بازار، گروه استانها: استان سمنان به دلیل قرارگیری در نوار جنوبی البرز و شمال دشت کویر دارای مزیت های ویژه گردشگری به خصوص گردشگری ورزشی است. کوه‌ها و جنگل‌های شمال استان سمنان با فاصله‌ای بسیار اندک بلافاصله به کویر رمل و شنی می‌رسند که در کمتر جایی از کشورمان شاهد این پدیده آن هم با چنین وسعتی هستیم.
از سوی دیگر استان سمنان اقلیم چهار فصلی را نیز دارد یعنی بر خلاف استان‌های جنوبی و شمالی کشورمان، به میزان کاملاً متوازنی از بهار، تابستان، پائیز و زمستان برخوردار است و در نتیجه در تمام فصول می‌تواند جاذبه‌های ویژه گردشگری را داشته باشد.
مزیت‌هایی که نیاز به برنامه ریزی دارند
این استان همچنین می‌تواند میزبان گردشگری ورزشی در رشته‌های مختلف شامل سوارکاری، ورزش های صعودی، هوایی و پروازی، رانندگی، رالی و ماراتن و ده ها مورد دیگر باشد که هر کدامشان می‌تواند سالانه هزاران گردشگر را به این استان سرازیر کند.
مشکل عمده اما به گفته کارشناسان این است که ما در استان سمنان به صورت تفکیک شده بر روی داشته‌های گردشگریمان برنامه‌ریزی و تمرکز نکرده‌ایم و اصطلاحاً یک نسخه واحد را برای مفهومی کلی به نام گردشگری پیچیده‌ایم حال آنکه این مفهوم وسیع، ده ها تعریف و کارکرد و ماهیت جداگانه دارد.
اقلیم و شرایط جغرافیایی استان سمنان سبب شده تا گردشگری یکی از مزیت های قابل سرمایه گذاری در منطقه باشد
برای بررسی این موضوع با محمدرضا عباسی کارشناس اقتصاد گردشگری و کسی که خود در حوزه گردشگری و صنایع دستی به ویژه در بستر دیجیتال سایقه کار در استان های گلستان و سمنان دارد به گفتگو نشستیم عباسی همچنین نظریاتی درباره نحوه جذب سرمایه‌گذاری در حوزه صنایع دستی و گردشگری دارد که قابل توجه است. گفتگوی بازار با وی را در ادامه می‌خوانید.
*درباره ویژگی های استان سمنان بگویید. به عبارت دیگر چرا می گوییم گردشگری ورزشی مزیت است؟
اقلیم و شرایط جغرافیایی استان سمنان سبب شده تا گردشگری یکی از مزیت های قابل سرمایه گذاری در منطقه باشد. ضرورت دارد که گردشگری در انواع مختلف آن مطرح و مزیت های قابل سرمایه‌گذاری در همه مناطق احساس شود تا بتوانیم برای جذب سرمایه‌گذار اقدام کنیم.
شرایط اقلیمی و جغرافیایی استان سمنان سبب شده تا این منطقه برای گردشگری ورزشی بسیار مساعد باشد چراکه استان سمنان درباری چه جنوب کوهپایه البرز و شمال دشت کویر قرار دارد که می‌تواند انواع ورزش های صعودی پیمایشی رقابتی طبیعی پروازی و حتی سواری را میزبانی کند متاسفانه در این زمینه برنامه‌ریزی درستی انجام نشده است.
برای برنامه‌ریزی درست در راستای استفاده از مزیت های گردشگری استان سمنان ابتدا باید داشته‌هایمان را به درستی بشناسیم استان سمنان دارای ظرفیت‌های عظیم گردشگری در بحث عرفانی، مذهبی، گردشگری، درمانی، ورزشی حتی ابنیه تاریخی علمی و پژوهشی و زیست محیطی است که هرکدام مزیت خاص خود و شرایط ویژه خودشان را دارند لذا برنامه‌ریزی برای آنها نیز می‌بایست منحصربه‌فرد باشد.
* آیا این برنامه‌ریزی برای هر مزیت به صورت جداگانه صورت گرفته است؟
خیر؛ اگر هم بوده نتیجه ای نداشته است. در واقع همه مزیت‌های گردشگری استان را نمی‌توان با یک یک برنامه ثابت مورد حمایت و هدایت قرارداد بلکه می‌بایست به صورت جز به جز پیرامون ظرفیت‌های گردشگری برنامه‌ریزی کرد.
در استان سمنان مزیت‌های گردشگری به صورت جز به جز پرداخت نشده و همواره برنامه‌ریزی و اجرای ما مبتنی بر کارهای فله‌ای بوده است
برای مثال نوع برنامه‌ریزی ما پیرامون گردشگری ورزشی قطعاً با نوع برنامه ریزی با گردشگری عرفانی تفاوت دارد چرا که این دو زمینه گردشگری مخاطبان کاملاً متفاوتی دارند در نتیجه می‌بایست پیرامون مخاطب‌ها برنامه ریزی متفاوتی نیز داشت اما این موضوعی است که در استان سمنان به آن پرداخت نمی شود. شما باید آنقدر گردشگری را حرفه ای ببینید که حتی بر حسب سن و سال و جنسیت مخاطب هم برنامه داشته باشید.
