بازار؛ گروه استانها: تا پایان امسال قرار است چهار هزار هکتار از عرصه‌های مازندران به زیر کشت زراعت چوب رود و نتیجه آن هفت تا ۱۰ سال آینده به بار می‌نشیند و در این مدت، صنایع چوب بر مازندران باید درپی تأمین مواد اولیه از سایر استانها باشند و یا اینکه فشار بر جنگل‌ها را تشدید کنند.
وجود ۲۳۶ کارخانه صنایع چوبی در مازندران و ممنوعیت برداشت چوب از جنگل درپی اجرای طرح تنفس، حال و روز این صنایع را ناخوش کرده است، صنایعی که با ۲۰ تا ۳۰ درصد ظرفیت کار می‌کنند و برخی از آنها نیز نفس‌های آخر را می کشند.
طولانی بودن مدت به بار نشستن زراعت چوب، نبود تحقیقات کارشناسی و بنیادی و نبود مکانیزم لازم برای خرید چوب از چوبکاران سبب شده تا چوبکاران و صنایع چوب بر، چندان به فرجام این طرح خوشبین نباشند.
هرچند زراعت چوب جایگزینی مناسب برای تأمین مواد اولیه صنایع سلولزی و کارخانه‌های چوب بری است اما طولانی بودن دوره باردهی راهی جز چشم دوختن به منابع جنگلی و یا واردات مواد اولیه را باقی نمی‌گذارد.
تضمین لازم برای خرید چوب وجود ندارد
یک کارشناس کشاورزی در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه تضمین لازم برای خرید چوب آلات از زارعان وجود ندارد، طولانی بودن دوره کاشت و باردهی را از موانع فراروی طرح زراعت چوب ذکر کرد.
علی قمی با بیان اینکه ۲۳۰ هزار هکتار مزرعه شالیزاری در استان وجود دارد و به دلیل نوردوست بودن گونه‌هایی نظیر صنوبر، شالیکاران علاقه‌ای به غرس آن در اطراف مزارع خود ندارند، گفت: سایه این درختان سبب جلوگیری از تابش نور به مزرعه می‌شود و از این رو کشاورزان علاقه‌ای به کاشتن صنوبر در اطراف اراضی شالیزاری ندارند.
وی با بیان اینکه در مازندران عرصه‌های زیادی برای کشت گونه‌های درختی وجود دارد، اماکن عمومی نظیر قبرستان‌ها، حاشیه ورزشگاه‌ها، آببندان ها، اطراف راه‌ها و غیره را از جمله این مناطق ذکر کرد و گفت: به هر روی چاره‌ای نداریم به سمت توسعه زراعت چوب برای تأمین نیازهای چوبی کارخانه‌ها شویم.
زراعت چوب ادامه طرح شکست خورده طوبی
در استان مازندران برای تسریع در زراعت چوب، طرح نهضت سبز نهالکاری در دستور کار قرار گرفت و قرار است دو میلیون اصله نهال در قالب این طرح کشت شود. همچنین برای توسعه طرح، نهال‌های اوکالیپتوس و صنوبر بین زراعات توزیع شد تا چوبکاری در شمال رونق گیرد. در حال حاضر برخی از کشاورزان و باغداران در حاشیه باغات و مزارع خود اقدام به کشت گونه‌های سریع الرشد کرده اند. علی محمد تقی پور باغدار مازندرانی که چندسالی در باغ پرتقالش، نهال‌های صنوبر و اکالیپتوس نیز غرس کرده است، گفت: به دلیل آن که مشکل چوب داریم، سعی کردم در بخشی از باغ مرکباتم به کشت صنوبر نیز بپردازم.
وی در گفتگو با خبرنگار بازار با اظهار اینکه زراعت چوب، هزینه‌هایی نظیر کوددهی و سمپاشی را ندارد، افزود: اگر به توصیه‌های کارشناسان توجه شود، بین شش تا هفت سال، درختان به بازدهی اقتصادی می رسند.
زراعت چوب، سود بیشتر با هزینه کمتر
صنایع و کارخانه‌های مازندران سالانه به بیش از شش میلیون مترمکعب چوب آلات نیاز دارند و با هدف کمک به معیشت اقتصاد و حفظ گونه‌های جنگلی، طرح زراعت چوب اجرا شده تا فشار به جنگل را کاهش دهد. سال قبل کاشت ۵۰ هزار اصله نهال در ۵۰ هزار هکتار از شرکت دشت ناز ساری آغاز شد و علاوه براین، مقرر شد در طرحی دو ساله، چهار هزار هکتار از اراضی مازندران نهالکاری شود. احمد حسین زادگان استاندار مازندران در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه زراعت چوب آورده بیشتر و هزینه کمتری دارد، افزود: کاشت نهال نیاز به سمپاشی و هزینه‌های جانبی ندارد و برخلاف بخش‌های دیگر نیازمند فرایند مجوزهای ندارد.
وی افزود: در قالب این طرح، نهال‌هایی که با شرایط آب و هوایی منطقه سازگاری دارند و عمدتاً اکالیپتوس و انواع صنوبر هستند، کشت می‌شود.
