بازار؛ گروه بین‌الملل: «دیمیتری دوگادکین» سفیر روسیه در قطر اعلام کرد که مسکو پیشنهاد استفاده از ارزهای داخلی دو کشور برای تبادلات تجاری فیمابین را به دوحه ارائه داده است. وی افزود: نهادهای ذیربط در روسیه و قطر اقدامات خود را برای عملیاتی کردن این پیشنهاد آغاز کرده‌اند. روسیه پیشنهاد داده است که تجارت‌های فیمابین با قطر متنوع شده و از ریال و روبل استفاده شود. فشارهای شدیدی که از سوی کشورهای غربی اعمال می‌شود نمی‌تواند مانع گسترش روابط میان روسیه و قطر گردد. دوحه یکی از شرکای اصلی مسکو در خاورمیانه به شمار می‌رود.
روسیه به همراه بسیاری از کشورها طی سال‌های گذشته اقدامات خود را برای کاهش وابستگی به دلار و یورو در تعاملات تجاری در سایه تحریم‌های اعمال شده از سوی غربی‌ها آغاز کرده‌اند. چندی قبل نیز هند توافقنامه‌ای با امارات امضا کرد که به موجب آن معاملات تجاری میان دو کشور به جای دلار با روپیه انجام می‌شود. رویترز به نقل از یک مقام آگاه گزارش داده بود که هند ممکن است نخستین فرآیند پرداخت به روپیه در ازای نفت امارات را با شرکت ملی نفت ابوظبی (ادنوک) اجرا کند.
بر اساس این گزارش، در جریان سفر نارندرا مودی، نخست وزیر هند به امارات، دو کشور توافق کردند که یک کانال ارتباطی فوری برای تسهیل نقل و انتقالات مالی فرامرزی ایجاد کنند. هند که سومین وارد کننده و مصرف کننده بزرگ نفت در جهان است، در حال حاضر بهای نفت امارات را به دلار پرداخت می‌کند. بانک مرکزی هند سال گذشته چارچوبی را برای پرداخت معاملات تجاری جهانی به روپیه اعلام کرده بود.
بریکس؛ آغازی بر پایان هژمونی دلار
سلطه دلار آمریکا در اقتصاد جهانی همچنان بی سر و صدا اما بی‌وقفه رو به کاهش است زیرا بسیاری از کشورها فعالانه به دنبال ارزهای دیگر هستند.در وهله نخست، کشورهای بریکس روسیه، چین، هند، برزیل و آفریقای جنوبی هستند. اگرچه به نظر می‌رسید که این کشور تنها ۵ کشور باشد، اما جمعیت کل آن بیش از ۳.۲۳ میلیارد نفر است که بیش از ۴۰ درصد از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهد. انتظار می‌رود بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۶، جمعیت بریکس ۶۲۵ میلیون نفر افزایش یابد که بیشتر آنها در هند و چین هستند. تا سال ۲۰۲۰، کل تولید ناخالص داخلی کشورهای بریکس ۲۵ درصد تولید ناخالص جهانی (۲۱ تریلیون دلار) و سهم آنها در تجارت بین المللی حدود ۲۰ درصد (۶.۷ تریلیون دلار) بود.
در این راستا، جمعیت غرب در حال کاهش و اکنون تنها ۸۰۰ میلیون نفر بوده و تعداد آنها مدام در حال کاهش است. هر کسی که درک اولیه‌ای از این حساب داشته باشد به راحتی می‌تواند محاسبه کند که ساکنان این کشورها در حال حاضر تنها ۱۰ درصد از کل جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند.
