علی میرزایی؛ بازار: پس از سال ها چین به عنوان برترین صادرکننده خودرو در جهان از ژاپن پیشی گرفت، سازندگان چینی خودروهای برقی در حال گسترش در دنیا هستند و از تمام فرصت های جغرافیایی برای تولید سریع تر و ارزان تر استفاده می کنند. بی تردید چین به عنوان بازیگر اصلی سرمایه گذاری و ظرفیت تولید برای زنجیره تامین جهانی خودروهای برقی ظاهر شده است. چین در تاسیسات تولید خودروهای برقی، کارخانه های باتری، استخراج و فرآیند مواد کمیاب معدنی در داخل و خارج از مرزهای خود میلیاردها دلار سرمایه گذاری کرده است. سرمایه گذاری چینی ها تا به امروز در سراسر اروپا، آسیای جنوب شرقی، آمریکای جنوبی و تا حدودی در آمریکای شمالی بوده است.
چین بیش از نیمی از لیتیوم جهان، دو سوم کبالت، بیش از ۷۰ درصد گرافیت و حدود یک سوم نیکل خود را پردازش می کند
رهبری چین در زنجیره تامین وسایل نقلیه برقی از طریق تسلط در تولید باتری، کنترل مواد خام حیاتی و حمایت همه جانبه از اکوسیستم خود مشهود است. این کشور ظرفیت خیره کننده از کل باتری جهانی را تشکیل داده است. چین بیش از نیمی از لیتیوم جهان، دو سوم کبالت، بیش از ۷۰ درصد گرافیت و حدود یک سوم نیکل خود را پردازش می کند. تسلط چین به ظرفیت تولید کاتد و آند که اجزای ضروری باتری ها هستند، بی انکار است. زنجیره تامین خودروهای برقی چین از یکپارچگی منسجمی بهره می برد که شامل کل زنجیره تامین باتری از استخراج فلزات تا تولید خودروهای پاک می شود. این موضوع بیانگر کاهش هزینه های لجستیک، نیروی کار و مدیریت استراتژیک زنجیره تامین جهانی برای تولید هر نوع خودروی برقی در هر جای دنیا است.
این آمارها نشان از تدوین یک استراتژی منحصر بفرد توسط چینی ها دارد. ولی چرا چین با تمام این همه برتری ها، هنوز در افزایش کارایی تولید خودروهای برقی سخت در تلاش است؟ نمونه بارز آن تلاش چینی ها برای توسعه سریع محصول و بازنگری مدل خودروهای برقی تولیدی در کوتاهترین زمان است. بازنگری اصول تثبیت شده «صنعت خودروسازی در نحوه تولید محصول» توسط چینی ها یک موضوع بسیار جدی در صنعت خودرو برقی محسوب می شود. فلسفه این استراتژی جسورانه در این پرسش نهفته است که اساساً چه زمانی یک مدل خودرو برقی توسط مصرف کنندگان، «خارج از مد» در نظر گرفته می شود؟ برای پاسخ به این سوال، باید تغییرات بازار هدف و هزینه تولید را در زمان مصرف بررسی کنیم. به عنوان مثال بازار چین بسیار رقابتی و شرکت های داخلی برای به دست آوردن برتری با یکدیگر سخت رقابت می کنند. تسلا در بازار خودروهای برقی چین جایگاه انحصاری ندارد؛ در واقع، تسلا به شدت با شرکت های محلی برای کسب سهم بازار باید رقابت کند. شرکت های چینی به طور مداوم مدل های جدید خودروهای برقی را معرفی و در حال پیشی گرفتن از محصولات غربی هستند. شرکت های چینی با منابع فراوان مالی و روش های غیر متداول صنعتی، مرتباً برای کاهش زمان و هزینه تولیدی محصول تلاش می کنند. توام با این مساله از خودروسازان بزرگ دنیا به عنوان رقیب می آموزند که چگونه سریعتر باشند.
