بازار؛ گروه استانها: هر از چند گاهی کنار خیابان‌های منتهی به روستاهای لرستان مملو از دسترنج کشاورزانی می شود که از نبود بازار فروش، محصول خود را دور ریخته اند و گاه کمبود یک محصول به گونه ای می شود که با قیمت چند برابری در بازار عرضه می شود.
آب وهوای معتدل و خاک حاصلخیز سبب شده استان لرستان پتانسیل بالایی در بخش کشاورزی داشته باشد اما این ظرفیت استان مغفول مانده و به دلیل نبود الگوی کشت مناسب علاوه برمشکلاتی که برای کشاورزان هر ساله ایجاد می شود، هدر رفت آب‌های زیر زمینی را نیز در پی داشته است.
با وجود اینکه لرستان یکی از حوزه‌های پُر آب کشور محسوب می‌شود اما کاشت محصولات آب‌دوست و هدر رفت منابع زیرزمینی سبب شده دشت‌های استان ممنوعه شود، روستاها تشنه بمانند و گاها در ایام تابستان چاه‌های آب استان نفت و گاز بیرون دهند.
دستان کشاورزان همیشه «خالی»
با توجه به اینکه اجرای اصلاح الگوی کشت بسیار ضروری به نظر می‌رسد اما تاکنون برنامه مدونی در این راستا ارائه نشده تا هم از هدر رفت آب جلوگیری شود و هم کشاورزان در بازاری مناسب محصولات خود را به فروش برسانند.
سوء مدیریت مسئولان و عدم توانایی در ایجاد بازاری مناسب برای کشاورزان باعث شده دلالان برای مُفت خَری محصول کشاورزان جولان دهند و بدون هیچ زحمتی جیب‌های خود را پُر کرده و سود می‌برند
از این بین سوء مدیریت مسئولان و عدم توانایی در ایجاد بازاری مناسب برای کشاورزان، دلالان برای مُفت خَری محصول کشاورزان جولان می دهند و در این گرمی بازارشان جیب کشاورز است که خالی می‌ماند و تنها دلالان بدون هیچ زحمتی جیب‌های خود را پُر کرده و سود می‌برند.
کارشناس حوزه کشاورزی در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار داشت: الگوی کشت دستورالعمل است و قانون نیست، در این راستا لایحه به مجلس داده شده ولی هنوز قانون نشده و در هاله‌ای از ابهام باقی مانده است.
طرح اصلاح الگوی کشت همچنان روی میز مجلس
رضا ترکاشوند افزود: طرح الگوی کشت همچنان روی میز مجلس مانده و به صورت قانون ابلاغ نشده است و تا زمانی که الگوی کشت نباشد کشاورز به راحتی محصول آب‌دوست کشت می‌کند و اراضی خود را به افراد غیر بومی برای کشت محصولات آب دوست واگذار می‌کند.
وی عنوان کرد: وظیفه جهاد کشاورزی این است با توجه به آب‌های زیرزمینی، آب و خاک منطقه، نیاز جامعه و همچنین تجهیزات، الگوی کشت ارائه دهد و مشخص شود در سطح هر منطقه چه میزان کشت باید صورت گیرد.
کارشناس حوزه کشاورزی با بیان اینکه کشاورزان الگوی کشت را رعایت نمی کنند تصریح کرد: متولی الگوی کشت امور آب است و آن دسته از کشاورزانی که الگوی کشت را رعایت نمی کنند به امور آب معرفی می شوند.
ترکاشوند گفت: برای رعایت الگوی کشت باید حق‌آبه و مجوز برداشتی که به کشاورز داده می شود و در قرارداد واگذار می‌شود باید به صورت محضری و منوط به الگوی کشت طبق نظر کارشناسان جهاد کشاورزی باشد و اگر الگوی کشت را رعایت نکردند جریمه سنگینی اعمال و پلمب صورت گیرد.
چالش توسعه کشاورزی
کارشناس حوزه کشاورزی بیان کرد: در مرحله بعد و در صورت تکرار، حق‌آبه کشاورز سلب و حق‌آبه در بانک تخصیص امور آب به کشاورزان دیگری داده شود.
ترکاشوند خاطرنشان کرد: هدف وزارت جهاد کشاورزی تامین امنیت غذایی است و الگوی کشت به تامین امنیت غذایی خیلی کمک می کند، در قالب الگوی کشت به راحتی می توان زمینه خرید تضمینی برای دولت ایجاد کرد و در این صورت هم یک محصول زیاد کشت نمی شود و هم کشاورز می تواند با قیمت مناسب محصول خود را به فروش برساند.
