بازار - گروه استانها: چیت سازی برند مهم اقتصادی مازندران تا چند سال پیش یک‌تنه جور اقتصاد و اشتغال نابسامان این استان را به دوش می‌کشید اما واگذاری غیرکارشناسی آن به بخش خصوصی و سرانجام بدهی‌های آن به بخش‌های دولتی و کارگران، این صنعت را به زمین زد و از نفس انداخت.
چیت سازی سابقه‌ای ۷۰ ساله در مازندران دارد که نه‌تنها شمار قابل‌توجهی از جوانان این استان در آن مشغول کار بودند بلکه جوانان زیادی از استان‌های حاشیه و پایتخت نیز برای کار در صنعت چیت سازی، مهاجر مازندران شدند.
اوایل دهه ۹۰ کارخانه چیت سازی رسماً از گردونه تولید خارج شد و با ورشکستگی آن چراغ امید در بسیاری از خانه‌های کارگران خاموش شد و به‌تبع آن اعتراض‌های کارگری و تنش‌های اجتماعی دغدغه سیاست‌گذاران و مسئولان منطقه شد.
باززنده سازی چیت سازی، نوشداروی پس از مرگ سهراب
راهکارها و راه‌حل‌ها برای باز زنده سازی و فعال کردن دوباره چیت سازی همانند نوشداروی پس از مرگ سهراب بود و سرانجام برای کاهش تنش‌های کارگری و اجتماعی، حراج اراضی کارخانه، روی میز قرار گرفت و گزینه اول و آخر شد.
اینک چند سالی از واگذاری و حراج کارخانه چیت سازی در بهشهر می‌گذرد و اگر نامی و نشانی از بزرگ‌ترین کارخانه خاورمیانه گرفته شد، ساختمان‌های سیمانی، ویلاهای رنگارنگ و یا مزارع رهاشده را نشان می‌دهند و از این کارخانه نیز جز چند عکس در آلبوم خاطرات قدیمی‌ترها نمی‌توان یافت.
با حراج کارخانه چیت سازی ظاهراً هم مسئولان به پاک کردن صورت مسئله و به اصطلاح حل تنش‌های اجتماعی دل‌خوش شده‌اند، هم کارگران و طلبکاران دولتی تصور می‌کنند به حقوق و طلب‌هایشان دست‌یافته‌اند اما واقعیت آن است که ورشکستگی و فروش اراضی کارخانه، ضربه جبران‌ناپذیر به اقتصاد همیشه لرزان مازندران و شمال وارد کرده است که باگذشت دهه‌ها نمی‌توان آن را جبران کرد.
چیت سازی اسیر خصوصی خواری
به گفته فعالان اقتصادی و صاحب‌نظران، چیت سازی نمونه واگذاری غیر کارشناسی و اصولی شرکت‌های دولتی است که از آن به خصوصی خواری یاد می‌شود و فرجام و پیامد آن، ناهنجاری‌های اجتماعی، زیرپا گذاشتن عدالت اجتماعی و بدبینی کارگران است.
یک کارگر سالهای نه چند دور کارخانه چیت سازی می‌گوید: بهشهر و شرق استان زمانی به دلیل فعال بودن کارخانه چیت سازی، کانون اشتغال مازندران بود و حتی کارگرانی از مناطق مرکزی و استان‌های همسایه به منطقه مهاجرت کرده بودند و با ورشکستی آن به بهانه بدهی‌هایی که بخش‌های دولتی و خصوصی داشت و واگذاری نادرست آن به بخش خصوصی، بیش از دو هزار خانوار بیکار شدند.
محمد نظری با اظهار اینکه بسیاری از اهالی منطقه جوانی خود را در کارخانه چیت سازی به پیری رسانده بودند با واگذاری غیراصولی این کارخانه مهم که سهم به سزایی در اقتصاد منطقه داشت، امیدشان رنگ باخت و امروز جز ویرانه‌ها و یا ساختمان‌های مسکونی و ویلایی چیزی از چیت سازی باقی نمانده است.
همه افسوس تعطیلی کارخانه چیت سازی را دارند
در بهشهر و شرق مازندران، همه افسوس تعطیلی کارخانه نساجی را به دل دارند، حتی آنانی که در این کارخانه شاغل نبوده‌اند نیز می‌گویند، امروز جای کارخانه‌ای نظیر چیت سازی در منطقه خالی است زیرا شمار بیکاران و افراد جویای کار برای کسب درآمد ناچیز برای گذران زندگی، چشم به دیگر مناطق کشور دارند و کوچ کرده‌اند.
