فرمان گرانی ارز در دست بازار سرمایه/ سد بورس قادر به جذب همه نقدینگی نیست!

اسدالله خسروی؛ بازار: رکود و بی تحرکی بخش تولید در کنار تعطیلی خیلی از مشاغل و کسب وکارها به دلیل کرونا و افزایش هزینه های تولید، حجم نقدینگی را درکشور روز به روز بیشتر کرده و چنانچه طی یکسال اخیر بازار سرمایه با رشد و نمو شاخص ها همراه نبوداین نقدینگی سیل آسا درسطح وسیعی وارد بازار ارز و سایر بازارهای موازی می شد.
 اکنون مدت هاست با ورود سرمایه ها به بورس و جذابیت این بازار سودآور، بورس در بین همه بازارهای سرمایه گذاری با سرو گردنی بالاتر همچنان نقدینگی را به سمت خود جذب کرده که به عقیده کارشناسان مزیت رونق این بازارعلاوه بر جلو گیری از ورود نقدینگی ویرانگر به بازارهای موازی چون سکه، ارز، مسکن، خودرو و ... سرمایه ها را در بازاری رسمی و شفاف تجمیع و حفظ کرده است.

رشد نقدینگی منشاء تورم و گرانی
در حقیقت رشد نقدینگی که منشا اصلی تورم و به هم ریختگی اقتصاد است درحالی در ایران با شتاب بالایی درحال تشدید است که برنامه ریزی درستی برای مهار و یا هدایت آن به سمت بخش تولید و بنگاه های اقتصادی از سوی مسئولان به چشم نمی خورد از طرفی نیز باتوجه به گستردگی بازارسفته بازی در کشور و رفتن سرمایه ها به سمت و سوی بازارهای پرسود آنی کوتاه مدت، رشد نقدینگی در کشورهایی که اقتصاد پویایی ندارند، جز زیان و ایجاد مشکلات در اقتصادملی چیز دیگر را در بر ندارد.
آخرین آمار از رشد نقدینگی (۲۶۵۱ هزار میلیارد تومانی) در کشور بیانگر آن است که این شاخص اقتصادی فقط طی ۳ ماه اول سالجاری به نسبت آمار پایان سال گذشته ۷.۳ درصد رشد کرده است. رشدی که اقتصاد کشور ظرفیت چنین رقم بسیار کلانی را ندارد و اگر بازر سرمایه شرایط مناسبی برای جذب سرمایه های سرگردان نداشت امروز سیل نقدینگی همه بازارها را ویران و اقتصاد را با چالش جدی مواجه می کرد.

بورس سد راه تشدید نرخ ارز
شهاب آزادی کارشناس مالی  در گفتگو با «بازار» درخصوص تبعات رشد روز افزون نقدینگی کشور گفت: رشد نقدینگی حاصل عدم مدیریت مسئولان در ساماندهی اقتصاد و بی تحرکی تولید و مراکز صنعتی است. حال با توجه به شرایط نامطلوب بخش تولید و اقتصاد کشور همچنین جلوگیری از کاهش ارزش سرمایه هایشان، سرمایه های خود را راهی بازارهای می کنند که بتوانند در کوتاه مدت به سود های گزافی برسند.
وی ترقی بازار سرمایه در شرایطی که نقدینگی در کشور افسار پاره کرده است را بسیار مطلوب عنوان کرد و افزود: بورس سد راه افزایش قیمت ارز و خیلی دیگر از بازارها شده است چرا که اگر شاخص های بازار سرمایه با رشد مستمر مثبت نبود و سرمایه گذاران خردو کلان به این بازار راه نمی یافتند، احتمال افزایش فورانی قیمت خیلی از کالا ها چون ارز، خودرو و... وجود دارد.
این کارشناس مالی خاطرنشان کرد: به طور مثال زمانی که بورس سود قابل توجهی به سرمایه گذارن می دهد سرمایه ها جذب این بازار شده و به بازارهای دیگر نظیر ارز که کشور شرایط مناسبی به دلیل کاهش منابع ارزی ندارد نمی رود.

بازار سرمایه نقدینگی را به خود مشغول کرده است
آزادی اظهارداشت: بازار سرمایه اکنون به عنوان مانعی بزرگ سد راه ورود نقدینگی به بازار ارز شده است و اگر این بازار مترقی نبود نقدینگی بازار ارز را فرا می گرفت و ارز در بازار گران گرانتر می شد.
وی تبعات افزایش قیمت ارز را فشار به مردم و فعالان اقتصادی عنوان کرد و افزود: نوسان قیمت ارز اثر مستقیم بر روی قیمت ها داردو انتظارات تورمی را در جامعه افزایش می دهد. اما اکنون که بازار سرمایه نقدینگی را به خود مشغول کرده است کمک شایانی می کند تا ارز گران و به ارقام بالا نرسد.
این کارشناس مالی رشد ۱۰۰ درصدی بازدهی بورس را در سالجاری بسیار خوب توصیف کرد و افزود: بازار سرمایه مدتی است به سرمایه گذاران به خوبی سرویس می دهد رشد شاخص ها همیشه مثبت و بازار هر روز قبای سبز برتن می کند.

