بهناز صفری؛ بازار: با این که محصولات معدنی ایران پتانسیل های خوبی برای رشد و پیدا کردن جایگاه ویژه خود در دنیا دارد؛ اما یکسری مشکلات و دستورالعمل ها باعث شده در بخش صادرات محصولات معدنی نتوانیم اقبال چندانی در دنیا به دست بیاوریم. از جمله مشکلاتی که طی سال های اخیر محصولات معدنی ایران را با چالش زیادی مواجه کرده مساله تحریم هاست. زیرا بسیاری از خریداران خارجی ریسک نمی کنند که با ایران وارد مذاکره شوند و تعدادی از خریداران قدیمی هم در خفا و بدون ذکر نام وارد معامله شده و به طریقی پول ها را رد و بدل می کنند. اما دولت ایران بخشنامه ای صادر کرده است که خریداران خارجی در رینگ بورس وارد معامله شوند که این نوع معامله به دلیل فاش شدن اسم خریدران اصلا ممکن نیست.
از سوی دیگر هم برخی کارشناسان معتقدند؛ اگر بتوانیم نرخ تولیدمان را با هزینه هایی کمتر از نرخ جهانی تولید کنیم در آن صورت است که می توانیم محصولاتمان را صادر کنیم.
حالا باید ببینیم دولت می تواند شرایطی را فراهم کند که هم خریداران خارجی بتواند با ریسک کمتری از محصولات معدنی ایران خرید کنند و هم محصولات ارزان قیمت تری در کشور تولید شود.
مشتریان خارجی در رینگ بورس نمی توانند معامله کنند
حسام الدین والی، دبیر سابق تولید کنندگان شمش القایی انجمن فولاد ایران در خصوص صادرات مواد معدنی به خبرنگار بازار گفت: صنایع معدنی ایران از نظر کیفی و از نظر فنی و از نظر مهندسی جزو بهترین ها در دنیا هستند. همچنین محصولات فولادی ایران کیفیتش در کل دنیا شناخته شده است.
وی افزود: اما چند مشکل اساسی در حوزه صادرات محصولات معدنی ایران وجود دارد. یکی بحث تحریم هاست که نقل و انتقال پولمان به سختی انجام می شود. همین مساله باعث شده است که هر شرکتی خودش را درگیر این ماجراها نکند.
برای بخش صادرات از اول سال یک بخش نامه ای صادر کرده اند که تولید کنندگان نمی توانند با مشتریان خارجی خودشان به طور مستقیم مذاکره کنند. بلکه باید در تالار رینگ صادراتی بورس کالا، کالاهای خودشان را عرضه کنند تا مشتری از آنجا خرید محصولاتش را انجام دهد
دبیر سابق تولید کنندگان شمش القاقی انجمن فولاد ایران افزود: برای بخش صادرات از اول سال یک بخش نامه ای صادر کرده اند که تولید کنندگان نمی توانند با مشتریان خارجی خودشان به طور مستقیم مذاکره کنند. بلکه باید در تالار رینگ صادراتی بورس کالا، کالاهای خودشان را عرضه کنند تا مشتری از آنجا خرید محصولاتش را انجام دهد.
به گفته وی؛ سوالی که اینجا پیش می آید و تولید کنندگان با آن مواجه می شوند این است که فروشندگان باید محصولات خودشان را وارد بورس کنند تا خریدی انجام شود؟
وی ادامه داد: وقتی یک خریدار خارجی می خواهد کالای ایرانی را بخرد، چون ایران تحریم است باید تحریم ها را دور بزند. یعنی اگر اسم خریدار به بیرون درز پیدا کند و معلوم شود که مشتری چه کسی بوده است؟ به خاطر دور زدن تحریم ها، او را هم تحریم کرده و حساب هایش را مسدود می کنند.
والی افزود: درحالی که تولیدکنندگان و خریداران خارجی در خفا با یکدیگر قراداد می بندند و مدارک رد و بدل می کنند. همچنین پول هایشان را به نحوی تحویل می گیرند؛ اما وقتی مشتری وارد رینگ بورس کالا شود چطور می خواهد قراداد ببندد و یا پول هایشان را رد و بدل کنند.
وی تصریح کرد: پیشنهادی که دولت می دهد این است که شخص برود با یک کارگزار ایرانی قرارداد بندد و کارگزار ایرانی از طرف او ریالی خرید کند خودش ارز آن را تامین کند سپس تعهد ارزی اش را انجام دهد.
والی تاکید کرد: کار را در بخش صادرات به قدری سخت می کنند و به قدری شرایط بغرنج می شود که در نهایت صادرات مختل می شود. در حالی که در ایران توانایی صاراتی زیادی وجود دارد و می توانیم تولیدات خوبی داشته باشیم. به شرطی که هم مشکلات صادراتی و هم مساله زیر ساخت ها مثل مشکلات ریلی و کشتیرانی برطرف شود. یعنی کشتی های بزرگ بتوانند در بنادر ایران پهلو بگیرند. اما بخش صادرات درست نمی شود مگر این که تمامی مشکلات این حوزه برطرف شود.
