بازار سیاست بی توجه به بازار سرمایه؛ بورسِ رئیس جمهور ساز یا بورسِ رئیس جمهور برانداز؟!

بازار؛ گروه بورس: در همان روزهایی که بورس با چراغهای سبز رنگش، جلوه گری می کرد مردم را به سوی خود می کشید و در این میان، مسئولین هم به روشهای متعدد، از جاذبه های بورس برای مردم سخن می راندند، این دلهره نیز  در بین مردم وجود داشت که سرانجام اتفاقی ناگوار در انتظار مردم و سرمایه های آنان است. اتفاقی که زمانی در ماجرای موسسات غیرمجاز، شرایط نامناسبی را بر ای اقتصاد و حتی امنیت کشور رقم زد و برای جبران آن، هزینه های زیادی در بخشهای متعدد پرداخت شد.

حالا همان اتفاقات ناگوارکه پیش بینی می شد، یکی دو ماهی است که دامان بورس و در واقع دامان سرمایه های مردم را گرفته است. همان سرمایه هایی که بسیاری برای به دست آوردن آنها، سالها خون دلها خورده بودند و دانه پاشیدنهای متعدد مسئولین تا رده رئیس جمهوری، آنها را به امید روزهای بهتر به سوی بورس کشانده بود.

 حالا نماینده بناب در مجلس شورای اسلامی، همه سرمایه های مردمی در بورس را که می توانست زندگی میلیونها سرمایه گذار را شرایط بهتری ببخشد، ۲۰ درصد از کل سرمایههای موجود در بورس می داند که اتفاقا و گویا همه برنامه ها روی پودر کردن همین سرمایه های مردمی متمرکز بوده است. باقری بنابی، در نطق پیش از دستور خود در مجلس با بیان این که ۸۰ درصد منابع موجود در بورس، به سرمایه بنگاههای اقتصادی مربوط می شود، کلید حل مشکلات ناشی از بورس را در مذاکره با این بخش، و مخصوصا بانکها می داند که نقش مهمی را در مالکیت این سرمایه ها دارند. او و برخی از همکارانش، چاره کار را چنین اقدامی می دانند.

پیامهای مردمی که سرمایه‌هایشان پودر شد
در کانال بورس بازار مخاطبان بسیاری از این اوضاع گلایه کردند: خانمی به ادمین بورس بازار می گوید: «۱۵ میلیون وام به صورت اشتراکی با خواهرم گرفته بودیم، اشتباه کرده و آن را در بورس گذاشتیم، حال باید چه کار کنیم، پول ما تبدیل به هفت میلیون تومان شده است؟!!»

مخاطب دیگری می گوید: اتومبیل خارجی خود با قیمت ۸۰۰ میلیون تومان را فروخته و اکنون پول ما تبدیل به ۲۰۰ میلیون تومان شده است، تو رو به خدا یک راهی پیش پای من بگذارید. وقتی از این مخاطب می پرسم چرا این ریسک را کردی می گوید: «وقتی مسئولان ارشد نظام اعم از رئیس جمهور و رئیس مجلس مردم را دعوت به بورس کردند فکر نمی کردند روزگار بورس به این روز بیفتد.»

مخاطب دیگر کانال بورس بازار نوشته است: «میترسم چند وقت دیگه به بورس بدهکار  بشیم. بیان در خونمون آزمون دوباره پول بگیرن.بازار فارکس اینهمه استرس نداره که بازار ایران داره.به نظر میرسه داریم تو بازار سرمایه ایران کال مارجین میشیم.»

