تهمینه غمخوار؛ بازار: «محمدجواد ظریف» وزیر خارجه ایران پس از گفتگو با وزیر امور خارجه چین در فضای مجازی نوشت: در تنگ‌چانگ زیبا گفت‌وگوهای مثمر ثمری با دوستم وانگ یی در خصوص مشارکت جامع راهبردی ایران و چین داشتیم.
وی افزود: با یکجانبه‌گرایی ایالات متحده و تلاش‌های آن برای ایجاد جهانی تک قطبی مخالفت کردیم. بر تقویت روابط دوجانبه‌مان از جمله طرح ۲۵ ساله، همکاری منطقه‌ای، حفظ برجام و همکاری درباره واکسن توافق کردیم.
پیش از این سفر سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در خصوص سفر ظریف به چین گفته بود: در ادامه رایزنی‌های نزدیک جمهوری اسلامی ایران و چین، وزیر امور خارجه کشورمان به منظور دیدار با وانگ ایی عضو شورای دولتی و وزیر امور خارجه چین عازم این کشور می‌شود.
وی دستور کار این سفر را تبادل نظر در مورد تحولات بین‌المللی، منطقه‌ای و گسترش روابط دوجانبه ذکر کرده بود و گفته بود: دو کشور در عرصه‌های مهمی مانند مقابله با یکجانبه گرایی و مداخله آمریکا در امور داخلی کشورها اتفاق نظر دارند.
سعید خطیب‌زاده همچنین در صفحه توییتر خود در این زمینه نوشته بود وزیر امور خارجه برای ملاقات با وانگ یی عضو شورای دولتی و وزیر خارجه چین به این کشور خواهد رفت. در پنجاهمین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک ایران و چین، دو کشور مصمم به گسترش بیش از پیش مشارکت راهبردی با یکدیگر هستند. با وجود فشار حداکثری ایالات متحده، چین شریک نخست اقتصادی ایران است.»
پیش از این نیز محمد جواد ظریف اعلام کرده بود توافق ۲۵ ساله با چین در دولت کنونی نهایی می شود.
در همین راستا با توجه به اهمیت موضوع روابط دو جانبه میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین و سفر محمد جواد ظریف به این کشور، خبرنگار بازار گفتگویی با «دکتر سید جلال ساداتیان»، سفیر اسبق ایران در انگلیس، مدیر کل اسبق آسیای شرقی وزارت امور خارجه، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی و کارشناس مسائل خاورمیانه ترتیب داده که در ادامه می خوانید:
* در حالی برخی کارشناسان بر این باورند روابط استراتژیک میان ایران و چین وجود دارد، عده ای دیگر معتقدند که این مناسبات به سطح روابط استراتژیک نرسیده است. از دیدگاه شما آیا این روابط به آن سطح رسیده است؟
در حال حاضر، ایران و چین در زمینه های مختلفی با یکدیگر همکاری دارند و از سالهای گذشته قرار بوده تا چینی ها در بحث انرژی هسته ای با ایران مناسبات خود را ادامه دهند. همچنین، چین از جهت خرید نفت تنها کشوری است که این کار را بدون اعتنا و توجه به تحریمهای امریکا انجام می دهد.
چین از جهت خرید نفت تنها کشوری است که این کار را بدون اعتنا و توجه به تحریمهای امریکا انجام می دهد
تحریم های امریکا تحریمهای سازمان ملل نیست. قبل از برجام، شورای امنیت در شش قطعنامه علیه ایران رای مثبت داد و اگر چین رای نداده بودند، آن قطعنامه ها علیه ایران به تصویب نمی رسید. چین در آن زمان کاملا به همراه روسیه و کشورهای اروپایی با امریکا همراه بودند، اما بعد از برجام و در زمان کنونی، فاصله و افتراقی میان چین، روسیه و اروپا با امریکای ترامپ که در حال حاضر در حال جنگ تجاری با چین است، ایجاد شد.
