از حشرات بسیار مفید کره زمین شناخته شده به نحوی که براساس تحقیقات اگر زنبور عسل از بین برود کره زمین در مدت چهار سال حیات خود را از دست خواهد داد.
در این میان عسل به عنوان محصول تولیدی زنبور عسل در همه قرون بسیار مورد توجه اطبا و مردم عادی بوده تا آنجا که برای درمان بیماری‌های بسیاری از عسل استفاده می‌شده است.
اغلب مردم عسل را به عنوان تنها محصول تولیدی زنبور عسل می شناسند درحالی که زنبور عسل در کنار عسل محصولات مفیدتری از جمله ژل رویال، گرده گل، زهر، موم و بره موم هم تولید می‌کند.
برداشت حداقل ۳۵ کیلو عسل از هر کلونی توسط یکی از زنبورداران همدان
خوشبختانه استان همدان در زمینه پرورش زنبور عسل بسیار موفق عمل کرده تا جایی که در سال ۹۹ با برداشت حداقل ۳۵ کیلو عسل از هر کلونی یکی از زنبورداران نمونه ملی از استان همدان معرفی شد.
بدین ترتیب برآن شدیم تا در کنار بررسی وضعیت تولید عسل در استان همدان و فرآورده های آن با یکی از تولیدکننده های نمونه ملی عسل در همدان گفتگویی ترتیب دهیم که در ادامه متن این صحبت ها با سعید درویشی؛ تولید کننده نمونه ملی عسل و علیرضا قراگوزلو؛ مدیر امور طیور و زنبور عسل جهاد کشاورزی استان همدان را می خوانید:
ایران چهارمین تولید کننده عسل در دنیا است
تولید کننده نمونه ملی عسل در گفتگو با خبرنگار بازار با اشاره به اینکه میانگین کشوری تولید عسل ۱۰ کیلو از هر کندو است، اظهار کرد: من از هر کندو حداقل ۳۵ و حداکثر ۶۵ کیلو عسل برداشت و در سال ۹۹ رتبه دوم نمونه ملی را کسب کردم.
سعید درویشی با بیان اینکه نژاد زنبورهای من کوردوان و کارنیکا است، ادامه داد: ایران چهارمین تولید کننده عسل در دنیا است.
وی به موضوع صادرات عسل اشاره کرد و با بیان اینکه ضعف صادرات به دلیل تولید است چراکه زنبورداران از راه علمی و ارگانیک استفاده نمی‌کنند، افزود: داروهای واقعی در بازار وجود ندارد و داروهای موجود در بازار تقلبی هستند.
این زنبوردار نمونه ملی با بیان اینکه زنبوردار برای مبارزه با کنه از هر دارویی مانند نوار های چینی و غیره استفاده می‌کند که این داروها در موم و عسل ماندگاری دارد، بیان کرد: کشورهای خارجی روی این مسائل حساس هستند و عسل را آنالیز می‌کنند و چون اثر داروهای تقلبی در عسل باقی می‌ماند، عسل تولیدی ایران در بازار جهانی جایی پیدا نمی‌کند.
باید زنبورداری را به سمت استفاده از داروهای ارگانیک سوق داد
وی با تاکید بر اینکه باید زنبورداری را به سمت استفاده از داروهای ارگانیک سوق داد، عنوان کرد: من برای مبارزه با کنه از اسید ازالیک استفاده می‌کنم که در فرآروده‌های زنبور عسل باقی نمی‌ماند.
درویشی با بیان اینکه اسید ازالیک وارداتی است و از چین و آلمان وارد می‌شود و تایید شده هستند، عنوان کرد: سال گذشته به کشور ترکیه صادرات عسل داشتم اما این اقدام با واسطه و به صورت پیله وری انجام شد.
وی با اشاره به اینکه با همکاری کمیته امداد، بهزیستی، هلال احمر و جهاد کشاورزی فعالیتی را آغاز کردیم تا جوانان وارد خط تولید شوند، اضافه کرد: در این طرح بر روی ژل رویال کار خواهیم کرد تا کندوی عسل را از تک محصولی به سمت چند محصولی برده و تولید ژل رویال، گرده گل، زهره زنبور، موم، بره موم و غیره در برنامه است.
