بازار؛ گروه کشاورزی: بخش کشاورزی کشور سال ها است با مشکلات خاص خود مواجه است از جمله اینکه دولتها نتوانسته اند این بخش را مجهز به تجهیزات روز دنیا سازند و به این ترتیب از یکسو ضایعات به طور چشمگیری بالا است و از سوی دیگر میزان بهره برداری و عملکرد نیز پایین است. از دیگر مشکلات مطرح در حوزه کشاورزی سنتی بودن کشاورزی است در حالی که در دیگر کشورهای توسعه یافته کشاورزی به صورت قابل توجه ای صنعتی مدیریت می شود. از سوی دیگر بهره برداران این بخش با یک مشکل قدیمی به نام کود و سموم نه چندان با کیفیت مواجه هستند که این امر نه تنها تخریب اراضی کشاورزی را رقم می زند بلکه در بحث تولید نیز انتظارات کشاورزان را برآورده نمی کند.
به گفته کارشناسان یکی از نگرانی های کشاورزان کشور بحث ناتوانی در مبارزه با آفات و بیماری ها و همچنین به دست نیاوردن سود مورد نظر از آنچه تولید می کنند است که همین امر موجب شده بهره برداران بخش کشاورزی چندان راغب به استفاده از کود و سموم داخلی نباشند. به عبارت دیگر کشاورزان نگاه خوبی به محصولات ایرانی ندارند و کماکان در پی کود و سموم خارجی هستند.
بدبینی کشاورزان به کود و سموم داخلی ناشی از پایین بودن کیفیت ها است
محمد صحرایی که خود از فعالان بخش کودهای ماکرو و میکرو است در خصوص دلایلی که موجب می شود کشاورزان استفاده از محصولات خارجی را به تولیدات داخلی ترجیح بدهند به بازار می گوید: تا پیش از این این گفته صحیح بود و کشاورزان تمایل به محصولات داخلی نداشتند اما الان چون وارد کردن این محصولات مشکل شده است و محصولات به راحتی در دسترس نیست کشاورزان به تدریج به سمت تولیدات داخلی متمایل شده اند. البته کشاورزان به سختی تولیدات داخلی را قبول می کنند به طوری که می بینیم کشاورز حاضر است به دنبال یک کود وارداتی پنجاه فروشگاه را برود اما کودهای در دسترس داخلی را مصرف نکند. با این وجود به تدریج به سمت کودهای داخلی آمده اند.
این فعال بخش کودهای کشاورزی در پاسخ به این سوال که این اتفاق از چه چیزی نشات می گیرد، می گوید: این بدبینی به محصولات قطعا به دلیل کیفیت نامناسب کودهای داخلی است چون تولیدات داخلی به شدت کیفیت پایینی دارند.
او همچنین در پاسخ به این سوال که پایین بودن تولیدات داخل نشات گرفته از چه عواملی است نیز می گوید: مساله اینجا است که ما تولیدکننده ها از لحاظ قیمت حسی رقابتی نمی توانیم داشته باشیم؛ یعنی تولید کننده برای اینکه بتواند محصولی با قیمت مناسب در اختیار کشاورز قرار بدهد لاجرم از کیفیت کار می زند. به عنوان مثال مجموعه ما کودی داریم که به قیمت ۴۲۰ هزار تومان به دست کشاورز می رسد در حالی که از نظر کیفی می توانیم این محصول را به جایی برسانیم که نرخ آن به کیلویی ۴ میلیون تومان هم برسد اما گنجایش و ظرفیت در ایران نیست که بخواهیم بسته یک کیلویی را به قیمت ۴میلیون تومان در بازار کشور عرضه کنیم.
اگر کشاورزان نگاه بدی به محصولات ایرانی دارند و این ذهنیت جا افتاده که کود و سموم وارداتی بهتر از داخلی ها است به دلیل سودهای سرشاری است که وارد کننده ها از واردات برده اند
با این وجود دلایل بدبینی کشاورزان به محصولات داخلی به همین موارد ختم نمی شود و کارشناسان معتقدند جمیعی از دلایل باعث شده کشاورزان به دنبال کود و سموم خارجی باشند و تمایلی به محصولات داخل نداشته باشند. به طوری که کیوان نصیریان از تولید کننده های این حوزه معتقد است: در ایران تولید کننده های خوبی داریم و اگر نگاه بدی به محصولات ایرانی است و این ذهینت جا افتاده برای مصرف کننده ها به دلیل سودهای سرشاری است که واردکننده ها از واردات برده اند.
مافیای وارد کننده های کود و سموم دست و پای تولیدکننده های داخلی را بسته است
او به بازار می گوید: به نظر بنده به خاطر یکسری لابی های تشکل های وارداتی است که اجازه نمی هد محصولات ایرانی در بازار مطرح شود. در حالی که به عنوان مثال خود شرکتی هستیم که الان محصولی را تولید می کنیم که هر سال ۲۰-۳۰ میلیون دلار ارز برای تامین این محصول از بازارهای خارجی از کشور خارج می شود؛ یعنی اگر از ما پشتیبانی شود می توانیم جزو تولیدکننده هایی باشیم که حتی در منطقه خاورمیانه و حتی کشورهایی مثل ترکیه و حوزه خلیج فارس جنس صادر کنیم.
نصیریان افزود: بنابراین به نظر بنده این نگاه بد کشاورزان به سموم و کودهای داخلی نشات گرفته از مافیایی است که توسط وارد کننده ها دست و پای ما تولید کننده ها را بسته است. من اعتقاد داریم که ما می توانیم در زمینه تولیدات داخلی می توانیم به شرکتهای ایرانی اعتماد کنیم که تولیدات با کیفیت تولید می کنند.
