بازار سرمایه در دست انداز ابهامات| فرار حقیقی ها از نوسانات جزیی| تاثیر تورم بر بورس چگونه است؟

سمیه شوریابی؛ بازار: سید سلمان نصیرزاده کارشناس بازار سرمایه در خصوص وضعیت بازار بورس بیان کرد: بعد از اینکه شاخص کل از اواخر اردیبهشت ماه روند کاهشی خود را آغاز کرد، دیروز بیش از هزار واحد افزایش پیدا کرد و به یک میلیون و ۵۱۵ هزار واحد رسید. مهمترین و موثرترین صنعت در بازار امروز صنعت سیمان بود که تحت تأثیر افزایش رقابت قیمتی در بورس کالا که عمدتاً تحت تاثیر در پیش بودن قطعی برق این صنعت است و نیز طی حداقل چند هفته اخیر یک تقاضای مازاد و رشد قیمت ها را شاهد بودیم که باعث شد روی تابلو اثر این رخداد را ببینیم که منجر به افزایش قیمت سهام این گروه شد. در نمادهای شاخص ساز هم شاهد بودیم که یک مدیریت شاخصی هم روی بازار شکل گرفت.

کم شدن اقبال به بازار با توجه به خروج پول

نصیرزاده در پاسخ به اینکه آیا روند دیروز که به رشد شاخص انجامید ادامه دار است یا خیر و یا از فاکتور های موثر برای تحکیم روند برخوردار می باشد، گفت: باید هم خالص معاملات خرد را ببینیم و هم کیفیت ورود و خروج و جریان پول را، امروز کمترین ارزش معاملات خرد را از ابتدای سال ۱۴۰۱ شاهد بودیم، یعنی حدوداً ۳۹۰۰ میلیارد تومان خالص معاملات خرد بود که سطح بسیار پایینی است، این عدد در اردیبهشت ماه بالغ بر ۶ تا ۷ هزار میلیارد تومان بود.

وی افزود: این روند کاهشی ارزش معاملات نشان می‌دهد مجدداً در کوتاه مدت اقبال به بازار کمتر شده است و به ادامه خروج پول می‌توان اشاره کرد که بیش از ۴۴۸۰ میلیارد تومان خروج پول داشتیم. ورود پول به صندوق های درآمد ثابت از طرف حقیقی ها ترازش مثبت و ۱۲۲ میلیارد تومان بود.

وی افزود: اگر از ابتدای خرداد ماه بخواهیم روند را بررسی کنیم بیش از چهار هزار میلیارد تومان خروجی پول داشته ایم، ورود پول به صندوق های درامد ثابت مجدداً ترازش مثبت شد و خالص معاملات خرد هم روند کاهشی پیدا کرد. از این جهت میگوییم که هنوز در یک بازار اصلاحی هستیم. بازاری که از اواسط اسفند ماه تا اخر اردیبهشت ماه حرکت رو به رشدی را شروع کرد و از خرداد ماه شاهد بودیم که وارد یک روند اصلاحی شد و فاکتور های معاملاتی هم از این موضوع پشتیبانی می‌کند.

عوامل دخیل بر وضعیت بازار

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به عواملی که باعث شده است بازار در چنین فضایی قرار بگیرد اظهار داشت:یک بحث احتمالا قطعنامه شورای حکام و آژانس بین المللی انرژی اتمی است که می‌تواند ریسک سیستماتیک بازار را در کوتاه مدت افزایش دهد و این موضوع می تواند در کوتاه مدت باعث شود بازده انتظاری و پی بر ای انتظاری بازار تنزل پیدا کند. اثر وضعی این موضوع در افزایش ادامه دار نرخ ارز است که آن را در نرخ بازار آزاد مشاهده می‌کنیم.

وی ناتوانی دولت در کنترل و سرکوب ادامه دار نرخ نیمایی را عامل دیگری برشمرد و افزود: قطعاً در بلند مدت با افزایش ریسک های سیستماتیک، ادامه شرایط تحریم و عدم ورود ارز به واسطه کند شدن جریان صادرات، سرکوب نرخ نیمایی در بلند مدت نمی‌تواند ادامه دار باشد و عامل دیگر نیز رشد انتظارات تورمی و در نهایت افزایش بازده انتظاری و رشد پی بر ای انتظاری در بازار سهام خواهد بود.

نصیرزاده در ادامه تشریح کرد: متأسفانه از سال گذشته یک سری اختلالات ساختاری را در تولید مشاهده می‌کنیم، با قطع شدن برق وگاز و عمدتاً هم تحت تاثیر اثروضعی تحریم ها، عدم سرمایه گذاری، استهلاک دارایی ها و زیر ساخت های ما را دچار مشکل کرده است. این موضوع از سال گذشته هم تشدید شد و امسال هم انتظار می‌رود که ما نسبت به سال گذشته وضعیتمان چندان امید بخش نباشد، از خرداد ماه امسال تا شهریور ماه مجدداً قطعی برق را داریم، طی دو هفته اخیر هم ابلاغیه ها به شرکت فولادی، سیمانی و ... در حوزه جنوب کشور و غیره هم داده شده است برای قطعی کامل برق که دیماند مصرفی برقشان به حداقل ممکن کاهش پیدا کرده است و این موضوع منجر به کاهش سطح شدید تولید و حتی قطع شدن تولید می‌شود. در زمستان هم حداقل دو بار قطعی گاز را داریم که بر روی صنعت سیمان و فولاد و پتروشیمی اثر گذار می باشد.

وی گفت: اثر وضعی این موضوع هم روی کاهش سطح تولید و افت تولید عملیاتی نسبت به ظرفیت اسمی منجر می‌شود، همچنین اختلال در مکانیزم عرضه و تقاضا و نیز ایجاد تورم قیمتی در آن برهه زمانی و رشد قیمت ها و انتقال تورم به کالاهای نهایی شکل می‌گیرد.

