تهمینه غمخوار؛ بازار: با توجه به اینکه رویکرد جمهوری اسلامی ایران در طول سال های گذشته احترام به تمامیت ارضی سوریه در راستای مبارزه با تروریسم بوده، ارتقاء سطح همکاری های اقتصادی و روابط تجاری تهران و دمشق باید از جمله راهبردهای جدی ایران در نظر گرفته شود تا با ایجاد بسترهای لازم، امکان گسترش مناسبات اقتصادی فیمابین فراهم گردد.
در همین راستا، با توجه به سفر اخیر فیصل مقداد به ایران و دیدار با امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه ایران، دولت جمهوری اسلامی مصمم است تا روابط و مناسبات خود را با سوریه در همه ابعاد گسترش دهد که اگر بسترهای لازم از سوی دمشق نیز فراهم شود، تحولات جدی در توسعه همه جانبه مناسبات دوجانبه رخ خواهد داد.
با این حال و با توجه به تلاش دو کشور، مدتهاست که اخباری مبتنی بر این موضوع منتشر شده که کشتیرانی بین ایران و سوریه با مشکل مواجه است و کشتی ها در برگشت به ایران خالی هستند و توازن در صادرات و واردات بین دو کشور وجود ندارد.
طی شش ماه گذشته ماهانه دو فروند کشتی حامل کالا از ایران به سوریه ارسال شده است. از طرفی ممکن است اجناس ایرانی به صورت غیر قانونی از مرزهای ایران وارد سوریه شود در حالی که این موضوع ربطی به عدم تمایل دولت سوریه برای خریدن کالا از ایران ندارد.
در همین راستا و بر اساس اهمیت موضوع روابط تجاری و اقتصادی ایران و سوریه، خبرنگار بازار گفتگویی با «مجید مهتدی» فعال اقتصادی در سوریه در خصوص صادرات و مبحث حمل کالاهای ایرانی به این کشور ترتیب داده که در ادامه می خوانیم:
مجید مهتدی در ابتدا گفت: در خصوص حمل کالا به سوریه و در رابطه با قیمت خریدهایی که از ایران انجام می شود، قیمت حمل نیز مد نظر و مهم است. بر همین اساس طرف سوری با طرف ایرانی با در نظر گرفتن قیمتهای حمل داخلی، گمرک و غیره به مذاکره پرداخته و سرانجام به توافق می رسند. تاجر سوری به ایران می آید و با شرکت مورد توافق مثلا شرکت پتروشیمی ایران و دیگر شرکتهای فنی_مهندسی و غیره قراردادی را منعقد می کنند و شروع به حمل کالا می کنند. اما پیش از آغاز حمل کالاها، این سوال از سوی طرف سوری مطرح می شود که چه نوع حملی وجود دارد؟
وی افزود: در حال حاضر حمل دریایی قابل انجام است در حالی که مجوز قانونی در سوریه صادر شده که کالا از ایران به بندر لاذقیه رفته و یا کالا از سوریه از طریق این بندر به ایران ارسال شود. لذا، در شرایط فعلی، از طریق کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، کالای ایرانی به سوریه صادر می شود در حالی که نامنظم بودن برنامه حرکت کشتی ها موجب ناراحتی سوری ها شده است. اگر ماهی دو بار این کشتی ها برای حمل کالا حرکت کنند، ایده آل است، اما همین دو بار نیز در حال حاضر وجود ندارد.
این کارشناس اضافه کرد که بارها اینگونه پیش آمده که بارها به کشتی منتقل می شوند، اما کشتی حرکت نمی کند و ممکن است حتی یک ماه در بندر معطل شود و پس از آن کشتی حرکت کند. این موضوع تبعاتی دارد که یکی از آنها این است که بازرگانان و خریداران سوری با جرایمی به علت تاخیر در اجرای قراردادهای خود روبرو شوند.
ارسال کالای ایرانی از بندر مرسین ترکیه، به لحاظ قیمتی، یک و نیم برابر قیمت تمام شده از مسیر خود ایران مستقیم به لاذقیه و از طریق کشتیرانی جمهوری اسلامی است
مهتدی تصریح کرد: بنابراین هم بحث قیمت مهم است و هم موضوع زمان. هر دو باید مکمل یکدیگر باشند. در مقایسه با دیگر کشورها، قیمتهای کشتیرانی جمهوری اسلامی مناسبتر است؛ مثلا قیمت حمل چین چندین برابر قیمت حمل از ایران به سوریه است. این موضوع برای کشور یک نقطه قوت است. اما از نظر زمان به دلیل نامنظم بودن حرکت کشتی ها، اختلالی در این راستا وجود دارد.
