امید محمدی؛ بازار: با عرضه خودروهای الکتریکی و برنامه واردات و مونتاژ آن کارشناسان و فعالان صنعت خودرو بارها به نقد مزایا و معایب خودروهای الکتریکی و هیبریدی در قیاس با یک دیگر پرداختند، مساله ای که نشان می دهد عده ای خاص از حضور خودروهای هیبریدی جهت فروش محصولات شان بهره می برند. فارغ از مباحث فنی در زمان قیاس خودروهای الکتریکی و هیبریدی، باتوجه به زیرساخت های صنعتی کشور استفاده از کدام یک از محصولات مذکور به نفع مشتریان است؟ برای پی بردن به پاسخ این سوال و حل کلاف سردرگم مذکور با علی میرزایی کارشناس ارشد راهبرد خودروهای برقی به گفت و گو نشستیم:
در کشورهای توسعه یافته همه ذینفعان باید نفعی در گذار به خودروهای برقی داشته باشند تا در اجرای آن مشارکت کنند
* در دنیا قانون گذاران و مجریان چه برنامه ای برای عرضه خودروهای هیبریدی و برقی دنبال می کنند؟ آیا در کشورهای پیشرفته نیز چالش های استفاده از خودروهای پاک وجود دارد؟
در کشورهای توسعه یافته همه ذینفعان باید نفعی در گذار به خودروهای برقی داشته باشند تا در اجرای آن مشارکت کنند، پر واضح است که قانون گذار، مجری، خودروساز و مصرف کننده هر کدام دیدگاه منحصر به فردی دارند. قانونگذاران با درک شرایط کشور، اهداف اجتماعی و اقتصادی قوانین گذار را تعیین می‌کنند، توام با این موضوع متخصصان محیط زیست و سلامت جامعه به دنبال نتایج ملموس قابل اندازه گیری هستند. بی شک خودروسازان برای گسترش فرهنگ نوآوری اول باید وضعیت مناسب و نفع مالی داشته تا در ترویج تکنولوژی های جدید همراه شوند. از سوی مصرف کنندگان نباید بار مالی بیش از حد تغییر تکنولوژی را متحمل شوند. مجری یا دولت با درایت خود باید سعی در ایجاد انسجام اکو سیستم جدید کند، به عنوان مثال اگر تحولات آمریکا را در نظر بگیریم، قانونگذاران برنامه ای در پیش دارند تا در سال ۲۰۳۰ حدود ۵۰ درصد بازار خودروهای این کشور در اختیار محصولات تمام برقی باشد.
این در حالی است که خودروسازان بزرگی مانند تویوتا همچنان نسبت به برنامه آمریکا برای سهم ۵۰ درصدی خودروهای برقی شک دارند، ژاپنی ها معتقد هستند که بازار مذکور فقط ۳۰ درصد برقی خواهد شد. مدیرعامل تویوتا در آمریکا شمالی اخیرا بر این پیش بینی پا فشاری و اعلام کرد؛ «باور تویوتا از بازار آمریکا ایجاد سهم ۳۰ درصدی است و اگر این موضوع اشتباه برداشت شود، شاید مجبور به خرید اعتبار تولید خودروهای غیر برقی شویم.» تویوتا معتقد است که این روش کم هزینه بوده و از سرمایه گذاری گسترده تر خودروهای برقی بهتر است.
* به نظر شما پیش بینی انجام شده توسط تویوتا تا ۵ سال آینده به واقعیت خواهد پیوست؟
هر کدام از این کشورها بر اساس منافع خود عمل می کنند، برداشت تویوتا حاکی از آن است که بازار آمریکا سبدی متفاوت از تکنولوژی های مختلف پیشرانه خواهد داشت و سود دهی این شرکت مهم ترین فاکتور برای تصمیم گیری مدیران است. این تفاوت ها شاید به نظر عجیب برسد ولی اختلاف نظرها بین خودروساز و قانون گذار بسیار طبیعی است و فقط بر پیچیدگی تحول بازار خودروسازان آینده تاکید می کند.
