بازار؛ گروه استانها: خراسان رضوی به‌عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان زعفران در جهان سالانه افزون بر ۳۳۰ تن محصول زعفران از مزارع خود برداشت می‌کند که در طی دو سال گذشته این رقم با کاهشی ۵۰ درصدی حالا به کمتر از ۱۵۰ تن رسیده است!
اگرچه مسئولان سازمان جهاد کشاورزی پیش‌بینی می‌کنند که امسال یعنی سال ۱۴۰۱ احتمالاً شاهد افزایش تولید باشیم اما این کاهش محصول در سال گذشته موجب شد تا نرخ زعفران به شدت افزایش پیدا کند و لذا کشاورزان استقبالی از خرید حمایتی دولت نکنند.
قیمت زعفران در سال گذشته به دلیل کاهش تولید و همچنین جو روانی حاصل از افزایش رقم خرید زعفران، جهش ناگهانی داشت که این رشد گرچه به سود کشاورز زعفران کار بود اما بازارهای جهانی که سال‌ها زعفران را کیلویی زیر یک هزار دلار می‌خریدند ناگهان باقیمت چند برابر گذشته مواجه شدند.
قیمت ابتدایی خرید حمایتی زعفران در سال گذشته برای هر کیلو زعفران نگین ۲۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تعیین شد اما کاهش تولید موجب شد تا قیمت زعفران به کیلویی ۴۷ میلیون تومان برسد و لذا هیچ‌یک از کشاورزان حاضر به فروش محصول خود به دولت نشدند.
بنا بر اظهارات کارشناسان افزایش قیمت زعفران اگرچه درنهایت به نفع کشاورزان ما است اما این حقیقت را نیز نباید نادیده گرفت که ۸۰درصد تولید این محصول صادر می‌شود و ما به خریداران دنیا نیاز داریم، درنتیجه اگر بدون انعطاف تنها به فکر افزایش قیمت باشیم رقبای ما در منطقه، بازارهای جهانی ما را در اختیار خواهند گرفت.
در حال حاضر اگرچه ایران بزرگترین تولیدکننده زعفران دنیاست اما واقعیت این است کشورهای رقیب ایران درزمینهٔ تولید زعفران ازجمله افغانستان، یونان، اسپانیا، ایتالیا، مراکش و هند برای ربودن بازار ایران به سمت افزایش تولید زعفران پیش می‌روند.
قیمت واقعی زعفران چقدر است
نائب رئیس شورای ملی زعفران در گفت‌وگو با بازار اظهار کرد: اگرچه قیمت زعفران «سوپرنگین» توسط سازمان جهاد کشاورزی امسال به میزان هر کیلو ۴۱ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان اعلام‌شده است اما تا پایان فصل برداشت باید برای قیمت نهایی منتظر ماند.
غلامرضا میری در پاسخ به سؤال خبرنگار بازار مبنی بر اینکه امسال چه قیمتی را برای هر کیلو زعفران در بازار پیش‌بینی می‌کنید اظهار کرد: قیمت زعفران سوپرنگین را جهاد کشاورزی اعلام کرده است که آن قیمت پایه است و با این نرخ از کشاورز خریداری می‌شود و هر کیلو آن ۴۱ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان است اما هنوز بقیه نرخ‌های دیگر را اعلام نکرده‌اند.
وی اظهار کرد: به اعتقاد من اگر بخواهیم قیمت زعفران را برآوردی کارشناسی داشته باشیم، باید صبر کنیم تا محصول جمع‌آوری شود.
میری بیان کرد: باید در این راستا ببینیم چقدر محصول داریم و بر اساس آن‌که چقدر محصول داریم و همچنین صادرات و مصرف داخلی‌مان چقدر است تا قیمت را برآورد نماییم و لذا آن زمان بر اساس این مبنا می‌توانیم قیمت‌گذاری را اعلام کنیم.
