هیفاء پردل؛ بازار: در قم که دومین استان مهاجرپذیر کشور است بیش از ۲۲۰ هزار مهاجر که شاخص‌ترین آن افغانستانی زندگی می‌کند که هرچند آمار دقیقی از حضور نخبگان این قشر از مهاجر در دست نیست اما دارای توانمندی‌های اقتصادی، سرمایه‌گذاری و علمی و حتی پزشکی و فرهنگی هستند که متأسفانه هرگز به دید فرصت به آنها نگاه نشده است.
طبق آمار انجمن سرمایه‌گذاری ایران در شش ماهه امسال دو میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی در کشور جذب شده است که بخش اعظم و ردیف اول آن مربوط به مهاجران افغانستانی است و شاید از فرصت‌هایی که در رسانه‌های کشور کم‌تر به آن پرداخت شده همین میزان سرمایه‌گذاری اقتصادی باشد که مهاجران افغانستانی در کشور دارند طبق آمار اداره کل اتباع و مهاجرین استانداری قم بیش از ۴۵۰ سرمایه‌گذار خارجی از تبعه افغانستان و عراق و پاکستان در قم فعالیت دارند که در زمینه‌های مختلف توانسته‌اند سرمایه‌گذاری کنند؛ حال با توجه به وضعیت اقتصاد و تحریم این سرمایه‌گذاران مهاجر می‌توانند ارزآوری مطلوبی برای قم داشته باشند.
نخستین نمایشگاه دستاوردها و توانمندی‌های اقتصادی، تولیدی، علمی و هنری و رسانه مهاجران در قم دایر شد
با توجه به رویکرد مهم دولت سیزدهم و ابتکار اداره کل اتباع و مهاجرین استانداری قم، نخستین نمایشگاه دستاوردها و توانمندی‌های اقتصادی، تولیدی، علمی و هنری و رسانه مهاجران در قم دایر شده که می‌تواند افق‌ها و چشم‌اندازی برای یک دهه فرصت سوزی از بهره‌گیری از ظرفیت مغفول مهاجران در قم و حتی کشور باشد. این نمایشگاه با بیش از ۷۰ غرفه در زمینه‌های صنعتی، تواید و پزشکی و مشاغل خانگی به دید عموم گذاشته شده است.
تولید قطعات موتورسیکلت و ظرفیت اشتغال بیش از ۸۰ نفر
با گذری در این نمایشگاه مخاطب متعجب می‌شود که مهاجران افغانستانی دارای چنین توانمندی‌های بالایی هستند؛ از تولید انگشتر و سنگ‌های تزئینی تا تولید کفش و صندل و محصولات مبلمان و لوازم خانگی از جمله توانایی‌هایی است که در این نمایشگاه می‌توان دید.
میرآقا امینی که در یک غرفه قطعات موتورسیکلت حضور داشته و یک مهاجر جوان افغانستانی است، در گفتگو با بازار، می گوید: واحد تولیدی ما در جاده اراک مستقر است و زمینه اشتغال ۸۳ نفر را فراهم کرده‌ایم در کنار این واحد تولیدی ما دو واحد آبکاری و پرسکاری داریم.
از وی در ارتباط با صادرات می‌پرسیم که می‌افزاید: ما در سال بیش از ۳۰ میلیارد تومان صادرات داریم که کشورهای عراق، افغانستان و سوریه و اخیراً ترکیه مهمترین مقاصد صادرات محصولات ما هستند؛ از مسئولان تنها این انتظار را داریم که در زمینه مدارک هویتی ساماندهی‌هایی صورت گیرد. من تولیدکننده نمی‌توانم گواهینامه رانندگی داشته باشم. تشکر می‌کنم این نمایشگاه را برای دیده شدن ظرفیت‌های ما افتتاح کردند.
تولید لوازم کوهنوردی با صادرات
از دیگر غرفه‌هایی که در این نمایشگاه می‌توان دید غرفه‌ای است که در آن محصولات ویژه کوهنوردی به دید عموم گذاشته شده است. تولیدکننده این محصول بیان می‌کند: در زمینه لوازم کوهنوردی که با سرمایه حدود دو میلیارد ریال شروع کردم فعالیت دارم. محصولات ما به عراق و افغانستان صادر می‌شود و اخیراً حدود ۵ هزار کیسه خواب برای اربیل عراق ارسال کردیم؛ من برای حدوداً ۱۷ نفر اشتغال‌زایی کردم و زمینه فعالیت ما توسعه یافتنی است و نیاز به جذب سرمایه‌گذار داریم. این نمایشگاه بسیار بی‌نظیر است و افقی برای ظرفیت‌های مغفول مهاجران در آینده است.
