مریم شریفی؛ بازار: گلستان با برخورداری از اقلیم متنوع یکی از مناطق مستعد برای تولید عسل و زنبورداری در کشور است در کنار این ظرفیت، وجود اراضی کشاورزی و کشت محصولاتی نظیر کلزا، پنبه، دانه‌های روغنی و باغ‌های میوه، در استان، کیفیت عسل این منطقه را افزایش می‌دهد.
بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که ارزش زنبورعسل در افزایش تولیدات زراعی و باغی، ۹۰ برابر ارزش ریالی تولیدات مستقیم کلنی‌های این حشره بوده است. با دانستن نتایج این بررسی‌ها به خوبی می‌توان فهمید که چرا در بسیاری از کشورها اجاره کلنی‌های زنبورعسل توسط کشاورزان مرسوم بوده و هزینه‌ای حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ دلار برای هر کلنی آن پرداخت می‌شود.
کسب درآمد از طریق زنبورداری
به این ترتیب زنبورداری نوعی فعالیت اقتصادی می‌توان برشمرد که از یک سو برای کسب درآمد و فروش محصولات حاصل از کندو مانند عسل، گرده موم، گل و بره موم، ژل رویال زنبورعسل کمک می‌کند، از طرفی دیگر با گرده افشانی محصولات باغی و زراعی افزایش تولید محصولات کشاورزی و سود ناخالص کشاورزان را به همراه دارد.
با وجود فواید بی شمار زنبورداری وجود مشکلاتی مانند کمبود دارو، جا به جایی زیاد زنبورها در طول سال، فقدان آزمایشگاه تخصصی، هزینه‌های بالای تولید عسل، تولید عسل‌های قلابی و عدم حمایت مسؤولان در این حوزه کام زنبورداران استان را تلخ کرده است.
کمبود و گرانی نهاده
در این رابطه یکی از زنبورداران گلستانی به خبرنگار بازار گفت: در بسیاری از کشورهای دنیا، نقطه درآمد پرورش دهنگان زنبور عسل از محل گرده افشانی زنبورهای آنها است، زنبورداران کندوهای خود را به باغ‌ها و مزارع کشاورزان می‌برند و در ازای آن هزینه دریافت می‌کنند.
زنبورداری نوعی فعالیت اقتصادی می‌توان برشمرد که از یک سو برای کسب درآمد و فروش محصولات حاصل از کندو مانند عسل، گرده موم، گل و بره موم، ژل رویال زنبورعسل کمک می‌کند، از طرفی دیگر با گرده افشانی محصولات باغی و زراعی افزایش تولید محصولات کشاورزی و سود ناخالص کشاورزان را به همراه دارد
مسعود شکیبا با بیان اینکه متاسفانه در کشور ما هنوز بسیاری از کشاورزان از فواید گرده افشانی زنبور عسل در مزارع خود آگاه نیستند و از حضور کندوها در مزارع خود استقبال نمی‌کنند، ابراز کرد: به طور مثال وجود کندوهای عسل در مزارع کلزا موجب افزایش ۹۰۰ کیلو در هر هکتار می‌شود و در سایر محصولات زراعی و باغی نیز تاثر زیادی دارد.
به گفته او، به دلیل عدم آگاهی کشاورزان، از کندوی زنبورداران استقبال نمی‌کنند و زنبورداران دغدغه این را دارند که کندوهای خود را کجا ببرند. جهاد کشاورزی باید با تبلیغات و آموزش فرهنگ سازی کرده و به کشاورزان در مورد اهمیت زنبور عسل در کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی آگاهی دهد.
عدم تخصیص ارز ترجیحی به نهاده
یکی دیگر از زنبورداران گلستانی به خبرنگار بازار، گفت: ارز ترجیحی به تامین نهاده زنبورداران تعلق نمی‌گیرد و زنبورداران نهاده مورد نیاز خود مثل شکر را با قیمت صنف و صنعت تهیه می‌کنند که این قیمت برای زنبوردار به صرفه نیست.
ابوالقاسم جرجانی عدم بازار فروش را به عنوان مشکل دیگر زنبورداران معرفی کرد و افزود: به دلیل مشکلات معیشتی که مردم با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، عسل در سبد کالای خانواده‌ها جایگاه مهمی ندارد لیکن برای صادرات عسل باید کارخانه‌های بسته بندی در استان وجود داشته باشد که بتواند بسته بندی عسل را با کیفیت مطلوب و مورد پسند کشورهای صادر کننده بسته بندی کند ولی متاسفانه استان ما فاقد این تکنولوژی است.
