اسدالله خسروی؛ بازار: رسیدن قیمت دلار به ۲۲ هزار ۵۰۰ تومان، سکه ۱۰ میلیون و نیمی، طلا گرمی حدود ۱ میلیون تومان در کنار یورو ۲۵ هزارتومانی ریشه در برخی سیاست های غلط و نبود مدیریت اصولی در ساماندهی بازارها دارد.
به طور مثال زمانی که نرخ سود سپرده های بانکی از ۲۲ و بعضا تا ۲۵ درصد در برخی بانک ها به یکباره به ۱۵ درصد (سپرده گذاری یکساله) و ۸ درصد(سپرده کوتاه مدت) می رسد، این کاهش نرخ سود، سپرده ها را به سایر بازارهای موازی نظیر سکه، ارز، مسکن، خودرو و...که سودی ۳۰، ۵۰، ۱۰۰ و بیش از آن را دارند می برد. در چنین شرایطی هیچ سرمایه گذاری حاضر نیست سرمایه خود را در بانک ها برای دریافت سود حداقلی(نرخ سود ۱۵ درصد) نگه دارد.
سیاست هدفمند کاهش نرخ سود بانکی برای ترقی بورس!
خیلی از کارشناسان سیاست کاهش نرخ سود بانکی را هدفمند دانسته و معتقدند این رویکرد سیاستی سازماندهی شده بوده است چرا که تصمیم گیران اجرای چنین سیاستی با قصد رشد بازار سرمایه و باز کردن دروازه بورس برای ورود نقدینگی حجیم از بانک ها اقدام به چنین کاری کرند.
البته سیاست کاهش نرخ سود بانکی ازچند جنبه مختلف به نفع بانک ها است. اول اینکه با وجود کاهش نرخ سود سپرده های بانکی نه تنها نرخ سود تسهیلات، ریالی پایین نیامد، بلکه منابع یانکی که از محل سپرده افراد کم ریسک در بانک وجود دارد از طریق کانالهای مختلف چون شرکت های سرمایه گذاری بانکها روانه بازار سرمایه شده تا بانک ها از این طریق به سودهای کلانی در بازار سرمایه که مدتی است با رشد شاخص ها و سودآوری قابل توجه همراه است، دست یابند.
ایجاد رقابت در بازارها با تغییر نرخ سود
دکتر کمیل طیبی اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان در گفتگو با «بازار» درباره علل بازگشت سیاست بانک مرکزی در تغییر نرخ سود سپرده های بانکی این بار در قالب «انتشار اوراق گواهی سپرده با نرخ ۱۸ درصد»، گفت: کاهش نرخ سود سپرده های بانکی در چنین شرایطی که اقتصاد کم تحرک و بازارهای موازی تشنه سرمایه گذاری برای سفته بازی هستند به صلاح نبود، اما گویا این کاهش نرخ سود برای فعال تر شدن بازار سرمایه و ایجاد کانالی غیر مستقیم برای ورود سپرده های بانکی به سیستم بازار سرمایه بوده است.
وی افزود: حرکت جدید بانک مرکزی در ارایه مجوز به بانک ها برای انتشار اوراق گواهی سپرده با نرخ سود ۱۸ درصد را اقدامی درست عنوان کرد و افزود: هرچند پرداخت نرخ ۱۸ درصد به اوراق گواهی سپرده در مقابل سودآور بودن سایر بازارها سودآور بسیار اندک است، اما این اقدام شوکی را به بازار پول و بازارهای سرمایه گذاری وارد و باعث ایجاد رقابت دربازارهای سرمایه گذاری می کند.
کاهش التهاب بازار سکه و ارز
این کارشناس اقتصادی اظهارداشت: هدف بانک مرکزی از ارایه مجوز به بانک ها در انتشار گواهی سپرده، کم کردن جریان نقدینگی از سوی بازارهای دیگر و تقاضا برای شکل گیری یک بازار سرمایه گذاری بدون ریسک است تا التهاب بازارهایی چون ارز و سکه بخوابد.
این استاد دانشگاه معرفی یک بازار جدید قابل رقابت می تواند تقاضای جدید بوجود آورد و مانع از رشد قیمت ها در بازارهایی چون ارز، سکه و... شود. از طرفی مزیت سرمایه گذاری در خرید اوراق گواهی سپرده چون از مالیات و ریسک پذیری برخوردار نیست احتمال ورود به این بازار وجود دارد.
