بازار؛ گروه انرژی: تا همین یک سال پیش دبیر کل اتاق بازرگانی ایران و عراق بود. اشراف کاملی روی چالش های تجاری دو کشور دارد و معتقد است که فرصت زیادی برای سرمایه گذاری ایران در صنعت برق عراق وجود ندارد. حسینی با اشاره به رفتارهای وزیر نفت ایران در مقابل عراق می گوید: به نظر می‌رسد که زنگنه وزیر نفت به نوعی از وزارت نفت عراق قطع امید کرده و به همن دلیل هم اقدامی برای توسعه صادرات به این کشور انجام نمی‌دهد.
او همچنین در بخش دیگری از سخنان خود به چالش های دولت در آزاد سازی منابع بلوکه شده نفتی، می گوید: چه لزومی دارد که قرارداردهای صادرات برق و گاز و نفت به کشورهای همسایه دولتی باشد. دولت باید به بخش خصوصی در این زمینه میدان بدهد، تنها در این حالت است که مشکلش حل می‌شود. او همچنین با اشاره به کاهش یک میلیارد دلاری صادرات ایران به عراق می‌گوید: سهم ایران از بازار این کشور کوچک نشده و این افت صادرات ناشی از بد بودن شرایط اقتصادی و کوچک شدن اندازه تجارت این کشور بوده است.
متن کامل گفتگوی خبرگزاری «بازار» با «حمید حسینی» سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی را در ادامه می خوانید:
بر اساس برآوردهای اولیه میزان صادراتمان به عراق امسال حدود یک میلیارد دلار کاهش یافته اما سهممان از بازار این کشور کمتر نشده است. مجموع واردات این کشور در سال گذشته معمولا حدود ۵۵ میلیارد دلار بوده اما این رقم در امسال حدود ۴۰ میلیارد دلار بوده است
* طی سال گذشته تجارت ایران با عراق فراز و فرودهای متعددی را تجربه کرده است. از کاهش صادرات کالا گرفته تا مشکلاتی که در حوزه دریافت مطالباتمان از این کشور داشتیم. عراق به لحاظ مرزهای مشترک و فاصله کمی که با ایران دارد، بازار بسیار مناسبی برای محصولات و انواع سوخت های ما می تواند باشد. با این وجود نتوانسته ایم سهم مناسبی را از بازار این کشور داشته باشیم. دلیل اصلی کاهش سطح تعاملات تجاری ما عراق چه بوده است؟
با شروع تنش ها و استعفای «علاوی» دولت این کشور دچار بحث های حاشیه ای فراوانی شد. به دنبال این مسائل داخلی، پاندمی کرونا و افت قیمت نفت هم اقتصاد این کشور را به چالش کشید. به همین دلیل دو سال گذشته سال های سختی برای مردم و اقتصاد این کشور بود. به گونه ای که حجم تجارت این کشور به شدت کاهش یافت و به تبع آن صادرات ما هم روند نزولی به خود گرفت. ضمن اینکه در دریافت پول برق و گاز صادراتی هم به مشکل برخوردیم.
بر اساس برآوردهای اولیه میزان صادراتمان به عراق امسال حدود یک میلیارد دلار کاهش یافته اما سهم ما از بازار این کشور کمتر نشده است. مجموع واردات این کشور در سال های گذشته معمولا حدود ۵۵ میلیارد دلار بوده اما این رقم امسال حدود ۴۰ میلیارد دلار بوده است. طبیعی است که سهم تمامی کشورهای صادرکننده کالا از بازار عراق به نوعی کاهشی بوده است.
