بازار؛ گروه بین الملل: در ۲۸ مارس، بورس نفت و گاز شانگهای (SHPGX) با اعلام اولین معامله در واردات ۶۵۰۰۰ تن گاز طبیعی مایع (LNG) از امارات متحده عربی و تسویه به یوان چین، تاریخ ساز شد. شرکت ملی نفت فلات قاره چین (CNOOC) و توتال انرژی فرانسه این معامله را نهایی کردند. در این گزارش به نقل از کارشناسان آمده که تسویه یوآن در تجارت بین‌المللی LNG یک رویداد بزرگ در اصلاحات بازار نفت و گاز چین است که به ارتقای اتصال بازارهای بین المللی و داخلی کمک می‌کند.
این توسعه پس از آن صورت می‌گیرد که شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین در دسامبر ۲۰۲۲، در جریان سفری تاریخی به ریاض، اعلام کرد که کشورش باید از SHPGX به‌عنوان سکویی برای انجام تسویه یوآن در تجارت نفت و گاز «استفاده کامل» کند. این قرارداد نشان دهنده تغییر رویه چندین دهه فروش جهانی نفت به دلار آمریکا است. یک اقتصاددان در گفتگو با The Cradle اظهار داشت که فرانسوی‌ها یا به دلیل کمبود شدید گاز روسیه به قاره اروپا به یوان متوسل شده‌اند، یا ذخایری به ارز چین دارند که به دنبال استفاده از آن هستند.
این معامله غافلگیرکننده بود، زیرا امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، معمولاً چنین اقداماتی را بدون تأیید ایالات متحده انجام نمی‌دهد. در مورد امارات متحده عربی، این اقدام بخشی از روند بزرگتر و حرکت کشورهای خلیج فارس به سمت چین پس از خروج ایالات متحده از افغانستان و تغییر دولت بایدن در سیاست‌های منطقه‌ای است. پرداخت یوان همچنین به دنبال قطبی‌سازی جدید جهانی پس از جنگ اوکراین رخ می‌دهد و بیشتر نشان‌دهنده بی‌میلی کشورهای خلیج فارس برای همسویی با خصومت غرب نسبت به روسیه، چین و دیگر دشمنان ایالات متحده است. بنابراین، حرکت اماراتی را نمی‌توان از تغییرات در حال وقوع در جهان جدا کرد. ابوظبی و ریاض عدم تعادل قدرت جهانی را احساس کرده و تصمیم گرفتند حاشیه روابط بین المللی خود را گسترش دهند.
پذیرش فزاینده یوان
با توجه به تغییرات ژئوپلیتیک جهانی کنونی، یوان به عنوان یک ارز بین المللی پذیرفته شده است. از زمان روی کار آمدن شی جین پینگ، رئیس جمهور چین و در راستای به چالش کشیدن تسلط دلار آمریکا در تجارت جهانی، قراردادهایی را با چندین کشور به ارز محلی خود منعقد کرده است.
ذخایر دلار در حال کاهش است و نفوذ ایالات متحده آمریکا در اقتصاد جهانی کاهش می‌یابد که نشان دهنده فرصتی برای ارزهای کشورهای منطقه‌ای و سیستم‌های پرداخت جایگزین است
در نتیجه، یوان به پنجمین ارز بزرگ پرداخت جهان، سومین ارز بزرگ در تسویه حساب تجاری و پنجمین ارز ذخیره بزرگ تبدیل شده است. به گزارش گلوبال تایمز ، یوان امروز ۷ درصد از کل مبادلات ارزی در سرتاسر جهان را به خود اختصاص می‌دهد و در سه سال گذشته بیشترین رشد را در سهم بازار ارز تجربه کرده است.
