بازار، فائزه زیراچی- گروه استان ها: خراسان جنوبی یکی از ۵ استان معدنی کشور است که از ظرفیت‌ها و قابلیت‌های معدنی قابل توجهی برخوردار است، به نحوی که ۶ درصد از سهم کل تعداد معادن کشور را به خود اختصاص داده است.
ظرفیت بی نظیر معادن استان خراسان جنوبی در صورت توجه ویژه می‌توانند رشد اقتصادی را برای استان به ارمغان اورد و گامی در جهت تحقق شعار سال مبنی بر «رشد تولید و مهار تورم» رقم بزنند.
این معادن همچنین می توانند آمار بیکاری در شهرهای معدنی استان را به شدت کاهش داده و نقش مهمی در رونق اقتصادی و ارزآوری برای استان و حتی کشور داشته باشد.
بنتونیت یکی از مزیت های معدنی خراسان جنوبی است چرا که این استان رتبه اول ذخیره این ماده را دارد.
۸۵ درصد بنتونیت کشور در خراسان جنوبی
احمد آریافر در گفت‌وگو با خبرنگار بازار اظهارکرد: یکی از مزیت‌های معدنی استان که بسیار فوق العاده بوده بنتونیت ها هستند.
وی با بیان اینکه ۸۵ درصد ذخایر بنتونیت کشور مربوط به خراسان جنوبی است، تصریح کرد: حدود ۱۴۶ معدن بنتونیت در استان وجود دارد که ۴۱ معدن غیرفعال و ۹۶ معدن فعال است.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی بیان داشت: در استان تلاش‌هایی انجام شده و به این صورت که واحدهای فرآوری بنتونیت در استان شکل گرفته است.
آریافر ادامه داد: به گونه‌ای که ۱۶ واحد فرآوری بنتونیت در استان با حدود ظرفیت ۲۳۰ نفر اشتغال ایجاد شده است.
آریافر: علی رغم تلاش‌هایی که صورت گرفته واقعیت امر این بوده که بنتونیت ارزش افزوده‌ای را که باید در معادن استان ایجاد می‌کرد یا در سهم معدن در ارزش افزوده استان نداشته است.
وی با بیان اینکه در بحث بنتونیت ها ۲۷ واحد فرآوری دیگر در استان جواز تأسیس گرفته و در حال راه اندازی هستند، اضافه کرد: اما علی رغم تلاش‌هایی که صورت گرفته واقعیت امر این بوده که بنتونیت ارزش افزوده‌ای را که باید در معادن استان ایجاد می‌کرد یا در سهم معدن در ارزش افزوده استان نداشته است.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی افزود: دلیل آن واضح بوده چون فرآوری که مطلوب این اقتصاد در استان بوده وجود نداشته است.
پرکاربردترین ماده معدنی دنیا
آریافر با اشاره به اینکه بنتونیت حدوداً پرکاربردترین ماده معدنی در دنیا است، گفت: کاربرد آن فوق العاده بالا بوده از صنعت حفاری چاه نفت گرفته، گنداله سازی آهن و حتی در خوراک دام و طیور، در صنعت بهداشت، کشاورزی، تصفیه، صنایع آرایشی و غیره همه جزو کاربردهای ماده معدنی بنتونیت بوده که دنیا از آن استفاده می‌کند.
وی متذکر شد: این ماده ارزشمند ارزش افزوده لازم در استان ایجاد نکرده چون در حال حاضر به صورت تنی به فروش می‌رسد و زمانی می‌توانیم مدعی شویم که بنتونیت در استان ارزش افزوده پیدا کرده که به صورت کیلویی به فروش برسد.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی تصریح کرد: بنتونیت های دو نوع اند شامل سدیمی و کلسیمی و بخش اعظمی از بنتونیت های استان جزو بنتونیت های کلسیمی است.
واحد فراوری فعال بنتونیت نداریم
آریافر با بیان اینکه بنتونیت های سدیمی کیفیت مطلوبی دارند اما کلسیمی ها را باید با فرآوری بتوانیم کیفیت آن ارتقاء داده تا ارزش افزوده بیشتری را برای آن ایجاد شود، گفت: در استان واحد فرآوری بنتونیت فعال نداریم و در ایران در یک استان یک واحد فرآوری بنتونیت فعال وجود دارد بنابراین باید به این سمت برویم که بنتونیت فعال را در استان راه اندازی کنیم.
