بازار؛ گروه بین الملل: دولت بایدن به عنوان بخشی از روند بزرگتر جدایی از منطقه، گامی قابل توجه از دولت گرایی اقتصادی در خاورمیانه برداشته است. این اقدام پیامدهای گسترده‌ای دارد و خلایی ایجاد کرده است که دشمنان ایالات متحده - به ویژه چین - مشتاق پر کردن آن هستند.
با وجود تضمین‌های تیم بایدن مبنی بر اینکه ایالات متحده آمریکا به خاورمیانه متعهد است، تعامل و همراه با آن نفوذ ایالات متحده آمریکا در این منطقه در حال کاهش است. تغییر میدان بازی بین‌المللی، با جنگ روسیه در اوکراین و تنش‌های در حال جوشش ایالات متحده با چین، باعث این تغییرات شده است. واشنگتن پهنای باند محدودی برای اولویت دادن به سیاست خاورمیانه دارد، حتی در مورد موضوعاتی مانند AML/CFT و تحریم هایی که زمانی دستور کار منطقه را هدایت می کردند و اشتباهات ناشیانه و اشتباهات محاسباتی در کاخ سفید کنونی، مانند سفر سال گذشته جو بایدن که به طور گسترده از عربستان سعودی مورد انتقاد قرار گرفت، احتمالاً این تغییر ژئوپلیتیک را تقویت کرده است.
پکن منتظر فرصت است
از قضا، در حالی که دولت بایدن اولویت های استراتژیک خود را برای تمرکز بر متحدان در منطقه آسیا-اقیانوسیه - با امید مقابله با چین - متعادل می کند، درب عقبی را در خاورمیانه بدون محافظ رها کرده است. چین برای پر کردن این خلاء وارد عمل شده و این تحولی است که روابط ایالات متحده در خاورمیانه را بیشتر تضعیف می کند و همچنین منافع امنیت ملی ایالات متحده را به خطر می اندازد.
مهم‌تر از همه ارتباط دیپلماتیک اخیر چین با منطقه، اهرم ژئوپلیتیک ایالات متحده آمریکا در خاورمیانه را از بین برده است. به عنوان مثال در ماه مارس، چین میانجی‌گری معامله‌ای را انجام داد که در آن رقبای دیرینه عربستان سعودی و ایران توافق کردند که روابط را به سطح قبل بازگردانند. در حالی که باید دید ریاض و تهران چقدر متعهد به نزدیک شدن به یکدیگر در بلندمدت هستند، نقش پکن در میانجی‌گری توافق، وجهه دیپلماتیک آن را در منطقه افزایش داده و واشنگتن را در این روند به حاشیه برده است.
مقامات خاورمیانه به دور شدن واشنگتن از منطقه توجه کرده اند و در حال بررسی روابط اقتصادی گسترده با پکن هستند. در ماه فوریه، بانک مرکزی عراق اعلام کرد که به منظور بهبود دسترسی به ارز خارجی، اجازه می دهد تجارت با چین به طور مستقیم به یوآن تسویه شود
این توافق همچنین سوالات مهمی را در مورد اینکه آیا دولت بایدن می‌تواند ائتلافی به اندازه کافی گسترده علیه ایران حفظ کند، ایجاد می‌کند، زیرا عربستان سعودی یکی از اعضای کلیدی ائتلاف است. در حالی که هیچ نشانه ای از پیشرفت در مذاکرات برای ورود مجدد به توافق هسته ای مهم ایران وجود ندارد، ایالات متحده همچنان بر تحریم ها تکیه خواهد کرد تا تلاش کند در تهران تغییر ایجاد کند. اما ظهور دیپلماتیک چین و نقش آن در این گفتگوها ممکن است اثربخشی تحریم‌های آمریکا علیه ایران را تضعیف کند، زیرا انزوای ایران از اقتصاد جهانی دشوارتر می‌شود.
مقامات خاورمیانه به دور شدن واشنگتن از منطقه توجه کرده اند و در حال بررسی روابط اقتصادی گسترده با پکن هستند. در ماه فوریه، بانک مرکزی عراق اعلام کرد که به منظور بهبود دسترسی به ارز خارجی، اجازه می دهد تجارت با چین به طور مستقیم به یوآن تسویه شود. این اقدام پس از آن صورت می گیرد که سال گذشته گزارش ها حاکی از آن بود که عربستان سعودی در حال مذاکره با چین در مورد قیمت گذاری و فروش نفت خود به یوآن است.