کارشناسان باور دارند که با شتاب رشد اقتصادی چین و باز شدن بیشتر بازار مالی، عملکرد سرمایه گذاری و پوشش ریسک یوان به تدریج افزایش می‌یابد
کارشناسان باور دارند که با شتاب رشد اقتصادی چین و باز شدن بیشتر بازار مالی، عملکرد سرمایه گذاری و پوشش ریسک یوان به تدریج افزایش می‌یابد. تسویه حساب یوان فرامرزی در سین کیانگ (غرب چین)، مرکز مالی چین و آسیای مرکزی، در اوایل سال ۲۰۱۳ از ۱۰۰ میلیارد یوان (۱۴ میلیارد دلار) فراتر رفت و در سال ۲۰۱۸ به ۲۶۰ میلیارد یوان رسید. به باور کارشناسان، ذخایر دلار در حال کاهش است و نفوذ ایالات متحده آمریکا در اقتصاد جهانی کاهش می‌یابد که نشان دهنده فرصتی برای ارزهای کشورهای منطقه‌ای و سیستم‌های پرداخت جایگزین است.
ظهور پترویوان
از سال ۲۰۰۹، پکن سیاستی را برای کاهش اتکای خود به دلار آمریکا در معاملات تجاری اجرا کرده است. این سیاست شامل تسویه اکثر کالاهایش در بازارهای خارجی با ارز محلی، ایجاد خطوط اعتباری متقابل با چندین بانک مرکزی در سراسر جهان، و مذاکره با کشورهای غرب آسیا و شمال آفریقا برای انجام تجارت با استفاده از یوان است. این تلاش‌ها اخیراً نتایج خود را نشان داده است و تعدادی از دولت‌های آسیایی تا حدی واحد پول چین را پذیرفته‌اند.
عراق یکی از کشورهایی است که تقریبا یوان را در تجارت پذیرفته است. در ماه فوریه، بانک مرکزی عراق اعلام کرد که قصد دارد به دلیل اقدامات اعمال شده توسط فدرال رزرو برای انتقال پول از عراق به خارج از کشور، تسویه مستقیم مبادلات تجاری با چین را به یوان در راستای بهبود دسترسی به ارز خارجی و جبران کمبود دلار در بازارهای محلی آغاز کند. مصر نیز در آگوست سال گذشته اعلام کرد که قصد دارد اوراق قرضه یوان منتشر کند.
روسیه، ایران و ونزوئلا - متحدان چین - ۴۰ درصد از ذخایر نفت اثبات شده اوپک پلاس را تشکیل می‌دهند و شورای همکاری خلیج فارس ۴۰ درصد دیگر را تشکیل می‌دهد. اگر این سه کشور به تنهایی صادرات انرژی خود را به یوان تسویه کنند، پترویوان جان خواهد گرفت
روسیه با امضای قرارداد خط لوله گاز طبیعی شرق از روسیه به چین و تبدیل ارزهای پرداخت گاز از دلار به یوان و روبل، نقش مهمی در تغییر مسیر یوان ایفا کرده است. بر اساس آخرین داده‌های بانک مرکزی روسیه، یوان به یک بازیگر اصلی در تجارت خارجی روسیه تبدیل شده و سهم آن از تسویه واردات از ۴ درصد در ژانویه ۲۰۲۲ به ۲۳ درصد در پایان سال افزایش یافته است. همچنین سهم یوان از صادرات از ۰.۵ درصد به ۱۶ درصد در همین دوره افزایش یافت.
رئیس جمهور چین در طول سفر خود به عربستان سعودی، کشورهای شورای همکاری خلیج فارس (GCC) را تشویق کرد تا از SHPGX برای معاملات انرژی مبتنی بر یوان استفاده کنند. در این سفر همچنین چین و عربستان سعودی بیش از ۳۰ میلیارد دلار قرارداد تجاری امضا کردند که برخی از تحلیلگران معتقدند نشان دهنده افزایش ارزش پترویوان است. روسیه، ایران و ونزوئلا - متحدان چین - ۴۰ درصد از ذخایر نفت اثبات شده اوپک پلاس را تشکیل می‌دهند و شورای همکاری خلیج فارس ۴۰ درصد دیگر را تشکیل می‌دهد. اگر این سه کشور به تنهایی صادرات انرژی خود را به یوان تسویه کنند، پترویوان جان خواهد گرفت.