وی ادامه داد: لازمه این کار این بوده که تحقیقات در زمینه بنتونیت باید شکل گیرد و در این زمینه آزمایشگاه‌هایی لازم بوده که امیداست ظرفیت‌هایی را که دانشگاه در سرایان فراهم کرده و آموزشکده‌ای و امکانات آزمایشگاهی که وجود دارد را به کار گرفته و بتوانیم از این ظرفیت در این راستا استفاده کرده و تحقیقات خوبی را در این زمینه انجام دهیم و بعد این ظرفیت را به سرمایه گذارانی که به استان مراجعه داشته‌اند تشریح و ارائه دهیم.
بنتونیت ها در سه شهرستان
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی با بیان اینکه برای سرمایه گذاری در بخش بنتونیت در استان یک سرمایه گذار خوب باید پای کار باشد، افزود: در زمینه بنتونیت تمام پتانسیل‌هایی که در استان وجود دارد تمرکز آن در سرایان، فردوس و بشرویه است.
آریافر با اشاره به اینکه بنابراین برای سرمایه گذاری موقعیت کارخانه کاملاً واضح بوده و آنجایی که نقطه صقل آن بوده می‌تواند بحث حمل و نقل را کاهش دهد، یادآور شد: این امر سرمایه گذار را تشویق خواهد کرد تا یک کارخانه بنتونیت فعال را در استان دایر کند و اگر به این نقطه رسیدیم آن موقع می‌توانیم مدعی شویم که این ماده معدنی باارزش در استان ارزش افزوده دارد.
وی بیان داشت: راه اندازی این کارخانه در استان باعث خواهد شد تا از خروج خام بنتونیت جلوگیری شود.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی ادامه داد: با انجمن بنتونیت استان جلساتی برگزار خواهد شد تا در این مسیر گام برداشته و برای استان ایجاد ارزش افزوده با وجود این ماده معدنی نماییم.
آریافر با بیان اینکه ماده‌های معدنی استان باید در خدمت توسعه استان قرار گیرند، متذکر شد: بنابراین در زمینه تولید بنتونیت این ایده و طرح وجود دارد که تهیه شده و در اختیار سرمایه گذار فعال در این راستا گذاشته خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: با ارتقای کیفیت بنتونیت بدون شک مشتریان بیشتری به ویژه از کشورهای حوزه خلیج فارس در زمینه این ماده معدنی وجود خواهند داشت.
زنگ خطرها
یدالله یعقوبی نژاد معاون پژوهش و فناوری دانشگاه صنعتی بیرجند در گفت‌وگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: در خراسان جنوبی ۵۳ ماده معدنی از مجموع ۶۵ ماده معدنی شناخته شده در کشور وجود دارد که این امر پتانسیل مهمی در این بخش برای استان ایجاد کرده است.
وی تعریف پروژه هایی مبنی بر تأثیرگذاری معادن بر روی اقتصاد استان را یکی از اهداف اصلی دانشگاه صنعتی بیرجند برشمرد و افزود: پژوهش های نظری که در دانشگاه تعریف می شود در حقیقت حمایت کننده پروژه های عملیاتی بوده که به طور مستقیم بر سفره مردم تأثیرگذار است.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه صنعتی بیرجند افزود: با توجه به اینکه بحث معادن از موضوعات اولیه و مهم استان خراسان جنوبی بوده لذا برای جلوگیری از خام فروشی باید اقدامات لازم صورت گیرد.
یعقوبی نژاد وجود هلدینگ ها و شرکت های بزرگ اقتصادی در استان های اطراف را زنگ خطری برای استان برشمرد و گفت: باید برنامه ریزی های لازم را در خصوص بحث خام فروشی و جلوگیری از این امر را هر چه زودتر در دستورکار قرار دهیم.