تحلیلگران موسسه تحقیقاتی بانک کردیت سوئیس سوئیس در گزارشی نشان داد که آینده سیستم پولی کاهش اعتماد به اقتصاد آمریکا را نشان می‌دهند. تورم سرسام آور، کسری بودجه عظیم (۱.۳ تریلیون دلار) و بدهی خارجی ناپایدار (۳۱ تریلیون دلار، ۱۲۱.۵ درصد تولید ناخالص داخلی) همه عوامل مؤثر در این روند هستند
بانک جهانی و صندوق بین المللی پول که در دهه ۱۹۴۰ تشکیل شدند، نقش تعیین کننده‌ای در ورود دلار به سیستم مالی و اقتصاد داشتند. با این حال، آنها نتوانسته‌اند به اهداف اعلام‌شده خود برای تقویت اقتصاد جهانی باثبات‌تر و مرفه‌تر دست یابند و در عوض تبدیل به وسیله‌ای برای توسعه مالی آمریکا شده‌اند. ریاضت همراه با استقراض، فقر و نابرابری را در کشورهایی که از آنها وام گرفته بودند تشدید کرد. به سادگی از مردم یونان یا آرژانتین بپرسید که چگونه ایالات متحده با وادار کردن آنها به استفاده از سیستم دلار، دارایی آنها را به نوعی سرقت کرد. بسیاری از منتقدان غربی، ایالات متحده را به تأثیر ناعادلانه بر اقتصاد جهانی و دخالت در سیاست‌های صندوق بین المللی پول متهم می‌کنند.
تحلیلگران موسسه تحقیقاتی بانک کردیت سوئیس سوئیس در گزارشی نشان داد که آینده سیستم پولی کاهش اعتماد به اقتصاد آمریکا را نشان می‌دهند. تورم سرسام آور، کسری بودجه عظیم (۱.۳ تریلیون دلار) و بدهی خارجی ناپایدار (۳۱ تریلیون دلار، ۱۲۱.۵ درصد تولید ناخالص داخلی) همه عوامل مؤثر در این روند هستند. علاوه بر این، هیچ کس از تلاش برای استفاده از دلار به عنوان یک سلاح در یک درگیری اقتصادی لذت نمی‌برد. نویسندگان این گزارش خاطرنشان می‌کنند: «عدم تعادل‌های کلان اقتصادی و ژئوپلیتیک احتمالا تغییر در سیستم پولی که عمدتاً مبتنی بر دلار آمریکا است، به سیستمی چندقطبی‌تر را تسریع بخشد».
علیرغم اینکه دلار ۸۰ درصد ذخایر جهانی در دهه ۱۹۷۰ را تشکیل می‌داد، در سال ۲۰۲۲ این رقم به ۵۸.۸ درصد از ذخایر جهانی کاهش یافت که پایین‌ترین رقم در دو دهه اخیر است. استفاده از ذخایر ارزی به عنوان مکانیزم دفاعی در برابر کاهش ارزش پول ملی در شرایط نرخ ارز شناور دیگر قابل اجرا نیست. تحلیلگران خاطرنشان می‌کنند که با سیاست پولی ثابت، بازار تعادل را در نقطه بهینه پیدا می‌کند.
بانک توسعه جدید توسط بریکس به منظور مقابله با تأثیرات مخرب دلار بر اقتصاد جهانی و هژمونی آمریکا بر بسیاری از کشورها تأسیس شد. با وجود اینکه هنوز به بزرگی بانک جهانی یا صندوق بین المللی پول (IMF) نیست، ممکن است کشورهای بیشتری برای پیوستن به این اتحادیه اقتصادی تلاش کنند. از سوی دیگر، بسیاری از مردم به بانک توسعه جدید یا بانک بریکس جذب می‌شوند که تنها در سال ۲۰۱۵ تأسیس شد و هدف اعلام شده آن کمک به ساختن آینده‌ای فراگیرتر و پایدار برای کره زمین است. احتمالا این یک شعار بازاریابی مناسبی به نظر برسد و حقایق نشان می‌دهد که BRICS در حال جذب رکورد تعداد مشتریانی است که به دنبال گسترش بلوک هستند.
افزایش دلارزدایی در خاورمیانه
ایالات متحده شکست دیگری را متحمل شده است زیرا عربستان سعودی در حال مذاکره با پکن برای فروش نفت خود به چین براساس رنمینبی بوده و همچنین روابط دیپلماتیک خود را با ایران برقرار کرده است. عربستان سعودی از پیوستن ریاض به بانک توسعه و همچنین خود این بانک سود خواهد برد، زیرا اعضای بریکس، یک شبکه مطمئن در زمان‌های سخت هستند.
