بازار؛ گروه بین الملل: در ۲۹ آگوست ۲۰۲۵، دولت روسیه سند استراتژیکی را تصویب کرد که می‌تواند چشم‌انداز حمل و نقل و لجستیک این کشور را به طور اساسی تغییر شکل دهد و جایگاه روسیه را در بازارهای جهانی تقویت کند. طرح جامع توسعه زیرساخت‌های بندری برای اجرا تا سال ۲۰۳۶ طراحی شده است و شامل ساخت ۲۵ تأسیسات حمل و نقل آبی جدید است که ۱۷ مورد از آنها بنادر دریایی مدرن خواهند بود. این برنامه نه تنها با هدف نوسازی سیستم حمل و نقل موجود، بلکه با هدف ایجاد کریدورهای حمل و نقل جدید برای دسترسی روسیه به بازارهای امیدوارکننده و کاهش وابستگی به مسیرهای سنتی غربی نیز اجرا می‌شود.
این طرح، توسعه مناطق خاور دور روسیه، قطب شمال و شمال غربی را در اولویت قرار می‌دهد. این مناطق به عنوان قطب‌های محوری برای تقویت روابط اقتصادی خارجی و گسترش فرصت‌های صادراتی در نظر گرفته می‌شوند. این رویکرد مستقیماً با تغییر محیط ژئوپلیتیکی و فشار تحریم‌های مداوم بر روسیه مرتبط است. با دسترسی محدود به بنادر اروپایی، مسکو بر تنوع‌بخشی به مسیرهای تجاری خود و ایجاد زنجیره‌های لجستیکی جدید با جهت‌گیری به سمت بازارهای آسیا و خاورمیانه تمرکز دارد.
قرار است فاز اول این تأسیسات تا سال ۲۰۲۷ به بهره‌برداری برسد که نشان‌دهنده سرعت بلندپروازانه این برنامه است. پروژه‌های کلیدی در این مرحله شامل ترمینال کارخانه مکانیکی کشتی بالتیک در سن پترزبورگ با ظرفیت ۵ میلیون تن است که جریان رو به رشد بار در منطقه بالتیک را مدیریت خواهد کرد. در بندر سابتا در شبه جزیره یامال، یک ترمینال بزرگ برای انتقال گاز مایع و میعانات گازی با ظرفیت ۹.۷ میلیون تن به بهره‌برداری خواهد رسید که نقش مهمی در گسترش لجستیک انرژی و دسترسی به بازارهای فروش جدید ایفا می‌کند. در سرزمین پریمورسکی، دو تأسیسات جدید در بندر پوزیت راه‌اندازی خواهد شد: یک ترمینال فله با ظرفیت ۱۰ میلیون تن و یک ترمینال کانتینر با ظرفیت ۵۰۰۰۰۰ TEU. این پروژه‌ها به حلقه‌های مهمی در ادغام روسیه با اقتصادهای منطقه آسیا و اقیانوسیه تبدیل خواهند شد، جایی که حجم تجارت به طور پیوسته در حال رشد است.
پنج پروژه مهم برای راه‌اندازی در سال ۲۰۲۸ برنامه‌ریزی شده‌اند. بزرگترین آنها ترمینال زغال سنگ Coalstar در بندر وستوچنی خواهد بود که با ظرفیت پیش‌بینی شده ۱۷ میلیون تن، صادرات زغال سنگ به کشورهای آسیایی از جمله چین، کره جنوبی و ژاپن را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
منطقه قطب شمال به عنوان اولویت استراتژیک مورد توجه ویژه مسکو قرار گرفته است
در سال ۲۰۲۹، تمرکز این برنامه به شدت به خاور دور روسیه تغییر خواهد کرد. سه پروژه بزرگ تکمیل خواهد شد: ترمینال کارخانه متالورژی پریمورسکی با ظرفیت ۲.۱ میلیون تن؛ ترمینال زغال سنگ بندر الگا در وانینو با ظرفیت ۳۰ میلیون تن؛ و ترمینال نفت بندر دریایی آرورا در سرزمین پریمورسکی با ظرفیت ۱۰ میلیون تن. مورد دوم به ویژه برای تضمین تحویل پایدار نفت و فرآورده‌های نفتی به بازارهای آسیایی اهمیت دارد. سال بعد در سال ۲۰۳۰، فاز دوم ترمینال زغال سنگ آرورا با افزودن ۲۵ میلیون تن ظرفیت، به بهره‌برداری خواهد رسید. علاوه بر این یک ترمینال چند منظوره در اوست-لوگا با ظرفیت ۲۴.۳ میلیون تن و یک ترمینال غلات در ویسوتسک با ظرفیت ۴ میلیون تن راه‌اندازی خواهند شد. این تأسیسات پتانسیل صادراتی روسیه را برای منابع انرژی و محصولات کشاورزی به طور قابل توجهی گسترش خواهند داد.
