بازار؛ گروه استانها: برداشت بیش از ۹۵ درصدی از سفره های آب زیرزمینی در گلستان و مصارف بی رویه در بخش های مختلف به ویژه کشاورزی و همچنین خشکسالی و افزایش دما در سال های اخیر باعث شده تا وضعیت سطح تراز آبخوان‌های کم عمق و عمیق استان رو به وخامت برود.
برای مقابله با این شرایط طرح نصب کنتورهای هوشمند برای چاه‌های آب کشاورزی تسریع یافته ضمن اینکه تلاش شرکت آب منطقه ای گلستان برای انسداد چاه‌های آب غیرمجاز بیشتر شده است.به باور کارشناسان، تجهیز اراضی زراعی به سیستم آبیاری نوین و اصلاح شیوه‌های آبیاری سنتی و همچنین اصلاح الگوی کشت از طریق پرهیز از کشت محصولات با نیاز آبی بالا از دیگر اقداماتی است که به کاهش بی رویه مصرف سفره های آب زیرزمینی کمک می کند. در این گفتگو به سراغ «جواد تیموری» معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای گلستان رفتیم تا آخرین اقدامات آب منطقه ای گلستان در این مورد را برای مخاطبان ما تشریح کند.
* در مدیریت منابع آب چه مسئله‌ای حائز اهمیت است؟
از منظر علمی و کارشناسی یکی از موضوعاتی که در حوزه مدیریت منابع آب به ویژه آب های زیر زمینی بسیار حائز اهمیت به شمار می رود، ایجاد تعادل بین منابع و مصارف است. با توجه به اینکه تغذیه آب سفره های زیر زمینی به شرایط اقلیمی بستگی دارد و از آنجاییکه با سال های متفاوت ترسالی، نرمال و خشکسالی روبرو هستیم، امکان تغذیه آبخوان ها در سال های ترسالی و نرمال فقط میسر است اما میزان مصرف در قالب مجوزهایی است که برای بهره برداران در بخش های کشاورزی، صنعتی و شرب صادر می شود.
* چه زمانی تعادل بین منابع و مصرف به هم می‌خورد؟
زمانی تعادل بین منابع و مصارف به هم می خورد که از چاه های کشاورزی برداشت اضافه انجام شود و همچنین حفر چاه های غیر مجاز که علاوه بر کاهش آب سفره های زیرزمینی باعث بروز مشکل کم آبی برای چاه های مجاز شده هم از عواملی است که این تعادل را از بین می برد.
* برای مقابله و پیشگیری از برداشت غیر مجاز منابع آب چه اقداماتی انجام می‌شود؟
برای مقابله با برداشت های غیر مجاز، ۳۲ اکیپ گشت و بازرسی شرکت آب منطقه ای استان در طول سال در حال فعالیت هستند. از ابتدای سال جاری تا کنون ۴۸۰ چاه غیر مجاز شناسایی و به مراجع قانونی معرفی شدند. همچنین بر اساس احکام قضایی تا کنون ۳۸۰ حلقه چاه، پر و مسدود و عملیات حفاری ۱۰۰ مورد دیگر هم متوقف شده است و ۳۵ مورد از دستگاه های حفاری فاقد صلاحیت شناسایی و صاحبان آنها به مراجع قضایی معرفی شدند.
یکی از موضوعاتی که در حوزه مدیریت منابع آب به ویژه آب های زیر زمینی بسیار حائز اهمیت به شمار می رود، ایجاد تعادل بین منابع و مصارف است
مردم در شناسایی چاه های غیر مجاز می توانند به اکیپ های گشت و بازرسی کمک کنند و در صورت مشاهده عملیات حفاری، این موضوع را به اداره امور آب شهرستان مربوطه اطلاع دهند. در همین راستا از صاحبان چاه های مجاز هم خواسته شده اگر در فاصله هزار متری از چاه آنها، حفاری صورت گرفته، گشت های آب منطقه ای را در جریان قرار دهند زیرا چاه های غیر مجاز تاثیر منفی بر میزان آب چاه های مجاز خواهد داشت.
تعداد ۱۵ هزار حلقه چاه غیر مجاز در استان گلستان وجود دارد که قبل از سال ۸۵ حفر شده اند. مجلس شورای اسلامی با تصویب یک ماده واحده قانونی فرصتی را در اختیار صاحبان این چاه ها قرار داده تا در صورتیکه واجد شرایط لازم باشند، بتوانند از شرکت آب منطقه ای پروانه بهره برداری دریافت کنند.
* قبل از اینکه ادامه دهید بگویید چه تعداد چاه وجود دارد؟
در گلستان ۲۰ هزار حلقه چاه مجاز وجود دارد که ۱۷ هزار و ۵۰۰ حلقه در بخش کشاورزی و دو هزار و ۵۰۰ حلقه در بخش شرب و صنعت مورد بهره برداری قرار می گیرد هشت هزار حلقه از چاه های دارای مجوز عمق بالای ۲۵ متر دارند و در دسته چاه های عمیق قرار می گیرند که اکثر چاه های شرب از این دسته هستند.
* حال به سوال قبل بازگردیم
بله؛ هیئت دولت در سال جاری مصوبه ای داشته که در آن به کشاورزان و بهره بردارانی که منصوبات چاه های آنها برقی است تا پایان سال ۱۴۰۱ فرصت داده تا برای اخذ یا تمدید پروانه بهره برداری و اصلاح قدرت منصوبات چاه خود اقدام کنند تا افزایش تعرفه برای آنها اعمال نشود و در صورتی که اقدامات لازم را انجام ندهند از سال جدید مشمول افزایش تعرفه برق مصرفی خواهند شد و به اندازه هزینه های تامین برق، رشد تعرفه خواهند داشت.
در گلستان ۲۰ هزار حلقه چاه مجاز وجود دارد
به این دسته از افراد توصیه می شود در فرصت باقیمانده به شرکت آب منطقه ای و شرکت توزیع برق استان مراجعه کنند تا در سال آینده با چالش مواجه نشوند. (در سطح استان گلستان هفت هزار حلقه چاه کشاورزی با منصوبات برقی وجود دارد.)
* چه تعداد از چاه‌ها به کنتور هوشمند مجهز هستند؟
یکی از ابزارهایی که می تواند به مدیریت مصرف آب به ویژه آب های زیرزمینی کمک کند، ضرورت تجهیز چاه ها به ابزار اندازه گیری و سنجش آب دهی است بنابراین کشاورزان و سایر بهره برداران باید نسبت به نصب کنتورهای حجمی بر روی چاه ها اقدام کنند.
از مجموع هشت هزار چاه عمیق در استان تاکنون چهار هزار و ۵۰۰ حلقه به کنتور هوشمند مجهز شده اند که لازم است سایر این چاه ها هم نسبت به انجام این اقدام تعجیل کنند از دستگاه هایی مثل سازمان صمت، جهاد کشاورزی و سایر دستگاه ها انتظار داریم با توجه به شرایط اقلیمی و ضرورت قانونی و کارشناسی که برای تجهیز چاه ها به کنتور های هوشمند پیش بینی شده است، در این مورد به شرکت آب منطقه ای کمک کنند.
نظر شما