کارشناس مسائل سوریه ادامه داد: راه دوم علاوه بر مسیر دریایی به سمت سوریه این است که کالای ایرانی از طریق راه زمینی به بندر مرسین ترکیه برده شود در حالی که ترکها نسبت به کالاهای جمهوری اسلامی حساس هستند تا کالای خودشان به سوریه صادر شود و به نفع خودشان باشد. با این حال، متخصصین حوزه حمل و نقل با تبحر و هنر خود راههایی را باز می کنند تا کالا به بندر ترکیه رفته و از آنجا از طریق کشتی به لاذقیه ارسال شود. این ارسال به لحاظ زمانی حدود سه هفته به طول خواهد انجامید که زمان مناسبی است. اما، به لحاظ قیمتی، یک و نیم برابر قیمت تمام شده از مسیر مستقیم ایران به لاذقیه و از طریق کشتیرانی جمهوری اسلامی است.
وی گفت: مسیر دیگر، مسیر کردستان عراق یا مرز به مرز به مرز است؛ به این گونه که کالای ایران به سمت ترکیه رفته و از ترکیه وارد یک سری شهرها و مناطق کردنشین سوریه شده و از آنجا با روشهای خاص وارد سوریه می شود. شما در سوال خود به غیر قانونی بودن ارسال کالاهای ایرانی به سوریه اشاره کردید، خیر این کار غیر قانونی نیست، فقط مسیر، مسیر دیگری است که از مرزهای کردستان عراق و ترکیه خارج می شود و به مقصد سوریه و شهرهای آن می رسد.
مجید مهتدی اضافه کرد: شاید در خود سوریه منع هایی وجود داشته باشد که برای آنها غیرقانونی باشد. خود دولت سوریه در یک مقطعی مثلا شش ماه پیش برای یک نوع کالا انقدر مجبور شدند و نیازمند بودند که اعلام کردند تا یک معبر باز شود و به نوعی نتوانستند محدودیتهایی را ایجاد کنند. در واقع تنفسی برای آنها ایجاد شد. مسیر ترانزیت عراق کوتاهترین مسیر است؛ مثلا کالای ایرانی می تواند از تهران به سمت مهران حرکت کند و پس از آن به استان انبار و سپس منطقه قائم که منطقه مرزی عراق به سوریه است، رفته و به بوکمال یعنی منطقه مرزی سوریه به عراق برسد.
وی گفت: اما، این مسیر مشکلات عدیده ای دارد و هنوز راه اندازی نشده، زیرا بحث ترانزیت عراق قانونی نیست و این امکان فعلا وجود ندارد؛ یعنی کالا باید به عراق صادر شود که عراق بابت ورود این کالا، گمرکی دریافت می کند و مجددا کالا به سوریه صادر شود تا تازه سوریه قبول کند. این مسئله، دارای تبعات و هزینه هایی است که هیچ کس راضی نمی شود.
این فعال اقتصادی اذعان کرد: غیر از بحث امنیتی که در منطقه غربی عراق، ایران با آن مواجه است و متاسفانه کالای ایرانی هنوز از امنیت خاص خود برخوردار نیست، تا کنون آن مسیر گشوده نشده و کسی این شجاعت را ندارد که از این مسیر پر ریسک استفاده کند در صورتی که اگر این مسیر باز شود، به لحاظ زمانی بسیار به صرفه است. با سفر آزمایشی که توسط چندی از همکاران صورت گرفت، ما مشاهده کردیم که زمان برای طی کردن کل مسیر یک هفته خواهد بود، ضمن اینکه از نظر قیمتی نیز قیمتها شکسته خواهد شد. متاسفانه مشکلی که در رابطه با این مسیر وجود دارد، موضوع امنیت و دیگری بحث ترانزیت است. لذا، با اینکه مقبولیت کالاهای ایرانی در میان تاجران کشورهای مقصد بسیار زیاد است، اما در عمل مشکلات عدیده ای وجود دارد.
مهتدی گفت: با این حال می توان گفت که موقعیت ایران و حضور شرکتهای ایرانی در سوریه بسیار مطلوب است. برای مثال، اخیرا نمایشگاه نفت و گاز در سوریه برگزار شد که با وجود تمام مسائل از جمله تحریمها، محدودیتها و تهدیدها، حدود ۲۰ شرکت ایرانی خوب و قدرتمند در نمایشگاه حاضر شدند.
شرکتهای ایرانی حاضر هستند تا حضور پررنگی در سوریه داشته باشند، البته در صورتی که زیر ساختهای مناسب آماده و ایجاد شوند
وی اضافه کرد: این موضوع نشان می دهد که شرکتهای ایرانی حاضر هستند تا حضور پررنگی در این کشور داشته باشند، در صورتی که زیر ساختهای مناسب آماده و ایجاد شوند. اگر این زیر ساختها ایجاد نشود، این شرکتها با مشکلاتی از جمله هدر رفت زمان و عدم کسب نتیجه ای مناسب مواجه می شوند.
فعال اقتصادی در سوریه در پایان گفت: برای حضور موثر در سوریه، مسئولین جمهوری اسلامی باید راهکارهایی را در نظر گیرند که حضور ایران هر چند اندک، اما مستمر باشد؛ در حالی که اراده هر دو کشور نیز در این میان بسیار اهمیت دارد.
نظر شما