امید محمدی؛ بازار: در حالی که بازار خودروهای برقی چین به صحنه ای از رقابت بی رحمانه بدل شده، تحلیل های جدید نشان می دهد که بسیاری از خودروسازان این کشور برای حفظ سهم بازار خود، به شدت در حال فشار بر زنجیره تأمین هستند و در نتیجه، با بحران نقدینگی دست و پنجه نرم می کنند. دولت چین که نگران پیامدهای این بحران است، اخیراا از خودروسازان بزرگ خواسته است پرداخت بدهی ها به تأمین کنندگان را تسریع بخشند. بررسی های تحلیلگران نشان می‌دهد در پایان سال گذشته میلادی، بیش از یک سوم خودروسازان چینی حاضر در بورس، با مازاد بدهی جاری نسبت به دارایی های جاری مواجه بودند؛ مسئله ای که نشان از وخامت وضعیت نقدینگی دارد و زنگ خطر را برای پایداری مالی این صنعت به صدا درآورده است.
در صدر فهرست شرکت هایی که با کسری سرمایه در گردش مواجه هستند، غول خودروسازی چین یعنی BYD قرار دارد. شرکت های دیگری همچون Geely، Nio، Seres، BAIC و JAC نیز در شرایطی مشابه قرار دارند
بزرگان در باتلاق بدهی
در صدر فهرست شرکت هایی که با کسری سرمایه در گردش مواجه هستند، غول خودروسازی چین یعنی BYD قرار دارد. شرکت های دیگری همچون Geely، Nio، Seres، BAIC و JAC نیز در شرایطی مشابه قرار دارند. بر اساس داده های موجود، مجموع دارایی های جاری ۱۶ شرکت بزرگ خودروساز چینی تا پایان دسامبر ۲۰۲۴ به ۱۰۴.۳ میلیارد یوان کاهش یافته است؛ در حالی‌که این رقم در نیمه اول سال ۲۰۲۱ بیش از ۲۹۰ میلیارد یوان بود، یعنی کاهش ۶۲ درصدی تنها در دو سال گذشته دارد. از همین رو یین شین چی، تحلیل گر ارشد بازار خودرو چین در این باره هشدار داد؛ «این کاهش شدید در سرمایه خالص جاری، نشان دهنده افزایش مصرف نقدینگی و بالا رفتن ریسک های مالی است. اگر این روند ادامه یابد، تا سال ۲۰۲۶ ما شاهد مرحله‌ای از غربال گری طبیعی در صنعت خودروی چین خواهیم بود؛ جایی‌که برخی شرکت ها به دلیل بحران نقدینگی سقوط خواهند کرد.»
شرکت هایی مانند BYD، Geely، Xiaomi، GAC و FAW متعهد شدند تا حداکثر طی ۶۰ روز بدهی های خود به تأمین کنندگان را تسویه کنند؛ اقدامی که با هدف بازگرداندن ثبات به زنجیره تأمین انجام می شود
واکنش دولت: اولتیماتوم به خودروسازان
دولت چین، که نسبت به آثار مخرب این وضعیت بر اشتغال و رشد اقتصادی حساس است، اخیراً جلساتی با ۱۶ خودروساز بزرگ کشور برگزار کرده است. در این نشست، مسئولان دولتی به شدت از تخفیف های افراطی، تأخیر در پرداخت ها به تأمین کنندگان و فروش خودروهای صفر کیلومتر به عنوان خودروهای کارکرده انتقاد کردند. در پی این جلسات، شرکت هایی مانند BYD، Geely، Xiaomi، GAC و FAW متعهد شدند تا حداکثر طی ۶۰ روز بدهی های خود به تأمین کنندگان را تسویه کنند؛ اقدامی که با هدف بازگرداندن ثبات به زنجیره تأمین انجام می شود.
تکیه بر سرمایه در گردش به جای بدهی سنتی
برخی تحلیل گران نیز به شیوه خاص تأمین مالی رشد در BYD اشاره کردند. نایجل استیونسون، تحلیل‌گر بازار خودرو که در هنگ‌کنگ مستقر است، گفت؛ «رشد اخیر BYD به جای استفاده از وام های متعارف، از طریق سرمایه در گردش تأمین شده است؛ یعنی این شرکت با به تأخیر انداختن پرداخت ها به تأمین کنندگان، جریان نقدی خود را حفظ کرده است. بنابراین، نسبت بدهی اعلام شده این شرکت پایین تر از واقعیت است.» طبق داده های فایننشال تایمز در پایان سال ۲۰۲۴، مجموع دارایی های جاری BYD برابر با ۳۷۱ میلیارد یوان بوده، در حالی‌که بدهی های جاری آن به ۴۹۶ میلیارد یوان رسیدند که به معنای کسری ۱۲۵.۴ میلیارد یوانی در سرمایه در گردش است. این رقم نسبت به سال ۲۰۲۲، ۳۶ درصد رشد منفی داشته است. در مقایسه، مجموع کسری سرمایه در گردش در شرکت های رقیب کوچکتر نظیر Geely، Nio، Seres، BAIC و JAC در همین بازه تنها ۱۷.۸ میلیارد یوان بوده است.
