بازار؛ گروه استانها: انگور دومین محصول مهم کشاورزی ایران به شمار می‌رود به‌طوری‌که امروز در سایه سیاست‌های دولت نقش مهمی در توسعه اقتصادی و بهبود معیشت کشاورزان و باغداران ایفا می‌کند.
ایران در حال حاضر ازنظر تولید انگور و سطح زیر کشت آن هم‌ردیف کشورهایی همچون چین، ایتالیا، آمریکا، اسپانیا، ترکیه، فرانسه و آرژانتین است و رتبه هشتم جهانی را ازنظر سطح زیر کشت و رتبه نهم جهانی در تولید انگور دارد.
نظام تولید انگور درّه جوزان ملایر در استان همدان به‌عنوان نخستین محصول کشاورزی جمهوری اسلامی در سازمان جهانی خواروبار و کشاورزی ملل متحد (فائو) به ثبت رسید
ایران به‌واسطه حمایت‌های دولت و برنامه‌های راهبردی سال ۹۷ عنوان جهانی را در این محصول راهبردی کسب کرد و نظام تولید انگور درّه جوزان ملایر در استان همدان به‌عنوان نخستین محصول کشاورزی جمهوری اسلامی در سازمان جهانی خواروبار و کشاورزی ملل متحد (فائو) به ثبت رسید.
همدان در کنار استان‌های قزوین، فارس، آذربایجان شرقی و غربی از تولیدکنندگان عمده انگور در کشور به شمار می‌رود که نیمی از سطح تاکستان‌های این استان با حدود ۱۱ هزار هکتار در شهرستان ملایر واقع‌شده و سالانه بیش از ۲۴۰ هزار تُن انگور از سطح باغ‌های ملایر برداشت می‌شود.
طبق آمار ۳۱۶ هزار هکتار باغ انگور در کشور وجود دارد که میانگین برداشت آن ۱۵ تُن در هکتار و از این میزان سطح زیر کشت ۲۱ هزار و ۵۳۹ هکتار معادل ۶.۸ درصد باغ انگور در استان همدان واقع‌شده که میزان تولید سالانه آن ۴۰۴ هزار و ۶۳۱ تُن معادل ۱۰.۶ درصد از تولید کشوری با میانگین تولید ۱۹ تُن در هکتار است؛ درحالی‌که میانگین تولید انگور در ملایر ۲۳ تُن در هکتار است و بالاتر از میانگین کشوری و استانی قرار دارد.
باوجود ظرفیت بسیار بالای شهرستان ملایر در تولید انگور و تبدیل آن به فرآورده‌های مختلف اما گویا هنوز آن‌چنان‌که باید در حوزه فرآوری، برند سازی و بسته‌بندی محصولات اقدامات اصولی و جدی صورت نگرفته است
باوجود ظرفیت بسیار بالای شهرستان ملایر در تولید انگور و تبدیل آن به فرآورده‌های مختلف اما گویا هنوز آن‌چنان‌که باید در حوزه فرآوری، برند سازی و بسته‌بندی محصولات اقدامات اصولی و جدی صورت نگرفته است.
کارشناس کشاورزی استان همدان در همین خصوص در گفتگو با خبرنگار بازار بابیان اینکه وضعیت نابسامانی در بازار انگور وجود دارد و واحدهای فرآوری در این بخش کم است، گفت: استان‌های فارس، قزوین، همدان، خراسان رضوی و آذربایجان شرقی بیشترین میزان تولید انگور کشور را بین ۶۰ تا ۷۰ درصد به خود اختصاص داده‌اند.
نسرین دانشمند بابیان اینکه جهاد کشاورزی باید تسهیلاتی در خصوص برند سازی، بسته‌بندی، حمل‌ونقل به فعالان کشت انگور و در پی آن فرآوری محصول تخصیص دهد، گفت: صادرات بخش کشاورزی سهم قابل‌توجهی از صادرات غیرنفتی را به خود اختصاص داده و از جایگاه ارزآوری درخور توجهی برخوردار است اما اگر زیرساخت‌ها برای توسعه صادرات فراهم نشود عایدی چندانی به همراه نخواهد داشت.
وی بابیان اینکه سالانه ۱۰ کیلوگرم انگور به ازای هر نفر در جهان تولید می‌شود، درحالی‌که این رقم به ازای هر نفر در ایران ۳۸ کیلوگرم است، عنوان کرد: همدان ازنظر مساحت رتبه چهارم کشوری و ازنظر تولید انگور رتبه نخست را به خود اختصاص داده و نیمی از باغ‌های استان همدان با حدود ۱۱ هزار هکتار در ملایر واقع‌شده و نیمی دیگر در سایر شهرستان‌ها است به‌طوری‌که در تمام ۱۰ شهرستان همدان انگور کشت می‌شود.