از غرفه‌هایی که برای مشاغل خانگی و طراحی و دوخت و هنرهای تجسمی که از سوی دختران نوجوان مهاجر گرفته شده تا غرفه‌هایی که تولید کفش دست دوز و صندل و هم‌چنین انواع لوازم خانگی در نمایشگاه خودنمایی می‌کند؛ از جوان تا پیرمردی مهاجر که در زمینه تولید صندل و کفش فعالیت ۳۰ ساله داشت و بیش از ۵۰ نفر ایرانی و غیر ایرانی را از بیکاری نجات داده و زمینه رشد اقتصاد و ارزآوری را برای قم فراهم کرده است.
تولید کتری و قوری از بازمانده‌های استیل دور ریز دیگر واحدهای تولیدی
امان رضایی که انواع کتری‌ها و قوری و هم‌چنین دیگر لوازم خانگی استیل تولید می کند به خبرنگار بازار می‌گوید: خاصیت تولیدی ما تولید خالص و از صفر تا صد با جزئی‌ترین دستگاه‌ها است؛ ما استیل‌های دورریز شرکت‌ها و واحدهای تولیدی را جمع‌آوری و به محصولات آشپزخانه به ویژه قوری و کتری تمام استیل که قابلیت سیاه شدن هم ندارد تبدیل می‌کنیم در کارگاه من ۲۵ نفر مستقیم و ۶ نفر غیرمستقیم فعالیت دارند؛ سرمایه من ۱۰ میلیارد ریال است و اگر توجه شود می‌توانیم زمینه صادرات داشته باشیم. مشکل ما نبود بیمه است انگشت چند کارگر من قطع کشد و من هزینه را پرداخت کردم.
در این نمایشگاه غرفه‌ای از یک تیم ۱۰ نفره نخبگان علمی از مهاجران بودند که در زمینه رباتیک فعالیت داشتند. در این نمایشگاه هشت غرفه مخصوص صنایع دستی به ویژه انگشتر و سنگ‌های تزئینی و هم‌چنین منبت چوب و زیورآلات وجود داشت.
وجود ۳۰۰ سرمایه‌گذار مهاجر افغانستانی در قم
مدیرکل اتباع و مهاجران استانداری قم در گفت‌وگو با خبرنگار بازار می‌گوید: در قم ۲۲۰ هزار مهاجر زندگی می‌کنند که بیشتر آنها از کشور افغانستان هستند و نزدیک به ۴۵۰ سرمایه‌گذار از اتباع خارجی در قم داریم که کار تولید انجام می‌دهند و طبق قانون باید ۲۵ درصد اتباع ایرانی را مورد اشتغال قرار دهند؛ برخی دیگر از سرمایه‌گذاران خارجی حاضر در قم از کشورهای خود سرمایه آورده و در این بین تعداد زیادی از اتباع افغانستان دیده می‌شود.
مدیرکل اتباع و مهاجران استانداری قم: اخیراً نزدیک به ۱۶ نفر از اتباع افغانستان، سه نفر از اتباع پاکستان و پنج نفر از اتباع عراق به عنوان سرمایه‌گذار خارجی در استان قم جذب شده‌اند
علی‌اکبر زارعی می‌افزاید: این نمایشگاه برای نخستین بار در کشور در قم افتتاح شده است و هدف آن نشان دادن ظرفیت‌ها و توانایی‌های مهاجران در حوزه‌های مختلف است که سالیانی مغفول مانده‌اند. این نمایشگاه بیش از ۷۰ غرفه دارد که برای عموم به نمایش گذاشته شد.
به گفته وی، اخیراً نزدیک به ۱۶ نفر از اتباع افغانستان، سه نفر از اتباع پاکستان و پنج نفر از اتباع عراق به عنوان سرمایه‌گذار خارجی در استان قم جذب شده‌اند؛ تسهیلات در قالب اعطای زمین در شهرک‌های صنعتی و ارائه خدماتی چون آب، برق و گاز و ایجاد راه دسترسی از جمله مشوق‌هاست و در بسیاری اوقات تخفیف هم به اتباع داده شده است.
مشوق‌هایی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی مهاجران
مدیرکل امور اقتصادی استانداری قم هم در گفت‌وگو با خبرنگار بازار با اشاره به توانمندی‌های اقتصادی و علمی مهاجران بیان می‌کند: ما متأسفانه چندین سالی است که با توجه به این که ظرفیت‌های مطلوب اقتصادی، علمی و تولیدی از مهاجران دیدیم ولی استفاده نکردیم.