عدم نظارت دستگاه های نظارتی بر بازار موجب شده محصولات داخلی به نام تولیدات اسپانیا، هند، انگلیس و دیگر کشورها مطرح در حوزه سموم و کودهای کشاورزی در بازار فروخته شود
بر اساس این گزارش استفاده از کود و سموم خارجی وارداتی طی سالیان سال و نتیجه گرفتن از آن موجب شده که کشاورزان به فکر تغییر دادن نگرش خود نسبت به این محصولات نباشند و غالبا در پی محصولاتی باشند که سریعتر جواب را از آن بگیرند. در این راستا معصومه موسوی از دیگر فعالان محصولات شیمیایی کشور رغبت کشاورزان به محصولات وارداتی را نشات گرفته فرهنگ جا افتاده در بین جامعه کشاورزان از گذشته های دور می داند.
او به بازار می گوید: همانطور که می دانید این فرهنگ هست که محصول خاجی بهتر است به دلیل بسیاری از اتفاقات که می افتد از جمله عدم نظارت صحیح بر تولیدات داخلی و اینکه آنچه در داخل تولید می شود از سوی دستگاه های ذیربط رصد نمی شود.
این فعال بخش سموم و کودهای کشاورزی معتقد است: به دلیل نبودن نظارت بر تولیدات داخل بسیاری از محصولاتی که به اسم ساخت انگلیس، اسپانیا، هند و دیگر کشورهای مطرح در این حوزه در بازار ایران فروخته می شود عملا در ایران تولید می شود.
قیمت تمام شده محصولات داخلی بالا است و از نظر قیمتی نمی توان با کالای نهایی وارداتی رقابت کرد
او می گوید: به عنوان مثال ما در مجموعه خود تولید کننده کود برای شرکت های همکار هستیم و بخشی را به صورت فله ای تولید می کنیم و بخشی هم به صورت بسته بندی ارسال می کنند. به این معنا که در برخی موارد ما فقط در بسته بندی هایی که روی آن نوشته شده محصول تولید داخل است محصولات تولیدی خود را برای دیگر همکاران پر می کنیم. اما مساله اینجا است که برخی شرکتها هستند که این تعهد را ندارند و محصول ایرانی را در بسته بندی های خارجی عرضه می کنند. این امر موجب می شود محصول ایرانی به نام خارجی به راحتی در بازار توزیع شود.
موسوی همچنین می گوید: مساله دیگر این است که گمرکی هایی که روی یک کالای واردتی می خورد به خود کالای تولیدی شده در ایران وارد نیست و تحمیل نمی شود. در حالی که منِ تولیدکننده باید اسید فسفریک خوراکی را جدا از چین خریداری کنم، اسید بوریک را جدا از ترکیه، کلات را از آلمان و غیره. اینها باید در کارخانه و بر اساس یک پروسه تولید که به اصطلاح پرتی هم دارد تولید شود. در نتیجه قیمت تمام شده ما بالا است در حالی که از خارج محصول نهایی شده می آید و معاف از مالیات ها و غیره است. این امر هم باعث می شود رقابت با محصولات خارجی برای ما سخت تر باشد و کشاورزان هم متمایل به محصولات خارجی باشند.
اثربخشی سریع کودهای شیمیایی وارداتی کشاورزان را راغب به استفاده از این محصولات می کند
از سوی دیگر بر اساس این گزارش، طی سال های اخیر بسیاری از کشورهای توسعه یافته به تدریج اقدام به استفاده از انواع محصولات غیر شیمایی در کنار محصولات شیمیایی کرده اند تا به این ترتیب ضمن برگرداندن سلامت به خاک های زراعی خود بتوانند محصولات سالمتری نیز تولید کنند و به این ترتیب سلامت جامعه را تضمین کنند. در حقیقت در دیگر مناطق دنیا نگاه کشاورزان نسبت به کودهای غیر شیمیایی در حال تغییر کردن است و به تدریج وارد مزارع می شود. این در حالی است که در عرصه های کشاورزی کشور کماکان استفاده از محصولات شیمیایی وارداتی جزو اولویت های زارعان و کشاورزان است. علی پوریان یکی دیگر از تولیدکننده ها سموم و کودهای کشاورزی است که در خصوص این میزان از تمایل کشاورزان به کودهای وارداتی خارجی معتقد است اثربخشی سریع این محصولات باعث کشش کشاورزان به سمت این فراورده های شیمیایی شده است.
پوریان به بازار می گوید: برای تغییر نگاه کشاورزان نسبت به کودهای وارداتی در ابتدا باید بدانیم چرا کشاورزان علاقمند به کودهای شیمیایی هستند چون به سرعت نتیجه آن را در باغ و مزارع خود می بینند؛ یعنی این اثربخشی سریع را می بیند و رضایت مندی دارد. اما در مورد کودهای غیرشیمیایی مثل کودهای ارگانیک زیستی و یا کودهای نسل سوم کشاورزان باید صبور باشند تا بتدریج نتیجه بگیرند.
وی ادامه می دهد: به عنوان مثال در کودهای ارگانیک ۳-۴ سال حتی افت محصول خواهند داشت تا بعد از آن نتیجه بگیرند. این در حالی است که کشاورز به هیچ وجه توان مالی ندارد و از سوی دیگر آنقدر هم صبور نیست که چند سال صبر کند تا بتواند به بازدهی خوب برسد.
نظر شما