امید محمدی؛ بازار: قیمت خودرو در روزهای اخیر فراز و فرود قابل توجهی داشته است، خودرو به عنوان یک کالای سرمایه ای در سبد تورمی بانک مرکزی قرار گرفته است. بررسی بازار خودرو بیانگر آن است که وزارت صمت در تامین نیاز مشتریان موفقیت قابل توجهی نداشته؛ نوسان نرخ خودرو نیز به دلیل قیمت گذاری دستوری و تصدی گری دولت در صنعت خودرو ایجاد شده است. چالش های نقدینگی و ارزی اخیر برای شرکت های خودرویی بزودی منجربه افزایش مجدد نرخ خودرو خواهد شد، شاید زمان آن رسیده که وزارت صمت قیمت گذاری خودرو را به بازار واگذار و به جایگاه سیاستگذاری و نظارت خود بازگردد. از همین رو برای بررسی وضعیت بازار خودرو با سعید موتمنی کارشناس بازار خودرو به گفت و گو پرداختیم؛
* در روزهای اخیر قیمت انواع خودرو در بازار نوسان قابل توجهی را تجربه کرده است، وضعیت خرید و فروش خودروها اکنون چگونه است؟
بازار خودرو در حال حاضر شرایط رکود مطلق را تجربه می کند، قیمت خودروها نسبت به سال گذشته افزایش یافته بود. اما طی روزهای اخیر ۳ درصد کاهش قیمت انواع خودرو در بازار به دلیل عدم معامله ایجاد شده است.
خودرویی که در شرکت وارد کننده ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان قیمت دارد، گاها در بازار ۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان معامله می شود
* بارها وزارت صمت اعلام کرد که با واردات خودروهای خارجی قیمت محصولات وارداتی فعلی در بازار کاهشی خواهد شد، آیا قیمت این محصولات کاهش یافت؟
خودروهای وارداتی تاثیری در کاهش قیمت سایر خودروهای خارجی در بازار نداشتند، این خودروها با فاصله قیمتی ۵۰ تا ۱۰۰ درصد به دست مشتریان در بازار می رسد. خودرویی که در شرکت وارد کننده ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان قیمت دارد، گاها در بازار ۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان معامله می شود. این موضوع نیز به دلیل کمبود عرضه در بازار ایجاد شده است، اگر عرضه مستمر برای خودروهای وارداتی به بازار وجود داشته باشد، شکاف قیمتی ۵۰ تا ۱۰۰ درصدی برای معامله در بازار ایجاد نداشت. خودروهای وارداتی باید نهایتا با اختلاف ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان به مشتریان در بازار آزاد عرضه شود.
خودروهای داخلی یا مونتاژ که در سامانه یکپارچه فروش عرضه می شوند؛ ۴۰ تا ۷۰ درصد اختلاف قیمت از کارخانه تا بازار دارند
* چرا خودروهای مونتاژی به ویژه محصولات چینی، نسبت به خودروهای داخلی بیشترین رشد قیمت را در بازار دارند؟
خودروهای چینی نیز اختلاف قیمتی قابل توجهی دارند، خودروهای داخلی یا مونتاژ که در سامانه یکپارچه فروش عرضه می شوند؛ ۴۰ تا ۷۰ درصد اختلاف قیمت از کارخانه تا بازار دارند.
* پیش بینی ها حاکی از آن است که در روزهای آینده نرخ ارز نوسانی خواهد بود، در این صورت قیمت خودروها افزایشی می شود؟
متاسفانه خودرو به یک کالای سرمایه ای تبدیل شده است، اگر نیاز بازار حتی براساس تقاضا کاذب تامین شود؛ قیمت خودروها روند نزولی را دنبال خواهد کرد. اما در شرایطی که نیاز بازار خودرو تامین نمی شود و نرخ ارز نیز نوسان دارد، قیمت خودروها مسیر افزایش را دنبال می کند. در سال گذشته خودروسازان داخلی باید یک میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه خودرو به بازار عرضه می کردند، اما در پایان سال یک میلیون و ۳۵۰ هزار دستگاه به بازار رسید. از سوی برنامه واردات ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو در سال گذشته دنبال می شد که در پایان ۱۴۰۲ اعلام شد حدود ۱۱ هزار دستگاه خودرو عرضه شده است. بنابراین نیاز بازار نه تنها تامین نشد، بلکه تقاضا انباشت در کنار تقاضا کاذب ایجاد و قیمت ها جهشی شد.
* قیمت گذاری دستوری چه مقدار شکاف نرخ برای خودرو از کارخانه تا بازار ایجاد کرده است؟
خودرویی که در کارخانه با قیمت ۷۰۰ میلیون تومان به مشتری عرضه می شود، در بازار با بهای یک میلیارد و ۱۵۰ میلیون تومان معامله می شود. اختلاف قیمت ۴۵۰ میلیون تومانی به دلیل قیمت گذاری دستوری ایجاد شده و اگر قیمت گذاری خودرو براساس حاشیه نرخ بازار انجام شود، شاهد کاهش بها این محصولات مشروط بر تداوم عرضه خواهیم بود.
در حال حاضر هدف تشنه نگهداشتن بازار خودرو دنبال می شود، ظاهرا سیاستگذار صنعتی علاقه ای به تنظیم بازار ندارد
* وزارت صمت به عنوان سیاستگذار صنعتی برای بهبود بازار خودرو باید چه اقدامی انجام دهد؟
در حال حاضر هدف تشنه نگهداشتن بازار خودرو دنبال می شود، ظاهرا سیاستگذار صنعتی علاقه ای به تنظیم بازار ندارد. چرا باید مصرف کننده برای خرید خودرو مبلغ بیشتری پرداخت کند؟ چرا روند واردات و تولید خودرو براساس نیاز بازار نیست؟ این سوالات را سیاستگذار صنعتی در جهت تنویر افکار عمومی باید پاسخ دهد.
نظر شما