بازار؛ گروه بین الملل: متعاقب سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران بیانیه مشترکی از سوی ایران و این نهاد منتشر شد که بر اساس آن ۱. ایران به اجرای کامل و بدون محدودیت موافقتنامه جامع پادمان خود با آژانس، همانند قبل، ادامه خواهد داد؛ ۲. یک تفاهم فنی دوجانبه موقت، سازگار با قانون، که به‌موجب آن آژانس به فعالیت‌های ضروری راستی‌آزمایی و نظارت خود (طبق فهرست فنی پیوست) برای مدت تا سه ماه ادامه خواهد داد و ۳. مرور منظم این تفاهم فنی با هدف اطمینان از حصول به اهداف آن.
«رافائل گروسی» هم بعد از صدور بیانیه مشترک گفت: «متأسفانه پروتکل الحاقی لغو خواهد شد اما ما روی یک ترتیبات خاص دوطرفه تفاهم کردیم که بتوانیم از این دوران پلی بزنیم به حفظ نظارت خود. دسترسی ما کم‌تر خواهد شد اما آن سطح از نظارت خود را که نیاز داشتیم با این توافق حفظ کردیم. در واقع به یک راه‌حل موقت رسیدیم. آنچه تغییر می‌کند بازه زمانی فعالیت‌های آژانس خواهد بود اما تعداد بازرسان کاهش نمی‌یابد و بازرسی‌های سرزده امکان‌پذیر است.»
در این راستا خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «نادر انتصار» رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما جنوبی آمریکا تنظیم نموده که در ادامه آمده است.
*با توجه به اینکه ۴ ماه از عمر دولت کنونی در ایران باقیمانده است آیا بایدن منتظر خواهد ماند با دولت آتی ایران وارد مذاکره شود؟
چنین به نظر میرسد که هنوز در دولت بایدن یکپارچگی در مورد ایران وجود ندارد و این سردرگمی به عمر کوتاه دولت آقای روحانی چندان ارتباط ندارد چون آمریکا میداند که تصمیم ایران در مورد مسائل هسته ای و سیاستهای مهم خارجی در سطح نظام و نه دولت گرفته می شود.
*«آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا اخیرا اعلام کرد آمریکا هیچ یک از اهرم های فشار علیه ایران را کنار نگذاشته و تحریم ها علیه تهران به قوت خود باقی است. به نظر می رسد دولت بایدن همچنان به تحریم به عنوان ابزار فشار می اندیشد علیرغم اینکه در کمپین انتخاباتی از بازگشت به برجام سخن گفته بود؟
تحریم به یکی از ابزار مهم سیاست خارجی آمریکا تبدیل شده است و دولت بایدن همچنان از تحریم به عنوان ابزار فشار در رابطه اش با ایران استفاده خواهد کرد. البته در نحوه تحریمها و چگونگی استفاده از آنها تغییرات انجام خواهد شد ولی اصل تحریم بر جای خود باقی خواهد ماند.
اگر بایدن به برجام برگردد و تحریمهای برجامی را هم بردارد اکثر تحریمهای آمریکا علیه ایران باقی خواهند ماند و به احتمال زیاد تحریمهای دیگری به مرور زمان به آنها اضافه خواهند شد.
*برخی معتقد هستند دولت آمریکا به کارایی تحریمهای ثانویه علیه ایران پی برده است و بعید است این ابزار را به راحتی از دست دهد. مساله اساسی در حال حاضر این است که آیا دولت بایدن حتی با تطابق کامل ایران با برجام، حاضر است تمامی تحریمهایی که ترامپ اعمال کرده را بردارد؟
خیر. دولت آمریکا به کارایی تحریمهای ثانویه علیه ایران پی برده است و استفاده از این اهرم را در سیاست خارجی اش از دست نخواهد داد. اکثر تحریمهایی که ترامپ اعمال کرده برجای خود باقی خواهند ماند چون این تحریمها در کنگره و سایر نهادهای دولتی و غیر دولتی آمریکا پشتیبانی می شوند.
*آمریکا اعلام کرده در نشست غیر رسمی برجام به دعوت اروپا مشارکت می کند. اگر ایران بپذیرد در این نشست حضور داشته باشد، چشم انداز آنرا چگونه ارزیابی می کنید؟
من امید چندانی به چنین نشست غیر رسمی برجام ندارم چون این نشست گوشه ای از سیاست یک بام و دو هوای اروپا خواهد بود و ادامه همان بازیهای دو پهلو اروپا در مقابل ایران است.
*ترامپ برخی از تحریمهای هسته ای را از برچسب هسته ای ذیل عناوین تروریسم و سلاح کشتار جمعی ایران قرار داده است. اگر بایدن بخواهد به برجام بازگردد آیا تمام این تحریمها رفع خواهد شد یا آنها را به موضوعات موشکی و سیاست منطقه ای ایران گره خواهد زد؟
خیر. باید این را در نظر داشته باشیم که تحریمها ابزاری برای تضعیف قدرت بازدارندگی و دفاعی ایران بوده و اجازه ندادن به تبدیل شدن ایران به یک قدرت منطقه ای. از نظر آمریکا، برجام نیز یکی از این ابزار بوده و خواهد بود.
نظر شما