دبیر سابق تولید کنندگان شمش القاقی انجمن فولاد ایران افزود: از طرفی روسیه برای این که بازارهایش را ازدست ندهد، محصولاتش را به قیمت پایین تری می فروشد. همین مساله باعث شده که ما بازارهای سنتی و مشتریان قدیمی خودمان را از دست بدهیم. اما تولید کنندگان ما کماکان یعنی بیشتر مدیران و تولیدکنندگان افراد توانمندی هستند که می توانند شرایط را کنترل کرده و صادرات را حفظ کنند. ولی این دست اندازهایی که برای بستن قراداد با مشتریان خارجی می گذراند شرایط را سخت می کند.
کارشناس حوزه صنایع معدنی تصریح کرد:چیز دیگری هم که در این رابطه وجود دارد این است که به تولید کنندگان گفته اند اول باید نیاز داخل را تامین کنند و سپس مازاد تولید را وارد رینگ بورس کالا کنند. درحالی که مشتریان خارجی با یک آنالیز خاصی محصولاتش را خریداری می کنند چیزی که مصرف عمومی کشور ما است شاید اصلا به درد او نخورد.
وی اظهار کرد: در نتیجه این مسائل صادرات را دچارمشکل می کند و معلوم نیست چه کسانی چنین دستوراتی صادر کرده و نظراتی را ارایه می دهند که هر وقت که صادرات ایران می خواهد پیشرفت کند با بخشنامه هایشان همه چیز را مختل می کنند.
سنگ آهن های ارزشمند در داخل کشور استفاده می شوند
سعید عسگرزاده، دبیر کل انجمن سنگ آهن ایران در خصوص صادرات محصولات معدنی به بازار گفت: در ایران سنگ آهن صادراتی هم داریم ولی بیشترین تلاشمان این است که اول نیازهای کشور را برطرف می کنیم، سپس سرا غ صادرات برویم.
وی افزود: اولویت ما با تامین نیازهای داخلی کشور است. البته مازاد تولید هم داریم . ولی تولید مازاد را ترجیحا داخل زنجیره تولید می آوریم و به محصولاتی با ارزش افزوده بالاتر تبدیل می کنیم. یکسری از سنگ آهن ها را هم داریم که به لحاظ ماهیت اصلا نمی توانند وارد زنجیره تولید آهن و فولاد شوند. در ان بخش ها قاعدتا باید شرایط جهانی خوب باشد که بتوانند با اعداد و ارقام غیر قابل قبول و اعداد بالای حمل و نقل دریایی و هزینه های کشتی بتوانند کماکان صادرات داشته باشند.
عسگرزاده خاطرنشان کرد: کالاهایی که در داخل کشور قابل ارائه هستند عموما محصولات یا سنگ آهن های ارزشمندتری هستند که ما ترجیح مان این است که آنها صادر نشوند. کنسانتره یا گندله که آنها را وارد زنجیره می کنند و بخش هایی که در داخل مصرف نمی شود کالاهای با ارزش تری هستند به همین دلیل هزینه های حمل دریایی بالا می تواند صادراتشان را غیر اقتصادی کند.
در بخش سنگ آهن مازاد تولید داریم و دولت اگر هیچ مشکلی هم برایش ایجاد نکند در خیلی از ایام سال صادرات این ها منطقا به صرفه اقتصادی نیست
دبیر کل انجمن سنگ آهن ایران اظهار کرد:عموما ما در بخش سنگ آهن مازاد تولید داریم و دولت اگر هیچ مشکلی هم برایش ایجاد نکند در خیلی از ایام سال صادرات این ها منطقا به صرفه اقتصادی نیست.
نرخ تولید کمتر از نرخ جهانی منجر به صادرات می شود
مجید سروش، دبیر اتحادیه تولید کنندگان و صادر کنندگان محصولات معدنی ایران در خصوص صادرات مواد معدنی طی سال های اخیر به بازار گفت: ما صادرات را زمانی خواهیم داشت که بازار های بین المللی یک بازار رقابت کامل و قیمت ها ی واقعی داده باشد . ما بر روی قیمت جهانی موثر نیستیم. ما اگر بتوانیم نرخ تولیدمان را با هزینه هایی کمتر از نرخ جهانی خروجی داشته باشد می توانیم محصولاتمان را صادر بکنیم.
اگر بتوانیم نرخ تولیدمان را با هزینه هایی کمتر از نرخ جهانی خروجی داشته باشد می توانیم محصولاتمان را صادر بکنیم
وی افزود: اگر عوارض صادراتی ۲۰ درصدی وضع شود قطعا ما ۲۰ درصد از مزیت های خودمان را از دست می دهیم. خیلی از جاهایی که می توانستیم صادرات داشته باشیم دیگر نمی توانیم صادرات داشته باشیم. در نهایت این موارد باعث می شود که دسترسی ما به بازارهایی که بازارسازی آنها بسیار زحمت داشته و زمان بر بوده است؛آسیب می زند و نهایتا حتی اگر مقررات هم درست شود بعدا ما نتوانیم جایگاه خودمان را در بازار پیدا کنیم.
دبیر اتحادیه تولید کنندگان و صادر کنندگان محصولات معدنی ایران بیان کرد: حضور در بازارهای بین المللی یک کار بلند مدت است و ما نباید با تکانه های بازار به این روند بازاریابی و بازار سازی در زنجیره جهانی ارزش لطمه بزنیم.
نظر شما