نائب رئیس شورای ملی زعفران ابراز کرد: در حال حاضر برداشت زعفران شروع‌شده و تا پایان آذرماه ادامه خواهد داشت و تا هنگامی‌که رقم دقیقی از محصول نداشته باشیم، نمی‌توان نرخ‌گذاری درستی را انجام داد.
وی یادآور شد: اگر میزان تولیدمان از سال گذشته بیشتر باشد یا کمتر باشد نرخ‌گذاری به‌طور قطع متفاوت خواهد بود.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران خراسان رضوی اذعان کرد: افزایش قیمت زعفران به میزان عرضه و تقاضا در بازار بستگی دارد و ۹۰ درصد زعفران تولیدی صادراتی است.
وی افزود: میزان صادرات زعفران در سال گذشته ۲۸۶ تن بوده و صادرات زعفران در ۵ ماه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵۰ درصد کاهش‌یافته است.
وی با اشاره به قیمت خرید حمایتی زعفران در سال گذشته خاطرنشان کرد: قیمت ابتدایی خرید حمایتی زعفران در سال گذشته برای هر کیلو زعفران نگین ۲۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تعیین شد که در ادامه به دلیل کاهش تولید زعفران به ۴۷ میلیون تومان نیز رسید.
حرف‌وحدیث‌های زعفرانی
به گزارش خبرنگار بازار در طی سه سال گذشته قیمت زعفران رشدی نداشت لذا زعفران کاران برای جلوگیری از ورشکستگی دست دامان دولت برای خرید تضمینی شدند و دولت نیز در قالب مراکز خرید تعاون روستایی طرح خرید تضمینی پا به میدان گذاشت اما برای آنها راضی‌کننده نبود.
در سال ۹۸ اقدامی توسط دولت مبنی بر خرید حمایتی انجام شد و قیمت‌ها تا حدودی به تعادل رسید و به سطح ۱۲ تا ۱۳ میلیون نزدیک شد اما بازهم شاهد تولید کم این محصول به دلیل بی‌انگیزگی کشاورزان، خشک‌سالی، کمبود آب، شرایط کرونا، تورم و افزایش نهاده‌های تولید بودیم.
در طی سه سال گذشته قیمت زعفران رشدی نداشت لذا زعفران کاران برای جلوگیری از ورشکستگی دست دامان دولت برای خرید تضمینی شدند و دولت نیز در قالب مراکز خرید تعاون روستایی طرح خرید تضمینی پا به میدان گذاشت اما برای آنها راضی‌کننده نبود
اگرچه قیمت هر کیلو زعفران نگین در سال ۱۳۹۹ کمتر از ۱۷ میلیون تومان توسط تعاون روستایی خریداری می‌شد اما سال ۱۴۰۰ باوجود اعلام آمادگی دولت برای خرید تضمینی آن‌هم به قیمت ۲۰ میلیون تومان اما زعفران کاران حاضر به تحویل محصول خود به تعاون روستایی نشدند زیرا قیمت در بازار به ۲۸ و با جهشی غیر قابل منتظره به بیش از ۴۰ میلیون تومان رسید.
متأسفانه خشک‌سالی و کمبود آب و نیز هزینه‌های کارگری در طی دوچند سال گذشته بسیاری از زعفران کاران را از کشت زعفران منصرف کرده است.
بنا بر اظهارات برخی تولیدکنندگان فروش آب توسط دولت و با بهره‌گیری از کنتورهای هوشمند به کشاورز و خاموشی بسیاری از چاه موتورهای مجاز و غیرمجاز بسیاری از زعفران کاران را به دلیل کمبود و گرانی آب از گردونه تولید خارج کرد و لذا کاهش تولید منجر به افزایش قیمت زعفران در سال ۱۴۰۰ شد.