مخاطبی نوشته است: «بنده دانشجوی پرستاری دانشگاه آزاد هستم، طبق رویه ای که دانشگاه آزاد و سایر دانشگاه های شهریه پرداز دارن هر ترم مبلغی به شهریه اضافه میشه که در این اوضاع اقتصادی کم نیست!!!پدر بازنشسته بنده مبلغی سرمایه داشت که بتونه شهریه بنده رو بده .با توجه به افزایش نرخ شهریه ها گفتیم پولمونو بذاریم تو بورس بلکم بتونیم افزایش نرخ شهریه رو با سود بورس بدیم.نه تنها سودی عاید ما نشد بلکه برای اتمام دانشگاه کم کم داریم به فکر فروختن پرایدمون هم که تنها سرمایمونه میفتیم.
من یه جوون 21 ساله بخاطر فکر و خیال از نحوه پرداخت شهریه نحوه معاش خانواده و اوضاع بد بورس و اقتصاد ایران مجبور به استفاده از قرص های روان درمان شدم.نه تنها من بلکه همه جوونای همسن و سال من باعث و بانیان این اوضاع بد بورس و اقتصاد رو حلال نخواهیم کرد که جوونی مارو به باد فنا دادند.سپاس از کانال بورس بازار»

بعضی از پیام ها نشان از اوج عصبانیت مردم دارد مانند این پیام: «وقتی شاخص بشه صفر دیگه نمیریزه.البته از اینم مطمئن نیستم.باید دعوت کنندگان به بورس و موندن تو بورس رو اعدام کنند لااقل دلمون خنک بشه» یا پیام دیگری مانند این: «دولت دزد و حقوقیای بی وجدان...خدا ازتون نگذره..مردمو بدبخت کردید»

بابک امیری، ادمین یکی از کانالهای بورسی، برای تدارک این گزارش، تعدادی از پیامهای مردمی را در اختیار گزارشگر قرار داده است که عمده آنها نشان می دهد بر باد رفتن سرمایه های مردم در بورس، یک بخش ماجراست و بخش های مهمتری نیز، دامان زندگی های سرمایه گذاران را گرفته است و منجر به از هم پاشیدگی کانون گرم برخی از خانواده ها شده است.

یکی از پیامها به خانمی ۳۱ ساله تعلق دارد که نوشته است: «این روزها وقتی لطیفه های مربوط به بورس رو می خوانم، بیش از اون که خنده ام بگیره، اشکم در میاد. اینها شاید برای شما لطیفه باشه، اما در واقع واقعیت زندگی منه. من که با حرفهای برادرم، شوهرم را مجبور کردم که وانت بارش را بفروشه و در بورس سرمایه گذاری که. در روزهای اول هم اتفاقات خیلی خوبی رخ داد و همه چی راضی کننده بود. شوهرم همواره استرس داشت. اما من که با حرفهای برادرم، امیدوار شده بودم، زمینی را هم که ارث پدری ام بود، فروختم و وارد بورس کردم. الان شاید باورتان نشود ۱۷۰ میلیون تومانی که همه داشته های من و شوهرم بود و برای آینده برنامه ها ریخته بودیم، شده ۵۳ میلیون تومان. هر لحظه هم کمتر میشه. حالا مانده ایم، چه کنیم، حتی امکان فروش را هم در بعضی از روزها نداریم و فعلا مانده ایم تا چه بلایی سرمان بیاید.». این خانم در ادامه نوشته اش، به ناملایماتی که بر اساس همین اتفاق در زندگی شان رخ داده اشاره کرده و نوشته بود: «اصلا هر اتفاقی می خواهد بیفتد، به درک. من دلم برای زندگی ساده و پر از صمیمت خودمان تنگ شده است که بورس نابودش کرد و مطمئنم دیگر هیچ وقت به اون روزها برنخواهیم گشت.»

عمده پیامهای مخاطبان از همین جنس اند و عجز والتماس از لابلای کلمات مخاطبان می بارد که مدام از مسئولین می خواهند همانگونه که آنها را تشویق به سرمایه گذاری در بورس کردند و هر روز عرضه های اولیه برای ترغیب مردم داشتند، اکنون نیز برای آنها کاری بکنند.

حمید یکی دیگر از مخاطبان بود که نوشته بود: «آقای مسئول محترم، ما که به وعده های دروغ شما دل خوش کرده ایم، لااقل برای خاطر خدا هم که شده بیایید حرفی بزنید و لااقل باز هم وعده دروغ بدهید تا شاید ذره ای آرام بگیریم. این انصاف نیست که طوری رفتار کنید که انگار هیچ اتفاقی رخ نداده و تنها مشکل جاری مردم، همین کرونا و برگزاری جلسات ستاد کروناست که مستقیم هم از تلویزیون پخش می شود و داغ روی داغ ما می افزاید.»