یوآن هنوز تا بین المللی شدن فاصله زیادی دارد و بیشتر تجارت جهانی - به ویژه در بازارهای انرژی و کالا - وابسته به دلار است. اما تغییر تدریجی به سمت یوان در خاورمیانه برای واشنگتن روند نگران کننده ای است. در حالی که توانایی چین برای ایجاد یک سیستم مالی موازی که به دلار آمریکا متکی نیست دور از انتظار است، حتی گام‌های کوچک در این مسیر می‌تواند اثربخشی تحریم‌های آمریکا را در سطح جهانی کاهش دهد.
تمایل پکن به استفاده از یوان به عنوان یک ابزار سیاست خارجی با شرکای خاورمیانه حتی به حوزه دیجیتال نیز کشیده شده است. در سال ۲۰۲۲ مؤسسه تحقیقات ارز دیجیتال بانک خلق چین و بانک مرکزی امارات متحده عربی به همراه دو بانک مرکزی دیگر، آزمایشی را از طریق بانک تسویه حساب‌های بین‌المللی به منظور توسعه نمونه ای اولیه از ارز دیجیتال را راه‌اندازی کردند.
اگرچه ارز دیجیتال خود چین - یوآن دیجیتال یا e-CNY - عمدتاً برای پرداخت‌های خرده‌فروشی داخلی استفاده می‌شود و تنها در مراحل اولیه توسعه خود است، پکن در حال ایجاد زمینه‌ای برای تأثیرگذاری بر نحوه شکل‌گیری استانداردهای بین‌المللی در مورد ارزهای دیجیتال است و ایالات متحده آمریکا از ایفای نقش رهبری در این زمینه عقب نشینی می کند
این پروژه که mBridge نام دارد، در حال بررسی این موضوع است که آیا ارزهای دیجیتال بانک مرکزی می توانند معاملات بین مرزی ارزان و فوری را تسهیل کنند و اصطکاک را در سیستم های پرداخت برون مرزی امروزی برطرف کنند یا خیر؟ با این حال نمی توان انگیزه های ژئوپلیتیک بلندمدت را نادیده گرفت.
اگرچه ارز دیجیتال خود چین - یوآن دیجیتال یا e-CNY - عمدتاً برای پرداخت‌های خرده‌فروشی داخلی استفاده می‌شود و تنها در مراحل اولیه توسعه خود است، پکن در حال ایجاد زمینه‌ای برای تأثیرگذاری بر نحوه شکل‌گیری استانداردهای بین‌المللی در مورد ارزهای دیجیتال است و ایالات متحده آمریکا از ایفای نقش رهبری در این زمینه عقب نشینی می کند.
میراثی که در خطر است
دور شدن دولت بایدن از خاورمیانه، اصلاحی ضروری از سوی دولت دونالد ترامپ است - دوره ای که در آن دلبستگی آمریکا به استبداد در منطقه، واشنگتن را از پرداختن به چالش های حقوق بشری و حکومتداری باز داشت. اما آونگ دور شدن بیش از حد حرکت کرده است: رویکرد کنونی واشنگتن بخش مهمی از روابط دوجانبه خود را در سراسر منطقه خاورمیانه خنثی می‌کند و تاثیر تحریم ها در سطح جهانی را کاهش می دهد. از آنجایی که پکن با رویکرد بدون محدودیت به کشورهای خاورمیانه می‌پردازد، انگیزه‌های کمتری از سوی دولت‌های منطقه برای حمایت و اجرای برنامه‌های تحریم‌های ایالات متحده وجود دارد. این روندی است که باید عمیقاً برای منافع امنیت ملی ایالات متحده نگران کننده باشد.
«جانت یلن»، وزیر خزانه داری آمریکا در اظهارات علنی ماه گذشته گفت که ایالات متحده آمریکا به دنبال رقابت سالم با چین است. اما این امر به بیش از تقویت توانایی های قدرت سخت ایالات متحده آمریکا و افزایش تعامل دیپلماتیک در حیاط خلوت چین نیاز دارد.
برای حفظ موقعیت رهبری جهانی خود، ایالات متحده آمریکا به دنبال تلاش استراتژیک گسترده از نظر جغرافیایی و هم از نظر عملکردی است در این مورد این مهم به معنای درگیر ماندن با شرکای خاورمیانه‌ای است که شخصیت‌های اصلی اتحادهای ایالات متحده آمریکا در سال‌های پس از ۱۱ سپتامبر بودند و این به معنای سرمایه گذاری در همه اشکال تعامل، به ویژه دولتمردی اقتصادی است. در غیر این صورت، دولت‌های آینده ایالات متحده ممکن است به دهه‌های بعد نگاه کنند و بدانند که چگونه و چرا شرکای خاورمیانه پل‌های قوی‌تری با پکن ساختند و واشنگتن را بدون دعوت به مجلس رها کردند.
نظر شما