وی اظهار داشت: متاسفانه دولت در بحث توسعه کشاورزی بودجه اندکی لحاظ کرده است و با توجه به برنامه‌های مختلفی که وجود دارد که یکی از آن‌ها اصلاح الگوی کشت است لذا اگر بودجه بیشتری لحاظ می‌شد قطعا می‌توانستیم راه‌کارهای بهتری برای اجرای الگوی کشت داشته باشیم.
بخش کشاورزی در سیاستگذاری مدیران ارشد کشور جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده است و نگاه معیوبی به کشاورزی دارند
نگاه معیوب مسئولان به حوزه کشاورزی
کارشناس حوزه کشاورزی افزود: متاسفانه تاکنون بخش کشاورزی در سیاستگذاری مدیران ارشد کشور جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده است و نگاه معیوبی به کشاورزی دارند و طرح های موثری که در این زمینه وجود دارد را جدی نمی‌گیرند.
ترکاشوند عنوان کرد: توسعه کشاورزی در کشور همیشه با چالش مواجه بوده است و اصلاح الگوی کشت یکی از ده‌ها نمونه طرحی است که در حق جهاد کشاورزی کم لطفی شده است.
عدم توازن در عرضه و تقاضا
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ایران در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار داشت: در بحث الگوی کشت مشکل کشور و استان لرستان به یک گونه است، مشکلی که وجود دارد این است که در یک برهه از زمان تولید محصول زیاد و در بازار اشباع می شود و تولید کننده منفعتی از دسترنج خود نمی برد و در یک زمان که تولید کم می شود قیمت محصول بالا می رود و مصرف کننده باید با قیمت چندین برابری محصول را خریداری کند. افزود: در کل کشور این مشکل وجود دارد وفقط در برخی استانها که به خاطر شرایط آب و هوایی محصولشان زود رس است این مشکلات کمتر است.
محمد شفیع ملک زاده عنوان کرد: مشکلات مختلفی در این زمینه وجود دارد که می توان به عدم نگاه جدی به نواقص در کار و همدلی که باید بین دستگاه های مختلف وجود داشته باشد اشاره کرد که متاسفانه نمی توانند در کنار هم باشند و همین موضوع سبب ایجاد مشکل شده است.
نبود بانک اطلاعاتی کشاورزان
وی بیان کرد: الگوی کشت یکی از مسائلی است که کمک می کند مشکلات حوزه کشاورزی کمتر شود ولی تنها این نیست که فقط جهاد کشاورزی باشد؛ در مرحله نخست نیاز به یک بانک اطلاعاتی و آمار دقیق در کشور است که متاسفانه بانک اطلاعاتی وجود ندارد و هر کسی که ادعا کند بانک اطلاعاتی دارد کذب محض است.
بانک اطلاعاتی دقیق و آماری از بخش کشاورزی نداریم و آماری که وجود دارد بر اساس خوداظهاری کشاورزان است
ملک زاده تصریح کرد: ما اطلاعات دقیق و آماری از بخش کشاورزی نداریم و آماری که وجود دارد بر اساس خود اظهاری و یا بر اساس اطلاعاتی است که از قبل از کشاورزان گرفته شده و اینگونه نیست که مستندات دقیق از کشاورزان خواسته باشند.
وی خاطرنشان کرد: الگوی کشت نیازمند یک سری زیرساخت‌ها مانند صنایع تبدیلی و فرآوری است و اینکه باید محلی برای ذخیره سازی محصولات کشاورزی مانند سردخانه وجود داشته باشد تا زمانی که محصول زیادی تولید می‌شود مازاد محصول ذخیره و برای زمانی که تولید کم است مورد استفاده قرار گیرد.
صنایع تبدیلی و تکمیلی نداریم
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ایران گفت: صنایع تبدیلی و تکمیلی لازم است تا محصولات تبدیل شوند ولی متاسفانه صنایع کافی نداریم تا مازاد را ذخیره کنیم، همچنین در زمینه نبود صنایع بسته بندی و ایجاد برند نیز مشکل داریم و در کل کشور هنوز در بحث بسته بندی ضعف بزرگی داریم و محصولات به صورت فله ای و بدون درجه بندی عرضه و به فروش می رسد در صورتی که می توان محصول را با یک بسته بندی شیک و محکم در دنیا ارائه دهیم.