این زنبوردار نمونه ملی با اشاره به اینکه محصولاتی مانند ژل رویال، گرده گل و دیگر موارد اکنون به میزان کم تولید می‌کنیم و قصد توسعه کار را داریم، عنوان کرد: در حال حاضر سه هزار و ۸۰۰ کلونی زنبور عسل دارم و تا بهار سال ۱۴۰۰ تعداد آن را به هفت هزار کلونی می‌رسانم.
وی در ادامه به موضوع برند سازی زنبور عسل اشاره کرد و با بیان اینکه به زودی عسل با برند اختصاصی خود من وارد بازار می‌شود، افزود: در آینده برند «عیاران نهاوند» به صورت علمی وارد بازار خواهد شد.
جهاد کشاورزی نمی‌تواند حمایتی داشته باشد چراکه هیچ کاری از دست آنها بر نمی‌آید و باید همت از زنبوردار باشد
درویشی در رابطه به حمایت جهاد کشاورزی ادامه داد: جهاد کشاورزی نمی‌تواند حمایتی داشته باشد چراکه هیچ کاری از دست آنها بر نمی‌آید و باید همت از زنبوردار باشد.
وی در ادامه صحبت های خود بابیان اینکه گاهی انتظارات بی جا است،بیان کرد: به طور مثال برخی زنبورداران انتظار دارند اتحادیه زنبورداران نهاوند ۱۰۰ تن شکر به آن ها بدهد، در صورتی که اگر کاری کنیم که زنبور بدون شکر عسل تولید کند درست عمل کرده ایم، در غیر این صورت شکر را به زنبور بدهید، عسل تولید می‌کند و شکر را روی دیگ هم بگذارید عسل تولید می‌شود.
۹۰ درصد زنبورداران قدیمی باور نمی‌کنند که زنبور بدون شکر می‌تواند عسل تولید کند
این زنبوردار نمونه ملی با بیان اینکه در صورتی که زنبور اصلاح شد و بدون شکر عسل تولید کرد، کار را به درستی انجام داده‌ایم، افزود: در این رابطه زنبوردار باید راهکار بخواهد و جهاد کشاورزی نیز می‌تواند کلاس‌های آموزشی برگزار کرده و زنبورداران را توجیه کند چراکه ۹۰ درصد زنبورداران قدیمی باور نمی‌کنند که زنبور بدون شکر می‌تواند عسل تولید کند.
وی در ادامه به مسئله صنایع تبدیلی عسل و فرآورده‌های زنبور عسل اشاره کرد و با بیان اینکه در رابطه با صنایع تبدیلی هیچ اقدامی انجام نشده است، یادآور شد: حتی برای برندسازی نامه از اداره بهداشت شهرستان نهاوند به اداره بهداشت همدان آوردم اما با اکراه جواب دادند و می‌گفتند شما توانایی انجام کار را ندارید که در نهایت مجوز خانگی بسته بندی عسل را گرفتم.
درویشی با بیان اینکه با استفاده از مجوز بسته بندی خانگی می‌توانم سالیانه ۳۰ تن عسل بسته بندی کنم در صورتی که تولید اولیه عسل کندوهای من امسال ۱۲۵ تن بوده است، ادامه داد: اکنون عسل تولیدی زنبورستان خود را به صورت بسته بندی خانگی عرضه می‌کنم که این مسئله روی کیفیت عسل اثر می‌گذارد چراکه در صورت کم و زیاد شدن دما باکتری‌های مفید عسل را از بین می‌رود و اگر بیشتر از ۴۵ درجه به عسل حرارت دهیم، عسل خود به سم تبدیل می‌شود.
جهاد کشاورزی زنبورهای مهاجم را کنترل کند
وی در ادامه از عدم فاصله مناسب زنبورداران انتقاد کرد و با بیان اینکه جهاد کشاورزی باید زنبورهای مهاجم را کنترل کند، اضافه کرد: همدان مراتع خوبی دارد، اما هر غریبه‌ای بدون رعایت حریم و فاصله مناسب اقدام به استقرار کندوهای خود می‌کند.