پیامهای مخاطبان دیگر نیز عمدتا ریشه در گلایه ها و شکوه ها داشته و دارد و در این بین انتظار مردم از مجلس جدید که وعده های زیادی را برای پی گیری مشکلات مردم داده و روی این دغدغه ها، برنامه هایی را نیز اجرایی کرده بودند، بیش از کسانی است که امیدشان به دولت است. هر چند هنوز هیچکدام از این امیدواریها، منجر به اتفاقی خوشایند در پی گیری این دغدغه نشده است.  

وعده وعیدهای نافرجام در پیگیری مشکلات فعالان بورسی
این روزها خبرهایی از برگزاری جلسات بین نمایندگان مجلس و برخی از مسئولین به گوش می رسد اما همچنان در لابلای اخبار این جلسات، این چراغ‌های قرمز رنگ نمادهای بورسی است که بیش از هر چیز دیگری به چشم می آید و این باور را در بین مردم تقویت می کند که ظاهرا چندان امیدی به این نوع پی گیریها نیست.

یکی از آخرین جلساتی که در پی گیری شرایط حاکم بر بورس برگزار شده است، نشست نایب رئیس و جمعی از نمایندگان مجلس با برخی از مسئولین قوه قضائیه است که هر چند خبرهای آن در رسانه ها منتشر شد، اما خبری از پی گیری ها و وعده داده شده در این نشست نیست.

قاضی زاده هاشمی، نماینده مشهد و نائب رئیس مجلس که ظاهرا نقش اصلی را در برگزاری این نشست در روز ششم آبانماه داشته است، درباره این جلسه در توئیتی نوشته بود: «امشب در حاشیه نشست جمعی از نمایندگان با رئیس محترم قوه قضائیه، با آیت‌الله رئیسی درباره بورس صحبت کردم و قرار شد در جهت اصلاح بازار سرمایه با هدف حمایت از فعالان حقیقی بورس اقدامات مشترکی را انجام دهیم؛ بنده و آقای القاصی مهر موضوع را دنبال می‌کنیم و با متخلفان نیز برخورد می‌شود.»

در لابلای پیامهایی که برای این توئیت آمده بود، مشخص بود که مخاطبان ضمن ان که برخورد با متخلفین را خواستارند اما پیش و بیش از آن، خواستار بازگرداندن سرمایه های خود هستند و البته که در این مسیر ناامیدی مخاطبان، بر امیدواریهای آنان می چربید.

با وجود آن که در بین مردم نگرانیها از هدر رفت سرمایه هایشان همچنان جریان دارد، اما در این بین، برخی از رسانه ها تلاش کردند تا شرایط را با نحوی مدیریت کنند که بازار در ادامه مسیر، کمترین آسیب را ببیند و در ادامه راه، شرایط بهتری برای شهروندان رقم بخورد. از همین جا بود که مصاحبه هایی با کارگزاران و کارشناسان بورسی انجام گرفت و تلاش شد تا شرایط را با روشهای رسانه ای برگزدانند. بر این اساس بود که کارشناسی همانند مصطفی صفاری، طی همین یکی دو روز گذشته، همچنان با امیدواری به بورس نگاه کرده و ریزش اخیر را به انتخابات امریکا مرتبط کرده و گفته بود: در حال حاضر بازار سهام واکنش احساسی به شوک سیاسی نشان داده است. اما زمانی که مواضع ایران و آمریکا به‌ صورت رسمی اعلام شود، بازار به روند اولیه و باثبات خود بازخواهد گشت.»

قبل از آن اما برخی دیگر از کارشناسان،   کلیت شرایط بازار سرمایه را چندان مناسب نداسته و از تحت تاثیر بودن بازار سرمایه صحبت کرده بودند. البته این استدلال که سازمان بورس تحت تاثیر برخی از وزارتخانه ها و نمایندگان مجلس قرار دارد از سوی نمایندگان مجلس رد شده بود ولی آنها نیز روی این موضوع تاکید داشتند که سارمان بورس اتفاقا تحت تاثیر قرار دارد، اما نه تحت تاثیر مجلس. بلکه تحت تاثیر برخی از وزارتخانه ها و نهادهای اقتصادیِ درگیر با سرمایه های مردمی.

