بازار؛ گروه خودرو: زیان خودروسازان و مطالبات قطعه سازان کشور منجربه قیاس صنعت خودرو با سایر کشورها می‌شود. قیاسی که در زمان بررسی تنها دلیل را می‌توان در عدم حمایت تولید یافت. در دوران کرونا، زمانی که چین با توقف تولید قطعات خودرو مواجه شد، کشوری مانند مکزیک به سرعت نیاز خودروسازان را مرتفع و جایگاه چین را تصحاب کرد. این موضوع نقش پررنگ پدیده‌های نوظهور با سابقه طولانی در خودروسازی را مطرح و مکزیک را در آینده نزدیک، پیشتاز تولید قطعات خودرو مطرح کرد. تولید مقرون به صرفه قطعات در مکزیک، تمایل خودروسازان و قطعه سازان جهان را برای سرمایه گذاری در این کشور افزایش داده است. در این گزارش به بررسی خودروسازی و قطعه سازی مکزیک و فرصت‌های صنعتی ایران در آن منطقه خواهیم پرداخت.
ورود به خودروسازی
سال ۱۹۲۱ میلادی، پس از اتمام جنگ داخلی در مکزیک اولین خودروسازی که در این کشور رسما فعالیت خود را آغاز کرد، بیوک بود. در سال ۱۹۲۵ فورد دومین خودروسازی بود که خط تولید در این کشور را احداث و مشغول تولید محصولات خود شد. با گذشت ۱۰ سال، جنرال موتورز و کرایسلر به ترتیب برای توسعه سهم بازار خود وارد این کشور شدند. با توسعه بازار خودرو در دهه ۵۰ و ۶۰ میلادی، سایر خودروسازان دنیا از جمله فولکس واگن، نیسان و... با انجام سرمایه گذاری و ایجاد زیرساخت، بستر مناسب جهت ورود به صنعت خودرو و قطعه سازی در این کشور را فراهم کردند.
درحال حاضر نیز ۴۲ خودروساز با ۴۰۰ مدل خودرو در مکزیک حضور داشته که سبب ایجاد یک پدیده نوظهور در صنعت خودرو برای قاره آمریکا شده است
خودرو سازی مکزیک مورد توجه جهان
دهه ۷۰ میلادی را می‌توان فصل شکوفایی صنعت خودروسازی مکزیک دانست، زیرا تسهیل در قوانین اقتصادی ایجاد و سیاست زدایی از صنعت برای جذابیت سرمایه گذاری انجام شد. این موضوع سبب شد که در اواخر دهه ۹۰ میلادی خودروسازانی که پیشتر در این کشور حضور و آن را ترک کرده بودند، با شکوفا شدن صنعت خودرو و افزایش فروش به مکزیک بازگشتند. این موضوع تا جایی افزایش یافت که در سال ۲۰۰۵ میلادی فروش سالانه خودرو در مکزیک از مرز یک میلیون دستگاه گذشت. درحال حاضر نیز ۴۲ خودروساز با ۴۰۰ مدل خودرو در این کشور سبب ایجاد یک پدیده نوظهور در صنعت خودرو به ویژه منطقه آمریکا جنوبی شده است.
مکزیک قطعه سازی موفق
صنعت خودرو مکزیک به سه دسته، قطعات خودرو، خودروهای سواری و خودروهای سنگین تقسیم می‌شود. خودروسازی در این کشور با سرعت بسیار زیادی در حال رشده بوده که ۱۸ درصد از تولید ناحالص آن را شکل می‌دهد. حدود یک میلیون شغل مستقیم ایجاد شده که ۵۲ میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی پشتوانه این توسعه است. مکزیک پنجمین قطعه ساز بزرگ جهان و نخستین در قاره آمریکا است، همچنین باید اشاره داشت که رتبه ششم خودروسازی دنیا را از آن خود کرده است. این کشور صنعت قطعه سازی را ملی خطاب کرده و پیش بینی می‌شود در سال میلادی جاری، ۹۶ میلیارد دلار رشد را تجربه کند. قطعه سازان و تامین کنندگان مکزیک محصولاتشان جز OEM بوده و اغلب در رده اول (تی‌یروان) و رده دوم (تی‌یر تو) زنجیره تامین قرار می گیرند. این کشور با داشتن ۲۶۰۰ سازنده و تامین کننده قطعات، جز نخستین قطعه سازان دنیا به شمار می‌رود.
از مهمترین مقصدهای صادرات قطعه مکزیک می‌توان به آلمان، ژاپن، کانادا، برزیل و آراژانتن اشاره داشت. بخشی از قطعات صادرشده به صورت نیم ساخته و بخشی به صورت مجموعه بوده است
مقصد قطعات مکزیک کجاست؟
قطعه سازی تنها بخش در صنعت خودروبوده که دارای ارزش افزوده است، برای کنترل وکاهش قیمت خودرو باید قطعات در جایی ساخته شود که کمترین میزان هزینه برای آن صرف شود. از آنجایی که نیرو کار در مکزیک ارزان‌تر از چین بوده، تمایل به تولید در این کشور بیشتر از چین است. پیش بینی می‌شود مکزیک در قطعه سازی پیشگام تر از چین شود. در سال ۲۰۱۸ مکزیک حدود ۵۰ میلیارد دلار صادرات قطعه به کشورهای آسیایی، اروپایی و آمریکایی داشته است. از مهمترین مقصدهای صادرات قطعه مکزیک می‌توان به آلمان، ژاپن، کانادا، برزیل و آراژانتن اشاره داشت. بخشی از قطعات صادرشده به صورت نیم ساخته و بخشی به صورت مجموعه بوده است.
