بازار، گروه استان ها؛ صنعت فرش استان سمنان با ۱۲ هزار و ۵۰۰ بافنده سالانه گردش مالی نسبتاً خوبی دارد اما چالش‌های پیش رو سبب شده تا این صنعت نتواند جایگاه باید و شاید خود را به خصوص در اقتصاد خانوار روستایی داشته باشد.
یکی از مهمترین چالش‌های پیش روی صنعت قالی بافی در استان سمنان فروش محصولات تولیدی به نام دیگر استانها است زیرا فرش‌های این استان برندسازی نشده و اگر هم اتفاقی در این زمینه صورت گرفته بسیار محدود بوده است.
در سال‌های اخیر هشت مرکز قالی بافی متمرکز در این استان سمنان ایجاد شده است
برای مثال می‌توان به فرش تک رنگ سنگسری اشاره کرد که تنها قالیبافی برندسازی شده در کل استان سمنان به شمار می‌آید در حالی که ظرفیت‌ها مزیت‌های قالی بافی استان سمنان بسیار فراتر از یک برند است برای مثال ۸۰ درصد از بافندگان فرش استان در شهرستان شاهرود حضور دارند اما قالی طرود حتی برای مردم استان سمنان هم ناشناخته است فرش‌هایی که به نام نائین و کاشان و حتی خور و بیابانک در بازارهای تهران فروخته می‌شود.
حمایت از قالیبافان
یک فعال حوزه فرش استان سمنان در گفتگو با خبرنگار بازار می گوید: تلاش‌هایی در راستای اعتلای فرش استان سمنان صورت گرفته برای مثال در سال‌های اخیر هشت مرکز قالی بافی متمرکز در این استان ایجاد شده است اما در کنار تولید مهمترین مشکل فرش بافان استان فروش محصولاتشان است وگرنه از بابت تولید می‌توان از عهده مشکلات برآمد.
علی گلی بیان می کند: نهایت هنر قالیبافان استان سمنان بعد از تکمیل یک فرش فروختن آن به دلالان یا گذاشتن تصویر آن در اینستاگرام است تا شاید برای آن مشتری پیدا شود در صورتی که ما در این استان با مشکل بزرگ فروش محصولات و برندسازی روبرو هستیم به عبارت دیگر بازار فروش برای محصولات تولیدی استان ایجاد نشده است.
وی می افزاید: رابطه حاکمیت با قالیبافان استان سمنان هم همیشه یک طرفه بوده است به این معنی که حاکمیت دولتی صرفاً با اعطای تسهیلات بانکی و نهایتاً آموزش و فروش نخ و دار قالی به صورت تعاونی خدماتی را به قالیبافان داده که بتوانند تولید کنند اما مشکل اینجا است که کسی تولید قالیبافان استان سمنان را نمی‌خرد و حتی بسترهای فروش هم ایجاد نمی‌شود.
خام فروشی فرش
این فعال صنعت فرش در استان سمنان ادامه می دهد: اگر همین حالا به دیدار قالیبافان استان سمنان بروید در می‌یابید که عمده مشکل آنها فروش محصولاتشان است شرایط قالی بافی در این استان به گونه‌ای رقم خورده که فرش بافان تنها دلالان را می‌شناسند راه دیگری برای فروش فرش‌هایشان پیدا نمی‌کنند.
گلی ضمن بیان اینکه این موضوع مصداق خام فروشی است زیرا آنطور که باید و شاید بافند سود نمی‌رسد، بیان کرد: فرش‌های تولیدی استان سمنان دارای کیفیت خوبی هستند اما از آنجا که برندسازی در آنها صورت نگرفته مجبور هستند به اولین دلالی که به سراغشان می‌آید فرش بفروشند در حالی که می‌توان با ایجاد بازارهای جدید برای تولیدات استان سمنان ارزش این تولیدات را بالا برد.
فرناز امدی کارشناس فرش: بخش بزرگی از دلالان حتی نام تولیدات فرش استان سمنان را هم به استان‌های دیگر گره می‌زنند
وی ادامه می دهد: تقریباً این همان مقوله‌ای است که در کشاورزی شاهد آن هستیم برای مثال فلفل فرومد مدتاً به دلالان فروخته می‌شود و بخش بزرگی از سود حاصل از آن به جیب دلالان می‌رود در حالی که تولید کننده هیچ سهمی ندارد و همین وضعیت در فرش استان سمنان هم دیده می‌شود.
برندسازی نداریم!
یک کارشناس حوزه فرش نیز در گفتگو با خبرنگار بازار، با بیان اینکه ما در استان سمنان دو نوع فرش داریم، گفت: فرش‌های تزیینی و تابلو فرش‌هایی که عمدتاً در مقوله صنایع دستی می‌گنجند و ایل سنگ سر در غرب استان سمنان سرآمد آن است، یکی از انواع فرش های تولیدی استان سمنان است که البته این تابلوها عمدتاً در بازارهای تهران و حتی مشهد و گرگان فروخته می‌شوند اما باز هم سود عمده آن نصیب دلالان می‌شود.
فرناز احمدی با بیان اینکه بخش بزرگی از این دلالان حتی نام تولیدات فرش استان سمنان را هم به استان‌های دیگر گره می‌زنند، ابراز می کند: نوع دوم فرش در استان سمنان فرش‌های مصرفی است که عمدتاً در روستاهای شاهرود و دامغان و میامی تولید می‌شود. این فرش‌ها اصلاً برندسازی نشده و فروششان به دلالان سبب می‌شود تا قالیباف‌ها نصیب چندانی پیدا نکنند.