هشدار درباره بحران «اِورگرانده» جدید
در حالی‌که فشارها بر BYD افزایش یافته، وی جیان‌جون، رئیس یک شرکت تحلیل‌گر خواستار انجام حسابرسی جامع بر تمامی خودروسازان بزرگ چینی شده و هشدار داده است که؛ «در حال حاضر یک اِورگرانده‌ی جدید در صنعت خودروی چین وجود دارد، فقط هنوز منفجر نشده است.» اشاره وی به بحران مالی عظیم شرکت املاک Evergrande بود که در سال های گذشته صنعت ساختمان چین را دچار تزلزل کرد. در پاسخ، مدیر روابط عمومی BYD، لی یون‌فی، اظهارات جیان‌جون را «شگفت‌انگیز» خواند و گفت؛ بدهی دارای بهره این شرکت در سال ۲۰۲۴ تنها ۲۸.۶ میلیارد یوان بوده، در حالی‌که همین عدد برای Geely حدود ۸۶ میلیارد و برای فولکس واگن بیش از ۱ تریلیون یوان بوده است.
طبق داده های اداره ملی آمار چین، حاشیه سود عملیاتی خودروسازان در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۵ به‌طور میانگین به ۳.۹ درصد کاهش یافته است
سود کمتر، رقابت بیشتر
طبق داده های اداره ملی آمار چین، حاشیه سود عملیاتی خودروسازان در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۵ به‌طور میانگین به ۳.۹ درصد کاهش یافته است، یعنی ۰.۷ درصد کمتر از سال قبل است. در همین مدت، سود تجمیعی این صنعت با کاهش ۶.۲ درصدی به ۹۵ میلیارد یوان رسیده است.
برخی تحلیل گران هشدار دادند که صنعت خودرو در حال ورود به مرحله‌ای از «رشد بدون سود» است. انجمن خودروسازان چین نیز اعلام کرده که این جنگ قیمتی، صنعت را وارد یک چرخه معیوب کرده و از شرکت های پیشرو خواسته است با انحصار بازار، بقای رقبا را تهدید نکنند. وزارت صنعت و فناوری اطلاعات چین نیز در بیانیه ای اعلام کرده که از مواضع انجمن حمایت می کند و تلاش خواهد کرد تا رقابت ناسالم و «مسابقه موش ها» در بازار مهار شود. یکی از مدیران یک شرکت خودروسازی دولتی در گفت و گویی ناشناس با رسانه ها گفت: «کار در بازار داخلی بسیار دشوار شده است. رقابت شدید است و صحنه ای خونین و بی‌رحمانه ایجاد شده است.»
ادامه حمایت دولت، اما تا کِی؟
اگرچه تحلیلگران سال هاست پیش بینی می کردند که این رقابت شدید به ادغام شرکت ها و حذف برندهای ضعیف منجر خواهد شد، اما به نظر می رسد فرایند پالایش صنعت کند تر از حد انتظار پیش می رود؛ چراکه حمایت دولت همچنان ادامه دارد. نمونه بارز آن، شرکت Nio است که در سال ۲۰۲۰ با تزریق نزدیک به ۱ میلیارد دلار از سوی سرمایه گذاران دولتی استان آنهویی از سقوط نجات یافت. این حمایت ها اگرچه در کوتاه مدت مانع ورشکستگی ها شدند، اما به زعم برخی اقتصاددانان، مانع از اصلاحات ساختاری در صنعت خودرو نیز بودند. صنعت خودروسازی چین به ویژه در بخش خودروهای برقی که زمانی نماد پیشرفت فناورانه و قدرت رقابتی این کشور محسوب می شد، اکنون درگیر یک جنگ فرسایشی شده است؛ جنگی که می تواند در سال های آینده منجر به ورشکستگی، ادغام و تغییرات گسترده در این صنعت شود. نشانه های بحران نقدینگی، فشار بر تأمین‌کنندگان، کاهش سودآوری و افزایش رقابت ناسالم، همگی حاکی از آن است که چشم انداز این صنعت بدون دخالت مؤثر دولت و بازطراحی ساختار مالی شرکت‌ها، چندان روشن نیست.
نظر شما