یک دستگاه خودرو تسلا پیشرفته با عمر کاکرد سه سال شاید در بازارهای جهانی محبوب باشد، اما این محصول توسط مصرف‌کنندگان چینی قدیمی تلقی می شود
۲۰ نکته در مورد راز و رمز خودروسازی چین
کاهش فروش تسلا در چین طی هفته های اخیر چشم انداز فروش این خودروساز را به چالش کشیده است. این در حالیست که تسلا به عنوان با ارزشترین نام تجاری خودروهای برقی با کاهش تقاضا و رقابت رو به رشد در بازار چین مبارزه می کند. دلیل این چالش شاید کمبود خودروهای مقرون به صرفه تسلا و همچنین پیر شدن محصولات این خودروساز آمریکایی باشد. یک دستگاه خودرو تسلا پیشرفته با عمر کاکرد سه سال شاید در بازارهای جهانی محبوب باشد، اما این محصول توسط مصرف‌کنندگان چینی قدیمی تلقی می شود. تسلا مجبور است راهبردهای قیمت گذاری خود را تغییر و با استفاده از قیمت به عنوان یک ابزار رقابتی، در مقابل پیر شدن سبد محصولات خود مقاومت کند. از سوی خودروسازان تازه وارد چین هم بازار قیمت رقابتی تری ارائه می دهند و سهم بازار تسلا را به چالش می کشند. عجیب نیست اگر تسلا نتواند با تقاضای مصرف‌کنندگان در بازارهای خاص مانند چین مطابقت داشته باشد به تدریج به عنوان فناوری منسوخ در نظر گرفته شود. البته تسلا این تهدید را به خوبی می‌داند و استراتژی خود را با اولویت در نوآوری و فناوری معطوف کرده است، سرمایه گذاری های متنوع ایلان ماسک در ربات های انسان نما به عنوان کارگران بی ادعای آینده نشانه ای از این دوراندیشی دارد. به تازگی تحلیلگران بازار نکاتی خاص در مورد سرعت نو آوری خودروسازی برقی چین ارائه دادند که در ادامه به ۲۰ نکته بر گرفته از روزنامه وال استریت و نظرات بیل راسسو متخصص بازار چین و سایت های مانیتور کننده سرمایه گذاری مانند گروه راوو می پردازیم؛
۱- خودروسازان چینی در مقایسه با تولیدکنندگان خودرو غربی حدود ۳۰ درصد در توسعه محصول سریع تر هستند. برخی از خودروسازان نوین چینی چرخه تحقیق و توسعه را تا حدود ۲۰درصد کوتاه تر کردند.
۲- زمان توسعه خودروهای برقی در چین می تواند کمتر از ۳۶ ماه باشد، در حالی که برای سازندگان غربی این مدت معمولا ۴ سال است. برخی از خودروسازان چینی می توانند محصولات برقی خود را به طور میانگین ۱.۳ سال ارتقاء دهند.
۳- خودروسازان چینی سرعت بالایی در به کارگیری فناوری داشته و بروزرسانی نرم افزار خودروها را به سرعت انجام می دهند. استفاده از فرآیندهای موازی و نرم افزارهای شبیه سازی، به سازندگان خودروهای برقی چینی کمک می کند تا محصولات خود را به سرعت به بازار عرضه کنند.
۴- خودروهای برقی جدیدی که در چین عرضه شده بیانگر آن است که خودروسازان این کشور از همتایان خارجی در بکارگیری سریع فناوری به عنوان ابزاری برای سرعت پیشی گرفتند.
۵- چین قادر است اعتماد مصرف‌کننده را برای خرید محصول برقی جدید خود در بازار به سرعت جذب کند. خودروهای برقی جدید چینی توانستند طی دو سال گذشته ۹۰ درصد از کل «رشد فروش» خودروهای سواری در چین را تشکیل دهند.
۶- قیمت گذاری محصولات چینی با استراتژی خاصی انجام می شود، به نظر می آید روز به روز استراتژی های قیمت گذاری به سمت «اولویت قیمت به محصول» در چین حرکت می کند. این استراتژی های قیمت گذاری بدون دلیل نیست و چینی ها برای هر مشتری با توان مالیش محصول ارائه می دهند، البته تنوع کیفیت در این محصولات نیز وجود دارد.
۷- خودروسازان غربی حتی در چین هم به سرعت تولیدکنندگان این کشور نمی رسند. به طور مثال فولکس واگن در چین نزدیک به چهار سال زمان جهت عرضه محصول جدید به بازار نیاز دارد، این در حالیست که مدت عرضه خودروهای جدید برای سازندگان چینی ۲.۵ سال است.
۸- طرز فکر دانش بنیانی به شدت در توسعه محصولات چینی جا افتاده است. چینی ها تولید اولین نسخه های محصولات خود را به روش «محصول با حداقل قابلیت -MVP» شروع می کنند. ولی برنامه ریزی های دقیق برای اضافه کردن ویژگی های پیشرفته در محصولات خود دارند.
۹- خودروسازان چینی بر استفاده حداکثری فناوری دیجیتال تاکید دارند. به کمک این استراتژی می توانند در صورت آماده نبودن کامل نرم افزار خودرو در حین توسعه، از به روز رسانی نرم افزارهای خودرو به کمک اینترنت بهره ببرند، البته هنوز آنطور که انتظار می رفت کار بی دردسری برای مشتریان نیست.
۱۰- خودروسازان چینی جسارت بیشتری به نادیده گرفتن فرآیندهای جا افتاده بین الملل (استانداردها) پیدا کردند تا محصولات جدید را زودتر به بازار عرضه کنند. البته روش های نوین جدید چینی منتقدانی نیز دارند که اعتقاد دارند که چین ایمنی و کیفیت را فدای تولید سریع محصول کرده است. ولی خودروسازان چینی چنین انتقادی را قبول ندارند.