ما عملا هیچ تعاملی با وزارت نفت عراق نداریم. در واقع آقای زنگنه نه تنها خیلی به وزارت نفت عراق امیدوار نیست بلکه از آن قطع امید هم کرده و به همین دلیل کاری برای توسعه صادرات به این کشور انجام نمی دهد
* اما بسیاری از کارشناسان شکست ایران در صادرات گاز و برق را ناشی از نبود دیپلماسی تجاری می‌دانند. این ضعف در وزارت نفت بیشتر به چشم می آید و خود شما هم در مصاحبه های قبلی خود نسبت به نبود دیپلماسی در آقای زنگنه گله کرده بودید. چطور می توان این مشکل را حل کرد؟
آقای زنگنه در طی سال هایی که به یک جمع بندی رسیده و آن این است که دولت عراق به دولت ایران اجازه ورود به صنعت نفت این کشور را نمی‌دهد. به عنوان مثال در سال های گذشته توافق نامه هایی را برای توسعه میادین مشترک در کشور امضا شد اما در عمل هیچ کار خاصی در این حوزه انجام نشد. ما حتی گاز خود را به را وزارت برق عراق می‌فروشیم و عملا هیچ تعاملی با وزارت نفت عراق نداریم. در واقع آقای زنگنه نه تنها خیلی به وزارت نفت عراق امیدوار نیست بلکه از آن قطع امید هم کرده و به همین دلیل کاری برای توسعه صادرات به این کشور انجام نمی دهد.
* اما دولت در عراق در حوزه برق بارها و بارها آمادگی خود را برای خرید برق از ایران اعلام کرده است. چطور است که یک کشور دو رفتار متفاوت را در مقابل وزارت نفت و نیروی ما داشته باشد؟
البته نباید فراموش کرد که همه کشورها به نوعی به صنعت نفت عراق ورود پیدا کرده اند. جدای از این وزارت نفت ایران مدعی است که منابعی برای فاینانس پروژه های نفتی در عراق ندارم. این در حالی است که عملا در صنعت برق سرمایه گذاری زیادی در این کشور انجام نشده و نیاز بالایی وجود دارد. اگر نمی خواهیم بازار برق این کشور را هم از دست بدهیم باید سریعا اقدام کنیم.
* البته جدای از این نیاز عراق به واردات برق آقای اردکانیان وزیر نیرو رفتار متفاوتی نسبت به آقای زنگنه برای دریافت مطالبات ایران از عراق و البته توسعه همکاری های اقتصادی دارند و معمولا با ادبیات نرم تری در اینباره سخن می‌گویند. چرا یک رفتار مناسب و مشخصی از سوی مسئولان دولت در تعامل با کشورهای همسایه و بازارهای صادراتی وجود ندارد؟
باید توجه داشته باشیم اردکانیان وزیر نیرو، مسئول کمیسیون مشترک دو کشور ایران و عراق است. اتفاقا به واسطه همین رفتار هم در دریافت پول گاز و برق هم توانسته موفق عمل کند. به هر حال آقای اردکانیان قرار است که ارتباطات دو کشور را بهبود ببخشد به همین دلیل برخوردهای آنها فصلی نیست و بلکه وصلی است. البته برای موفقیت و راهبرد اهداف اقتصادی باید تمام تیم اقتصادی دولت یک رفتار و دیپلماسی مشخصی را داشته باشند.
در حالی دولت در وصول درآمدهای نفتی خود به مشکل برخورده که بخش خصوصی هیچ مشکلی در این زمینه ندارد. چه لزومی دارد که قراردادهای صادرات برق و گاز و نفت به کشورهای همسایه دولتی باشد؟ باید اجازه ورود به بخش خصوصی داده شود
* جدای از مساله تجارت با عراق، وصول درآمدهای حاصل از فروش نفت و گاز به عراق به شدت مشکل ساز شده است. چطور می توان این مشکل را حل کرد؟
برای مشکل وصول مطالباتمان از عراق یک راه حل ساده وجود دارد و آن میدان دادن به بخش خصوصی است. هیچ دلیلی ندارد که قرارداردهای صادرات برق و گاز به این کشورهای همسایه دولتی باشد. باید اجازه ورود به بخش خصوصی داده شود. در حالی دولت برای دریافت طلب خود ناچار است که به این در و آن در بزند که بخش خصوصی برای دریافت طلب خود از این کشور هیچ مشکلی ندارد. عراق آمادگی دارد که با بخش خصوصی وارد تعامل و مذاکره شود. ما هم این آمادگی را داریم.
نظر شما