خبرگزاری تحلیل بازار - دریا قدرتی پور: بعد از سقوط هواپیمای اکراینی، تغییرات زیادی در بازار اقتصاد و سهام هواپیماها ایجاد شد و قیمت بلیط‌های هواپیمایی سقوطی باورنکردنی را در پی داشت. کاهش پروازها از آسمان ایران از دیگر مباحثی بود که بعد از این حوادث شاهد بودیم اما با تمام این احوال نمی‌توان این موضوع را نادیده گرفت که حمل و نقل هوایی هنوز هم سهم قابل توجهی در حمل مسافر و بار دارد. شاید این مقدمه راهی باشد برای رسیدن به این موضوع که با وجود اینکه آسمان ایران فرصت و پتانسیل عظیمی در زمینه اقتصاد و ارزآوری دارد، اما نتوانسته آنچنان که باید و شاید از این فرصت گرانبها استفاده کند.
طبق آمارها، امروز به ۹۰۰ پرواز در روز از آسمان ایران رسیده‌ایم و این یعنی یک فرصت ایده آل اقتصادی؛ فرصت اقتصادی که همواره در ایران مورد غفلت قرار گرفته است، شاید وابسته بودن به نفت و تک محصولی شدن، طی سال های دراز به این مساله دامن زده و همواره شاهد بوده ایم که کشور ما از بازارهای تجاری و اقتصادی دور افتاده است.
قطع وابستگی به نفت
تا کنون ایران به عنوان کشوری سرشار از منابع غنی نفتی و گازی محسوب می شد، این در شرایطی بود که ما می توانستیم از این منابع به بهترین نحو ممکن استفاده کنیم، اما وقتی این منابع هم به ته دیگ برسد، باید فکر دیگری کرد. نمونه آن سخنانی است که چندی پیش یکی از بهارستانی ها زده است: «حالا در شرایط تحریم و محدودیت هایی که ایجاد شده، خیلی ها را به صرافت انداخته که می توان به غیر از نفت به درهای ورود ارز از طرق دیگر هم فکر کرد».
سید احسن علوی؛ نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس یکی از این دروازه های ورود به اقتصاد مقاومتی را آسمان ایران دانسته که در شرایط فعلی که امنیت حرف اول را می زند می تواند نقش مهمی را در اقتصاد ما به عهده بگیرد. راهکاری که به علت موقعیت ترانزیتی ایران می توان سود سرشاری را عاید اقتصاد ایران کند.
اما سید حمید خداداد حسینی، دارای مدرک دکتری مدیریت بازرگانی- استراتژی و ساختار- از دانشگاه ملبورن، در این ارتباط اظهار داشت: در شرایط فعلی که هند و پاکستان درگیری دارند و در منطقه ناامنی وجود دارد، آسمان ایران برای پرواز هواپیماهای اروپایی بسیار مساعد است و بسیاری از شرکت های هواپیمایی بین المللی و منطقه ای پیشنهادات خود را به جمهوری اسلامی ایران برای تردد از آسمان ایران می دهند که این می تواند نقطه عطفی در اقتصاد ایران باشد.
وی شرایط فعلی را پتانسیلی برای بیرون آمدن از اقتصاد تک محصولی دانسته و ادامه می دهد: نگاه کردن به دروازه های دیگر اقتصاد می تواند در سایه انعقاد قرارداد با ایرلاین ها از کشورهای دیگر و از محل تردد هواپیماهای خارجی از ایران باشد و ما می توانیم از آب گل آلود ناامنی در کشورهای دیگر و آسمان ناایمن آنها استفاده کنیم و با ایمن تر کردن فضای پرواز با توجه به امتیازاتی که مسیر هواپیمایی ایران دارد، این فرصت طلایی را برای ارزآوری به کشور مغتنم بشماریم.
ظرفیت های اقتصادی پروازهای ایرلاین
محسن ادیب المعانی، کارشناس اقتصاد هم در این رابطه معتقد است که کشور ایران به دلیل موقعیتی که دارد و در وضعیت جغرافیایی استراتژیکی که هست، فرصت مناسبی دارد که بتواند از ظرفیت های اقتصادی پروازهای ایرلاین ها در آسمانش استفاده کند.