در هر حال، این روزها مساله مهم در رابطه با بورس، بیش از ان که چنین موضوعات و دغدغه هایی باشد، هدر رفت ودر واقع نابود شدن سرمایه های مردمی است که با وعده وعیدها و درباغ سبز نشان دادن مسئولین، وارد بورس شده اند و حالا در بیابان خشک وعده ها، تشنه و گرسنه، دنبال آب یا حتی سرابی برای امیدواری می گردند.

بورس، برگه برنده انتخابات آتی ریاست جمهوری
به نظر می رسد سیاستمداران و مسئولینی که علاقه مندند در قدرت باشند و یا به قدرت برسند، هنوز به طور جدی روی تاثیرات بورس و وقایع مرتبط با آن در انتخابات ریاست جمهوری آتی و نیز انتخابهای مردم در ادوار بعدی انتخابات، تمرکز و مطالعه نداشته اند که اگر این طور بود، حداقل برای جلب توجه شهروندان هم که شده، خودی نشان می دادند.

هرچند اولین بار خانزاده، مدیر عامل کارگزاری ملل  در گفتگو با بازار مطرح کرد که  رئیس جمهور سال ۱۴۰۰ را بازار سرمایه انتخاب می‌کند و پیش‌بینی و تحلیل آینده بازار بستگی زیادی به دیدگاه رئیس جمهور آینده نسبت به بازار سرمایه دارد، اما از زاویه دیگری نیز این موضوع اهمیت دارد؛ این که هر کاندیدایی که بخواهد و بتواند از زاویه نگاه مردمی که سرمایه هایشان در بورس پودر شد در مناظرات و مباحثات انتخاباتی شرکت کند و بتواند حرف دل مردم را بزند، حتی برای بهره برداری شخصی اش هم که شده، تا حدود زیادی می تواند کاندیداهای نزدیک به دولت و حتی مجلس فعلی را مورد چالش جدی قرار دهد که چرا در برابر چنین دغدغه مهمی،   با وجود ادعاهایی که مطرح شد، هیچ کاری انجام ندادند. البته این به شرطی است که همین شرایط تا انتخابات اتی پیش برود و تا آن روز کسی برای این دغدغه مهم مردم، چاره ای نیندیشد. طبیعی است که هر فردی و جریانی نیز اقدام موثری انجام دهد، قهرمان تازه ای در بین مردم خواهد بود.

قاسم محمدی، کارشناس اقتصادی و نماینده ادوار مجلس با تاکید بر این که بورس، یکی از مهم ترین دغدغه های کشور و بخش زیادی از مردم است،   به تاثیرات فعلی و اتی موضوع بورس در کشور اشاره کرده و می گوید: قطعا بورس در جریان تحولات آتی، در ابعاد متعددی نقشهای جدی را ایفا خواهد کرد. این نهاد، امروز با حدود ۵۰ میلیون نفر از جمعیت کشور درگیر است و اتفاقات آن، سرنوشت بسیاری از خانواده ها را تحت تاثیر می گذارد.

وی ضمن آن که بر ضرورت تدبیر جدی برای حل مشکلات مردم در بورس تاکید دارد، می گوید: با توجه به اهمیتی که بورس برای مردم پیدا کرده است، طبیعتا هر جریان و هر شخصی که ایده و برنامه درست و عملیاتی برای بازگرداندن سرمایه های مردم در بورس داشته باشد،  با اقبال مردمی مواجه می شود که همین اقبال عمومی، برای ورود به عرصه هایی همانند عرصه انتخابات ریاست جمهوری، بهترین سرمایه محسوب می شود.

محمدی در پایان تاکید می کند که حداقل برای کسب کرسی قدرت هم که شده، موضوع بورس و سرمایه هاتی بر باد رفته مردم، مورد توجه قرار گرفته و امید با بازگشت اصل پول، در مردم زنده شود.