بازار؛ گروه خودرو: پیکاپ‌ها یکی از خودروهایی هستند که سال‌ها است در بازار کشور ما به دلیل کم توجهی خودروسازان، با اقبال مناسبی مواجه نبودند. با افزایش قیمت خودروها، قیمت برخی از پیکاپ‌ها چنان افزایش یافت که خلا نیاز آن را در بازار بیش از گذشته پر رنگ کرد. این موضوع سبب شد به سراغ سهند رحیمی کارشناس صنعت خودرو رفته و ریشه مشکلات فعلی این دسته (سگمنت ) خودرو در بازار را بررسی کنیم، در ادامه بخشی از این گفت‌وگو را از نظر می‌گذرانیم:
* پیکاپ‌ها چند دسته هستند و کاربری آن‌ها به چند نوع تقسیم می‌شود؟ آیا می‌توان آن‌ها را در دسته خودروهای تجاری قرار داد؟
در صنعت خودروسازی، خودروهای با کاربری سبک که قارد به حمل بارهای کمتر از سه و نیم تن هستند را با نام پیکاپ می‌شناسیم. براین اساس خودروهای پیکاپ را از کامیونت‌ها جدا می‌کنند. پیکاپ‌ها کاربری‌های متعددی دارد که درحالت کلی آن‌ها را به سه دسته مسافری، شهری و لوکس می‌توان دسته بندی کرد. پیکاپ‌های مسافری را می‌توان برای آفرود و سرگرمیاستفاده کرد. پیکاپ‌های سبک شهری نیز برای حمل و نقل بارهای کوچک وکم حجم هستند که خودروسازان داخلی تولیداتی مانند پراید وانت، آریسان و... را در این زمینه دارند. پیکاپ‌های لوکس نیز برای آفرود و سفر مناسب بوده که مانند خودروهای سواری داشته و لذت سفر دارند. هرچند که فرهنگ استفاده از پیکاپ‌ها در دنیا متفاوت بوده و می‌توان کاربری‌های مختلفی از آن گرفت. لازم به ذکر است بازار پیکاپ‌های شهری در دنیا بسیار خوب بوده، اما برای حمل بار نیستند.
* اشاره به فرهنگ رانندگی و حمل بار برای پیکاپ‌های شهری کردید که آن‌ها را بانام وانت می‌شناسیم، فرهنگ انتخاب محصول بازار ما به چه شکل است؟
در اروپا عموما از وانت یا پیکاپ شهری سبک، برای حمل بار استفاده نمی‌شود. اما در آمریکا به دلیل جغرافیا خاص و فرهنگ مردم از پیکاپ شهری به عنوان یک خودرو که مهم‌ترین وظیفه آن حمل بار بوده، استفاده می‌شود. در گذشته نه چندان دور سلیقه بازار کشور به سمت سلیقه آمریکایی بود، اما به دلیل اینکه بخشی از استانداردهای خودروسازی کشور ما تابع استانداردهای اروپایی و بین الکلیی بوده این موضوع با تغییر رویکرد مواجه شد.
* چرا در کشور ما باتوجه به نیاز جدی بازار به این محصول، وضعیت فروش و تامین چندان مناسبی ندارد؟
پاسخ این سوال منوط به راه‌اندازی تولید یا واردات خودرو پیکاپ در کشور است. متاسفانه در این خصوص از سوی خودروسازان بزرگ یا شرکت‌های خودرویی حرفه‌ای اقدام نشده است. این در حالی است که شرکت‌های خودرویی کوچک‌تر که می‌خواهند به روزتر کار کنند، ارائه محصولاتشان محدودیت‌های بالا دستی ندارد. از این رو می‌توانند به هر بخشی واردشده و نیاز مشتری را پاسخ دهند. هرچند که برای فروش درست پیکاپ و پاسخ به نیاز مشتری در بازار داخل مطالعه محصول مناسب انجام نشده است.
* این عدم توجه به نیاز بازار توام با انحصاری بودن می‌تواند دلیل اصلی عدم موفقیت خودروهای پیکاپ در بازار داخل باشد؟
ریشه اصلی عدم توجه نیاز بازار در شرکت‌های خودروی است. هدف اصلی تاسیس شرکت‌های تجاری و اقتصادی کسب سود است، اگر کسی غیر از این را بگوید کاملا اشتباه است. برای کسب سود نیز نیاز به تامین نیاز مشتری و پاسخ به درخواست آن است. این موضوع نیز تنها راهکار ارائه محصول مناسب برای آن‌ها را دارد. متاسفانه به دلایلی صنعت و بازار خودرو انحصاری بوده که فروش و انتخاب محصول‌های فرمایشی خلا بازار برای پیکاپ‌ها را ایجاد کردند، این دلایل سبب شده که اغلب خودروسازان تمایل برای تولید و توسعه این محصول نداشته باشند.