منطقه قطب شمال به عنوان یک اولویت استراتژیک مورد توجه ویژه قرار گرفته است. در سال ۲۰۳۲، یک مجتمع بزرگ انتقال گاز طبیعی مایع (LNG) با ظرفیت ۲۰.۴ میلیون تن در خلیج اورا در بندر مورمانسک آغاز به کار خواهد کرد. این پروژه صادرات گاز طبیعی مایع را به بازارهای آسیایی و اروپایی افزایش می‌دهد و انعطاف‌پذیری بیشتری را در بحبوحه تغییر پویایی انرژی جهانی فراهم می‌کند. تحولات قطب شمال همچنین برای گسترش مسیر دریای شمال که پتانسیل تبدیل شدن به جایگزینی کامل برای خطوط کشتیرانی سنتی مانند کانال سوئز را دارد، حیاتی است.
مرحله نهایی این برنامه در سال ۲۰۳۶ با تکمیل یک ترمینال نفتی دریایی در خلیج اولیس، ولادی وستوک، با ظرفیت ۵۵۰ هزار تن به اوج خود خواهد رسید. این تأسیسات عنصر کلیدی استراتژی بلندمدت برای قرار دادن پریموریه به عنوان یک قطب اصلی در تجارت انرژی جهانی خواهد بود.
روسیه در حال ایجاد نقشه جدیدی از ارتباطات دریایی خود است که قاطعانه به سمت شرق می‌چرخد
علاوه بر ساخت ظرفیت‌های جدید، این طرح شامل نوسازی گسترده تأسیسات موجود است. در سال ۲۰۲۹، ارتقاء ترمینال وانینوترانسوگول در بندر وانینو تکمیل خواهد شد و پس از آن نوسازی ترمینال زغال سنگ دالتانسوگول در سال ۲۰۳۰ انجام خواهد شد. این ارتقاءها در مجموع ۴۰ میلیون تن به ظرفیت اضافه می‌کنند و صنعت صادرات زغال سنگ روسیه را به طور قابل توجهی تقویت می‌کنند. تا سال ۲۰۲۸، بازسازی آب‌بندهای مجتمع آبی گورودتس در نزدیکی نیژنی نووگورود و ساخت مجتمع آبی باگایفسکی در رودخانه دن نیز برنامه‌ریزی شده است. این پروژه‌ها برای بهبود لجستیک داخلی، کاهش فشار بر شریان‌های کلیدی حمل و نقل ریلی و جاده‌ای و تضمین توزیع متعادل‌تر جریان بار ضروری هستند.
در بحبوحه تحریم‌ها، روسیه مجبور است راه‌حل‌های لجستیکی جدیدی را توسعه دهد. گسترش تأسیسات در سرزمین پریمورسکی و چوکوتکا به این کشور اجازه می‌دهد تا نقش خود را به عنوان تأمین‌کننده اصلی مواد اولیه و کالاهای نهایی به منطقه آسیا و اقیانوسیه تقویت کند. همزمان، نوسازی بنادر در مناطق بالتیک و مورمانسک به جبران بخشی از کاهش جریان‌های تجاری اروپا کمک می‌کند و یک شبکه لجستیکی مقاوم‌تر و انعطاف‌پذیرتر ایجاد می‌کند که قادر به سازگاری با تغییرات ژئوپلیتیکی است.
طبق برآوردهای کارشناسان اجرای این طرح، ظرفیت کل توان عملیاتی بندر روسیه را بیش از ۱۰۰ میلیون تن افزایش خواهد داد. این امر به عنوان محرک قدرتمندی برای توسعه صنایع مرتبط از جمله کشتی‌سازی، متالورژی و مهندسی حمل و نقل، عمل خواهد کرد. علاوه بر این، این برنامه ده‌ها هزار شغل در مناطق ساحلی ایجاد می‌کند و پیشرفت قابل توجهی در توسعه اجتماعی-اقتصادی آنها ایجاد خواهد کرد.
طرح تازه تصویب شده صرفاً پاسخی به چالش‌های جهانی فعلی نیست، بلکه طرحی آینده‌نگر برای رشد بلندمدت نیز هست. در واقع، روسیه در حال ایجاد نقشه جدیدی از ارتباطات دریایی خود است که قاطعانه به سمت شرق می‌چرخد. در سال‌های آینده، خاور دور و قطب شمال آماده‌اند تا به گره‌های کلیدی در شبکه‌های تجارت جهانی تبدیل شوند و به این کشور استقلال استراتژیک و انعطاف‌پذیری بیشتری در مواجهه با بحران‌های بین‌المللی بدهند. بنابراین، توسعه گسترده زیرساخت‌های بندری به عنوان سنگ بنای استراتژی روسیه برای تقویت حاکمیت اقتصادی و سیاسی خود پدیدار می‌شود.
نظر شما