بازار؛ گروه صنعت: در شرایطی این روزها صحبت از برنامه ریزی برای توسعه صنعت گردشگری سلامت به میان می آید که آن چنان که باید و شاید به بازیگران اصلی این حوزه یا همان بیمارستان های خصوصی توجه نمی شود؛ چرا که از طرفی این بیمارستان ها با معضل افزایش هزینه های درمان ناشی از حذف ارز ترجیحی دارو و تجهیزات پزشکی مواجه هستند و از طرفی حقوق پرسنل را دولت ۵۸ درصد افزایش داده که با درآمد این بیمارستان ها همخوانی ندارد.
این درحالی است که امسال دولت حمایت هایی که در گذشته ارائه می داد را از بخش خصوصی دریغ کرده و هزینه ها را افزایش داده اما در مقابل فقط ۲۰ درصد تعرفه ها را بالا برده است. بنابراین به نظر می رسد همانطور که فعالان بخش خصوصی اذعان دارند حوزه درمان با عدیده ای از چالش ها در این بخش مواجه است و شاید دست یابی به هدف گردشگری سلامت چندان قابل انتظار نباشد. در این رابطه مرتضی صدیقی، رئیس بیمارستان سینا اراک در گفت و گو با بازار توضیح می دهد:
تمام مجوز های گردشگری که وزارت بهداشت صادر کرده سال ها است که تاریخ شان گذشته و امکان ارزیابی مجدد از طرف وزارت خانه نیز فراهم نشده است
* به عنوان رئیس یکی از بیمارستان های خصوصی بفرمایید که در حال حاضر بخش خصوصی با چه چالش هایی در حوزه گردشگری سلامت مواجه است؟
یکی از اصلی ترین چالش هایی که در حوزه گردشگری با آن مواجه هستیم این است که تمام مجوز های گردشگری که وزارت بهداشت صادر کرده سال ها است که تاریخ شان گذشته و امکان ارزیابی مجدد از طرف وزارت خانه نیز فراهم نشده است. بنابراین تاریخ تمامی آن ها گذشته است.
ما هم یکی از آن مجوزهای تاریخ گذشته داریم که قابل ترجمه نیست و به هر کشوری ببریم می گویند تاریخ گذشته، اما وزارت بهداشت امکانات ممیزی برای ارزیابی مجدد را ندارد و همه در نوبت برای این کار هستیم.
* چه مدتی است که با چالش منقضی شدن مجوزهای بیمارستان های خصوصی در حوزه گردشگری مواجه شده اید؟ آیا بعد از فروکش کردن کرونا توانسته اید اقدامی اساسی در راستای جذب گردشگران حوزه سلامت کنید؟
هرچند بعد از فروکش کردن کرونا امیدوار بودیم که مجدد بیماران خارجی برای درمان به ایران بیایند؛ اما این اتفاق نیفتاد. همچنین همانطور که می دانید تعرفه های بخش خصوصی به قدری کم است که اگر قرار باشد فقط با بیمار ایرانی بیمارستان را بچرخانیم در عمل همه بیمارستان ها در آستانه تعطیلی قرار خواهند گرفت، چون دولت امسال نیز همچون سال های گذشته تعرفه را آن قدر که می خواهد و در کمترین مقدار به صورت دستوری ۲۰ درصد افزایش داده است.
از طرفی حقوق پرسنل ۵۸ درصد افزایش یافته که این موضوع به تنهایی هزینه های جاری بیمارستان را دو تا سه بالا می برد، و در کنار این موضوع حذف ارز ترجیحی نیز منجر به این شده که هزینه های دارو و وسایل پزشکی نیز گرداندن بیمارستان ها را دشوار تر کند. بنابراین این یک عدم تقارنی بین قانون گذاری ها است.
اکنون دولت همه چیز را دستوری اجرا و تعرفه تعیین می کند و می گوید مخارج بیمارستانی هم تمام و کمال بر عهده خود بیمارستان است. در کنار این موضوع حتی هزینه های پرسنل را هم تعیین می کند اما ذره ای خدمات نمی دهد و حتی ارز ترجیحی را هم حذف کرده است
* با این تفاسیر به نظر می رسد بیمارستان های بخش دولتی در رقابت با بخش خصوصی برنده هستند؟
بله همین طور است. اکنون دولت همه چیز را دستوری اجرا و تعرفه تعیین می کند و می گوید مخارج بیمارستانی هم تمام و کمال بر عهده خود بیمارستان است. در کنار این موضوع حتی هزینه های پرسنل را هم تعیین می کند اما ذره ای خدمات نمی دهد و حتی ارز ترجیحی را هم حذف کرده است.
تمام این سیاست گذاری ها چنین است که بیمارستان خصوصی که به جایی وصل نیست یا باید تعطیل شود و ساختمان را بفروشند و بروند یا به همین شکل با حداقل درآمد و بعضا زیان ادامه دهند. متاسفانه باید به این نکته اشاره کنم که در ایران بخش دولتی خود را رقیب جدی بخش خصوصی می بیند و می خواهد رقیب خود را زمین بزند.