هم اکنون چین در سمت ایران ایستاده و جمهوری اسلامی ایران در حال عمل کردن به تعهدات خود در موضوع برجام است. در حالی که آمریکا به هیچ کدام از آنها عمل نکرده است. آمریکا با خود چین نیز بر سر مسائل تجاری مشکل دارد و یک جنگ تعرفه ای راه انداخته است. همچنین، بر سر مسائل سیاسی و امنیتی در رابطه با موضوعاتی مانند تبت، هنگ کنگ، منطقه اورومچی مرکز استان سین کیانگ، مشکلاتی جدی میان آنها وجود دارد.
بر همین اساس، این عوامل موجب شده تا چین از آمریکا دور شده و در این مقطع و در شرایطی که موضوع جاده ابریشم و طرح «یک کمربند_ یک جاده» در قالب مسیر زمینی که از غرب چین به آسیای مرکزی، ترکمنستان و ایران می رود و سپس از از طریق ایران به خاورمیانه متصل شده و از آن جا به ترکیه و اروپا راه می یابد، مطرح است، به سوی ایران که مرکزیتی دارد، متمایل شود. همچنین، اگر بعد دریایی این مسیر نیز در نظر گرفته شود، این مسیر از طریق چابهار و بندر گوادر و خلیج فارس، دریای چین و سپس اقیانوس آرام و اقیانوس هند به اروپا وصل می شود.
ایران به لحاظ ژئوپلیتیک در موقعیت ویژه ای است و پتانسیل هایی دارد که چینی ها علاقه مند هستند که در این زمینه کار کنند. علاوه بر این، چین قدرتی است که در دنیای امروز به دنبال آن است تا رهبریت جهان را به عهده گیرد و در همین راستا نمیتواند از ایران چشم پوشی کند و متمایل است که با ایران همکاری داشته باشد، کما این که امریکایی ها هم علاقه مند بودند، منتها وارونه نشان دادند و از راه لجبازی و کج اندیشی و دعوا وارد شدند. در حالی که ایران می توانست همکار خوبی برای غرب باشد. لذا چین از این موقعیت استراتژیک که در آن قرار گرفته استفاده کرده تا آمریکا را پشت سر بگذارد و به همین دلیل نمی تواند از موقعیت ایران چشم پوشی کنند.
همچنین، روابط چین به سمت روابط استراتژیک در حال پیشروی است. اما اینکه ما دقیقاً بگوییم که روابط استراتژیکی با ایران وجود دارد، این مسئله تعریف خاص خود را دارد که باید دید در چه ابعادی با چینی ها در حال کار هستیم.
هم اکنون، ما در وضعیتی هستیم که چینی‌ها علاقه‌مند هستند به شکل درازمدت نیازهای انرژی خود را از طریق ایران تامین کنند و با وضعیتی که ایران دارد، چین می تواند زمینه های سرمایه‌گذاری خود در ایران را به خصوص در بخش صنایع فعال تر کند. علاوه بر آن، از آن جایی که ایران به عنوان سرپلی برای مسائل توسعه ای است که می تواند تولیدات خود را توزیع نماید، این امر موجب می شود که چینی ها با آن همراه شوند.
هم اکنون ایران در وضعیتی است که چینی‌ها علاقه‌مند به شکل درازمدت نیازهای انرژی خود را از طریق ایران تامین کنند و با وضعیتی که ایران دارد، چین می تواند زمینه های سرمایه‌گذاری خود در ایران را به خصوص در بخش صنایع فعال تر کند
*حال که بحث تحریمها مطرح شد و با توجه به موضوع «اف ای تی اف» و قرار داشتن نام ایران در لیست سیاه امریکا، آیا از دیدگاه شما سوئیفت چینی کار خواهد کرد و چه نقشی در خنثی کردن این تحریمها خواهد داشت؟
در رابطه با بحث تحریم ها، این مسئله به یک موضوع همه گیر تبدیل شده و مسائل به جایی رسیده که اروپایی‌ها نیز به همراه چین و روسیه در این رابطه موضع‌گیری کرده اند. به خصوص که اتفاقاتی که یک ماه پیش در شورای امنیت افتاد، این مسئله یک مقدار بیشتر خودش را نشان داد و وضعیت به جایی رسید که کشورهای مختلف در سراسر دنیا بر این باورند که امریکایی ها و شخص ترامپ و پمپئو به دنبال اهداف خاص خود هستند و بیشتر به دلیل فشار اسرائیل و جرد کوشنر، داماد ترامپ این قضایا اتفاق می‌افتد.