پاسخی به سیاست آمریکا
محمد الجدان، وزیر دارایی عربستان سعودی در مصاحبه‌ای با بلومبرگ در ماه ژانویه، در جریان مجمع جهانی اقتصاد در داووس، گفت: «سعودی به دنبال تجارت با ارزهایی غیر از دلار به منظور بهبود تجارت است». جالب اینجاست که ریاض علیرغم اینکه چندین دهه متحد سرسخت ایالات متحده بوده، در حال تعمیق روابط خود با شرکای تجاری کلیدی خود از جمله پکن است، زیرا چین بیش از ۵۰۰ میلیون تن نفت خام و بیش از ۱۰۰ میلیون تن گاز طبیعی از جمله ۶۳.۴۴ میلیون تن LNG در سال ۲۰۲۲ وارد کرده است.
میدل ایست بریفینگ نوشت که این تغییر به سمت ارزهای ملی در تجارت جهانی «تا حدی به دلیل سیاست تحریمی واشنگتن علیه روسیه است». ریاض اکنون به دلیل نگرانی‌های مبنی بر اینکه ایالات متحده احتمالا از ارز خود به عنوان سلاحی برای تجارت و تحریم‌ها استفاده کند، روند افزایش محافظت در برابر استفاده از دلار آمریکا در تجارت را دنبال می‌کند.
آسیا فایننشیال معامله چین با توتال انرژی را به عنوان «گامی رو به جلو در نبرد بلندمدت چین برای کاهش قدرت و دسترسی هژمونی دلار آمریکا» توصیف می‌کند. گزارش‌ها حاکی از آن است که عربستان سعودی در حال بررسی پرداخت پول صادرات نفت خود به چین به یوان است
با تحولات اخیر، از جمله اعلام دو طرح سرمایه گذاری بزرگ در چین توسط غول نفتی آرامکو، روند استفاده از ارزهای ملی در زنجیره‌های تجاری جهانی به بلوغ خود ادامه داده است. طرح اول شامل ساخت یک کارخانه یکپارچه پالایش و مواد شیمیایی در استان لیائونینگ بوده، و برنامه دوم شامل خرید ۱۰ درصد از سهام شرکت پتروشیمی رونگ شنگ توسط آرامکو است. در همین حال، دبی درهای خود را به روی معاملات ارز چینی در مرکز مالی جهانی خود باز کرد و برزیل و چین توافق کردند که دلار را کنار گذاشته و از ارزهای محلی خود در معاملات تجاری خود استفاده کنند. علاوه بر این، برزیل و آرژانتین برای راه‌اندازی یک ارز مشترک در معاملات تجاری خود را اعلام کرده‌اند.
دلار نفتی در معرض تهدید
پترودلار به دلارهای آمریکا اطلاق می‌شود که برای خرید نفت‌خام پس از معامله سال ۱۹۷۴ بین واشنگتن و ریاض، استفاده می‌شود. این توافق نه تنها دفاع نظامی سعودی را از طریق تضمین‌های ایالات متحده تامین کرد، بلکه جریان ثابتی از خرید خارجی اوراق قرضه و بدهی خزانه‌داری ایالات متحده را در پی داشت، که استراتژی بازیافت دلارهای نفتی از طریق ذخایر عربستان سعودی به واشنگتن است. با این حال، امروزه با گام‌های سریع چین برای به چالش کشیدن این سیستم ریشه‌دار، توجه جهانی به افزایش پترویان در مقابل کاهش پترودلار وجود دارد.
آسیا فایننشیال معامله چین با توتال انرژی را به عنوان «گامی رو به جلو در نبرد بلندمدت چین برای کاهش قدرت و دسترسی هژمونی دلار آمریکا» توصیف می‌کند. گزارش‌ها حاکی از آن است که عربستان سعودی در حال بررسی پرداخت پول صادرات نفت خود به چین به یوان است.
در حالی که امکان به دست آوردن اهمیت بیشتر یوان در تجارت جهانی نفت را نمی‌توان رد کرد، بعید است که در کوتاه مدت جایگزین دلار آمریکا به عنوان ارز اصلی قیمت گذاری در صنعت نفت و گاز شود. بیشتر کشورهای غرب آسیا به حفظ منافع خود در حفظ قدرت دلار ادامه داده و هرگونه تغییر به سمت پذیرش پرداخت با ارزهای دیگر در ابتدا حداقل خواهد بود. در چند سال آینده، روندی صعود آهسته اما پیوسته چین به سلطه اقتصادی جهانی و استفاده رو به رشد یوان در تجارت بین‌المللی بسیار مهم خواهد بود.
نظر شما