بازار؛ گروه آب و انرژی: روستاییان در ایران روزگاز سختی را سپری می کنند. مردمان روستاهای محروم در شهرهای جنوبی و البته مرزهای شرقی از یک طرف با مشکل کمبود بارندگی دست و پنجه نرم می کنند و از سوی دیگر خبری از حداقل امکانات زندگی در آنها نیست. بر اساس جدیدترین آمار اعلامی از طرف سخنگوی صنعت آب کشور ۱۵ هزار روستا به آب شرب لوله کشی دسترسی ندارند. آنگونه که قاسم زاده به بازار می گوید که آبرسانی به این روستاها به روش های موقت انجام می شود که آبرسانی به وسیله تانکر یکی از آنها است. به گفته او، بر اساس برنامه ریزی صورت گرفته قرار است که تا پایان دولت سیزدهم در ۳ جبهه کاری این ۱۵ هزار روستا به شبکه آبرسانی کشور وصل بشوند. تا حالا هم این طرح حدود ۸ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
البته در صورت تحقق این وعده هم بازهم ۸ درصد روستاهای کشور به شبکه آبرسانی وصل نیستند، روستاهایی که به گفته این مقام مسئول در صنعت آب یا جمعیت آنها زیر ۲۰ خانوار است یا اینکه در این روستاها منبع آب دیگری همچون چشمه وجود دارد.
بر اساس برنامه ریزی صورت گرفته قرار است که تا پایان دولت سیزدهم در ۳ جبهه کاری این ۱۵ هزار روستا به شبکه آبرسانی کشور وصل بشوند. البته در صورت تحقق این وعده هم بازهم ۸ درصد روستاهای کشور به شبکه آبرسانی وصل نیستند
کاهش سهم کشاورزی از اشتغال
بر اساس آمار موجود چیزی حدود ۵۹ هزار روستا در کشور وجود دارد که طبق مسئولین وزارت نیرو حدود ۸۲ درصد این روستاها به آب شرب سالم دسترسی دارند. اما ۱۸ درصد باقی مانده که عمده آن ها در شهرهای محروم کشور واقع هستند، ساعت ها با دبه های خالی در میانه روستاهای خود به انتظار رسیدن تانکرهای آب می نشینند. روستاهایی که یکی پس از دیگری خالی می شوند. کار به جایی رسیده که کارشناسان نسبت به تبعات امنیتی روستاها به خصوصی در مرزهای شرقی کشور هشدار می دهند.
نبود حداقل امکانات زندگی از جمله مشکلات تامین آب روستاهای کشور، کشاورزی در ایران را هم کم رنگ تر کرده است. بر اساس آخرین آمار منتشر شده، سهم بخش کشاورزی از اشتغال کشور حدود ۸ درصد کاهش یافته است. از طرفی بر اساس گزارش مرکز آمار رشد گروه کشاورزی در سال گذشته (۱۴۰۰) منفی ۳.۷ درصد بوده است؛ پیش بینی ها بیانگر آن است که در سال جاری هم وضعیت کشاورزی بهبود پیدا نخواهد کرد. در گزارشی از مرکز آمار پیش بینی شده سطح کشت سالانه در سال زراعی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ نسبت به سال قبل ۴.۶ درصد کاهش یابد. طبق این گزارش در سال زراعی پیش رو سطح کشت محصولاتی چون زعفران، هویج، ترب، شلغم و نیشکر افزایش اما در مقابل سطح کاشت محصولاتی چون گندم، برنج و جو کاهش یابد.
شاید بسیاری دلیل کاهش سهم کشاورزی از اشتغال و افت تولید را کاهش بارندگی ها و خشکسالی ها بدانند. اما هدایت فهمی کارشناس آب به نبود برنامه ریزی دقیق برای توسعه روستاها در ایران اشاره می کند. او در گفتگو با بازار می گوید: توسعه روستاها در کشورهای ما در سال های گذشته تقریبا متوقف شده یا به کندی در حال انجام است. حاصل آن همین همین شهرهای پر از جمعیت و روستاهای متروک شده است.
رشد گروه کشاورزی در سال گذشته (۱۴۰۰) منفی ۳.۷ درصد بوده است؛ پیش بینی ها بیانگر آن است که در سال جاری هم وضعیت کشاورزی بهبود پیدا نخواهد کرد. همچنین سطح کشت سالانه در سال زراعی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ نسبت به سال قبل ۴.۶ درصد کاهش یافته است
تامین آب روستا وظیفه دولت هاست
او که معتقد است تامین آب روستاهای کشور وظیفه دولت ها بوده و بی توجهی به آن به معنی نادیده گرفتن عدالت اجتماعی است، گفت: ما وقتی صحبت از خشکسالی می کنیم تصور بسیاری بر این است که باید کشاورزی را تعطیل کنیم. اما واقعیت چیز دیگری است. ما باید به دنبال کشاورزی توسعه یافته و البته تولید محصولات کم آب بر اما با ارزش افزوده اقتصادی باشیم. اما متاسفانه ما همیشه به دنبال ساده ترین راه کار می رویم.
این کارشناس حوزه آب ادامه داد: متاسفانه خشکسالی به بهانه ای برای لاپوشانی تمامی اشتباه های مدیریتی در سال های گذشته تبدیل شده است. البته منظورم این نیست که کاهش بارندگی ها شرایط تامین آب را سخت نکرده، بلکه باید بپذیریم که ایران در یک اقلیم خشک و نیمه خشک قرار داشته و باید مطابق با این اقلیم برای منابع آبی کشور سیاست گذاری شود. حال آنکه با نگاهی به کشورهای دیگر منطقه که تقریباً شرایط اقلیمی مشابه و شاید بدتری نسبت به ما دارند، متوجه می‌شویم که با انجام اقدامات و برنامه‌ریزی دقیق کارشناسی و سیاست گذاری درست، همزمان با توسعه، مشکلات کم آبی خود را مدیریت کرده‌اند.
او با اشاره به اینکه تغییر اقلیم مختص یک یا دو کشور و یا فقط کشور ما نیست و تقریباً همه کشورهای دنیا با این مشکل مواجه هستند و خاورمیانه و آفریقا به دلیل ویژگی منطقه‌ای خیلی بیشتر از دیگر مناطق دنیا از این شرایط تاثیر گرفته‌اند، اظهار کرد: آینده متعلق به کشورهایی است که خود را برای سازگاری با شرایط جدید مهیا کرده‌اند؛ کما اینکه ظرف همین چند سال اخیر شاهد اقداماتی همچون ایجاد سازه‌های عظیم روی رودخانه‌های مرزی در بعضی کشورها هستیم که از ورود آب به کشور مجاور جلوگیری کرده است تا بتوانند با استفاده از این حربه ضمن استفاده تمام و کمال از منابع آب موجود خود در مسیر توسعه از این ظرفیت برای امتیاز گیری‌های سیاسی نیز استفاده کنند.
فهمی ادامه داد: ما به جای سازگاری بیشتر دنبال طرح هایی هستیم که موازنه طبیعت را برهم می ریزد. به عنوان مثال به جای اینکه دنبال مدیریت مصرف باشیم، صحبت از طرح های انتقال آب می زنیم.
نظر شما