به دلیل مشکلات معیشتی که مردم با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، عسل در سبد کالای خانواده‌ها جایگاه مهمی ندارد
وی با بیان اینکه شناسایی عسل تقلبی از عسل اصل، کار بسیار مشکلی است و فقط در آزمایشگاه‌های تخصصی چنین امکانی وجود دارد و در استان ما تعداد محدودی آزمایشگاه وجود دارد که فقط می‌تواند عسل بودن یا نبودن محصول را تشخیص دهد، افزود:
این زنبوردار با بیان این نکته که زنبورداران از کمبود دارو رنج می‌برند، افزود: داروهایی که در بازار یافت می‌شود به شدت بی کیفیت هستند و داروی با کیفیت به کشور وارد نمی‌شود به علت داروهای بی کیفیت در پایان سال ۱۴۰۰ و آغاز ۱۴۰۱ تعداد کندوهای موجود در استان به نصف کاهش یافت و آمار بالایی از زنبورها تلف شدند.
داروها کیفیت دارند
در همین رابطه مدیرکل دامپزشکی گلستان هم به خبرنگار بازار گفت: داروهای مورد استفاده زنبورداران که در داروخانه‌ها موجود است از کیفیت مطلوب برخوردار بوده و مورد تایید سازمان دامپزشکی است.
غلامرضا محرابی ادامه داد: امروزه زنبورداری یک کار تخصصی و علمی است، زنبورداران باید با مشاهده علائم بیماری به دامپزشکان مراجعه کنند و بعد از تشخیص نوع بیماری توسط متخصصان، داروهای مورد نیاز خود را حتماً از مراکز مجاز و داروخانه‌ها که مورد تایید دامپزشکی هستند تهیه کنند همچنین مصرف خود سرانه دارو و تهیه داروها از مراکز غیر مجاز که اقدام به فروش داروهای بی کیفیت می‌کنند می‌تواند سلامت زنبورها را به خطر بیاندازد.
مشکل تامین شکر، خمیرشیرین و دارو
مدیرعامل اتحادیه زنبورداران گلستان در گفتگو با خبرنگار بازار تامین شکر، خمیر شیرین و دارو را به عنوان مهمترین دغدغه زنبورداران دانست و گفت: بدون شکر یارانه‌ای تولید عسل برای زنبورداران صرفه اقتصادی ندارد متاسفانه ارز دولتی برای تامین شکر مورد نیاز زنبورداران قطع شده است و این سیاست جدید اقتصادی کشور، باعث نگرانی زنبورداران شده است.
محمد رضا امینی تصریح کرد: در گلستان ۲۰۰ هزار کلونی زنبور عسل وجود دارد و معیشت چهار هزار خانوار گلستانی به طور مستقیم از طریق زنبورداری تامین می‌شود که کمبود نهاده در بخش زنبورداری می‌تواند معیشت این خانوارها را تحت تاثیر قرار دهد. باوجود اهمیت استفاده زنبورداران از شکر برای تغذیه و عدم توان مالی زنبورداران برای تهیه شکر فاقد یارانه جهاد کشاورزی گلستان فقط به انتقال مشکلات به دولت بسنده می‌کند
ارجاع مشکلات به تهران
یک کارشناس مسئول زنبورعسل جهاد کشاورزی گلستان در خصوص مشکل تامین نهاده زنبورداران به خبرنگار بازار گفت: بر اساس سیاست‌های کلان اقتصادی کشور ارز دولتی برای تامین شکر مورد نیاز زنبورداران تخصیص داده نمی‌شود و ما تنها می‌توانیم خواسته کشاورزان را به گوش دولت برسانیم.
در گلستان ۲۰۰ هزار کلونی زنبور عسل وجود دارد و معیشت چهار هزار خانوار گلستانی به طور مستقیم از طریق زنبورداری تامین می‌شود
شبیر بصیری با بیان اینکه در سال ۱۴۰۰ به طور تقریبی ۸۰۰ تن شکر دولتی در اختیار زنبورداران گلستان قرار داده شد و در ابتدای سال ۱۴۰۱ هم جهاد کشاورزی ۴۲۰ تن شکر به زنبورداران گلستانی توزیع کرد، افزود: مطابق قانون دیگر شکر دولتی به زنبورداران تعلق نمی‌گیرد مگر آنکه اصناف شکر نخواهند که دراین صورت مازاد آن به زنبورداران تعلق می‌گیرد.
با توجه به اهمیت صنعت زنبورداری برای استانی مانند گلستان که قطب کشاورزی بوده و از تنوع آب و هوایی مناسبی برخوردار است به نظر می‌رسد که مسئولان استانی برای حمایت بیشتر از زنبورداران باید راهکاری بیشتر از انعکاس مشکلات این بخش به دولت در نظر بگیرند چراکه راه آورد اقتصادی آن برای این منطقه‌ای که سرانه درآمد مردم آن پائین تر از میانگین کشوری است، بسیار موثر واقع خواهد شد.
نظر شما