برخی دنبال طرح‌های فساد برانگیز هستند/ اضافه درآمد فروش خودرو به حساب خزانه واریز می‌شود

بازار؛ گروه ایران: حاشیه‌های بازار خودرو تمامی ندارد. بعد از طرح‌های عجیب مردان ساختمان سمیه برای ایجاد ثبات در بازار خودرو حالا از بهارستان نشین‌ها از طرح ۲۰ ماده ای می‌گویند که امیدوارند با اجرایی شدن آن تقاضای کاذب بازار خودرو از بین رفته و میزان عرضه خودرو هم به وسیله آن شفاف شود. نایب رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس به بازار می‌گوید که مجلس در این طرح به دنبال عرضه خودرو در بورس و ایجاد شفافیت است. او ادامه می‌دهد در صورت عرضه خودرو در بورس تعداد خودروهای فروخته شده کاملا شفاف می‌شود و اتهاماتی که بعضا خودروسازان را تهدید می‌کند از بین می‌رود. او ادامه می‌دهد : به عنوان مثال در ماه‌های گذشته تعداد زیادی انبار خودرو کشف شد که در آن خودروهای پلاک نشده احتکار شده بودند، اگر عرضه شفاف بود هیچ گاه چنین اتفاقی را در کشور شاهد نبودیم. او که مخالف روند عرضه خودرو در قالب قرعه کشی است، ادامه داد : در حال حاضر دولت یک لاتاری جدید ایجاد کرده است. برنده این لاتاری دست کم ۱۰۰ میلیون تومان سود می‌برد.

او می‌گوید: متاسفانه برخی از مسئولین دولتی به جای دادن راه حل مناسب به دنبال یک راه کار فساد برانگیز می‌روند تا از خلاهایی که این راه کارها دارد به نفع خود استفاده کنند. متن کامل گفتگوی بازار با علی جدی نایب رییس کمیسیون صنایع مجلس را در ادامه می‌خوانید:

در طرح سامان دهی بازار خودرو به دنبال این هستند که این تقاضای کاذب را از بین برده و خودرو را از یک کالای سرمایه به یک کالای مصرفی تبدیل کنند. بر همین اساس پیشنهاد ما عرضه خودرو در بورس است. در این حالت دیگر چیزی به نام اختلاف قیمت بازار آزاد و کارخانه وجود نخواهد داشت

* با وجود تمام وعده‌هایی که داده شده بود، روند رو به رشد قیمت‌ها در بازار خودرو همچنان ادامه دارد و طرح‌های دولت در ماه‌های گذشته نتوانسته دردی از آن دوا کند. گویا حالا نوبت به مجلس رسیده است. گفته می‌شود مجلس به دنبال طرحی برای سامان دهی بازار خودروست. در این طرح چه راه کارهایی برای بهبود بازار خودرو اندیشیده شده است؟
این طرح ۲۰ ماده دارد که در هر یک از این موارد سعی شده به گونه ای مشکلات صنعت خودرو را رفع کند. یکی از مهم ترین مشکلات امروز صنعت قیمت گذاری خودرو است. در حال حاضر اختلاف قیمت وحشتناکی بین قیمت کارخانه و بازار آزاد وجود دارد که برای هر کسی جذاب است. این اختلاف قیمت تقاضای غیر واقعی برای خرید از خودروساز را چندین برابر کرده است. بر اساس برآوردهای صورت گرفته نیاز بازار خودرو سالانه حدود یک میلیون دستگاه است در حالیکه هم اکنون در هر بار فروش خودروسازان ۷ تا ۸ میلیون متقاضی ثبت کنند. نمایندگان در طرح سامان دهی بازار خودرو به دنبال این هستند که این تقاضای کاذب را از بین برده و خودرو را از یک کالای سرمایه به یک کالای مصرفی تبدیل کنند. بر همین اساس پیشنهاد ما عرضه خودرو در بورس است. در این حالت دیگر چیزی به نام اختلاف قیمت بازار آزاد و کارخانه وجود نخواهد داشت.

مشکل اقتصاد ما در نبود قانون و طرح نیست. متاسفانه نفع بعضی در اجرا نشدن طرح‌ها و برهم ریختگی بازار است. به همین دلیل در بسیاری از موارد شاهد هستیم که طرح‌ها به درستی اجرا نمی شوند

* شورای رقابت اما مخالف عرضه خودرو در بورس است. برخی بر این باورند عرضه خودرو در بورس اما ممکن است منجر به افزایش دوباره قیمت‌ها شود. در واقع این روش بیش از اینکه به نفع مصرف کننده باشد، منافع خودروساز را در پی خواهد داشت؟
در طرح پیشنهادی مجلس، در صورتی که قیمت خودرو بیش از بهای منطقی یک خودرو تعیین شود، مازاد آن باید به حساب خزانه دولت واریز شده و در اموری همچون توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی هزینه شود. اما به مرور این طرح موجب می‌شود که بازار سیاه خودرو از بین برود. البته باید در این حالت خودروسازها متعهد شوند که به میزان تقاضا خودرو در بورس عرضه کنند.

 واردات خودرو می‌تواند از سر گرفته شود منتهی در قالب CKD. ضمن اینکه اگر وارداتی صورت می‌گیرد باید به ازای آن صادرات خودرو و قطعه هم اتفاق بیفتد. اینطور نباشد که ما بازار مصرف خودروهای خارجی باشیم

* آیا در طرح پیشنهادی مجلس برای سامان دهی بازار خودرو، تصمیماتی در رابطه با واردات خودرو گرفته شده است؟
به اعتقاد ما واردات خودرو می‌تواند از سر گرفته شود منتهی در قالب CKD. ضمن اینکه اگر وارداتی صورت می‌گیرد باید به ازای آن صادرات خودرو و قطعه هم اتفاق بیفتد. اینطور نباشد که ما بازار مصرف خودروهای خارجی باشیم و خودروها قطعه‌های تولید داخل ما سهمی از بازارهای جهانی نداشته باشند.