وی با بیان اینکه تقریباً می‌توان گفت همه این فرش‌ها به نام تولیدات استان‌های دیگر به فروش می‌رسد زیرا فرش تولیدی استان سمنان برندسازی نشده است، افزود: سود خالص این فرش ها متاسفانه به نام دلالان ثبت می شود و این بافندگان را که عمده مشکلات بر دوششان است، دلسرد می کند.
۱۲۵۰۰ بافنده در استان سمنان وجود دارد
مدیرکل صنعت معدن و تجارت استان سمنان در گفتگو با خبرنگار بازار، ضمن بیان اینکه استان سمنان دارای ۱۲ هزار و ۵۰۰ بافنده فعال فرش است، گفت: ۱۱۸ نفر در بازه زمانی شهریورماه ۱۴۰۳ تا شهریورماه ۱۴۰۴ تقاضای استفاده از تسهیلات بانکی قالیبافی را ارائه داده اند.
یادگار احمدی با بیان اینکه در همین بازه زمانی ۱۲۰ نفر از متقاضیان تسهیلات بانکی به بانک ها معرفی شدند تا از وام های تولیدی بهره مند شوند، ابراز کرد: ۵۵ کارگاه متمرکز و ۳۵ کارگاه غیرمتمرکز قالیبافی در سراسر استان سمنان به خصوص دهستان طرود منطقه شاهرود وجود دارد همچنین هشت مجتمع کلان قالیبافی هم در استان فعالیت دارد.
طباطبایی کارشناس اقتصادی: می‌بایست تلاش برای برندسازی و معرفی فرش استان سمنان به خصوص در روستای طرود و ایل سنگسر صورت بگیرد تا سایه سنگین فرش استان‌های دیگر از دوش قالیبافان استان سمنان برداشته شود
وی با بیان اینکه در بازه زمانی شهریورماه پارسال تا شهریورماه امسال یک هزار و ۶۰۰ مورد بازرسی از کارگاه ها و مراکز تولید فرش و قالی در استان سمنان صورت گرفته است، ابراز کرد: در این بازرسی ها در زمینه تخلفات، وضعیت کارگری، تولید و ... نظارت ها و رصد هایی صورت گرفته است.
پرداخت تسهیلات تنها راه نیست!
یک کارشناس اقتصادی نیز در گفتگو با خبرنگار بازار اعلام می کند: حاکمیت دولتی در سال‌های اخیر همه توان خود را بر روی پرداخت تسهیلات بانکی به قالیبافان استان سمنان گذاشته است در صورتی که مشکل بزرگ قالیبافان استان سمنان در وهله اول بازار فروش مناسب است تا از شر دلالان که با پایین‌ترین قیمت ممکن تولیدات آنها را خریداری می‌کنند رها شوند.
سید رضا طباطبایی با اشاره به اینکه در این بستر بازارهای الکترونیک روستایی می تواند یک راهکار مناسب باشد به طوری که قالیباف بتواند محصولات تولیدی خودش را با قیمت مناسب‌تر به فروش برساند، تاکید می کند: از همه مهمتر اینکه در این بستر بتواند سفارش‌های کارهای آینده را هم بگیرد که این موضوع از فروش هم مهمتر است زیرا می‌تواند تولید را تداوم ببخشد.
وی می افزاید: برای حمایت از قالیبافان نیاز است که یک بسته حمایتی از سوی دولت وجود داشته باشد که تسهیلات بانکی یک بخش آن باشد در واقع در این بسته حمایتی ابتدا باید ساماندهی قالیبافان و تلاش برای رفع نیازهای آنها به خصوص تامین اقلام اولیه گنجانده شود در وهله دوم باید نقشه راه جامع قالیبافی در استان سمنان تهیه و مزیت‌های هر منطقه در آن گنجانده شود همچنین در این بسته می‌بایست مزیت‌های قابل سرمایه‌گذاری حوزه قالیبافی استان سمنان لحاظ گردد تا بتوانیم از ظرفیت سرمایه‌گذاران هم بهره‌مند شویم.
بسته حمایتی نیاز است
این کارشناس اقتصادی ادامه می دهد: در وهله سوم می‌بایست تلاش برای برندسازی و معرفی فرش استان سمنان به خصوص در روستای طرود و ایل سنگسر صورت بگیرد تا سایه سنگین فرش استان‌های دیگر از دوش قالیبافان استان سمنان برداشته شود در این بسته حمایتی همچنین باید دلالی محدود شود و تلاش بیشتری برای نفع رساندن به قالیبافان روستایی در دستور کار قرار بگیرد.
طباطبایی با اشاره به راهبردهای بسته حمایتی پیشنهادی برای حمایت از قالیبافان در استان سمنان بیان می کند: ایجاد زنجیره تامین تولید و توزیع دیگر موضوعی است که باید در این بسته حمایتی گنجانده شود تا بتوانیم در بعد تولید فرش هم تحولات خوبی را در استان سمنان به خصوص روستاها ایجاد کنیم.
وی می افزاید: در وهله آخر به قالیبافان تسهیلات بانکی داده شود و بتوان آنها را به بازارهای الکترونیک روستایی و بازارهای جدید متصل کرد در صورتی که این اقدامات صورت نگیرد نمی‌توانیم شاهد شکوفایی صنعت قالیبافی در استان سمنان باشیم وگرنه اعطای تسهیلات به قالیبافان نها را به قالیبافان بدهکار به بانک تبدیل می‌کند
نظر شما