وی اظهار داشت: ۹۳ درصد زعفران دنیا را تولید می‌کنیم ولی در بازار جهانی زعفرانی به اسم ایران نیست و به اسم کشورهای دیگر با بسته بندی شیک و با قیمت های بالا به فروش می رسد.
دسترنج کشاورزان لرستانی به کام دیگر استانها
ملک زاده افزود: در استان لرستان نیز که حبوبات درجه یک تولید می شود اگر بسته بندی و برند سازی انجام می‌گرفت، حبوبات این استان با بسته بندی مناسب و برند استان صادر و در بازارهای دنیا عرضه می شد.
در برخی فصول کشاورزان دسترنج خود را در کنار خیابان ریخته و می روند که ضعف در بحث فرآوری، بسته بندی و عدم وجود ماشین آلات مکانیزه را نشان می‌دهد
وی عنوان کرد: متاسفانه در برخی فصول به دلیل اشباع بازار یک محصول، کشاورزان دسترنج خود را در کنار خیابان ریخته و می روند که این نشان از ضعفی دارد که ما در بحث فرآوری، بسته بندی و عدم وجود ماشین آلات مکانیزه داریم.
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ایران بیان کرد: موضوع مهمی که وجود دارد بحث بازار محصولات کشاورزی است، در صورتی می توانیم اجرای الگوی کشت را داشته باشیم که بازار مناسبی برای کشاورز ایجاد و کشاورز را مطمئن کنیم، در واقع باید بازار تضمینی ایجاد کنیم تا کشاورز دغدغه ای نداشته و مطمئن باشد در نهایت دولت و ارگان مربوطه محصول را خریداری می کند، بنابراین الگوی کشت نیاز به بازار تضمینی دارد تا کشاورز متقاعد به اجرای الگو و برنامه ارائه شده باشد.
وی تصریح کرد: در صورتی می‌توانیم برنامه‌ریزی کنیم و کشاورز را محدود به کشت کنیم که از طرفی کشاورز مطمئن باشد محصول تولیدی روی دستش نمی‌ماند.
لزوم ایجاد بازار تضمینی برای کشاورزان
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ایران خاطرنشان کرد: متاسفانه در کشور در بحث تنظیم بازار نمره مسئولان صفر است و به هیچ عنوان نتوانسته اند خوب عمل کنند؛ دلال هایی نیز وجود دارد که قیمت محصول را پایین می آوردند و پس از خرید محصول با قیمت کم آن را احتکار کرده و در زمانی که محصول در بازار کم است آن را به گران می فروشند.
ملک زاده گفت: هنوز نتوانسته ایم در کشور الگوی کشت مناسبی پیاده کنیم، متاسفانه عده ای از مسئولان ادعا دارند برای الگوی کشت برنامه دارند و این کشاورز است که الگوی کشت را رعایت نمی کند و کوتاهی می کنند و اینگونه ضعف کار خود و تقصیر را به گردن کشاورز می اندازند برای اینکه خود را از مشکلات ایجاد شده ساقط کنند، این در حالی است که نه الگوی کشت دارند و می توانند آن را اجرایی کنند.
وی اظهار داشت: الگوی کشت باید در وحله اول مشخص شود که بر چه مبنا و هدفگذاری است، باید مشخص شود بر مبنای ظرفیت و آمایش سرزمین هدفگذاری شده و یا بر اساس نیاز مصرف و بازار تقاضا است.
با توجه به اعمال تحریم ها و مرزها که بسته شده نمی توانیم محصولات را صادر کنیم بنابراین الگوی کشت باید مشخص شود بر چه مبنایی تنظیم شده است
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ایران افزود: در حال حاضر با توجه به اعمال تحریم ها و ارتباطاتی که نداریم و مرزها بسته شده نمی توانیم محصولات را صادر کنیم بنابراین الگوی کشت باید مشخص شود بر چه مبنایی تنظیم شده است.
ملک زاده عنوان کرد: هر زمان که مبنای الگوی کشت مشخص، زیرساخت ها آماده و بازار درستی تعیین و تثبیت قیمت وجود داشته باشد می توانیم ادعا کنیم الگوی کشت وجود دارد و می توانیم تقصیر را به گردن کشاورز بی اندازیم.
وی بیان کرد: باید راه صادرات محصولات کشاورزی را پیدا کنیم و تسهیل گری ایجاد کنیم که محصولات را صادر کنیم؛ اگر می توانستیم مازاد محصول را صادر کنیم این مشکلات ایجاد نمی شد، این همه سرمایه و دسترنج کشاورزان نیز از بین نمی رفت.
نظر شما