* فکر می‌کنید که تا چه اندازه این طرح در رسیدن به اهداف تعریف شده موفق باشد؟
مشکل اقتصاد ما در نبود قانون و طرح نیست. متاسفانه نفع بعضی در اجرا نشدن طرح‌ها و برهم ریختگی بازار است. به همین دلیل در بسیاری از موارد شاهد هستیم که برخی اجازه درست و کامل طرح ها را نمی دهند و بعد می‌گویند که اجرای فلان طرح نتیجه نداشت. این طرح می‌تواند به بهبود وضعیت بازار خودرو کمک کند و میزان رانت و فسادی که در این صنعت وجود را کم کند. البته به شرطی به درستی و به صورت کامل اجرایی شود.

خودروساز مدعی است که میزان عرضه و تحویل خودرو را افزایش داده، اما وضعیت بازار این ادعا را تایید نمی‌کند.   مشکل از آنجا آغاز می‌شود که شفافیت در این صنعت وجود ندارد. اگر همه چیز شفاف بود کسی نمی‌توانست به ادعای خودروسازها شک کند یا برعکس؛ خودروسازی جرات نمی‌کرد با عرضه قطره چکانی بازار را بهم بریزد

* براساس آخرین آمار اعلام شده توسط وزارت صمت، در پنج ماهه ابتدای امسال ۳۴۴ هزار و ۸۰۰ دستگاه خودرو سواری تولید شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته که ۲۹۱ هزار و ۲۰۰ دستگاه بوده است، رشد ۱۸.۴ درصدی را نشان می‌دهد. همچنین بر اساس گفته‌های مدیران خودروساز میزان عرضه در مقایسه با پارسال رشد خوبی داشته است. اما بسیاری آمارهای اعلامی از طرف خودروسازان در رابطه با میزان عرضه را قبول نداشته و معتقدند که عرضه به ابزاری برای تغییر قیمت‌ها در بازار تبدیل شده است؟
در حال حاضر خودروساز مدعی است که میزان عرضه و تحویل خودرو را افزایش داده، اما وضعیت بازار این ادعا را تایید نمی‌کند. البته منظور من این نیست که خودروهای تولید شده به صورت کامل به بازار عرضه نمی‌شود. مشکل از آنجا آغاز می‌شود که شفافیت در این صنعت وجود ندارد. اگر همه چیز شفاف بود کسی نمی توانست به ادعای خودروسازها شک کند یا برعکس؛ خودروسازی جرات نمی‌کرد با عرضه قطره چکانی بازار را بهم بریزد. به همین دلیل ما به دنبال ایجاد شفافیت از طریق عرضه در بورس هستیم. در این حالت دیگر کسی به آمارها شک نمی کند و کاملا مشخص است که در چه تاریخی چه تعداد خودرو عرضه شده و چه کسی آنها را دریافت کرده است.

واقعیت‌های اقتصاد را نمی‌خواهیم باور کنیم و برای حل مشکلات اقتصادی به دنبال راه کارهای غیر اقتصادی می‌رویم ... جدای از این برخی از مسئولین به دنبال روش‌هایی می‌روند که رانت و فساد در آن وجود داشته باشد. در واقع طرحی که قرار است به نفع اقشار کم درآمد جامعه باشد در نهایت منافع صاحبان رانت و نفوذ را تامین میکند

* بسیاری از پیشنهادهایی که معمولا برای بهبود وضعیت خودرو داده می‌شود معمولا با شکست مواجه می‌شوند. بسیاری از آنها از همان ابتدا مشخص است که نمی‌تواند چاره ساز باشد. چرا با این وجود مسئولان اصرار به اجرای این طرح‌ها دارند؟
مشکل از اینجا آغاز می‌شود که ما واقعیت‌های اقتصاد را نمی‌خواهیم باور کنیم و برای حل مشکلات اقتصادی به دنبال راه کارهای غیر اقتصادی می‌رویم. وضعت فعلی صنعت خودرو کاملا ریشه با شاخص‌های کلان اقتصادی دارد. ما می‌خواهیم این مشکل را با عرضه خودرو در قالب قرعه کشی حل کنیم. جدای از این برخی از مسئولین به دنبال روش‌هایی می‌روند که رانت و فساد در آن وجود داشته باشد. در واقع طرحی که قرار است به نفع اقشار کم درآمد جامعه باشد در نهایت منافع صاحبان رانت و نفوذ را تامین میکند.

* در هفته‌های گذشته عکس‌هایی از حجم انبوه خودروهای دپو شده منتشر شد. خودروسازان مدعی هستند که تمامی این خودروها ناقص بوده و به دلیل کسری قطعه دپو شده اند. این گفته‌ها تا چه اندازه درست است.؟
بررسی دقیق این عکس و توضیحات خودروسازها در دستور کار کمیسیون صنایع مجلس قرار دارد. اما باید توجه داشت که یکی از مشکلات صنعت خودرو خودروهای ناقص کف کارخانه‌هاست که ناشی از کمبود قطعه است. هم اکنون حجم بالایی قطعه در گمرک‌های کور انبار شده و اجازه ترخیص به آن داده نمی شود. مسئول پیگیری مشکلاتی از این دست چه کسی جز وزیر صنعت، معدن و تجارت می‌تواند باشد. اما متاسفانه در ۵ ماه ذشته عملا این وزارتخانه وزیر مشخصی نداشته و به همین دلیل بازار و صنعت خودرو به حال خود رها شده است.