طی سه سال گذشته نوسان قیمت‌گذاری پیرامون زعفران البته حرف‌وحدیث‌های بی‌شماری را نیز پیرامون تضعیف قیمت و همچنین ضرر و زیان زعفران کاران و سوءاستفاده برخی افراد به همراه داشت و این موضوع حتی با اعتراضات تند و مکرر نماینده تربت‌حیدریه در مجلس شورای اسلامی همراه بود.
محسن زنگنه سال گذشته مدعی شد متأسفانه شورای ملی زعفران و برخی نهادهای حقوقی زیرمجموعه اتاق بازرگانی با سوءاستفاده از جایگاه حقوقی در جهت تضعیف قیمت زعفران گام برمی‌دارند.
این در حالی است که نائب رئیس شورای ملی زعفران در پاسخ به این اظهارات عنوان می‌کند: همه شاهد بودند که هیچ کشاورزی باقیمت ۲۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و این نرخ حمایتی حاضر به فروش محصول زعفران خود به دولت نشد و به همگان ثابت شد حرف اول را عرضه و تقاضا می‌زند.
میری عنوان کرد: این اقتصاددان‌هایی که ما با آنها سروکار داریم که می‌گویند عرضه و تقاضا تعیین‌کننده نیست متوجه شدند اگر قیمت زعفران در سال‌های قبل کم بوده صادرکننده مقصر نبوده است!
وی یادآور می‌شود: ما گفته بودیم که شما هر قیمتی که می‌خواهید روی زعفران بگذارید، صادرکنندگان می‌توانند بفروشند ولی مشروط بر اینکه جلوی قاچاق گرفته شود و از کشاورز هم تا پایان حمایت کنند.
میری در پاسخ به این سؤال که نقش شورای ملی زعفران در این زمینه چیست اظهار کرد: اگر اساسنامه شورای ملی زعفران را بخوانید نمایان می‌شود که این شورا تعیین‌کننده قیمت نیست.
نائب رئیس شورای ملی زعفران افزود: این شورا تشکیل‌شده و بر اساس نظر کارشناسی پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت می‌دهد که متأسفانه تاکنون به این پیشنهادها توجه ای نشده است و ارزش چندانی برای مصوبات شورای ملی زعفران قائل نشدند.
وی تصریح کرد: اگر کسی ادعا می‌کند که اقدامات او یا مجموعه‌ای باعث افزایش قیمت زعفران شد مردود است و لذا هیچ عاملی جز کاهش تولید در آن نقش نداشت.
تزریق تدریجی زعفران به بازار
در همین راستا معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی هم‌زمان با آغاز فصل برداشت این محصول از مزارع استان خراسان رضوی از زعفران کاران خواست تا باهدف جلوگیری از ضرر، محصول تولیدی خود را به‌تدریج وارد بازار کنند.
غلامحسین ساربان در این رابطه اظهار کرد: به‌عنوان‌مثال، کشاورزی که مجموعاً ۱۰ کیلوگرم برداشت زعفران دارد باید به‌تدریج تا عید و بعدازآن اقدام به واردکردن محصول خود به بازار کند.
وی تأکید کرد: کشاورزان باید با تنظیم ورود محصول برداشتی به بازار، اقدام به مدیریت دسترنج خود کنند و از واردکردن کلی محصول خود در حجم بالا به بازار خودداری کنند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی بابیان اینکه امسال در تمامی شهرستان‌های استان زعفران کشت‌شده است، افزود: طبق حالت عادی در خراسان رضوی بین ۳۰۰ تا ۳۲۰ تن برداشت محصول داریم که امیدواریم امسال شاهد برداشت مطلوب‌تر نسبت به سال گذشته باشیم.
ساربان تصریح کرد: سال گذشته از این سطح زیر کشت با ۵۰ درصد کاهش به میزان ۱۵۰ تن محصول زعفران در استان تولید شد که بسیار فاجعه‌آمیز بود اما امسال امیدواریم با توجه به وضعیت اقلیمی بهتر نسبت به پارسال شاهد برداشت در حد مطلوب باشیم.
نظر شما