۱۱- یکی از مدیران مرکز تولید پیشرفته چین، اخیرا گفته است که کارخانه های تولید خودرو دیگر تنها کارگاه تولیدی نیستند، بلکه یک پلت فرم دیجیتالی است که از طریق فناوری داده کاوی، همه جزئیات در کارخانه به شبیه ساز دوقلو دیجیتال «Digital Twin» انتقال پیدا می کند. این انتقال با دریافت نظرات و ارجاع به قسمت تحقیق و توسعه با کمترین هزینه و بیشترین سرعت، پروسه نوآوری پشتیبانی می شود.
۱۲- استفاده روز افزون ربات های هوشمند در کارخانجات، تولید خودرو در چین را مانند یک فیلم علمی تخیلی کرده است. مثلا در یک کارخانه هوشمند خودروساز چینی FAW Group بیش از یکصد وسیله نقلیه هدایت شونده خودکار همزمان در حال رفت و آمد هستند. چین بیشترین رشد استفاده از ربات ها را در مراکز تولیدی خودرو طی سال های اخیر داشته است. شرکت Nio سازنده چینی خودروهای برقی با کمک هوش مصنوعی و ربات ها تا سال ۲۰۲۷ حدود ۳۰ درصد از نیروی کار انسانی خود را کاهش خواهد داد. این تغییر کارایی تولید را بهبود و هزینه های توسعه و تولید محصول را کاهش می دهد.
۱۳- پروسه تاییدیه گرفتن از مراجع و تطابق استاندارد از تامین کنندگان زنجیره تامین غربی خیلی طولانی تر از همتایان چینی است. به عنوان مثال شرکت بی وای دی زمان تحویل سرویس از یک تامین کننده قالب ژاپنی را از یک سال به شش ماه کاهش داد.
۱۴- در فرهنگ چینی به بهره وری کار بسیار بها داده می شود. خودروسازان نو پای برقی در چین با تعداد کمتری از کارمندان که ساعات کاری بیشتری داشته، فعالیت می کند.
۱۵- مدیران ارشد مجموعه های جدید زنجیره تامین و خودروسازی بسیار سخت کار می کنند و مدیر کل ها شخصا در جلسات طراحی هفتگی شرکت و طرح های نهایی را مرور می کنند. مدیران چینی به بیزینس خود ایمان دارند. (این درحالی است که در صنعت خودرو کشور عکس این موضوع وجود دارد.)
۱۶- دولت چین به روش های سخاوتمندانه ای از رشد بازار خودروهای برقی این کشور حمایت مالی می کند. دیگر این یک واقعیت است که اگر خودروسازان جهانی سرمایه گذاری قابل توجهی انجام ندهند، خطر عقب ماندن از فناوری چین را تجربه خواهند کرد.
۱۷- چین در هر جغرافیا نسبت به پتانسل خاصش سرمایه گذاری می کند، این موضوع مشروط به آن است که بهره وری مالی مورد علاقه خود را پیش بینی کند. سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی چین (OFDI) در صنایع مرتبط با خودروهای برقی در سال ۲۰۲۳ حدود ۳۰میلیارد دلار تخمین زده می شود. این رقم تقریبا از سال ۲۰۱۹ به طور مستمر ادامه داشته است، این رقم شامل برخی معاملات عمده با ارزش های فاش نشده نمی شود. به طور مثال چین از تاسیسات تولیدی خودرو در تایلند سود می برد؛ چون تایلند با همان فرهنگ کارایی آسیایی چندین سال است که در صنعت تولید و مونتاژ خودرو بسیار موفق بوده است. گفتنی است که مکزیک مقصدی دیگر برای سرمایه گذاری چینی هاست که صنعت آمریکا را مضطرب کرده است.
۱۸- قدرت چین در زنجیره تامین جهانی «انقلاب سبز» با هیچ کشوری قابل مقایسه نیست. به طور مثال، CATL به عنوان یک غول سازنده باتری چینی تبدیل شده است که همچنین تامین کننده جهانی باتری های لیتیوم یونی برای سیستم های ذخیره انرژی است که برای کمک به توسعه مزارع بادی و خورشیدی بسیار ضروری است. CATL حدودا در دوازده تأسیسات خارج از کشور سرمایه گذاری کرده است، از جمله دو کارخانه در اروپا و یک کارخانه تولید عمده که با فورد در ایالات متحده شریک شده است. CATL که در بورس اوراق بهادار فهرست شده در حال حاضر ارزشی معادل ۱۰۰ میلیارد دلار دارد.
۱۹- چینی ها از رقبا یاد می گیرند؛ به عنوان مثال جدیت تحولات دیگر خودروسازان پیشرو دنیا و تسلا را مرور و اگر جایی برای بهبود محصولات خود ببینند، در توسعه خود استفاده خواهند کرد.
۲۰- خودروسازان چینی فرآیند طراحی و تولید خودروهای برقی را تا آنجا که می توانند استانداردسازی (یکنواخت) می کنند تا بتوانند این فرآیند را در محصولات دیگر به سرعت انجام بدهند. البته این به معنای تولید محصول تکراری نیست، بلکه اجتناب از کار تکراری بی بهره است.
نظر شما