این زنبوردار نمونه ملی با اشاره به اینکه عسل غالب تولیدی زنبورستان من عسل گشنیز است، چراکه نهاوند قطب تولید گشنیز در کشور است، افزود: عسل گون هم تولید می‌کنیم.
وی با تاکید بر اینکه با زحمات زیادی عسل گشنیز را در کشور جا انداختیم، بیان کرد: باید عسل گشنیز به اسم نهاوند ثبت شود اما شنیده‌ام که شهرستان‌های گنکاور، هرسین و نور آباد به دنبال ثبت آن به نام خود هستند.
درویشی در ادامه از وضعیت اتحادیه زنبورداران نهاوند انتقاد کرد و با بیان اینکه اتحادیه زنبورداران نهاوند هنوز یک سیستم کامپیوتری ندارد، عنوان کرد: برخی فکر می‌کنند اتحادیه زنبورداری ارث پدری آن ها است.
با ۳۰ هزار تومان می‌توانم یک اشتغال ۳۰ میلیونی برای خانواده‌های کم بضاعت و بی‌بضاعت مهیا کنم
وی در ادامه با بیان اینکه چندین بار به فرماندار نهاوند پیغام دادم که با ۳۰ هزار تومان می‌توانم یک اشتغال ۳۰ میلیونی برای خانواده‌های کم بضاعت و بی‌بضاعت مهیا کنم، ادامه داد: کاری به اسم موم بافی یا برگه بافی وجود دارد که دو ماه می‌تواند در نهاوند ادامه داشته باشد.
این زنبوردار نمونه ملی افزود: هر خانواده سه نفری در خانه خود می‌توانند کار موم بافی را انجام داده و روزانه ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان درآمد داشته باشند اما گوش شنوا نیست.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر ۱۶ نفر در زنبورستان من مشغول به کار هستند، بیان کرد: در صورت توسعه کار برای ۱۰۰ نفر هم می‌توانم اشتغال ایجاد کنم.
مافیای واردات «ژل رویال» بازار فروش داخلی را خراب کرده است
درویشی از مافیای واردات ژل رویال انتقاد کرد و با بیان اینکه برخی واردات ژل رویال از چین انجام می‌دهند که بی‌کیفیت است، افزود: من توان فروش محصولات تولیدی خود را دارم اما واردات ژل رویال بی‌کیفیت باعث شده تولیدات روی دست تولید کننده بماند و این مافیا کار ما را خراب کرده است.
وی افزود: به استاندار همدان گفتم اگر به من سه ماه زمان دهید کل استان همدان را بدون دریافت یک ریال بودجه از سازمان خاصی متحول می‌کنم اما استاندار گفت این حرف خیلی سنگین است ولی به او گفتم کمک بده ببین می‌توانم یا نمی‌توانم.
این زنبوردار نمونه ملی با بیان اینکه زنبورداری صنعت زیبایی است، افزود: این مقوله در صورتی که تولیدات ارگانیک باشد، پول پر برکتی دارد.
برخی از کارگران مشغول به فعالیت در زنبورستان من افرادی هستند که اعتیاد را ترک کرده‌اند و اکنون وارد کار شده و زندگی خوبی دارند
وی با اشاره به اینکه برخی از کارگران مشغول به فعالیت در زنبورستان من افرادی هستند که اعتیاد را ترک کرده‌اند و اکنون وارد کار شده و زندگی خوبی دارند، بیان کرد: برای سال ۱۴۰۰ برای ۳۰ تا ۳۵ نفر با همکاری هلال احمر اشتغال ایجاد خواهم کرد.
مدیر امور طیور و زنبور عسل جهاد کشاورزی استان همدان نیز در ادامه در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه در استان همدان ۳۶ کیلو ژل رویال، ۲۵ تن گرده گل و ۵۵ تن موم تولید شده است، اظهار کرد: همچنین ۱۰ تن بره موم در استان همدان تولید شده است.
