تهمینه غمخوار؛ بازار: افغانستان از نظر ژئواستراتژیک و ژئوپلیتیکی کشوری است که تنوع قومی و جغرافیایی و توسعه نیافتگی عمیق آن موجب شده که همواره نیازمند به تعامل با کشورهای همسایه برای تامین نیازهای خود به خصوص در حوزه موادغذایی و انرژی باشد. در حال حاضر با توجه به اینکه افغانستان بیش از ۹۰ درصد نیازهای فعلی خود را وارد می‌کند، باید میزان تعاملات تجاری خود با کشورهای همسایه را افزایش دهد.
یکی از موضوعات مورد مذاکره مقامات افغانستان با همسایگان در خصوص موضوع تامین سوخت و برق بوده زیرا با توجه به ناامنی های موجود در این کشور، تامین انرژی باید از مناطق مجاور با مرز که کمترین فاصله را دارند صورت گیرد. در میان کشورهای همسایه،جمهوری اسلامی ایران در صدر فهرست کشورهای طرف تعامل و تجارت با افغانستان قرار دارد، هرچند که از طرفی افغانها میتوانند نیاز خود را از طریق دیگر کشورها نیز تامین کنند و این موضوع به معنای از دست دادن بازار ایران نیست.
اهمیت موضوع تامین انرژی افغانستان توسط ایران تا اندازه ای است که مقامات حکومت سرپرست افغانستان و حسن کاظمی قمی سفیر جدید ایران در کابل و نماینده ویژه رییس جمهور در امور افغانستان در سفیر اخیر وی به افغانستان، به بحث و تبادل نظر در این باره با توجه به زمستان سردی که افغانها در آن به سر میبرند، پرداخته و این موضوع مورد تاکید طرفین قرار گرفته است.
در همین راستا و بر اساس اهمیت موضوع خبرنگار بازار در گفتگویی اختصاصی با «حسن کاظمی قمی» ریاست سفارت ایران در کابل و نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان، به بررسی روابط میان دو کشور در حوزه انرژی پرداخته که در ادامه می خوانیم.
«حسن کاظمی قمی» در ابتدا گفت: در حوزه تامین انرژی، ما در دو مسیر در حال حرکت هستیم؛ یک مسیر پاسخگویی موقت است، بدین معنا که در حال حاضر افغانستان نیاز دارد و تامین انرژی از سوی ایران صورت می گیرد. یک مسیر هم در خصوص تامین نیازهای جاری و دائمی است که از رهگذر یک کار مشترک، سرمایه گذاری و رفتن در مسیر تولید انجام می شود.
وی افزود: در برخی از موضوعات، ما می توانیم با افغانستان در تولید انرژی، همکاری های مشترک داشته باشیم. به عنوان مثال، در حوزه تولید انرژی پاک، دو کشور باید حتما وارد این مقوله شوند. در حال حاضر، برآوردهای صورت گرفته در برخی از مناطق و مرزهای مشترک ما نشان می دهد که امکان تولید انرژی پاک حتی تا شش هزار مگاوات و در مناطق شمالی با افغانستان به میزان بیشتر وجود دارد. در همین راستا، با توجه به مطالعات خوبی در این زمینه انجام شده، باید در دراز مدت بر روی این مسیر حرکت کرد.
سفیر ایران در کابل در ادامه به موضوع فرآورده های نفتی اشاره کرد و اذعان کرد: امروز فرآورده های نفتی از جمله گازوئیل، بنزین، ال پی جی، نفت سفید، سوخت هواپیما یکی از نیازهای مبرم افغانستان است. حتی تعدادی از پالایشگاههای کوچک آنها، نیاز به کاندنسیت دارند. در همین راستا و در این زمینه، یک اهتمام جدی برای تامین نیازهای سوختی این کشور وجود دارد، در حالی که یکی از بهترین تامین کنندگان این فراورده ها برای افغانستان، جمهوری اسلامی ایران است.
