بازار، گروه استانها: باران‌های بسیار خوب و مطلوب اولین فصل زمستان شادی مضاعفی را در بین مردم خراسان جنوبی به ویژه کشاورزان و روستائیان به وجود آورد و نوید بهاری سر سبز و دلنشین را داد.
اما از منظر آمار و ارقام وضعیت سدهای خراسان جنوبی و میزان بارندگی‌ها از ابتدای فصل زراعی در استان به چه صورت است؟ آیا با این حجم از بارندگی‌ها می‌توان انتظار داشت که خشکسالی از خراسان جنوبی رخت بربندد.
آیا این میزان از بارندگی جبران خشکسالی های ۲۰ ساله را می‌کند و از طرف دیگر مسئولان و متولیان امر چه میزان با برنامه ریزی‌های از قبل صورت گرفته نسبت به مهار رواناب ها برنامه ریزی داشته‌اند.
برخی از مشاهدات در روستاها و به ویژه روستاهای مرزی خراسان‌جنوبی در روزهای بارانی این نکته را نشان می‌دهد که باید نسبت به مهار رواناب ها برنامه ریزی جدی تری داشت و از طرف دیگر مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی نیز باید مد نظر قرار گیرد.
۳۲ میلیون متر مکعب آب، در سازه های آبخیزداری جمع آوری شد
علیرضا نصرآبادی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان‌جنوبی در گفت و گو با خبرنگار بازار اظهار کرد: در سال گذشته سر جمع آب آبگیری شده در سازه های آبخیزداری خراسان جنوبی ۱۶ میلیون متر مکعب بوده است که این آمار با توجه به بارش‌های دی ماه سال جاری به ۳۲ میلیون متر مکعب رسیده است.
وی بیان‌کرد: از آنجایی که ۹۵ درصد این سازه ها در بالادست قنوات ایجاد شده است نقش بسیار مهمی در احیاء قنوات ایجاد می‌کند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان‌جنوبی با بیان اینکه در مجموع در خراسان‌جنوبی دو هزار و ۲۳۰ عدد انواع سازه‌های آبخیزداری وجود دارد، ادامه‌داد: در استان ۲۷ هزار هلالی آبگیر وجود دارد که یک میلیون متر مکعب آب در این هلالی ها ذخیره شده است.
نصرآبادی یادآور شد: البته بر اساس پیش بینی های هواشناسی در زمستان سال جاری باران‌های ما به صورت نرمال است و از این جهت وضعیت حجم آب سازه‌های آبگیری استان نیز مطلوب خواهد بود.
مهار ۱۴.۵ میلیون مکعب رواناب مهار شد
سعید سروری، مدیرکل آب منطقه‌ای خراسان جنوبی در گفت و گو با خبرنگار بازار اظهار کرد: در پی بارندگی‌ها در اولین روزهای فصل زمستان در خراسان‌جنوبی، ۱۴.۵ میلیون متر مکعب رواناب توسط سدهای ذخیره‌ای و تغذیه‌ای استان مهار و ذخیره شد.
وی با اشاره به اینکه از این حجم رواناب ۹.۸ میلیون مترمکعب توسط سدهای ذخیره‌ای استان مهار شده است، گفت: همچنین ۴.۷ میلیون مترمکعب توسط سدهای تغذیه مصنوعی مهار شد.
سروری با بیان اینکه سد مخزنی سیاهو شهرستان سربیشه با مهار ۶ میلیون مترمکعب در بین سدهای ذخیره‌ای بیشترین رواناب را ذخیره کرده است، ادامه‌داد: همچنین سد تغذیه مصنوعی چهارفرسخ با مهار ۳ میلیون مترمکعب در بین سدهای تغذیه‌ای بیشترین حجم رواناب را مهار کرد.
فقط ۲۴ درصد مخازن سدها آب دارد
وی با تأکید بر اینکه در حال حاضر حجم مخازن سدهای استان ۱۸ میلیون متر مکعب است که حدود ۲۴ درصد حجم کل مخازن سدها است، یادآور شد: مجموع حجم سدهای خراسان جنوبی به ۵۸.۵ میلیون متر مکعب است.