* و این کار صورت نگرفته است
بله؛ در واقع در استان سمنان مزیت‌های گردشگری به صورت جزء به جزء پرداخت نشده و همواره برنامه‌ریزی و اجرای ما مبتنی بر کارهای فله ای بوده است به عبارت دیگر یک نوع برنامه‌ریزی را برای کلمه گردشگری به کار می‌بریم در صورتی که گردشگری به شکل نوع و ماهیت مجزا دارد که با یکدیگر تفاوت‌های بسیاری به ویژه به لحاظ مخاطب دارند.
شما نمی‌توانید همزمان گردشگران عرفانی و ورزشی را در یک بوم گردی با یک امکانات یکسان و مشخص پذیرایی کنید که اگر این کار موفق شود دیگر ادامه و تداوم نخواهد داشت و شما محکوم به از دست دادن جامعه هدف از هر دو سمت مزیت گردشگری یعنی عرفانی و ورزشی خواهید بود لذا گردشگری ورزشی ظرفیت و زیرساخت خاص خود را می‌طلبد و گردشگری عرفانی یا درمانی شرایط خاص خودش را. این موضوع سال ها است که در بدنه میراث فرهنگی استان سمنان مغفول مانده است از سوی دیگر برنامه یزی جز به جز تا این اندازه ریز و جزئی نیاز به کار طولانی و نفرات متعدد دارد.
* چه باید کرد؟
میراث فرهنگی برای رفع این مشکل می تواند از سازمان های مردم نهاد فعال در عرصه گردشگری و میراث فرهنگی کمک بگیرند موضوعی که متاسفانه شاهد آن نیستیم از سوی دیگر برگزاری رویدادها می‌توانند بسیار در توسعه گردشگری ورزشی موثر باشد برای مثال در در اواسط دهه ۹۰ جنگل ابر شاهرود میزبان مسابقه دوی ماراتون شد که برای نخستین بار در جنگل ثبت شده جهانی ابر انجام گرفت.
ماراتون جنگل ابر یکی از بهترین طرح ها برای توسعه گردشگری ورزشی بود اما به واسطه عدم رعایت موازین فرهنگی و اسلامی به بدترین نوع ممکن اجرا شد
این رویداد نه تنها از ۱۸ استان کشور گردشگر را به جنگل ابر آورد بلکه دوندگانی از کشورهای ایتالیا، جمهوری چک، لهستان و ترکیه هم در آن حضور داشتند لذا این نشان می‌دهد که اگر ما یک قدم برای معرفی و برگزاری برنامه های محوری در راستای شناساندن ظرفیت‌های گردشگری ورزشی مان برداریم گردشگران ۱۰ قدم بر خواهند داشت اما متاسفانه از آنجا که برنامه ریزی درستی در حوزه تخصصی گردشگری استان سمنان وجود ندارد این ماراتن ادامه پیدا نکرد.
* آیا می‌توان گفت برگزاری رویدادها حتی می تواند جوامع محلی را هم همراه‌تر سازد؟
اتفاقاً یکی از از مسائلی که همه کارشناسان و دلسوزان طبیعت پیرامون آن نگران هستند برای مثال ساماندهی خودروهای آفرودی است که اواخر هفته بخشی از طبیعت استان سمنان را تخریب می‌کند این موضوع به راحتی می‌تواند با برنامه ریزی گردشگری ورزشی و ساماندهی خودرو ها در یک منطقه خاص مدیریت شود.
برای مثال برگزاری مسابقات آفرود یا رالی کویر به صورت محدود و برنامه ریزی شده و تکرار مسابقات محلی به صورت هفتگی می‌تواند در کاهش آسیب ها به محیط زیست هم کمک کند اما این امر نیازمند برنامه‌ریزی است و از همه مهمتر اینکه بتوانیم برنامه‌ریزی را به درستی اجرا کنیم چرا که تجربه آن نشان می‌دهد استان سمنان در اجرای برنامه‌های موفق هم نتوانسته به درستی عمل کند.
برای مثال ماراتون جنگل ابر یکی از بهترین طرح‌ها برای توسعه گردشگری ورزشی بود اما به واسطه عدم رعایت موازین فرهنگی و اسلامی به بدترین نوع ممکن اجرا شد و دیگر نتوانست ادامه پیدا کند این نشان می دهد که حتی برنامه‌ریزی هم اگر باشد نتوانیم به درستی اجرا کنیم، موفق نخواهیم بود.
امروز می‌بایست ابتدا بدانیم که مزیت‌ها و ظرفیت‌های گردشگری ورزشی ما چه مسائلی را شامل می‌شود و گردشگری ورزشی چه تفاوت‌هایی به لحاظ ماهیت و زیرساخت با گردشگری عرفانی یا مذهبی یا درمانی دارد سپس برای آن برنامه‌ریزی کنیم و بعد از آن به اجرای درست برنامه‌ها بپردازیم.
نظر شما