کیفیت و استانداردسازی به سبک مکزیکی
در این کشور قطعه سازی اهمیت ویژه داشته، بنابراین از یک فرآیند همسان سازی در توزیع، تولید و تامین قطعات مشروط بر کیفیت تعریف شده است. استاندارد تعریف شده در تولید و تامین قطعات خودرو در مکزیک از سوی وزارت اقتصاد، حمل و نقل و محیط زیست این کشور تدوین شده است. این استاندارد تطبق فراوانی با قوانین آمریکا شمالی به ویژه کانادا دارد، ۷۵ درصد از قطعات مورد استفاده در کانادا ساخت مکزیک است. از مهمترین قطعات صادراتی از این کشور می‌توان به ایربگ، قطعات الکترونیکی، سیستم ترمز، سیستم های امنیتی، سیستم یخ زدایی و فرمان و... اشاره کرد. ۵۰ برند قطعه سازی در این کشور وجود دارد، قطعه سازان این کشور اغلب تفاهم‌های سه جانبه برای تولید دارند.
رقبا مکزیک در تعقیب قطعه سازی
در آمریکا مرکزی و جنوبی برزیل و شیلی رقبایی اصلی مکزیک در تولید قطعه به شمار می‌روند. رقبایی که اغلب سعی دارند با افزایش تیراژ تولید و افزایش قراردادهای صنعتی با خودروسازان و قطعه سازان اروپایی، توان خود را افزایش دهند. اما این موضوع در قبال ۱۰۰ سال تجربه خودروسازی مکزیک، حرفی برای گفتن سایر رقبا باقی نخواهد گذاشت. هرچند که مکزیک در آینده نزدیک جایگزین چین در قطعه سازی خواهد شد، اما برزیل سایه وار در تعقیب و تصاحب جایگاه آن است.
در گذشته نه چندان دور قطعاتی مانند استارت، دنیام، تجهیزات فرمان و ترمز از کشور ما به برزیل رقیب اصلی مکزیک صادر می‌شد. صادراتی که اگر تحریم‌های ظالمانه وجود نداشت، می‌توانست موجب تقویت حضور و افزایش سهم بازار قطعه سازان ایرانی در آمریکا جنوبی می شد
مزیت ایران در آمریکا مرکزی و جنوبی
مکزیک به دلیل داشتن نیرو انسانی ارزان به پایگاه اصلی تولید قطعات برندهای معتبر و دست یابی به تکنولوژی‌های جدید با فناوری بالا (های-تک) تبدیل شده است. برخی از قطعات و مواداولیه وارد شده به مکزیک از سایر کشورها تامین می‌شود. اقتصاد آزاد و قوانین حامی تولید در این کشور، قطعه سازی را نماد پیشرفت صنعت قرار داده است. ایران با داشتن سه فاکتور مهم نیرو انسانی ارزان، مواداولیه و انرژی مقرون به صرفه به مراتب می‌تواند قطعات ارزان‌تر تولید کند. در گذشته نه چندان دور قطعاتی مانند استارت، دنیام، تجهیزات فرمان و ترمز از کشور ما به برزیل رقیب اصلی مکزیک صادر می‌شد. صادراتی که اگر تحریم‌های ظالمانه وجود نداشت، می‌توانست موجب تقویت حضور و افزایش سهم بازار قطعه سازان ایرانی در آمریکا جنوبی می شد. مزیتی که دولت مردان از آن غافل بودند و بازارهای فرامنطقه را به رقبا تقدیم کردند.
قوانینی که صنعت خودرو کشور به آن نیاز دارد
مکزیک در اوایل خودروسازی امکان سرمایه گذاری و مونتاژ سایر محصولات خودروسازان را در کشورش فراهم کرد. هرچند که حدود سه دهه قوانین سختگیرانه اقتصادی داشت، اما با اصلاح آن شرایط حضور سرمایه گذاران و خودروسازان را تسیهل کرد. از اوایل دهه ۷۰ با روی آوردن به قطعه سازی، انعقاد قراردادهای سه جانبه، سرمایه گذاری مشروط به انتقال تکنولوژی و استاندارد تولید جهانی، ورود به زنجیره تامین جهانی قطعه سازی را فراهم و امکان رقابت را ایجاد کرد. شاید اگر در قطعه سازی که خط مقدم خودروسازی تعریف شده، کشور ما نیز رویه مشابه را درپیش بگیرد. خودروساز به معنای حقیقی شکل خواهد گرفت. آنچه که سبب عدم پیشرفت خودروسازی کشور شده، نبود قوانین حمایتی تولید و عدم فضای رقابت تولیدکنندگان در بازار داخل کشور است. اگر فرصتی مجدد برای تعامل جهانی در خودروسازی ایجاد شود، شاید بهترین گزینه تدوین قوانین تولیدی برای توسعه است.
نظر شما