وی یادآور شد: در سال جاری تعداد چهار طرح نخبگانی به عنوان چهار مسئله در دانشگاه صنعتی در رابطه با فرآوری محصولات معدنی و جلوگیری از خام فروشی مواد معدنی تعریف شده که در واقع نخستین طرح های نخبگانی استان در این حوزه محسوب می شود.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه صنعتی بیرجند: با تولید کاتالیست های پایه بنتونیت از فرآوری بنتونیت ارزش افزوده بسیاری عاید استان می شود به طوری که زنجیره ارزش افزوده این ماده معدنی به ۵۰ برابر افزایش می یابد.
نجات با کاتالیست های پایه بنتونیت
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه صنعتی بیرجند با اشاره به اینکه یکی از این طرح ها مربوط به فرآوری مواد معدنی در حوزه صنعت نفت بوده یعنی محصولاتی از مواد معدنی موجود در استان تولید شود که برای صنعت نفت و برای پالایشگاه های نفت کشور حیاتی هستند، بیان کرد: این محصولات به نام کاتالیست های بوده که در حال حاضر جزو محصولات وارداتی به کشور هستند که خوشبختانه این طرح به مرحله اجرایی رسیده و شامل تولید کاتالیست های پایه بنتونیت از ماده معدنی بنتونیت است.
یعقوبی نژاد از وجود ۱۳۷ معدن بنتونیت در استان خبر داد و یادآور شد: ۸۵ درصد معادن بنتونیت کشور در خراسان جنوبی قرار دارد و این ماده معدنی در استان مزیت بزرگی برای استان است.
وی اضافه کرد: با تولید این ماده از فرآوری بنتونیت ارزش افزوده بسیاری عاید استان می شود به طوری که زنجیره ارزش افزوده این ماده معدنی به ۵۰ برابر افزایش می یابد.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه صنعتی بیرجند با بیان اینکه این محصول فرآوری شده قابل رقابت با نمونه های خارجی است، خاطرنشان کرد: در شش ماه گذشته دانش فنی تولید این محصول ایجاد شده و در سه ماه گذشته محصول نهایی تولید شده است.
خراسان جنوبی، خانه بنتونیت ایران است
معاون استاندار خراسان جنوبی هم هفته گذشته در مراسم اختتامیه سومین جشنواره رشد تولید و توسعه اقتصادی دانش بنیان در زنجیره ارزش بنتونیت که در بیرجند برگزار شد، خاطرنشان کرد: ۸۵ درصد ماده معدنی بنتونیت کشور متعلق به استان خراسان جنوبی است.
جواد اشرفی با بیان اینکه معادن بنتونیت ۱۹ درصد ذخایر معدنی استان را تشکیل می‌دهند، تصریح کرد: میزان ذخایر معادن بنتونیت خراسان جنوبی بیش از یک میلیون تن برآورد شده است.
معاون استاندار با اشاره به وجود ۱۳۷ معدن بنتوینت فعال در استان، اظهار داشت: شهرستان سرایان با بیش از ۲۰۰ محدوده ثبت شده ، خاستگاه بنتونیت کشور است.
اشرفی ادامه داد: با توجه به ذخایر غنی بنتونیت در خراسان جنوبی و به ویژه شهرستان سرایان، برای سرمایه گذاران و ایده پردازان بهره برداری از این پتانسیل عظیم، فرش قرمز پهن می‌کنیم.
وی متذکر شد: در کمیته اشتغال و سرمایه گذاری استان، موضوع ایجاد شهرک تخصصی بنتونیت در شهرستان سرایان مطرح شده و به زودی این موضوع عملیاتی می شود.
معاون استاندار خراسان جنوبی تأکید کرد: تا زمانی که واحدهای تولیدی استان به مواد اولیه نیاز داشته باشند از خروج این مواد از خراسان جنوبی جلوگیری می کنیم.
سرمایه گذاری بیش از پیش دولت و بخش خصوصی در خراسان جنوبی در راستای فراوری این ماده معدنی با ارزش و پرکاربرد می‌تواند هم برای استان اشتغال آفرین و هم برای کشور یک ظرفیت بزرگ تولید سرمایه باشد موضوع مهمی که باید مورد توجه بیشتر برنامه ریزان برای خراسان جنوبی قرار بگیرید.
نظر شما