علاوه بر این، عربستان سعودی اکنون رهبر جهان عرب است و بسیاری از موضوعات به نظر آن بستگی دارند. به ویژه می‌توان مثال زد که کشورهای عربی و اعضای بریکس در برابر فشارهای سخت آمریکا و ناتو برای پیوستن به رژیم تحریم‌ها علیه روسیه تسلیم نشدند. علاوه بر این، تصور کشورهای بریکس که پول مشترک خود را مستقل از دلار آمریکا ایجاد می‌کنند، در حال حاضر مورد توجه قرار گرفته است. رئیس جمهور برزیل لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا این ایده را پیشنهاد کرد. در صورت موفقیت آمیز بودن این پیشنهاد، نابودی هژمونی دلار آمریکا قریب الوقوع است.
ایران نیز از کاربرد رنمینبی حمایت می‌کند چون جریان نفت به آسیای جنوب شرقی و آمریکای لاتین را روزانه افزایش می‌دهد. سفر اخیر آیت الله سید ابراهیم رئیسی ، رئیس جمهور ایران، به کشورهای متعدد آمریکای لاتین نمونه بارز این امر است
به باور کارشناسان، عربستان سعودی از روسیه حمایت می‌کند زیرا معتقد است پوتین رئیس جمهور باقی خواهد ماند و رهبری ایالات متحده مرتباً تغییر می‌کند. یکی از قابل توجه ترین نتایج نشست سه روزه آوریل بین ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه و شی جین پینگ، رئیس جمهور چین، اظهارات پوتین بود که روسیه اکنون ترجیح می‌دهد در ازای واردات نفت، رنمینبی چین را بپردازد. این واقعیت به وضوح نشان می‌دهد که دومین اقتصاد بزرگ جهان و بزرگترین صادرکننده انرژی جهان به طور فعال برای تضعیف سلطه دلار آمریکا به عنوان پایه و اساس سیستم مالی بین المللی تلاش می‌کند. علاوه بر این، توافقی در مورد تسویه حساب روپیه و روبل در تجارت بین روسیه و هند منعقد شده است.
واضح است که ایران نیز از کاربرد رنمینبی حمایت می‌کند چون جریان نفت به آسیای جنوب شرقی و آمریکای لاتین را روزانه افزایش می‌دهد. سفر اخیر ابراهیم رئیسی ، رئیس جمهور ایران، به کشورهای متعدد آمریکای لاتین نمونه بارز این امر است. در سفر به ونزوئلا، نیکاراگوئه و کوبا نه تنها هویت سیاسی این کشورها ثبت شد، بلکه مذاکراتی برای افزایش چشمگیر مبادلات تجاری انجام شد و طرفین توافق کردند که از دلار در محاسبات خود استفاده نکنند. این ضربه دیگری به هژمونی دلار آمریکا بود که به نظر می‌رسد به پایان خود نزدیک می‌شود.
به گفته سامح شکری، وزیر امور خارجه مصر، کشورش قصد دارد حجم مبادلات پول ملی با روسیه را افزایش دهد. وی گفت: ما قصد داریم حجم مبادلات با این ارزها را افزایش دهیم که این امر معاملات تجاری را برای فعالان اقتصادی تسهیل خواهد کرد. ما هنوز در مراحل اولیه هستیم و یک سری بحث‌ها در مورد این مشکلات وجود خواهد داشت، اما تمرکز ما بر روی کارهای بیشتر در این راستا است.
روسیه پیشرفت خوبی در استفاده از ارزهای ملی داشته است. ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه گفت: سهم معاملات روبل در تجارت خارجی روسیه از ابتدای سال دو برابر شده است. ما توسعه یک زیرساخت راحت و مستقل پرداخت با ارزهای ملی را به عنوان پایه‌ای محکم برای تقویت همکاری‌های بین المللی می‌بینیم. ما قبلاً در آن پیشرفت خوبی داشته‌ایم. ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در نشستی گفت: بر اساس آخرین داده‌ها، سهم روبل روسیه در تسویه حساب‌های بین المللی ما در مقایسه با دسامبر گذشته دو برابر شده و به یک سوم رسیده و همراه با ارزهای کشورهای دوست، این سهم از نصف فراتر رفته است.
در مجموع، تغییرات اساسی در جهان نه تنها از نظر سیاسی، بلکه از نظر مالی و اقتصادی نیز در حال رخ دادن است که باعث می‌شود بسیاری از کشورهای جهان از نفوذ ایالات متحده دور شوند و به شدت تسلط واحد پول آمریکایی را که نفوذ آن در حال کاهش است، به زیر می‌کشد.
نظر شما