حرکت شتابان رشد نقدینگی در سه ماهه نخست سال
آزادی به رشد ۷.۳ درصدی میزان نقدینگی کشور طی سه ماهه نخست سال به نسبت پایان سال گذشته اشاره کرد و افزود: حجم بالایی نقدینگی درصورت جذب آن به بخش مولد کشور اقتصاد را دچار مشکل جدی نمی کند اما رشد نقدینگی مهم است که نباید اتفاق بیفتند چرا که اقتصاد کشور شرایط خاصی ندارد.
وی رشد میزان نقدینگی در کشور را بسیار زیاد دانست و افزود: رقم متوسط رشد نقدینگی از سال ۱۳۹۳ تا سال ۹۷ حدود ۵.۶ درصد بوده است این در حالی است که طی سه ماه اکنون رشد نقدینگی در کشور ۷.۳ درصد رشد کرده است.
آزادی افزود: دولت درصورتی که سهام شرکت های خود در بورس را عرضه کند بخشی از نقدینگی برای خرید چنین سهامی(سهام اولیه) جذب بورس می شود.
این کارشناس مالی بابیان اینکه نقدینگی باید به سمتی برود که جذب تولید شود، افزود: وقتی تولید اتفاق می افتد بنگاهها نیازمند پول برای سرمایه در گردش ورسیدن به نقطه توجیه اقتصادی می شوند. در چنین شرایطی نقدینگی از جامعه جمع و جذب مراکز تولید می شود که این روند به نفع اقتصاد و توسعه کشورمنجر می شود.

اما به نظر می رسد با توجه به حجم بالای تولید نقدینگی و افزایش روزانه ۲ هزار میلیارد تومان به حجم نقدینگی ، بازار بورس به طور موقت جلو این نقدینگی را  گرفته و به زودی سریز آن از پشت سد بورس به سایر بازارهای دیگر هم خواهد رسید.

چرخش پول فراتر از ظرفیت اقتصاد ملی است
دکتر محمد باقر صدری،  عضوانجمن اقتصاددانان ایران در گفتگو با «بازار» درباره رشد نقدینگی و مشکلاتی که نقدینگی فراوان بر اقتصاد کشور تحمیل می کند، گفت: هر چند همتی رئیس کل بانک مرکزی به نسبت دیگر روسای این بانک از عملکرد کلی بهتری برخوردار است، اما متاسفانه تاکنون اقدام قابل توجهی برای ممانعت از رشد نقدینگی و یا هدایت آن به سمت تولید نکرده است.
وی حجم و رشد نقدینگی کشور را افسارگسیخته عنوان کردو اظهارداشت: چرخش پول اکنون فراتر از ظرفیت اقتصاد کشور است چرا که اقتصاد هر کشوری به نسبت ساختار و توانایی که دارد برای جذب پول و سرمایه گذاری می تواند کار کند اکنون که وضعیت تولید و اقتصاد ایران تعریفی ندارد بنابراین رشد نقدینگی به زیان اقتصاد کشور تمام شده و رشد تورم را نیز افزایشی می کند.

نقدینگی زیادسفته بازی را رونق می بخشد
این اقتصاددان با بیان اینکه پول ویرانگر باعث افزایش تورم شده و گرانی را به مردم تحمیل می کند، افزود: با وجود رشد نقدینگی بسیار بالا در کشور اما تاکنون نه رئیس کل بانک مرکزی و نه وزیراقتصاد یا مسئوالان اقتصادی راهکاری برای جلوگیری از رشد نقدینگی ارائه نکرده اند.
عضو انجمن اقتصاددانان ایران افزود: هر کشور به نسبت توانایی که دارد می تواند نقدینگی را در خود هضم کند. ظرفیت اقتصاد ملی کشور اکنون به گونه ای است که ظرفیت این حجم از نقدینگی که روز به روز بر آن افزوده می شود را ندارد. این نقدینگی سرگردان چون در اقتصاد کشور جای ندارد وارد بازارهای سفته بازی شده و به زیان اقتصاد ملی منجر می شود.

وعده بانک مرکزی نسبت به مهار رشد نقدینگی
به گزارش بازار، بر اساس محاسبات انجام گرفته توسط اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی، حجم نقدینگی در هفته منتهی به ۱۳۹۹.۳.۲۹ به ۲۶۵۱۴.۶ هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به پایان سال قبل ۷.۳ درصد رشد نشان می‌دهد. همچنین حجم پایه پولی در پایان خرداد ۱۳۹۹ به ۳۸۳۴.۷ هزار میلیارد ریال رسیده است که در مقایسه با پایان سال قبل ۸.۸ درصد رشد نشان می‌دهد.
مقایسه آمار رشد نقدینگی با رقم مشابه سال گذشته (۵.۳ درصد) حاکی از آن است که تحت تاثیر حمایت‌های صورت گرفته از خانوارها و فعالان اقتصادی در پی شیوع ویروس کرونا و نیز افزایش میزان تنخواه‌گردان دولت در سال جاری، رشد نقدینگی در مقایسه با سال گذشته ۲ واحد درصد افزایش یافته که امری مورد انتظار بوده است.
در مجموع با عنایت به افزایش رشد مورد انتظار نقدینگی در سه ماهه اول سال جاری در پی اجرای برنامه‌های حمایتی، در ماه‌های آتی بر اساس چارچوب سیاست‌ پولی مدنظر بانک مرکزی، رشد نقدینگی به روند مورد نظر و متناسب با هدف تورمی باز خواهد گشت.