ثریا آسایش؛ بازار: یزد نزدیک به دو قرن است که به عنوان شهر شیرینی در کشور شناخته می‌شود. قطاب، باقلوا و پشمک با نام یزد عجین شده و از دیگر سو، نبات یزدی جزو جدایی‌ناپذیر فرهنگ و صنعت مردم این شهر شده است.
صنعتی که سال‌ها پابرجا مانده و طی مسیر کرده، در این دوران حال و روز خوشی ندارد. تورم و کمبود مواد اولیه از یک سو و بروز بحران کرونا از سوی دیگر، این صنعت دیرینه را به حاشیه برده است.
چنان‌که پیش‌بینی می‌شود در آینده نزدیک شیرینی فروشی‌ها و نبات ریزی‌های زیادی به تعطیلی کشیده می‌شود که علاوه بر از بین رفتن این صنعت قدیمی، بیکاری گسترده‌ای را به استان تحمیل خواهد کرد.
تورم در حال مچاله کردن صنعت کشور است. صنایع بسیاری تاب و تحمل این فشار را ندارند و به نابودی کشیده شده‌اند و صد حیف از صنعت قدیمی نبات و شیرینی یزدی که جزو میراث معنوی شهر یزد است و صدای له شدنش به گوش می‌رسد.
به هر روی مساعدت‌های بسیاری می‌تواند مرهمی بر این زخم سر باز کرده باشد تا در آینده شیرینی و نبات یزدی، به عکس کتاب‌ها، فیلم‌های آرشیوی و خاطرات نسل‌های قدیمی بدل نشود.
بی‌رونقی بازار نبات سنتی
یکی از تولیدکنندگان نبات سنتی در یزد که نبات‌ریزی کار خانوادگی او است، به خبرنگار بازار می‌گوید: حمایت قابل توجهی از تولید نبات سنتی در استان یزد نمی‌شود. سهمیه شکر ۸۰ درصد متعلق به تولیدکنندگان نبات صنعتی و فقط ۲۰ درصد متعلق به تولیدکنندگان نبات سنتی است که این تقسیم‌بندی عادلانه نیست.
دوست حسینی ادامه می‌دهد: سالانه از بین ۷۵ مرکز تولیدی باقیمانده نبات سنتی در استان، چهار الی پنج مرکز تولیدی بسته می‌شود. سختی تولید نبات سنتی نسبت به درآمد آن منجر به عدم تمایل جوانان برای ورود به این حرفه شده است.
وی افزود: یکی از راه‌حل‌هایی که به مراجع ذی‌صلاح هم اعلام کردیم این است که برای هر واحد تولیدی کد بهداشتی اعلام شود تا نبات تولیدی هر کارگاه با کد بهداشت مشخص شود و از تولید نبات‌های بی‌کیفیتی در مراکز تولیدی غیرمجاز جلوگیری به عمل آید.
این تولیدکننده یزدی معتقد است کد بهداشت بین تولیدکنندگان رقابت ایجاد می‌کند و منجر به افزایش کیفیت نبات سنتی خواهد شد.
تغییر کاربری تولیدکنندگان نبات سنتی به صنعتی به علت سود بیشتر و مشکلات کمتر است
دوست حسینی گفت: نرخ مصوب تعییین شده برای قیمت نبات سنتی موجبات اختلاف قیمت بین نبات سنتی و صنعتی شده است و این اختلاف قیمت موجب زیان‌دهی تولیدکنندگان نبات سنتی می‌شود.
وی بیان کرد: این سودآوری کم باعث ورود تولیدکنندگان نبات سنتی به صنعتی می‌گردد و به این طریق دیگر امیدی به احیای نبات‌ریزی‌های سنتی نیست.
کاهش مشتریان شیرینی سنتی یزد
باغشاهی از تولیدکنندگان شیرینی سنتی یزدی به خبرنگار بازار گفت: در اواخر سال ۹۸ تولید شیرینی به علت بیماری کرونا متوقف شد ولی خوشبختانه از اواسط اسفند ۹۹ اوضاع بهبود نسبی پیدا کرد.