امریکای ترامپ بر خلاف اینکه رییس جمهور امریکا دم از منافع ملی می زند، منافع اسرائیل و مصالح آن ها را دنبال می کند و آنچه که منافع ملی آمریکایی ها مدنظر است دنبال نمی شود. در واقع، این حرفی نیست که تنها از سوی ایران مطرح شود، بلکه از طرف اروپایی‌ها و حتی نخبگان امریکایی نیز قابل طرح است. در حقیقت این تحریم ها، بیشتر در مسیر شخصی، لجبازی و کج اندیشی افتاده است.
امریکای ترامپ بر خلاف اینکه رییس جمهور امریکا دم از منافع ملی می زند، منافع اسرائیل و مصالح آن ها را دنبال می کند و آنچه که منافع ملی آمریکایی ها مدنظر است دنبال نمی شود
همچنین، نکته قابل ذکر آن است که تحریم های آمریکا یک جانبه بوده که مورد توافق شورای امنیت نیست. بنابراین، به دلیل اینکه امضای چین نیز به عنوان یکی از اعضای شورای امنیت، بر پای برجام در قطعنامه ۲۲۳۱ است، لذا دلیلی ندارد که آنها از امریکاییها تبعیت کنند.
چینی ها از دو سال اخیر در این زمان و قبلاً هم در حدود ۱۴ تا ۱۵ سال در این رابطه مذاکره کرده اند و سالهاست که شاهد تمسخر توسط امریکاییها هستند. بنابراین دلیلی ندارد که زیر بار حرف های امریکا رفته و حیثیت بین المللی خود را خدشه دار و به زیر سوال ببرند، زیرا آنها سوخت خود را از ایران خریداری می کنند و هم مراودات خاصی با ایران دارند.
دلیلی ندارد که چینی ها زیر بار حرف های امریکا رفته و حیثیت بین المللی خود را خدشه دار و به زیر سوال ببرند، زیرا آنها سوخت خود را از ایران خریداری می کنند و هم مراودات خاصی با ایران دارند
مجموعا می توانیم اینگونه اظهار کنیم که شورای امنیت و کشورهای مختلف موضع‌گیری های خودشان را در رابطه با رفتارهای امریکاییها نشان داده اند و در مجموع سیاست چینی‌ها در طول این سالها که در راستای اصول توسعه و پرهیز از ایجاد تنش، تشنج و درگیری های نظامی با دیگران بوده تا محیط آرامی برای جذب سرمایه، جذب تکنولوژی و در نتیجه رشد پیدا کند، در حال حاضر از لحاظ چالشی در این تنش با امریکا قرار گرفته که این مسائل هر کدام فرصت هایی را برای ایران فراهم می‌کند که ایران هم می تواند با استفاده از این پتانسیل نیاز خود را مرتفع سازد.
در حال حاضر چین از لحاظ چالشی در این تنش با امریکا قرار گرفته که این مسائل هر کدام فرصت هایی را برای ایران فراهم می‌کند که ایران هم می تواند با استفاده از این پتانسیل نیاز خود را مرتفع سازد
در رابطه با این که چینی‌ها تا کجای کار با ایران می‌آیند و اهداف آنها از این همراهی در راه مقابله با تحریم ها چیست، باید این موضوع را نیز مد نظر قرار دهیم که چین نیز در گسترش و توسعه روابط با ایران، به دنبال منافع خود نیز هست و بنابراین این ایران است که باید بیشترین بهره برداری را داشته باشد.
نظر شما