چرخه سرمایه‌گذاری و افتادن از آن سوی بوم

محمد باقری؛ بازار: بارها اعلام شده که استان سمنان دارای ظرفیت‌های عظیم تولیدی، معدنی، فرآوری، صنایع دستی و گردشگری و … است اما برای جذب سرمایه گذار در این روستاها اقدام شاخصی صورت نگرفته است.

در اندک مواردی اما شاهد بودیم که ورود سرمایه گذار به روستاها توانسته است شرایط به بهبود بخشیده و اشتغال و تولید خوبی را وارد روستا کند برای مثال روستای طرود، در جنوب شرقی استان سمنان و دروازه ورود به کویر و محور شاهرود- اصفهان از آن دست روستاهایی است که در کنار مقوله دام و کشاورزی، وارد حوزه معدنی نیز شد.

برنامه ریزی نیاز است
اما از آنجا که در استان سمنان کمتر کارها بر طبق برنامه‌ریزی پیش می‌رود و عمدتاً سرمایه گذاری ها هم هیجانی و مقطعی و حبابی است، عموماً نمی‌توان یک پکیج کاملاً موفق در تمام ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و … را یک جا ملاحظه کرد.

برای مثال فرومد در شرق استان سمنان روستایی است که ۲۰ درصد کرومیت ایران را دارد اما یا بدترین نوع سرمایه گذاری در آن صورت گرفته و یا اصلاً نفعی به مردم بومی نرسیده و حتی بیکاری در همان یک روستای فرومد را هم حل نکرده است.

اما از آنجا که در استان سمنان کمتر کارها بر طبق برنامه‌ریزی پیش می‌رود و عمدتاً سرمایه گذاری ها هم هیجانی و مقطعی و حبابی است

به طرود بازگردیم روستایی که معدن پتاس در سال‌های اخیر توانست ورود چندین و چند تکنسین، مهندس، کارشناس معدن و حتی کارگر غیربومی را نیز شاهد باشد روستایی که یکباره همه چیز به سمتش سرازیر شد اما بازهم به دلیل عدم رعایت شرایط حرفه ای تولید و سرمایه گذاری، به افتادن از آن سوی بوم نزدیک شد.

هجوم غیربومی ها
هجوم مهندسان غیربومی به طرود نخستین اثر منفی که گذاشت بر چرخه طبیعی اجاره خانه و ملک بود؛ خانه‌هایی که سابقاً ماهانه ۲۰۰ هزار تومان اجاره می‌شدند با حضور چند مهندس با هزینه شرکت به ماهی یک و حتی یک نیم میلیون تومان هم اجاره شدند در نتیجه یک باره وضعیتی پدید آمد که صاحب خانه الف وقتی شرایط را مساعد دید اجاره خانه خود را ده برابر کرد صاحب خانه ب وقتی دید برای خانه الف مشتری پیدا می‌شود او هم اجاره خانه را تا یک نیم میلیون تومان بالا برد.

دومینوی تغییراتی که غیربومی‌ها در طرود ایجاد کردند کار را به جایی رسانده که اگر یک جوان طرودی که تازه ازدواج کرده به شهر بیاید و در محلاتی مانند بهشتی و همت شاهرود خانه کرایه کند، از طرود کمتر در می‌آید! و این مصداق افتادن از آن سوی بوم است.

اگر قرار باشد هر سرمایه گذاری که در روستایی صورت می‌گیرد به قیمت بر هم خوردن بافت اقتصادی و طبیعی و روال زندگی مردم باشد که سنگ روی سنگ بند نمی‌شود و روستا به سمت قهقرا می‌رود ای کار روزگاری بدانیم که باید سرمایه گذاری حرفه ای را نیز در استان سمنان تقویت کنیم سرمایه گذاری که ابتدا به فرهنگ بومی منطقه احترام می‌گذارد و سپس در آن فعالیت تجاری و اقتصادی خواهد کرد.

تزریق سرمایه
از سوی دیگر سرمایه گذاری هیجانی با تزریق پول‌های هنگفت می‌تواند بدعتی نامیمون برای دیگر روستاها باشد و شرایط روستا را تغییر دهد اگر قرار است روستا زمین و معدن خود را بدهد و به جای آن برهم خوردن سیکل طبیعی زندگی و اقتصاد و در نهایت هم تخریب محیط زیست عایدش شود، بهتر است در این سیستم تجدید نظر جدی شود.

هجوم مهندسان غیربومی به طرود نخستین اثر منفی که گذاشت بر چرخه طبیعی اجاره خانه و ملک بود

مشکل بزرگ در استان سمنان این است که ما ابتدا سرمایه گذار را نمی‌شناسیم (به معنای عام) یعنی نمی‌دانیم چند نوع سرمایه گذار داریم چه سرمایه گذارانی صرفاً با هدف کسب سود مادی سرمایه گذاری می‌کنند، چه کسانی بر حسب عرق موطن سرمایه گذاری می‌کنند چه کسانی بر حسب هیجان سرمایه گذاری می‌کنند و … که بر حسب آن شرایط را برای سرمایه گذاران مهیا سازیم آن هم در چارچوب تعیین شده از قبل که در آن رعایت تمام مسائل زیست بوم بومی منطقه لحاظ شده باشد.

ترس از دست دادن سرمایه گذار سبب می‌شود که مراجع قانونی مانند صمت حتی تخلفات معادن را هم نادیده بگیرند که نمونه آن در شاهوار مشهود بود تمام مردم فریاد می‌زدند که اینجا تخلفی صورت گرفته اما صمت آن را تائید نمی‌کرد لذا باید این سوال را پرسید که سرمایه گذار قرار است برای یک منطقه و یک مردم تعیین تکلیف کند یا باید رفتاری حرفه ای مبتنی بر تعاملات تجاری داشته باشد؟ این معضل بزرگی در استان سمنان است.