به گفته این استاد دانشگاه تا زمانی که ما چشم به منابع نفتی بدوزیم، موفق نخواهیم شد، به این خاطر که به هر حال این منابع روزی به پایان خواهد رسید، بنابراین برای رسیدن به درآمدی پایدار می توانیم از اقتصاد ایرلاین ها استفاده کنیم.
وی با اشاره به اینکه کشور ما در مسیر ترانزیتی مناسبی است و بر سر چهارراه ترانزیتی جهان قرار گرفته است، درآمد حاصل از این ترانزیت می تواند پتانسیل خوبی برای اقتصاد ما به شمار رود.
ادیب المعانی، معتقد است که وابستگی دیگر کشورها به مسیرهای ترانزیتی ما مساله ای است که باید به درستی از آن استفاده کنیم، چرا که درآمدهای پایداری را ایجاد کرده و ما را از وابستگی صرف به نفت بی نیاز می کند، با توجه به اینکه مسیر آسمان ایران کوتاه بوده و به نفع کشورهای دیگر برای کاهش مصرف سوختشان است و برای ایران هم درآمد ارزی به دنبال دارد.
سیر صعودی آمارها
اگر به آمارها نقب بزنیم، خواهیم دید که با وجود تبلیغات منفی که هر لحظه ایران را مورد هجوم قرار داده و حواشی که ایجاد شده است، باز هم آمارها سیر صعودی داشته و پله های ترقی را طی کرده است به شکلی که تعداد پروازهای عبوری از آسمان ایران در سال ۹۶ نسبت به سال ۹۵ رشد داشته و این رشد تقریبا در همه ماه‌ها پایدار بوده است.
بر اساس آمار، تعداد پروازهای عبوری از آسمان ایران در سال ۱۳۹۵، رقم ۳۸۲ هزار و ۱۶۲ سورتی بوده که این تعداد در سال ۱۳۹۶ با ۱۱ درصد رشد به ۴۲۶ هزار و ۶۸۴ سورتی رسیده است. همچنین می‌توان دید که تعداد پروازهای عبوری از آسمان ایران در همه ماه‌های سال ۹۶ به غیر از اسفندماه، نسبت به مدت مشابه در سال گذشته رشد داشته است؛ در اسفند ۱۳۹۶ تعداد پروازهای عبوری از آسمان ایران با کاهش ۵.۸ درصدی از ۳۱ هزار و ۹۹۳ سورتی به ۳۰ هزار و ۱۲۶ سورتی رسیده است.
گفتنی است تعداد پروازهای عبوری از آسمان ایران در سال ۱۳۹۳ با رشد ۵۳ درصدی روبرو شد و این رشد در سال‌های ۹۴ و ۹۵ به ترتیب با ۲۷ درصد و ۱۱ درصد افزایش ادامه داشت. به هر حال در حال حاضر ایران یکی از گذرگاه‌های اصلی پروازی برای پروازهای شرق به غرب و شمال به جنوب است و باید از این ظرفیت در راستای کاهش اتکا به درآمدهای نفتی به بهترین وجه استفاده کرد.
طبق عرف بین المللی، هر هواپیما برای هر ۱۶۰ کیلومتر پرواز در آسمان کشورمان باید مبلغی حدود ۶۰ دلار پرداخت کند. اگر این مبلغ را در ضرایب ماهانه و سالانه حساب کنیم، حجم عظیمی از منابع ارزی است که بدون دردسر و با درایت به صندوق ذخیره ارزی ما وارد می شود. شاید مسئولان باید چشم باز کرده و به فرصت پیش آمده با دقت بیشتری چشم بدوزند.
تا زمانی که به تک محصولی بودن بسنده کنیم نمی توانیم از درآمدهای حاصله از صنایع سبز، گردشگری و حتی هوا و آسمان پرده برداریم و این ظلم به تک تک کسانی است که امیدشان به خدمتگزاران کشور است. شاید باید زودتر از این‌ها به فکر می افتادیم، اما حالا هم که فرصت طلایی به دستمان رسیده نباید نادیده بگیریم و از دستش بدهیم.
نظر شما