دانشمند تأکید کرد: ملایر ظرفیت بسیار خوبی در حوزه تولید انگور دارد ظرفیتی که اگر به آن توجه شود می‌تواند به رونق اقتصادی و گردشگری استان همدان و شهرستان ملایر کمک شایانی کند.
در همین خصوص مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان نیز در گفتگو با خبرنگار بازار با اشاره به اینکه ۴۲۷ هزار و ۸۸۹ تن انگور در سال جاری از باغ‌های استان همدان برداشت شد، گفت: از این میزان ۱۰۲ هزار و ۸۵۰ تن فرآوری شده و مابقی برای تازه خوری روانه بازار مصرف‌شده است.
صدور دو جواز تأسیس نیز درزمینهٔ تولید شیره انگور در شهرستان ملایر و همدان با ظرفیت یک هزار و ۶۰۰ تن تولید و جذب هشت هزار تن انگور در حال پیگیری است
حسن محمدی بابیان اینکه دو واحد تولید شیره انگور با جذب دو هزار تن انگور و ظرفیت تولید ۴۰۰ تن در شهرستان بهار و ملایر پروانه بهره‌برداری دریافت کرده‌اند، گفت: صدور دو جواز تأسیس نیز درزمینهٔ تولید شیره انگور در شهرستان ملایر و همدان با ظرفیت یک هزار و ۶۰۰ تن تولید و جذب هشت هزار تن انگور در حال پیگیری است.
محمدی بابیان اینکه ۵۷ واحد تصفیه و بسته‌بندی کشمش با توان تولید ۹۳ هزار و ۵۰۰ تن در استان همدان فعالیت می‌کنند، گفت: ۸۴۵ نفر در این واحدها مشغول به فعالیت هستند.
مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان تصریح کرد: هشت واحد تصفیه و بسته‌بندی کشمش نیز در استان همدان به سورت و لیزر به‌منظور افزایش کیفی و کمی باهدف صادرات تجهیز شده‌اند.
وی ادامه داد: استان همدان درزمینه های مختلف دارای زمینه‌های مناسب برای ورود به عرصه صنایع تبدیلی و تکمیلی است، اما در این مسیر در کنار معرفی توانمندی‌ها نیاز به حمایت‌های لازم و همکاری مناسب بانک‌های استان نیز هست.
دولت به‌صورت تک‌روی در بحث سرمایه‌گذاری ورود پیدا نمی‌کند و نقش پشتیبان دارد
وی عنوان کرد: در عرصه صنایع تبدیلی و تکمیلی محصولات کشاورزی، دولت به‌صورت تک‌روی در بحث سرمایه‌گذاری ورود پیدا نمی‌کند و نقش پشتیبان دارد و باید رسانه‌های استان همدان درزمینهٔ معرفی توانمندی‌های استان در این زمینه قدم‌های مناسبی بردارند.
مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی همدان گفت: بازار بسیار رقابتی است و واحدهای ما در بحث برند سازی و مارکتینگ و فروش باید علم و فنّاوری روز را استفاده کنند تا دچار مشکل نشوند.
وی با اشاره به اینکه در بحث کشاورزی و صنایع تبدیلی دو محور مهم داریم، تشریح کرد: در بحث محصولات که کمتر فرآوری داشتیم ایجاد واحدهای جدید توسعه واحدهای موجود مدنظر ما است در بعضی واحدها که نیازی نداریم و بحث اشباع بودن واحدها است دنبال کیفی سازی هستیم مثل واحدهای بسته‌بندی و تصفیه کشمش که ما به دنبال ایجاد واحد جدیدی نیستیم و دنبال این هستیم که این واحدها را به سورت لیزری و دستگاه ایکس ری مجهز کنیم.
لزوم توجه به تنوع تولید و بسته‌بندی‌های متنوع
محمدی گفت: سرمایه‌گذاران بخش صنایع تبدیلی کشاورزی اگر بخواهند در بازار صادراتی ما حضورداشته باشند و بازارهای خود را توسعه بدهند حتماً باید تنوع تولید و بسته‌بندی‌های متنوعی داشته باشند و باید سرمایه‌گذاری‌های جدید را انجام دهند
محمدی ادامه داد: از ابتدای سال تاکنون بیش از ۹ هزار و ۵۰۰ تن کشمش به ارزش ۳۱.۵ میلیون دلار به کشورهای اروپایی و حوزه اوراسیا و حاشیه خلیج‌فارس صادرشده است.
ناگفته پیداست؛ مهم‌ترین موضوع در بحث صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی، کاهش ضایعات محصولات کشاورزی، ایجاد فناوری و اشتغال و ایجاد ارزش‌افزوده برای محصولات کشاورزی است بنابراین رونق صنایع تبدیلی نیازمند برنامه‌ریزی مناسب در این زمینه است.
نظر شما