وی افزود: مشکل عمده صنف قنادان کمبود و گرانی مواد اولیه خصوصاً روغن بود که با مساعدت‌های مسئولان، مواد اولیه برای تولید شیرینی عید تا حدودی مرتفع گردید.
تولیدکننده شیرینی سنتی یزدی گفت: پیش بینی‌ها حاکی از گرانی مواد اولیه قنادی‌ها در سال آینده است که امیدوارم مسئولان امر تمهیداتی را برای زیان ندیدن تولیدکنندگان و قدرت خرید مردم بیندیشند.
باغشاهی در ادامه بیان کرد: علاوه بر بیماری کرونا که باعث کاهش درخواست مردم شده است، تورم موجود در بازار هم هر سال درصدی از مشتریان شیرینی سنتی را کاهش می‌دهد. من به شخصه ۲۰ تا ۳۰ درصد مشتریان خود را نسبت به دو سال قبل از دست داده‌ام.
تورم موجود در بازار هر ساله باعث از دست دادن درصدی از مشتریان شیرینی سنتی می‌شود
وی افزود: بعد از کرونا، شش ماه تولید شیرینی در یزد به حالت تعلیق درآمد و به علت فاسد شدن، قابل نگهداری هم نبود. این موضوع فشار عظیمی به صنف قنادان وارد کرد و مقدار قابل توجهی از نیروی کار تولید شیرینی، تعدیل شد.
به گفته وی، کمک‌های مقطعی، پاسخگوی نیاز این صنف نبوده و باید به راه‌حل منطقی و طولانی مدت اندیشید تا بتوان همچنان صنعت تولید شیرینی سنتی یزدی را حفظ کرد.
شیرینی یزد ارزان‌تر از دیگر نقاط
رئیس اتحادیه صنف قنادان یزد نیز با اشاره به افزایش قیمت مواد اولیه شیرینی‌سازی و کمبود آن، اعلام کرد که اگر بر همین روال پیش رود، در آینده‌ای نه چندان دور، شیرینی و نبات یزدی، کام کسی را شیرین نخواهد کرد.
علیرضا آسایش در گفت‌وگو با خبرنگار بازار خاطرنشان کرد که تا پایان ماه رمضان اتحادیه قنادان افزایش قیمت نخواهد داشت.
وی تصریح کرد: اصل اتحادیه بر عدم افزایش قیمت است ولی به علت گران شدن مواد اولیه شیرینی‌سازی و افزایش حقوق کارگر، این صنف مجبور به افزایش ۴۰ تا ۳۰۰ درصدی شد.
رئیس اتحادیه قنادان یزد گفت: قیمت شیرینی در یزد نسبت به شهرهای بزرگ مثل تهران ۲۰ تا ۲۵ درصد و نسبت به شهرهای دیگر ۱۵ درصد ارزان‌تر است.
نرخ مصوب چون موریانه بر جان شیرینی و نبات یزدی افتاده است که در آینده تنی نحیف از آن باقی می‌گذارد
وی تأکید کرد: این در حالی است که دستمزد خلیفه‌های شیرینی‌پزی در یزد بیشتر از تهران است و این استان نسبت به کلانشهرها بیشتر دچار کمبود و گرانی مواد اولیه مثل روغن است که اگر وضع بر همین منوال باشد، کمر قنادی‌ها خواهد شکست.
آسایش در مورد نرخ شیرینی در یزد گفت: قیمت شیرینی تر در یزد هر کیلو ۴۸ هزار تومان است؛ این در حالی است که در شهرهای بزرگ مثل تهران این قیمت به ۶۰ الی ۷۰ هزار تومان می‌رسد و در دیگر شهرها به قیمت ۵۸ هزار تومان به فروش می‌رسد.
وی تصریح کرد: ادامه این روند، کیفیت شیرینی یزد را کاهش می‌دهد و شهرهای دیگری چون کرمان، قزوین و تبریز گوی سبقت را از قطب شیرینی ایران می‌ربایند.