* از موضوع رقابت بیمارستان های دولتی و خصوصی بگذریم، گردشگری سلامت با چه چالش های دیگری مواجه است؟
هر وقت زیرساخت گردشگری برای کل گردشگران ایران درست شد برای بخش سلامت هم اصلاح می شود. بسیاری از کسانی که به ایران می آیند اسیر دلال ها می شوند و نمی دانیم دقیقا واسطه ها چقدر از آن ها می گیرند و پولی که به بیمارستان می رسد چه بخشی از پولی است که مریض پرداخت می کند.
بنابراین چون راه کار قانونی مشخص و ارتباط قانونی و منطقی ای وجود ندارد گردشگری سلامت هم نمی تواند چندان توسعه یابد. از طرفی مریض مجبور است به صورت نقد پرداخت هزینه ها را انجام دهد؛ چرا که ارتباطات مالی ایران با بانک های بین المللی برقرار نیست و توریست درمانی نمی تواند اینجا کارت بکشد و ارز بدهد. بنابراین گردشگر سلامت باید به اجبار پول نقد به همراه داشته باشد. البته مشکل به همین جا محدود نمی شود و این پول نقد را نمی توانیم در درآمد هایمان بیاوریم چون اداره مالیات سریع واکنش نشان می دهد و می گوید این دلار ها از کجا آماده است.
بنابراین همه این ها گرفتاری هایی است که با آن دست و پنجه نرم می کنیم و بخش خصوصی سعی می کند در این آشفته بازار تلاش کند مقداری از گرفتاری ها را با مریض های خارجی جبران کند. با این حال همانطور که می دانید سال به سال از شمار گردشگران سلامت که عمده ترین آن ها عراقی هستند کاسته می شود و مراجعه شان بیشتر به ترکیه و لبنان، هند و کشورهای دیگر افزایش می یابد.
هند با فاصله بسیاری از عراق الان خیلی بیشتر از ایران توریست درمانی عراقی جذب می کند و این نشان از ناکارآمدی سیستم گردشگری ایران می دهد
* دلیل اینکه نمی توانیم از همسایگی خودمان گردشگر حوزه سلامت جذب کنیم و آن ها سفر به مسافت های دورتر را ترجیح می دهند چیست؟
همانطور که اشاره کردید هند با فاصله بسیاری از عراق الان خیلی بیشتر از ایران توریست درمانی عراقی جذب می کند و این نشان از ناکارآمدی سیستم گردشگری ایران می دهد که فکر نمی کنم با این وعده هایی که مسئولان می دهند و همگی آن هم می دانیم وعده است، مشکلی حل شود.
با این حال همیشه تلاش می کنیم و کور سویی از امید برای زنده بودن داریم تا اگر چند پزشک سرمایه گذاری کردند و یک بیمارستان درجه یک و در سطح بین المللی راه اندازی کردند بتوانند از آن برای خدمت رسانی به مردم شهر و حتی کشورهای همسایه بهره ببرند.
* در خصوص مشکلات این حوزه توضیح دادید، بفرمایید چقدر ظرفیت ارزآوری در صنعت گردشگری وجود دارد و چه تجربه ای از این حوزه دارید؟
پیش از شیوع بیماری کرونا در کشور، به رغم اینکه در شهری قرار داریم که پرواز مستقیم از کشورهای همسایه به خصوص عراق به ایران ندارد و آن قدر هم به مرز نزدیک نیستیم که بتوانیم از مزایای این مجاورت بهره ببریم باز هم میزبان تعداد قابل توجهی از گردشگران حوزه سلامت بودیم. بیشترین مراجعه ها هم برای درمان ناباروری و جراحی های پیشرفته بود که در این حوزه خیلی موفق هستیم.
بنابراین پیش از شیوع بیماری کرونا به رغم وجود تمام مشکلات، ماهانه در حدود ۳۰ تا ۴۰ هزار دلار درآمد ارزی داشتیم اما با شیوع بیماری ورود توریسم درمانی به کشور و درآمدهای ناشی از آن به شدت کاهش یافت. همچنین به رغم اینکه انتظار داشتیم با فروکش کردن کرونا دوباره ورود گردشگران سلامت به کشور رشد یابد اما افزایش چشمگیری ندیدیم و همچنان برای این موضوع در تلاش هستیم اما فکر می کنم تلاش ما به تنهایی کافی نیست و باید زیرساخت های این کار فراهم شود.
با این حال با شرایط امروز به نظر می رسد چندان چشم انداز خوبی برای گردشگری سلامت و توسعه بیمارستان های خصوصی وجود ندارد مگر اینکه از نظر اقتصادی به دنیا وصل شویم و روابط بین المللی بهبود یابد.
نظر شما