* چرا بازار پیکاپ‌های شهری در کشور چندان مناسب نبوده و توسعه برای این خودروها صورت نگرفته است؟
این که توسعه محصولی ارائه نشده، دلایل مختلفی مانند نبود سرمایه‌گذاری، نداشتن سهم بازار و... و. است. هرچند که باید ذکر کرد چنین خودروی در اکثر شهرستان‌ها سهم بازار بسیار خوبی دارد.
یک خودرو شاسی بلند آفرود به دلیل گران بودن مشتریان را به سمت پیکاپ‌ها هدایت می‌کند. هرچند که این خودروها نیز ارزان نیستند
* چرا علاقه به خرید پیکاپ‌ها دوکابین در کشور بیشتر است و این موضوع چرا سبب توسعه محصول نیست؟
یک خودرو شاسی بلند آفرود به دلیل گران بودن مشتریان را به سمت پیکاپ‌ها هدایت می‌کند. هرچند که این خودروها نیز ارزان نیستند، اما علاقمندی زیادی برای خرید آن وجود دارد که تجهیزات آفرودی را می برند. پیکاپ‌های دوکابین به دسته‌های مختلف مانند لوکس و غیر لوکس، آفرودی، تک کابین و دوکابین تقسیم می‌شود. معمولا برای دو دیفرانسیل‌های تک کابین برای مناطق صعب‌العبور و... استفاده می‌شود.
* چرا در کشور پلتفرم مناسب برای تولید این خودروهای پیکاپ نداریم؟ چرا خودروسازان به این سمت حرکت نکردند؟
در کشور پلتفرم برای چه خودروی داریم؟ این موضوع کاملا صحیح هست که پیکاپ نیازمند پلتفرم در صنعت خودروسازی بوده، اما اولویت‌های دیگری هم وجود دارد. به عنوان مثال یکی از خودروهای که اکنون بازار به آن نیاز دارد، هاچ بک است. پلتفرم برای این خودرو بسیار مهم است. سرمایه گذاری پلتفرم بسیار سنگین هست و دانش فنی آن بحثی بسیار طولانی دارد که دست یابی آن در مدت کوتاه امکان ندارد.
* اغلب خودروسازان بزرگ در دنیا روی یک پلتفرم چند محصول ارائه می‌دهند، آیا خودروسازان داخلی نیز باید به این سمت حرکت کنند؟
در یک دهه اخیر که خودروسازان کره‌ای و چینی که عرضه اندام کردند، نوع نگاه به خودرو عوض شد و سیاست‌های تولیدی تغییر کردند. تنوع برند و شرکت‌های جدید، سبب شده که خودروها در بازار هر دو یا سه یال تغییر اساسی کنند. تغییرات اساسی نیز منجربه افزایش هزینه‌های بسیار زیاد است. غول‌های خودروسازی و بازیگران قدیمی صنعت و باار برای تنوع بخشیدن به محصولات خود و نگهداشتن سهم بازار با رقابت تنگاتنگ شرکت‌ها کوچک، نیاز به ارائه پلتفرم برای انواع محصولات متغییر دارند. بنابراین به سمت پلت‌فرم‌های مشترک حرکت کردند، به عنوان مثال شرکتی مانند مرسدس بنز برای خودروهای سواری اش یک پلت فرم دارد. زیرا هر سه یا چهار سال باید آن را عوض کند و نمی تواند هزینه طراحی پلت فرم جدید را دهد. این موضوع سبب خلق شدن پلت فرم های ماژولار شد. این پلتفرم‌ها قابلیت تغییر فاصله محوری و... را دارند و بدون اینکه بخواهید تغییری را روی آن اعمال کنند. شرکت‌های مانند نیسان-میتسوبیشی نمونه بارز پلتفرم مشترک هستند. باتوجه به اینکه پلتفرم جدید در کشور نیازمند نقدینگی قابل توجهی دارد که با توجه به عقب ماندگی تکنولوژی در صنعت خودرو، امکان دست یابی فعلا ندارد.
* ساخت یک پلتفرم چه مقدار زمان نیاز دارد و به نظر شما برای تولید پلت فرم مناسب به چه اقدامی است؟
برای ساخت یک پلت فرم جدید چندین سال زمان نیاز است، تا آماده شدن پلتفرم برای زمان عرضه نسبت به رقبا در بازار عقب مانده محسوب می شود. بنابراین باید از برندهای خارجی کمک گرفت. در دوره برجام قرار دادی بین ایران خودرو و «پینین فارینا» منعقد شد که پلت فرم ملی ساخته شود، اما ظاهرا قرار داد آن به دلیل تحریم ها متوقف شد. در این بازار ابتدا باید از تکنولوژی‌های دیگران کمک و به سمت پلت فرم مشترک رفت. توجه داشته باشید روی پلت فرم خودروسواری نمی توان رو پلت فرم خودرو سواری یک پیکاپ قدرتمند مجهز به دو دیفرانسیل را تولید کرد. زیرا اغلب خودروهای سواری دیفرانسیل جلو هستند، مگر اینکه یک پلتفرم ماژولار طراحی شود تا به هدف تولید پیکاپ قدرتمند برسیم.
نظر شما