باید با توجه به وضعیت جوی و اقلیمی استان زنبوری پرورش داده شود که با شرایط همخوانی داشته باشد چراکه ممکن است یک زنبور در استانی دیگری خوب جواب دهد اما در استان همدان تولید خوبی نداشته نباشد
علیرضا قراگوزلو با تاکید بر اینکه برای تولید بیشتر به دنبال افزایش کندو نیستیم بلکه افزایش بهره‌وری پیگیری می‌شود، ادامه داد: باید با توجه به وضعیت جوی و اقلیمی استان زنبوری پرورش داده شود که با شرایط همخوانی داشته باشد چراکه ممکن است یک زنبور در استانی دیگری خوب جواب دهد اما در استان همدان تولید خوبی نداشته نباشد.
وی با اشاره به اینکه کل زنجیره زنبور عسل را در استان همدان وجود دارد، افزود: استان در زمینه پرورش ملکه در مرکز آموزش و پژوهش تلقیح مصنوعی ملکه زنبور عسل، پرورش زنبور عسل، کارگاه‌های تولید کندو، کارخانه‌های موم سازی فعالیت دارد و کارخانه تولید خوراک برای هفته جهاد کشاورزی افتتاح خواهد شد.
مدیر امور طیور و زنبور عسل جهاد کشاورزی استان همدان با اشاره به اینکه گرده گل، بره موم و ژل رویال به عنوان محصولات جانبی معروف است اما درآمد بالاتری نسبت به عسل دارد، اضافه کرد: گرده گل، ژل رویال و غیره از محصولات اصلی زنبور عسل است و در زمینه آنها کلاس‌های خاصی برگزار شده است.
وی با بیان اینکه امسال برنامه‌هایی داشتیم که با توجه به وضعیت ویروس کرونا مقداری محقق نشد، عنوان کرد: برای سال جدید در زنبورداری برگزاری کلاس‌های آموزشی را در زمینه استحصال و فرآوری ژل رویال، بره موم و گرده گل ادامه می‌دهیم تا زنبورداران بتوانند درآمد بیشتر و متنوع تری داشته باشند.
بزرگ‌ترین حمایت دولت آموزش زنبورداران است و به صورت اختصاصی به آن ورود پیدا کردیم
قراگوزلو با اشاره به اینکه در حوزه زنبورداری بزرگ‌ترین حمایت دولت آموزش زنبورداران است و به صورت اختصاصی به آن ورود پیدا کردیم، تاکید کرد: آموزش پایه کار است و زنبوردارن را به صورت رایگان آموزش دادیم، آخرین آموزش مربوط به آموزش آنلاینی بود که در زمینه زمستان گذرانی زنبورها برگزار شد.
وی با اشاره به اینکه موضوع دوم مسئله تامین شکر است که استان همدان در این زمینه در کشور رتبه نخست را دارد، ادامه داد: هیچ استانی مانند استان همدان در خصوص تامین شکر مورد نیاز زنبورداران به این حجم اقدام نکرده است.
مدیر امور طیور و زنبور عسل جهاد کشاورزی استان همدان در ادامه با اشاره به اینکه در زمینه بازاریابی زنبورداران ورود پیدا کردیم، افزود: گرده گل و بره مومی که ۱۰تا ۱۵ هزار تومان بیشتر از زنبوردار نمی‌خریدند زنبورداران اکنون به قیمت ۴۰۰ هزار تومان نمی‌دهند.
وی در ادامه گفتگو با اشاره به اینکه معرفی بره موم به سایر نقاط کشور باعث شد تا این محصول جا بیفتد، اضافه کرد: بسیاری از زنبور داران حتی قیمت بره موم را نمی‌دانستند.
یک شرکت دانش بنیان در راستای افزایش بهره‌وری ورود پیدا کرد و از بره موم تولید استان همدان داروهای خوبی برای تقویت سیستم ایمنی بدن تولید شد که در داروخانه‌ها هم توزیع شده است
وی بیان کرد: یک شرکت دانش بنیان در راستای افزایش بهره‌وری ورود پیدا کرد و از بره موم تولید استان همدان داروهای خوبی برای تقویت سیستم ایمنی بدن تولید شد که در داروخانه‌ها هم توزیع شده است.
قراگوزلو در رابطه با موضوع برند سازی عسل با اشاره به اینکه سیاست کشور مبتنی بر این شده که بر یک برند ملی متمرکز شود، بیان کرد: اگر برندهای مختلفی را معرفی کنیم برای صادرات به مشکل بر می‌خوریم.