* عرضه و تقاضا در این می تواند نقش کلیدی در نتیجه پیش بینی یا حتی تغییر قوانین آمریکا داشته باشد؟
بدون درک اهمیت همگونی عرضه و تقاضا گذار به خودروهای برقی نامطمن تر می شود و این وظیفه هر ارگانی است که خود بر اساس منافعش برنامه ریزی را انجام دهد. تویوتا امکان دستیابی به ۵۰ درصد سهم بازار تا سال ۲۰۳۰ دولت آمریکا را زیر سوال می برد، ولی دولت آمریکا از هدف فروش ۵۰ درصدی خودروهای برقی تا سال ۲۰۳۰ برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای با اقدامات نظارتی جدید پا فشاری می کند. تویوتا استراتژی تولید خود را برای همسویی با قوانین آمریکا و بر اساس مطالعات بازار انجام می دهد. به طور مشابه قانون گذاران ایالات متحده اهداف انتشار را بر اساس نفع اهداف اجتماعی- اقتصادی و حتی ژئوپلیتیکی تعیین می کند. نکته مهم اینست که در این میان قانونگذار آمریکایی نگران سود خودروساز (تویوتا) نیست و تویوتا نیز نگران اهداف قانونگذار نیست. از سوی مشتریان این بازار نیز خود را تحت فشار مالی برای تغییر نمی دانند.
هنگام ارزیابی ارزش یک فناوری برای ورود به بازار هر کشوری توجه به اهداف دولت، جدیت قانون گذار و وضعیت مالی جاری خودروسازان نقش اساسی در این میان دارد
* دولت ها باید چگونه اقدام به برنامه ریزی توسعه خودروهای برقی کنند تا تمام بازیگران و ذینفعان دچار زیان نشوند؟
هنگام ارزیابی ارزش یک فناوری برای ورود به بازار هر کشوری توجه به اهداف دولت، جدیت قانون گذار و وضعیت مالی جاری خودروسازان نقش اساسی در این میان دارد. تعیین اهداف واقع بینانه جهت پذیرش خودروهای برقی برای همه ذینفعان ضروری است. ولی در نهایت چشم انداز دقیق یک کشور، همراه با ترجیحات مصرف کننده، ملاحظات هزینه و پویایی بازار نرخ پذیرش خودروهای برقی را شکل خواهد داد. در حالی که دیدگاه های متفاوت ذینفعان طبیعی است، نباید از یک خودروساز نخواهیم که به جای قانون گذار فکر و نگرانی قانون گذار را داشته باشد، از قانون گذار نخواهیم که بار ضرر دهی خودروساز را مد نظر بگیرد. از سوی زنجیره تامین بدون حمایت و عدم مدیریت ریسک نمی تواند زیر ساخت های لازم برای سرمایه گذاری را تامین کند، در پایان نیز نباید از مشتریان انتظار تامین هزینه ناشی از ناکارآمدی را داشت.
* موفقیت گذار از وسایل نقلیه بنزینی یا دیزلی و حرکت به سمت خودروهای پاک چگونه ایجاد می شود؟
موفقیت گذار از وسایل نقلیه سوخت فسیلی و حرکت به سمت برقی سازی بستگی به ذینفعان، ادله علمی و بازارسنجی اهداف دارد. وجود چشم انداز اقتصادی قوی با محوریت تصمیم گیری جهت انتخاب تکنولوژی توسط قانون گذار می تواند مثمر ثمر باشد. به بیانی ساده تر اگر ذینفعان برای یک دیگر تصمیم نگیرند و اقدام به هم افزایی کنند، گذار به وسایل نقلیه برقی منتج به پیروزی می شود.
ولی متاسفانه در داخل کشور هنوز قانون گذار و مجری زمین بازی را با قوانین واضح بالادستی به صورت شفاف تعیین نکردند. خودروسازان ملی ما هنوز راه طولانی برای تبدیل ضرر دهی به سودهی دارند، زنجیره تامین داخلی نیز متاثر از تحولات جدید در سردرگمی قرار داشته و مشتریان نباید بار مالی زیست محیطی و سردرگمی را به دوش بکشند. مشکل بازار خودروی ایران گذار از یک تکنولوژی به تکنولوژی دیگر نیست، بلکه چالش آنجاست که ذینفعان به نقش دیگران بیش از نقش خود فکر می کنند!
نظر شما