وی گفت: با توجه به ممنوعیت برداشت چوب از جنگل و ضرورت تأمین مواد اولیه کارخانجات، زراعت چوب در دستور کار قرار گرفت.
به گزارش بازار، زراعت چوب ادامه طرح‌هایی نظیر طوبی برای ترویج کشت صنوبر و اکالیپتوس است و در کنار آن کشت درختانی نظیر گردو، زیتون، بادام و فندق نیز رواج یافت.
طبق برنامه از سال ۱۳۷۵ تا ۱۴۰۰ باید ۷۵ هزار هکتار از اراضی ملی کشور تحت کشت زراعت چوب قرار گیرد اما تاکنون این طرح در ۳۰ هزار هکتار اجرایی شد و هم اکنون فقط از ظرفیت اشتغال صنعت چوب ۳۰ تا ۴۰ درصد استفاده می‌شود.
درآمدزایی و صرفه اقتصادی از جمله مؤلفه‌های مهم در زراعت چوب محسوب می‌شود و به تاکید کارشناسان، نبود قدرت رقابتی بین گونه‌های درختی در زراعت چوب، تفاوت چشمگیر محصولات کشاورزی با چوب و خواب هفت تا ۱۰ ساله صنوبر سبب شده تا آنچنان که باید از طرح زراعت چوب استقبال نشود.
خواب سرمایه با زراعت چوب
محمد موسوی استاد دانشگاه در این زمینه با اشاره به خواب هفت صااله صنوبرکاری در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: برای بازدهی اقتصادی زراعت چوب چند سال زمان نیاز است در حالی که کشاورز به دلیل نیاز مالی باید با فروش محصول، هزینه‌های جاری را تامین می‌کند.
وی با اظهار اینکه خواب سرمایه زارعان چوب باید به نوعی تأمین شود، گفت: زراعت چوب در اولویت حمایتی دولت قرار ندارد زیرا محصولات کشاورزی، زراعی و دامی در درجه اول حمایت قرار دارند.
وی یادآور شد: برای خرید تضمینی زراعت چوب باید با شرکت‌های صنایع چوبی نظیر چوب و کاغذ قرارداد منعقد شود تا کشاورزان و زارعان با اطمینان خاطر به تولید بپردازد.
موسوی با عنوان اینکه حداقل سالانه به سه میلیون مترمکعب چوب برای صنایع نیاز است، در حال حاضر زراعت چوب قدرت رقابت با محصولات کشاورزی را ندارد و باید برای حمایت از زارعان تدبیر کرد.
در حال حاضر طبق اعلام مسئولان طرح زراعت چوب در استان رشد ۴۰ درصدی دارد، عزیزاله شهیدی فر رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران با بیان اینکه با هدف توسعه فضای سبز و تأمین چوب مورد نیاز طرح زراعت چوب به تنفس جنگل کمک زیادی کرده است، افزود: تاکنون این طرح در دو هزار و ۷۳۴ هزار هکتار از عرصه‌های طبیعی استان اجرا شده است.
وی اظهار داشت: در این عرصه‌ها بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار اصله نهال از انواع توسکا، صنوبر، افرا، بلوط و اکالیپتوس کشت شده است.
زراعت چوب در ۳۰ هزار هکتار از عرصه‌ها اجرا شد
طبق اعلام متولیان امر طرح زراعت چوب در ۳۰ هزار هکتار از عرصه‌های طبیعی کشور اجرا شد و این میزان نسبت به قانون برنامه عقب ماندگی دارد، کامران پورمقدم مجری طرح ملی زراعت چوب در گفتگو با خبرنگار بازار با اشاره به اینکه قیمت مناسب چوب انگیزه را برای سرمایه گذاری در حوزه زراعت چوب افزایش داده است، افزود: سال قبل بیش از ۱۱ میلیون اصله نهال برای توسعه زراعت چوب در نهالستان‌های بخش خصوصی تولید شده است.
وی همچنین با اظهار اینکه بیش از شش میلیون و ۷۰۰ اصله نهال نیز به صورت مشارکتی با سرمایه گذرای صاحبان صنایع چوب و بخش خصوصی تولید شده است، افزود: طبق قانون در برنامه ششم توسعه باید ۷۵ هزار هکتار از عرصه‌ها تحت پوشش زراعت چوب قرار می‌گرفت.
وی ممنوعیت بهره برداری چوبی از جنگل را سبب توسعه زراعت چوب ذکر کرد و گفت: سال قبل این طرح در ۳۰ هزار هکتار از عرصه‌ها با مشارکت بخش خصوصی اجرا شده است.
پورمقدم با اظهار اینکه برای زراعت چوب اعتباری در نظر گرفته نشده است، افزود: این طرح به صورت مشارکتی و یا برنامه‌های ترویجی در دست اقدام است.
مجری طرح ملی زراعت چوب میزان تسهیلات تخصیص یافته برای توسعه زارع چوب را طی سال قبل ۱۲۰ میلیارد ریال ذکر کرد.
هرچند اظهارنظر درباره فرجام زراعت چوب زود است اما این پرسش مطرح می‌شود آیا زراعت چوب می‌تواند مواد اولیه مورد نیاز کارخانه‌ها را تأمین کند و از فشار مضاعف بر جنگل‌ها بکاهد یا خیر.
نظر شما