مدیر امور طیور و زنبور عسل جهاد کشاورزی استان همدان اضافه کرد: یک برند کلی در کشور به عنوان برند «اکسیر» تعریف شده که متعلق به اتحادیه زنبورداران کل کشور است و مقرر شده به عنوان برند ملی عسل کشور در زمینه صادرات ورود پیدا کند و اکنون در پنج استان از جمله همدان نمایندگی افتتاح کرده است.
وی با تاکید بر اینکه سیاست مبتنی بر برند زیاد نیست، افزود: در فروشگاه «اکسیر» ژل رویال، بره موم، عسل، شمع و غیره با برند اکسیر عرضه می‌شود.
قراگوزلو در ادامه به مسئله داروهای تقلبی اشاره کرد و با تاکید بر اینکه به زنبورداران توصیه می‌کنم که فقط از داروخانه مجاز دامپزشکی داروهای مورد نیاز کندوهای خود را تامین کنند، ادامه داد: داروهایی که زیر نظر دامپزشکی باشند ۱۰۰ درصد داروها مجاز هستند و هیچ گونه مشکلی برای زنبورداران ایجاد نمی‌کنند.
مدیر امور طیور و زنبور عسل جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه کمبود دارو وجود ندارد، افزود: ممکن است زنبورداران در بازه زمانی خاصی نیاز به یک دارو برای پیشگیری داشته باشند که می‌توانند اطلاع دهند تا آن دارو را تامین کنیم.
وی با اشاره به اینکه برای فروردین ماه، اردیبهشت ماه و خرداد ماه از قبل اقدام به تامین دارو برای زنبورداران کردیم، ادامه داد: با توجه به بالا رفتن رطوبت و امکان شیوع بیماری نزوما پیش بینی کردیم داروخانه‌های مجاز دامپزشکی چه داروهایی بیاورند و دارو به اندازه مکفی تامین شده است.
وقتی یک کلونی درگیر بیماری تک گیر شود زنبوردار باید به دامپزشکی مراجعه کند و دامپزشکی با توجه به تشخیص دارو تجویز کند
مدیر امور طیور و زنبور عسل جهاد کشاورزی استان همدان در بخش پایانی این گفتگو با بیان اینکه برخی از بیماری‌ها بیماری تک گیر است و قابل پیشگیری نیست، عنوان کرد: وقتی یک کلونی درگیر بیماری تک گیر شود زنبوردار باید به دامپزشکی مراجعه کند و دامپزشکی با توجه به تشخیص دارو تجویز کند.
به راستی، موم، بره‌موم، گَرده گل، ژل رویال و زهر زنبور از دیگر محصولات تولیدی زنبورداران است که بایستی در کنار تولید عسل به آن ها توجه کرد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد فرآورده‌های زنبور عسل از ارزش‌افزوده بالایی برخوردار بوده ضمن اینکه در صنایع دارویی، بهداشتی و غذایی کاربرد زیادی دارند؛ بدین‌سان می‌توان حوزه زنبورداری در همدان را به‌صورت زنجیره‌ای وارد این عرصه کرد و آن را به حوزه تبدیل و تکمیل آن پیوند داد تا نه‌تنها شاهد کسادی بازار فروش عسل به‌صورت فله‌ای و بدون برند و نشان خاص نباشیم، بلکه درآمدزایی، ارزآوری و درنهایت اشتغال مولد و پایدار را در این عرصه در استان همدان شاهد باشیم.
از سویی نیاز است تا در کنار حمایت از تولید کنندگان داخلی در این عرصه و ورود به عرصه تولید فرآورده های زنبورعسل، فکری هم برای بستن راه واردات کالاهای مذکور به ویژه نامرغوب های این دسته در برنامه هایمان داشته باشیم تا نه تنها کالای بی کیفیت داخل کشور نشود، بلکه از تولیدکنندگان داخلی نیز حمایت شود و بازار تولید و فروش آن ها در داخل کشور تقویت شود تا در امتداد آن، اشتغال زایی و در آمدزایی را شاهد باشیم و به تناسب آن مسیر را برای صادرات نیز هموار ساخت.
نظر شما