دکتر طیبی افزود: از آنجایی که در بازارهای چون سکه و ارز امکان ریزش قیمت ها با مداخله دولت وجود دارد اما سرمایه گذاری در بانک با سود نسبتا کمتر از بازارهای دیگر است این احتمال وجود دارد که بخش عمده ای از سرمایه گذاران کم ریسک جذب این بازار شوند.
اشباع قیمت ارز و سکه در بازار
وی به نااطمینانی سرمایه گذاران در ماندن در بازارهای سکه و ارز اشاره کرد و اظهارداشت: بانک مرکزی با چنین سیاستی درصدد توزیع نقدینگی گسترده در بازارها و جلوگیری از تجمیع آن در یک بازار است.
طیبی افزود: قیمت ۲۲ هزار ۵۰۰ تومانی دلار و سکه بالای ۱۰ میلیونی که با حباب همراه است اکنون در بازار اشباع شده است و بعید به نظر می رسد قیمت این کالاها بیش از این جهش داشته باشند.
این اقتصاددان با بیان اینکه هم اکنون جو سنگینی در بازار ارز و سکه حکم فرماست، گفت: شکستن سد قیمت ها در بازار ارز به نفع مردم خواهد بود چرا که باید در نظر داشت که گرانی ها در بازار از افزایش نرخ ارز نشئات گرفته و این روند به رشد نرخ تورم منجر می شود.
کاهش شدید سپرده گذاری در بانک ها به دلیل اختلاف بازدهی بازارها
اسماعیل صابری کارشناس پولی بانکی نیز درباره تصمیم بانک مرکزی در ارایه مجوز به بانک ها برای انتشار اوراق گواهی سپرده با نرخ سود ۱۸ درصد، گفت: زمانی که نرخ سود بانکی به نسبت سایر بازارها بسیار اندک است، بنابراین انگیزه ای برای سپرده گذار ایجاد نمی شود که پولش را در بانک بگذارد و یا در این بخش سرمایه گذاری کند، چرا که سایر بازارها موازی سود بالای ۳۰ درصد را دارند.
وی به جذابیت بازارهای سفته بازی و سوداگری چون ارز، سکه، بورس، زمین و خودرو اشاره کرد و افزود: سود بعضا بالای ۱۰۰ درصد در این بازارها در مقابل سود ۱۵ درصدی سپرده های بانکی دلیل اصلی فرار سپرده ها از بانکها و جذب آن در این بازارهای سودآور شده است. بنابراین اختلاف در بازدهی بازارها، نقدینگی سرگردان را به این بازار و آن بازار می کشاند تا سرمایه گذاران از این موقعیت سود حداکثری کسب کنند.
حبس نقدینگی در سیستم بانکی مانعی برای فعال شدن بازارهای موازی
رئیس سابق هیئت مدیره بانک قرض الحسنه مهر ایران به اشتباه بانک مرکزی در کاهش نرخ سود بانکی و رساندن آن به ۱۵ درصد اشاره کرد و افزود: بانک مرکزی اگر نرخ سود بانکی را در سالهای پیشین افزایش می داد بازارهای موازی سفته بازی نظیر سکه و ارز و...اکنون فعال نبودند چرا که نقدینگی در قالب سپرده در سیستم بانکی حبس بود.
صابری به نرخ ۱۸ درصدی سود اوراق گواهی سپرده اشاره کرد و گفت: چنانچه نرخ سود سپرده ها هم اکنون به بیش از ۲۰ درصد هم برسد سرمایه گذاران انگیزه آنچنانی برای سپرده گذاری در بانک ها را ندارند چرا که همه بازارها اکنون سود فوق العاده بالایی نسبت به بانک ها به سرمایه گذاران می دهند.
این کارشناس خبره پولی بانکی سیاست کاهش نرخ سود بانکی از سوی بانک مرکزی را باعث خروج سپرده های کلان از سیستم بانکی و ورود آن به بازار سرمایه و...شده است، افزود: سرمایه گذاران بازار سرمایه طی یکسال اخیر بیش از ۱۰ برابر سود بانکی از سرمایه های خود در این بازار کسب سود کرده اند این موضوع سرمایه گذاران سکه و طلا نیز صدق می کند با این وجود اگر بانک مرکزی طی یکی دوسال گذشته نرخ سود بانکی را افزایش می داد، بازارها اکنون دچار افزایش و التهاب قیمت نبودند چرا که نقدینگی آنچنانی در بازار وجود نداشت.
نظر شما