آسایش از تبعات تورم در عرصه شیرینی سخن گفت و افزود: قنادان یزدی برای اینکه کمتر ضرر کنند، مجبور به تعدیل نیرو شده‌اند که این تعدیل نیرو قطعاً به گسترش بیکاری در استان دامن خواهد زد.
رئیس اتحادیه قنادان یزد با بیان اینکه کرونا باعث رکود عجیبی در صنف قنادان شده است، به خبرنگار بازار گفت: مراجعه مردم به شیرینی‌فروشی‌ها به نصف کاهش یافته است که این اتفاق باعث بروز مشکلات مضاعف در صنف قنادان شده است.
نبات‌ریزی سنتی، میراثی فراموش شده
آسایش در خصوص نبات‌فروشی‌های سنتی یزد بیان کرد: این حرفه همواره جزو میراث با ارزش استان یزد بوده است اما به نظر می‌رسد اگر تورم مدیریت نشود و رکود نشکند، در آینده‌ای نزدیک این میراث از عرصه تولیدات استان محو می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: کیفیت نبات سنتی نسبت به نبات صنعتی قابل مقایسه نیست؛ این در حالی است که علی‌رغم مواد اولیه مشترک، ۳۰ الی ۳۵ درصد ارزان‌تر از نبات صنعتی به فروش می‌رسد.
به گفته او، ادامه این روند موجب زیان‌دهی نبات‌ریزی‌ها می‌شود؛ به‌گونه‌ای که اگر قیمت‌ها بر همین روال باشد، در آینده‌ای نزدیک اثری از مغازه‌های نبات‌ریزی سنتی در یزد وجود نخواهد داشت.
رئیس اتحادیه قنادان یزد در پایان بیان کرد: بنده به عنوان مسئول اتحادیه قنادان با ۴۰۰ عضو، کرونا، گرانی و کمبود مواد اولیه روبه‌رو هستم و به خوبی واقف‌ام که اگر نرخ مصوب شیرینی به همین شکل باشد، این حرفه در یزد رو به نابودی خواهد رفت.
وی در پایان گفت: اگر مسئولان همچنان تمایل دارند که یزد مانند یکی دو قرن پیش قطب شیرینی ایران باشد باید همکاری لازم را با صنف قنادان داشته باشند تا همچنان کام مردم ایران شیرین بماند.
افزایش قیمت به این راحتی نیست
علی افشارپور در گفت‌وگو با خبرنگار بازار گفت: قیمت‌گذاری‌ها بر اساس تورم موجود در بازار و طبق درخواست اتحادیه‌ها صورت می‌گیرد.
معاون بازرگانی سازمان صنع، معدن و تجارت استان یزد تصریح کرد: بر اساس راهکارهایی درصدد برآمدیم نیازهای مواد اولیه قنادان اعم از شکر تنظیم بازار و انواع روغن را فراهم کنیم تا شیرینی عید مردم تأمین گردد.
وی در ادامه افزود: اگر قنادان معتقدند که نرخ شیرینی باید افزایش یابد، ابتدا باید نرخ جدید را در اتحادیه‌شان مطرح کنند تا در اتاق اصناف رسیدگی شود. در نهایت این نرخ در سازمان صمت نهایی می‌گردد.
افشارپور خاطرنشان کرد: به راحتی افزایش قیمت صورت نمی‌گیرد و باید بررسی همه‌جانبه صورت گیرد تا هم خریدار از عهده خرید برآید و هم سود منطقی نصیب فروشندگان شود.
او در پایان گفت: تورم و کرونا کل کشور را تحت تأثیر قرار داده و تورم و کمبود که تا حدی ناشی از تحریم است معذوراتی را برای همه مشاغل فراهم کرده؛ با این حال، تا حد امکان شرایط برای قنادان فراهم شده تا در عید نوروز ۱۴۰۰ کام مردم یزد و کشور همچنان هم با شیرینی یزدی، شیرین بماند.
نظر شما