این فعال بازار سرمایه در ادامه تأکید کرد: ما در یک فرایندی قرار داریم که این فرایند تورم را افزایش خواهد داد و این به منزله رشد بهای کالاها است و وقتی که این موضوع شکل می گیرد قطعاً در بازارهای موازی و همچنین بازار سرمایه هر کدام از اینها با افزایش مواجه می شوند.

نصیرزاده ادامه داد: با توجه به شرایط فعلی، بورس ما با توجه به افزایش تغییرات نرخ ارز نیمایی می‌تواند که تأثیر بگیرد چون نرخ محصولات، نرخ کامودیتی ها، نرخ کالاهایی که بر اساس اصل صادرات نشأت می‌گیرند، پایه قیمت گذاری آن ها برا اساس نرخ نیمایی است. فعلا دولت در حال سرکوب نرخ نیمایی است، در حقیقت یک شکاف حدوداً ۲۹ درصدی را با نرخ آزاد داریم.

اصلاح حذف ارز ترجیحی

نصیرزاده با اشاره به موضوع اصلاح حذف ارز ترجیحی بیان کرد: اصلاح حذف ارز ترجیحی بر روی صنایع داخلی، نهاده های دامی، صنعت زارعت و غذایی موثر واقع شده است و این موضوع می‌تواند در حقیقت اختلال هایی در عملیات شرکت ایجاد کند و ما باید آثارش را در گزارشات ماهانه و فصلی مشاهده کنیم و قطعاً تا آن بازه زمانی بازار یک مقدار محافظه کارتر می‌شود تا ببیند که عملیات شرکت ها دست خوش چه تغییراتی می‌شود.

افزایش نرخ بهره

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به بحثی که اخیراً در بازار مطرح شده است ابراز داشت: در بدنه دولت تفکری وجود دارد برای اینکه با افزایش نرخ بهره جلو سرعت جریان پول برای ورود به بازار های موازی گرفته شود، کارایی این موضوع اگر اتفاق بیفتد قطعاً در شرایط رکودی که ما قرار داریم می‌تواند ضربه سختی به بنگاه های اقتصادی باشد و رکود را شدیدتر کند و حتی می‌تواند خیلی از بنگاه های تولیدی کوچک و متوسط را با توجه به اینکه سرمایه در گردش بسیار کمی دارند و باتوجه به اصلاح های قیمتی که انجام شده می‌تواند به ورطه ورشکستگی بکشاند و شرایط را سخت تر کند

او گفت:اتخاذ چنین تصمیمی قطعاً ضربه سختی به تولید و اقتصاد خواهد بود و اثر وضعی آن در بازار سرمایه در کوتاه مدت می‌تواند منفی باشه و روی بازده انتظاری موثر باشد.

این کارشناس خاطر نشان کرد: اما تمام این رویه ها سیگنالی است برای رشد تورم در آینده و با توجه به شرایطی که داریم بازار در آینده می‌تواند شرایط صعودی تحت تاثیر فضای تورمی به خود بگیرد.

نصیرزاده در ادامه اظهار داشت: در حوزه بازار های جهانی در حال حاضر شرکت های کامودیتی خیلی چشم انداز روشنی ندارند، چون الان مثلثی را داریم در بازارهای جهانی که عاملی شده اند نوسانات در بازارهای جهانی به شدت افزایش پیدا کند و شاهد یک روند صعودی قیمتی نباشیم. از یک سمت بانک های مرکزی دنیا به رهبری فدرال رزرو با تورم های فزاینده چند دهه اخیر با افزایش نرخ بهره در حال مقابله می‌باشند، که این موضوع بر قیمت کامودیتی ها اثر منفی دارد.

وی افزود: از طرف دیگر جنگ اوکراین و روسیه را داریم که در زنجیره انرژی و محصولات کشاورزی موثر است و تحریم روسیه که باعث شده این کشور محصولاتش را در بازار سیاه عرضه کند ان هم با تخفیفات بیشتر که این موضوع اختلال های قیمتی را ایجاد کرده همان طور که در زنجیره فولاد می‌بینیم قیمت ها کاهش ۲۰ تا ۲۵ درصدی را تحت تاثیر همین موضوع جنگ قیمتی داشته اند.

این کارشناس گفت: ضلع دیگر مثلث، تحرکات چین است که پس از کنترل نسبی شیوع کرونا طی دو ماه اخیر با تصویب بسته های حمایتی سعی کرد محرک هایی را برای تقویت تقاضا ایجاد کند. این مثلث قطعا روی بازار کامودیتی ها اثر گذار است و خیلی افزایش قیمت را در این حوزه فعلا نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم.

و سخن آخر

نصیرزاده در انتها خاطر نشان کرد: مواردی که عرض شد در کوتاه مدت باعث می‌شود پی بر ای انتظاری و بازده انتظاری بازار کاهش پیدا کند از این جهت ما خیلی روی افت سود کلیت بازار انتظار خاصی نداریم ولی کاهش پی بر ای انتظاری، باعث می‌شود که بازار خیلی در مسیر رشد فزاینده ای قرار نگیرد در حال حاضر شاهد یک بازار نوسانی هستیم با نوسان های بیست تا چهل درصدی، یک بازار نوسانی که در یک محدوده خاصی ساید و نوسان میکند تا بازار بتواند از این ابهامات و مداخلات و غیره خارج شود و بتواند تصمیم کامل تری را با کاهش ابهامات بگیرد و این موضوع حداقل در کوتاه مدت انتظار نمی‌رود و فعلا با توجه به فاکتورهایی که عرض شد در حالت نوسانی قرار دارد.