امید محمدی؛ بازار گروه خودرو: بازار خودروهای وارداتی در حالی به یکی از پرچالش ترین مقاطع خود رسیده که تصمیم های ناهماهنگ و تاخیرهای پیاپی وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) در اجرای برنامه های عرضه، موجب سردرگمی فعالان اقتصادی و بی اعتمادی خریداران شده است. کارشناسان معتقد هستند که وزارت صمت، عملا میدان سیاست گذاری را به شورای رقابت واگذار کرده و در شرایطی که بازار نیازمند مدیریت هوشمندانه است، نقش نظارتی خود را کاهش داده است.
کارشناسان صنعت خودرو معتقد هستند که حذف ناگهانی سازوکار وکالتی در فروش خودروها بدون طراحی نظام جایگزین، موجی از تقاضای غیرواقعی ایجاد کرده است. پیش از حذف وکالتی، حدود ۱۵۰ هزار متقاضی واقعی در سامانه وجود داشت، اما با اجرای این تصمیم، آمار ثبت نام کنندگان به بیش از پنج میلیون نفر رسید. این رقم نشان می دهد بخش قابل توجهی از این تقاضا صوری است و فقط منجر به آشفتگی بازار می شود.
فعالان صنعت خودرو معتقد هستند که وزارت صمت باید پیش از اجرای چنین تصمیمی، هشدارهای لازم را به شورای رقابت می داد. اما نه تنها هیچ موضع رسمی از سوی وزارتخانه مذکور اعلام نشد، بلکه اجرای دستورالعمل جدید هم بدون آماده سازی زیرساخت های لازم آغاز شد.
شاید بتوان گفت که بازار خودروهای وارداتی در خواب زمستانی فرو رفته است. از یک طرف عرضه انجام نمی شود، از طرف دیگر سیاست ها هر روز تغییر می کند. مردم نمی دانند خرید کنند یا صبر کنند، شرکت ها هم بلاتکلیف هستند
بازار خودرو در آستانه بی اعتمادی؟
بازار خودروهای وارداتی در ماه های گذشته پس از یک دوره طولانی توقف و محدودیت، با سختی بسیار در حال بازگشت به تعادل بود. شرکت های واردکننده توانسته بودند بخشی از خودروهای خود را از گمرک ترخیص کنند، اما به دلیل نبود دستورالعمل شفاف از سوی وزارت صمت، عرضه این خودروها در سامانه رسمی فروش متوقف ماند. همین تاخیر، فضا را برای قیمت سازی و سودجویی برخی فراهم شد.
شاید بتوان گفت که بازار خودروهای وارداتی در خواب زمستانی فرو رفته است. از یک طرف عرضه انجام نمی شود، از طرف دیگر سیاست ها هر روز تغییر می کند. مردم نمی دانند خرید کنند یا صبر کنند، شرکت ها هم بلاتکلیف هستند؛ این وضعیت نتیجه بی عملی وزارت صمت است.
واگذاری سیاست گذاری به نهادهای غیر تخصصی
تحلیلگران اقتصادی معتقدند وزارت صمت در ماه های اخیر، نقش خود را از «مدیریت بازار» به «ناظر از دور» تقلیل داده است. در حالی که این وزارتخانه باید محور تصمیم سازی در حوزه خودرو باشد، اکنون عملا شورای رقابت به صورت مستقل درباره نحوه فروش و عرضه خودرو تصمیم می گیرد؛ تصمیم هایی که گاه با واقعیت های بازار سازگار نیست. از سوی شورای رقابت، نهاد مهمی است اما وظیفه اش تنظیم قواعد رقابتی است، نه مداخله مستقیم در فرآیند فروش؛ وقتی وزارت صمت سکوت می کند، این شورا ناگزیر وارد جزئیاتی می شود که از حوزه تخصصی آن خارج است. در نتیجه، تصمیم ها نه تنها مشکل را حل نمی کنند، بلکه گره های جدیدی هم به بازار اضافه می شود.
در نهایت، بازار خودروهای وارداتی به نقطه ای رسیده که دیگر با سکوت و انفعال نمی توان آن را سامان داد
سیاستی که باید اصلاح شود
در چنین شرایطی، بسیاری از فعالان صنعت خودرو معتقدند وزارت صمت باید با بازنگری فوری در سیاست واردات و عرضه خودرو، سازوکار وکالتی را با اصلاحاتی بازگرداند تا تقاضای واقعی از تقاضای صوری جدا شود. همچنین ضروری است سامانه فروش خودروهای وارداتی با شفافیت و جدول زمانی مشخص، فعالیت خود را از سر گیرد تا اعتماد مصرف کنندگان بازسازی شود.
به باور کارشناسان، بی ثباتی تصمیم ها و نبود هماهنگی میان دستگاه ها بیش از هر عامل دیگری به بازار آسیب زده است. هر بار که دستورالعملی بدون پشتوانه کارشناسی صادر می شود، نه تنها بازار دچار التهاب می گردد، بلکه شرکت های خودرویی نیز متحمل زیان های سنگین می شوند و مصرف کننده نهایی متضرر خواهد شد.
در نهایت، بازار خودروهای وارداتی به نقطه ای رسیده که دیگر با سکوت و انفعال نمی توان آن را سامان داد. وزارت صمت باید مسئولیت مستقیم خود در قبال سیاست گذاری این بازار را بپذیرد و با اعلام برنامه ای روشن، از تصمیم های مقطعی و هیجانی فاصله بگیرد. در غیر این صورت، روند فعلی نه تنها به زیان صنعت خودرو، بلکه به زیان اعتماد مشتریان و اعتبار شرکت های خودرویی نیز خواهد بود.
نظر شما