وی اضافه کرد: این موضوع در حال حاضر در دستور کار قرار دارد ؛ به طوری که در قالب قراردادهای مختلف و فروش محصولات، بخش زیادی از این نیاز از سوی ایران در حال تامین شدن است. به عنوان مثال، میزان ال پی جی که به افغانستان صادر می کنیم، قابل توجه است.
امروز مصرف انرژی کشور در سطح بالایی قرار دارد. قیمت انرژی، در مورد بنزین و همچنین گازوئیل در ایران نزدیک به صفر است و خود این موضوع انگیزه قاچاق سوخت را افزایش می دهد و نیازمند توجه و مراقبتهایی است
نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان بیان کرد: در این راستا، نکته قابل توجه این است که امروز مصرف انرژی کشور در سطح بالایی قرار دارد. قیمت انرژی، در مورد بنزین و همچنین گازوئیل در ایران نزدیک به صفر است و خود این موضوع انگیزه قاچاق سوخت را افزایش می دهد و نیازمند توجه و مراقبتهایی است. همچنین، میزان مصرف گاز در کشور بالا و در مقایسه با نرم جهانی، متوسط مصرف حداقل سه برابر و در برخی از مناطق پنج یا ده برابر است زیرا نازل ترین قیمت در ایران وجود دارد و بر همین اساس، مصرف در سطح بالایی قرار گرفته است.
سفیر ایران در کابل افزود: از این رو، با توجه به اینکه الگوی مصرف درستی در کشور وجود ندارد، همه ما باید به موضوع مصرف گاز با یک احساس مسئولیت و جدی نگاه کنیم؛ یعنی واقعا از انصاف به دور است این موضوع گفته نشود که دولت تمام توان خود را به کار گرفته تا انرژی را برای مردم تامین کند و این مسئله را جزء وظایف خود می داند و بر این وظیفه افتخار می کند. بنابراین، ما باید به عنوان شهروند در مصرف گاز صرفه جویی کنیم، چرا که دولت با شرایط سختی در حال تولید گاز است.
در حالی که تامین نیازهای انرژی کشور از اولویتهای دولت است، اما امروز تامین فرآورده های نفتی مورد نیاز افغانستان نیز در دستور کار جمهوری اسلامی قرار دارد
وی گفت: حتی زمانی که ما قیمت بنزین آزاد در ایران را با تمام کشورهای همسایه مقایسه می کنیم، این قیمت یک دهم است، یا به عنوان مثال، قیمت گازوئیل در ایران نسبت به افغانستان، یک صدم است؛ یعنی در ایران قیمت ۳۰۰ تومان و در افغانستان بیش از ۳۰ هزار تومان است. بر همین اساس، باید به این مسائل دقت کرد.
حسن کاظمی قمی ادامه داد: در این فضا، در حالی که تامین نیازهای انرژی کشور از اولویتهای دولت است، اما امروز تامین فرآورده های نفتی مورد نیاز افغانستان نیز در دستور کار جمهوری اسلامی قرار دارد و باید در قالب تجارت این اقدام را انجام دهیم. لذا، این موضوع، امر روشنی است که اگر صورت نگیرد، خود سرما و فصل زمستان عاملی در افزایش مهاجرت خواهد شد. به همین خاطر، برآورده کردن نیازهای سوختی افغانستان جزء برنامه های کشور است که تا حد ممکن این نیاز تامین شود.
نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان گفت: در داخل کشور، خارج از تولید استانداردی که توسط وزارت نفت در حال انجام شدن است، بخشی از مجتمع های پتروشیمی دارای پالایشگاه و تولیداتی هستند. برخی از آنها شبیه و نزدیک به استانداردهای بنزین و گازوئیل است. از طرفی تعداد زیادی پالایشگاه کوچک موجود است که تولید کننده هیدروکربن هستند که به کشورهای همسایه از جمله افغانستان و کشورهای دوردست صادر می شود.