عباس شیرمحمدی افزود: در حوزه جذب سرمایه‌گذاری ما صد درصد استقبال می‌کنیم اگر کسی مایل به سرمایه‌گذاری بود با اقامت وِیژه و مشوق‌های مطلوب در استانداری قم از این سرمایه‌گذاران مهاجر استقبال می‌کنیم. دولت سیزدهم نگاه خوبی در حوزه مهاجران دارد و در سازمان ملی مهاجرت و با معاونت‌هایی که پیش‌بینی شده می‌توان از فعالین اقتصادی بیشتر بهره برد که اگر این امر اتفاق نیفتد بخشی از مهاجران ما تولید می‌کنند و یک ایرانی این محصول را به نام خود به فروش می‌رساند و این جای تأسف دارد.
وی در ادامه می‌افزاید: برآوردی از جذب سرمایه‌گذاری نداریم و با توجه به این که تولیدکنندگان مهاجر خدماتی را دریافت نمی‌کنند لذا نمی‌توان آمار دقیق داد. امید است که این نمایشگاه چشم اندازی را برای جذب سرمایه‌گذار و تولیدکنندگان ایجاد کند.
ورود مهاجران به هنر انگشتر سازی
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم نیز به خبرنگار بازار می‌گوید: نخستین باری است که توانمندی‌های مهاجران در قالب نمایشگاه در معرض دید عموم گذاشته می‌شود و ۷۰ غرفه وجود دارد که هشت غرفه آن مرتبط به صنایع دستی است از جمله سنگ تراشی، حکاکی روی سنگ و زیورآلات و از جمله خراطی روی چوب و خراطی سنگ و مبلمان که مهاجران افغانستانی بر روی آن فعالیت دارند.
نصر اصفهانی: در زمینه تولید انگشتر و سنگ قیمتی یک مهاجر باسابقه بیش از ۲۲ سال فعالیت چشمگیری در قم دارد و توانسته در ۳ کارگاه بیش از ۱۰ نفر را آموزش داده و زمینه اشتغال آنها را فراهم کند
مهدی نصر اصفهانی در ادامه می‌افزاید: در زمینه تولید انگشتر و سنگ قیمتی یک مهاجر باسابقه بیش از ۲۲ سال فعالیت چشمگیری در قم دارد و توانسته در ۳ کارگاه بیش از ۱۰ نفر را آموزش داده و زمینه اشتغال آنها را فراهم کند حتی زمینه صادرات را به کشورهای حوزه خلیج فارس، الجزایر و اسکاتلند و هم‌چنین کشورهای دیگر عربی را فراهم کرده است که جا دارد از ظرفیت هنر این هنرمند مهاجر استفاده و برای ایرانی‌ها آموزش دهند تا اشتغال در قم صورت گیرد. باید برای این قبیل هنرمندان تسهیلاتی ارائه داد.
به گفته وی، مشکل آنها اقامت است که معمولاً یک ساله است و سازمان میراث فرهنگی آنها را برای اداره کل اتباع و مهاجرین خارجی معرفی و اقامت آنها تمدید می‌شود. هم‌چنین مشکل مالکیت دارند که با تمرکز بر کارت آنها تا حدودی این مشکل برطرف شده است. پیشنهادی هم به آنها داده شده است اینکه از طریق شرکت حقوقی باشند ما قادر هستیم به آنها زمینی ارائه دهیم تا کارگاه خود را توسعه دهند. شرکت آنها با نام ستارگان ثبت شده و امیدواریم مانند پروژه منبت که سال گذشته ۴۴ فقره زمین‌های ۱۲۰ متری را در اختیار آنها در شهرک شکوهیه و شهرک ثامن در قنوات قرار دهیم.
اتباع و مهاجران سربار نیستند
معاون توسعه مدیریت و منابع استانداری قم هم در ارتباط با ظرفیت‌های مغفول مانده مهاجران به خبرنگار بازار می‌گوید: در این ایام که هجمه‌هایی هم علیه اتباع ساکن در ایران توسط رسانه‌های معاند راه افتاده در حالی که نمایشگاه دستاوردها و توانمندی‌های مهاجران خارجی قم نشان می‌دهد که اینها سربار نیستند.
سید مهدی قریشی عنوان می‌کند: این نمایشگاه بسیار پربار و خوب بود اینکه دستاوردها و توانمندی‌های اتباع و مهاجران خارجی استان قم که در دسترس همگان است بسیار قابل تقدیر است زیرا عمدتاً تصور می‌شود که اتباع در مشاغل سطح پایین مشغول کار هستند در حالی این نمایشگاه نشان داد که اتباع در بسیاری از تخصص‌ها و هنرها سرآمد هستند علاوه بر اینکه مخارج خودشان را پوشش می‌دهند توانستند به اقتصاد استان نیز کمک کنند و بخشی از تولید ناخالص داخلی توسط این اتباع انجام می‌شود.
نظر شما