هر چند در اولین فصل زمستان بارندگی‌های بسیار خوبی در خراسان‌جنوبی داشتیم ولی باید به این نکته توجه کرد حجم مخازن فعلی استان تازه به میزان سال قبل رسیده است و امیدواریم با بارندگی‌های تا پایان زمستان این میزان افزایش نیز پیدا کند
مدیرکل آب منطقه ای خراسان‌جنوبی یادآور شد: هر چند در اولین فصل زمستان بارندگی‌های بسیار خوبی در خراسان‌جنوبی داشتیم ولی باید به این نکته توجه کرد حجم مخازن فعلی استان تازه به میزان سال قبل رسیده است و امیدواریم با بارندگی‌های تا پایان زمستان این میزان افزایش نیز پیدا کند.
سروری یادآور شد: حتی اگر بارندگی‌ها در ادامه زمستان همچنان خوب و مطلوب باشد باید قدردان این نعمت بزرگ الهی باشیم که مهمترین قدردانی و قدرشناسی استفاده بهینه و درست در بخش های مختلف از این مایع حیاتی است.
وی افزود: در خراسان‌جنوبی هفت سد مخزنی به نام سد اسدیه، سد حاجی آباد، سد شهید پارسا، سد فرخی قاین، سد دره بید، سد کریت و سد نهرین وجود دارد.
بارندگی‌ها ۶۶ درصد افزایش یافت
علیرضا خندان رو، مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی در گفت و گو با خبرنگار بازار گفت: میزان بارندگی‌ها در خراسان‌جنوبی از ابتدای پاییز ۵۴ میلی متر است که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶۶ درصد و نسبت به بلند مدت ۶۱ درصد افزایش داشته است.
وی ادامه‌داد: نکته‌ای که باید به آن توجه ویژه داشته باشیم این است که با بارندگی‌های یک سال و دو سال خشکسالی ۲۰ ساله از بین نمی‌رود و باید چندین سال به صورت مستمر تر سالی داشته باشیم تا بتوانیم اندکی از فضای خشکسالی فاصله بگیریم.
مدیرکل هواشناسی خراسان‌جنوبی گفت: به عنوان مثال در سال ۹۸ ما بارندگی های بسیار خوبی در خراسان جنوبی داشتیم ولی همان زمان تأکید کردم که بر اساس بارندگی یک سال نباید تصور کنیم که خشکسالی پایان یافته است.
خشکسالی ۲۰ ساله با بارندگی یک ساله از بین نمی‌رود
خندان رو ادامه‌داد: پیش بینی‌های هواشناسی درست بود و در سال بعد یعنی سال ۹۹ در خراسان‌جنوبی خشکسالی را تجربه کردیم که در طی ۶۰ سال اخیر بی سابقه بود.
وی یادآور شد: همه این موارد را برای این مطرح می‌کنیم که همچنان مراقب و مواظب منابع آبی خودمان و شیوه استفاده از این منابع باشیم و از طرف دیگر باید منتظر باشیم تا ببینیم در دو ماه باقیمانده زمستان و بهار بارندگی‌های ما به چه صورت خواهد بود.
چند روز قبل در نشست اصحاب رسانه و فعالان فضای مجازی با رئیس جهاد کشاورزی خراسان جنوبی یکی از نکاتی که توسط فعالان رسانه و خبرنگار بازار مطرح شد ضرورت بهینه سازی مصرف آب در بخش کشاورزی بود که در گذشته علی رغم هشدار و تأکید نسبت به آن به هدف مطلوب نرسیده است.
در هر حال آب در استان به ویژه در استان کویری چون خراسان جنوبی چون یک گنج گرانبها است که باید هر قطره آن را چون دُر گرانبهایی دانست و وقتی خداوند آن را به ما ارزانی می کند نباید نسبت به مهار و استفاده بهینه از آن سهل انگاری کرد. هنوز رنج خشکسالی ادامه دارد، پس باید مراقب باشیم و مراعات کنیم.
نظر شما