وی اضافه کرد: از طرفی، ارسال هیدروکربن به هیچ وجه اقدام خوبی نیست، زیرا دارای آلایندگی و آثار سوء زیست محیطی و اثرات مخرب برای سلامتی انسان است. اما، به طور کلی این حوزه ها یک ظرفیت و فرصت محسوب می شوند که باید از طریق تکنولوژی و فناوری به تولید استاندارد ارتقاء یابند. بنابراین، یکی از اقداماتی که در دستور کار قرار دارد، استاندارد کردن، فعالسازی و تولید این مجموعه ها است؛ البته استانداردی که هم مورد قبول دستگاههای اصلی و نظارتی ما و هم مورد تایید کشوری که مانند افغانستان که در حال وارد کردن است، باشد.
تامین فرآورده های نفتی برای افغانستان در حال مدیریت است؛ در حالی که البته یکی از اولویتهاییست که هم به صورت تامین نیاز کوتاه مدت و همچنین طولانی مدت، جمهوری اسلامی در رابطه با این همسایه خود در دستور کار قرار داده است
نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان بیان کرد: بر همین اساس، باید این آنالیز استاندارد شود و آن مجموعه پالایشگاههایی که ظرفیت این نوع تولید را داشته و یا می توانند از تکنولوژی برای ارتقاء این تولید استفاده کنند، را مد نظر قرار دهیم. در همین راستا، ما با وزرات نفت مذاکراتی را انجام داده ایم که خوراک و میعانات این پالایشگاهها را تامین کرده و یا به تولید برای صادرات بپردازند، ضمن اینکه در رابطه با پالایشگاههای پتروشیمی و همچنین پالایشگاههای کوچک، تلاش و اهتمام لازم را به کار گرفته ایم تا این اتفاق رخ دهد.
حسن کاظمی قمی افزود: بنابراین، اگر چنین موضوعی انجام شود، علاوه بر اینکه شاهد افزایش ظرفیت تولید محصولات استاندارد مانند بنزین و گازوئیل در کشور هستیم؛ صادرات نیز تقویت شده و از طرفی به مردم افغانستان که نیازمند هستند، کمک خواهد شد. بر همین اساس، تامین فرآورده های نفتی برای افغانستان در حال مدیریت است؛ در حالی که البته یکی از الویتهایی است که هم به صورت تامین نیاز کوتاه مدت و همچنین طولانی مدت، جمهوری اسلامی در رابطه با این همسایه خود در دستور کار قرار داده است.
در میان همسایگان، افغانستان هم یکی از کشورهایی است که می تواند نقش اقتصاد مکمل برای ایران داشته باشد در حالی که این همکاری ها هم دارای آثار اقتصادی و هم امنیتی و فرهنگی است، زیرا امروز دخالت کشورهای دیگر در افغانستان و نقشی که در تخریب روابط این کشور با همسایگان من جمله ایران، مشهود است
سفیر ایران در کابل ادامه داد: بر همین اساس، چه اشکالی دارد که با افزایش تولید محصولات، ما بتوانیم از طریق شبکه انتقال شهرهایی که برای افغانستان از جمله هرات مهم بوده و دارای شهرک صنعتی هستند، مستقیما انرژی آنها را تامین کنیم؛ در حالی که این موضوع موجب شکوفایی و رونق اقتصادی این کشور شده و این نوع اتصالهای زیرساختی به توسعه همکاریهای دوجانبه و اعتمادسازی میان دو کشور کمک می کند و بر تجارت اثرمثبتی خواهد داشت.
وی افزود: ما باید تمامی این اقدامات را با کشورهای همسایه انجام دهیم. در میان همسایگان، افغانستان هم یکی از کشورهایی است که می تواند نقش اقتصاد مکمل برای ایران داشته باشد در حالی که این همکاری ها هم دارای آثار اقتصادی و هم امنیتی و فرهنگی است، زیرا امروز دخالت کشورهای دیگر در افغانستان و نقشی که در تخریب روابط این کشور با همسایگان من جمله ایران، مشهود است.
حسن کاظمی قمی در پایان گفت: پیوند زدن منافع دو ملت ایران و افغانستان در عرصه های مختلف علمی، تجاری، فرهنگی و آموزشی هم میتواند نقشه های دشمن را خنثی کرده و هم موجب تحکیم روابط دو کشور در منطقه شود.
نظر شما