اراضی کارخانه چیت سازی پس از اجرای طرح خصوصی‌سازی و واگذاری ناموفق، به حراج فروش رفت و زمین‌ها و املاک و ضایعات کارخانه بین کارگران طلبکار، تأمین اجتماعی، مالیات و دیگر طلبکاران دولتی و خصوصی تقسیم شد.
کارخانه چیت سازی حدود هفت میلیارد تومان به ۴۰۰ کارگرش بدهی داشت که ۱۷ هزار مترمربع از زمین‌هایش به کارگران داده شد و آنان نیز این زمین‌ها را به فروش رساندند.، همچنین ۵ هزار مترمربع از زمین و ساختمان اداری به شهرداری و ۱۶ میلیارد تومان به تأمین اجتماعی بدهی داشت که بخش عمده از زمین‌هایش نیز به تملک این نهاد درآمد.
عرب که زمانی نماینده کارگران چیت سازی بهشهر بود می‌گوید: مطالبات کارگران با دریافت زمین تسویه شد اما جای این کارخانه در اقتصاد منطقه خالی است و دیگر نمی‌توان برای آن جایگزینی داشت.
وی گفت: کارخانه چیت سازی مالک زمین‌های متعددی بود که پس از اعلام ورشکستگی، املاکش توسط بانک‌ها، دستگاه‌های طبکار توقیف شد.
ورشکستگی چیت سازی ضربه جبران ناپذیر به اقتصاد زد
علیرضا یونسی معاون سابق سیاسی امنیتی استاندار مازندران که نماینده استانداری برای حل مشکلات کارگری کارخانه چیت سازی بود نیز می‌گوید: ورشکستگی این کارخانه صدمات جبران‌ناپذیری به ُاقتصاد منطقه و استان زد که حالا حالاها نمی‌توان آن را جبران کرد.
وی افزود: در آن دوره چاره‌ای نبود تا اراضی چیت سازی و پول ناشی از فروش ضایعات و املاکش به طلبکاران داده شود اما واقعیت این است که هم کارگران و هم اقتصاد منطقه ضرر کرده است.
نصراله دریابیگی دبیر اجرایی خانه کارگر مازندران که دلی پردرد از روند خصوصی خواری‌ها در مازندران دارد می‌گوید: چیت سازی نمونه اجرای طرح به اصلاح خصوصی‌سازی است و به‌واقع هیچ واحدی در راستای اصل ۴۴ در مازندران خصوصی‌سازی نشده است و بیکاری کارگران، تعطیلی کارخانه‌ها و تغییر کاربری و برج و ویلا سازی نتیجه آن به شمار می‌رود.
وی افزود: فاتحه کارخانه‌های بزرگ دولتی با خصوصی‌سازی خواند شد و هیچ مسئولی نیست پاسخ دهد آیا با خصوصی‌سازی برشمار اشتغال افزوده‌شده است یا خیر.
صنعت مازندران زخم خورده خصولتی ها
عبدالله مهاجر رئیس اتاق بازرگانی مازندران نیز بابیان اینکه صنعت و اقتصاد مازندران از واگذاری‌های غیر کارشناسی و غیراصولی زخم‌خورده است می‌گوید: چیت سازی نمونه عینی واگذاری‌های نادرست است که با ورشکستگی و فروش اراضی و ماشین‌آلاتش، زمین کارخانه تبدیل و به فروش رفته است و اکنون مسئولان درپی چاره‌جویی برای حل مسائل کارگری هستند.
وی بابیان اینکه ما مخالف خصوصی‌سازی درست نیستیم گفت: خصوصی‌سازی کار خوبی است اما اجرای درست آن مسئله بسیار مهم‌تری است که اگر صحیح اجرا نشود مشکلات و تبعات زیادی نظیر فرجام نساجی و چیت سازی ایجاد خواهد کرد.
کارخانه‌های معدود دولتی و بزرگی نظیر چیت سازی در مازندران فعال بودند که در سایه اجرای طرح‌های به‌اصطلاح خصوصی‌سازی، واگذاری‌های غیر کارشناسی یا از تولید خارج و تعطیل شدند و یا نفس‌های آخر تولید را می‌کشند که اگر به فریادشان نرسند، فرجام چیت سازی، آینده آنان خواهد بود.
نظر شما