به گزارش بازار، عملیات ترور اخیر در پایتخت یمن که چند هفته پیش به وقوع پیوست، فراتر از یک حمله نظامی محدود ارزیابی می‌شود و به باور ناظران، تلاشی حساب‌شده از سوی اسرائیل برای ایجاد شکاف در ساختار سیاسی و امنیتی یمن بوده است. هدف اعلام‌شده این عملیات، ضربه زدن به مرکز تصمیم‌گیری در صنعاء از طریق ترور رهبران نظامی، در رأس آن فرمانده ستاد کل نیروهای مسلح، عنوان شد. اما خطای محاسباتی عاملان عملیات، به کشته شدن چند وزیر غیرنظامی از جمله نخست‌وزیر منجر شد.کارشناسان می‌گویند این تناقض، نخست ضعف اطلاعاتی مجریان عملیات را آشکار می‌سازد و دوم نشان می‌دهد که دیگر نمی‌توان با حذف نمادهای سیاسی، صنعاء را فلج کرد.
واکنش سریع صنعاء
انتظار اولیه پایتخت‌های غربی و منطقه‌ای آن بود که یمن دچار هرج و مرج شود. با این حال، ساعات نخست پس از حادثه خلاف این پیش‌بینی را نشان داد: جایگزین‌ها بلافاصله منصوب شدند، وزارتخانه‌ها به کار خود ادامه دادند و هیچ خلأ نهادی برای بهره‌برداری ایجاد نشد. منابعی در گفت‌وگو با پایگاه «الخنادق» تأکید کردند که صنعاء طی سال‌های جنگ تجربه قابل توجهی در مدیریت بحران اندوخته و هرم قدرت دیگر بر افراد متکی نیست، بلکه بر ساختاری منسجم استوار است که توان بازتولید سریع خود را دارد.
از همین رو، اگرچه تلفات انسانی و سیاسی سنگین بود، اما ساختار حاکمیتی آسیبی ندید. برعکس، عملیات ترور باعث تقویت وحدت مردمی حول رهبری عالی شد، به‌ویژه با توجه به پیوند مستقیم این حمله با مقابله با اسرائیل و حمایت از مردم فلسطین. در نتیجه، نیروهای مسلح یمن حملات موشکی و دریایی خود علیه اهداف اسرائیلی را بدون وقفه ادامه دادند و حتی دایره هدف‌گیری را به فرودگاه‌هایی در عمق فلسطین اشغالی گسترش دادند.
انتقال نبرد به دریا
ناظران معتقدند شکست ترور، تل‌آویو را وادار کرده تا تلاش خود را به حوزه دریایی منتقل کند. در این چارچوب، نقش امارات برجسته شده است. ابوظبی بخشی از شبکه‌ای گسترده معرفی می‌شود که با منافع اسرائیل و آمریکا همپوشانی دارد. به گزارش منابع محلی، امارات نیروهای شبه‌نظامی خود را در طول خلیج عدن و باب‌المندب فعال‌تر کرده و این اقدام را با شعار «جلوگیری از قاچاق سلاح ایرانی به صنعاء» توجیه می‌کند. با این حال، اهداف پنهان گسترده‌تر هستند و به تثبیت کنترل دائمی بر مسیرهای حیاتی دریایی و اتصال آن به پروژه‌های امنیتی و اقتصادی اسرائیل بازمی‌گردند.
تحلیلگران می‌افزایند که شرایط امروز با سال‌های نخست جنگ تفاوت یافته است. صنعاء موفق شده توان نظامی داخلی خود را توسعه دهد و موشک و پهپاد تولید کند، به‌اندازه‌ای که بخشی از نیازهای استراتژیک خود را تأمین نماید. این تحول، تلاش برای قطع تدارکات خارجی را کم‌اثر کرده است. با وجود این، امارات همچنان بر کنترل سواحل و جزایر یمن پافشاری می‌کند؛ اقدامی که هم ابزار فشار علیه صنعاء محسوب می‌شود و هم فرصتی برای تثبیت حضور منطقه‌ای در چارچوب همکاری با آمریکا و اسرائیل.
دریای سرخ؛ صحنه‌ای فراتر از یمن
گزارش‌ها نشان می‌دهد عرصه درگیری دیگر صرفاً به داخل یمن محدود نیست. دریای سرخ اکنون به صحنه‌ای منطقه‌ای تبدیل شده که در آن منافع مختلف به‌طور متقاطع تداخل دارند. تنش‌ها در شاخ آفریقا، از اختلاف اتیوپی و اریتره بر سر بنادر گرفته تا بحران‌های سومالی و نفوذ در سرزمین سومالی، همگی این منطقه را به دروازه‌ای کلیدی برای قدرت‌نمایی بدل کرده‌اند.
برای اسرائیل، دریای سرخ عمق استراتژیکی دارد که از اهمیت جبهه‌های دیگر کمتر نیست. به همین دلیل، تل‌آویو در تلاش است با ایجاد شراکت‌های مستقیم یا غیرمستقیم با برخی کشورهای خلیج فارس، خطوط دریانوردی را امن نگاه دارد و مانع ایجاد بازدارندگی دریایی از سوی یمن شود. در این چارچوب، امارات نقش حلقه‌ای کلیدی در شبکه‌ای گسترده ایفا می‌کند که از خلیج فارس تا شاخ آفریقا امتداد دارد و شامل سرمایه‌گذاری در بنادر و جزایر و توافقات امنیتی با برخی کشورها است. هدف اصلی این اقدامات، تأمین ساحل مقابل باب‌المندب و محکم کردن حلقه فشار بر صنعاء عنوان می‌شود.
نتیجه‌گیری
تحولات اخیر نشان می‌دهد صنعاء نه‌تنها با ترور وزرایش فلج نشد، بلکه تلاش برای ایجاد خلأ سیاسی ناکام ماند. با این حال، چالش اصلی پیش روی یمن، نبرد در دریای سرخ است؛ جایی که منافع اسرائیل، امارات و آمریکا با آسیب‌پذیری برخی کشورهای آفریقایی همپوشانی دارد و مجموعاً دیواری از فشار مستمر علیه یمن ایجاد کرده است.
با وجود این فشارها، تجربه چند سال گذشته ثابت کرده که یمن قادر است خسارت‌ها را به فرصت تبدیل کند. ترورها اگرچه زخم‌های داخلی بر جای می‌گذارند، اما جوهره توان ادامه مسیر را هدف قرار نداده‌اند. همچنین تلاش برای سیطره دریایی هرچند روی کاغذ ممکن به نظر می‌رسد، اما تغییر موازنه‌های بازدارندگی هرگونه تلاش برای حذف صنعاء از معادله دریای سرخ را به معنای آغاز فصل تازه‌ای از رویارویی می‌داند که پایانی در چشم‌انداز نزدیک نخواهد داشت.
نظر شما