بازار؛ گروه کشاورزی: کودهای کشاورزی از جمله نهاده های پرکاربرد این صنعت است که بخشی از نیازهای این حوزه از طریق بازارهای خارجی و بخشی در داخل تامین می گردد. با این وجود به گفته کارشناسان شرایط رقابت تولیدکنندگان کودهای شیمیایی و تولید کنندگان کودهای غیرشیمیایی با یکدیگر یکسان نیست و دولت حمایت چندانی از دسته دوم نمی کند.
با توجه به اینکه اخیرا سوبسید کودهای شیمیایی کاهش یافته تفاوت قیمت ها نیز کم شده می توان گفت اختلاف قیمت محصولات غیر شیمیایی با کودهای شیمیایی بین ۱۰ تا ۲۰ درصد است
کارخانه های کود شیمیایی غالبا توسعه یافته هستند و تولید انبوه دارند و لذا قیمت تمام شده آنها کاهش می‌یابد
آریا احمدیه، عضو هیات مدیره انجمن ارگانیک ایران در خصوص اصلی ترین چالش های تولیدکنندگان بخش کودهای کشاورزی به خصوص کودهای غیر شیمیایی به خبرنگار بازار می گوید: یکی از مشکلات ما در این بخش این است که منِ تولید کننده در واقع با عوامل بازار روبرو هستم و خریدهای خود را به هر قیمتی از بازار انجام می دهم اما کارخانه های کود شیمیایی که غالبا بزرگ و توسعه یافته است طبیعتا تولید انبوه دارد و لذا قیمت تمام شده آنها کاهش می‌یابد.
احمدیه می افزاید: به این ترتیب رقابت ما با تولید کنندگان کودهای شیمیایی کاملا ناعادلانه است چون در حقیقت ما در این بخش با تولید کننده هایی رقابت می‌کنیم که پشت آن دولت یا سیستمی با سوبسید ایستاده است، آن هم بدون توجه به اینکه در دراز مدت این محصولات شیمیایی چه خسارت‌های جبران ناپذیری به خاک و محصولات کشاورزی می زند.
او خاطر نشان می کند: این رقابت نابرابر در حالی صورت می گیرد که نهاده های سازگار با محیط زیست کیفیت خاک را بهبود می دهد و حشرات مفید خاک را افزایش می دهد. اما این امر از سوی دولت ها نادیده گرفته می شود و فقط حمایتگر تولیدکنندگان کودهای شیمیایی هستند و سوبسیدهای آنچنانی به آنها می دهند.
این تولید کننده آفت کش ها و کودهای با منشا گیاهی در خصوص تفاوت قیمت کودهای شیمیایی با کودهای سازگار با محیط زیست می گوید: با توجه به اینکه اخیرا سوبسیدهای کودهای شیمیایی کاهش یافته تفاوت قیمت ها نیز کم شده و لذا می توان گفت اختلاف قیمت محصولات ما با کودهای شیمیایی بین ۱۰ تا ۲۰ درصد است.
او می افزاید: اما مساله این است که در استفاده از کودهای سازگار با محیط زیست مزایای بسیاری مطرح است که این تفاوت قیمت را توجیه می کند؛ از جمله اینکه بعد از تولید محصول، بحث نگهداری محصول را در سردخانه ها و انبارها داریم که معمولا در محصولاتی که با نهاده های سازگار با محیط زیست تولید شده آنتی اکسیدان بیشتر شده و ریزش محصول کاهش یافته است.
احمدیه ادامه می دهد: از سوی دیگر تمام مواد اولیه مورد نیاز ما داخلی است به طوری که ما حتی از ضایعات برای تولید هم استفاده می کنیم و این متکی نبودن به بازارهای خارجی برای تامین مواد اولیه می تواند نقش کلیدی برای این صنعت داشته باشد.
برای متعادل شدن استفاده از انواع کودهای کشاورزی در مزارع و باغات پیشنهاد ما این است که در حوزه کودهای شیمیایی قیمت ها واقعی تر شود و در این طرف هم اجازه بدهند کودهای غیر شیمیایی نیز فرصت حضور در بازار داشته باشند
برای متعادل شدن استفاده از انواع کودهای کشاورزی در مزارع باید قیمت کودهای شیمیایی واقعی تر شود
این فعال بخش در پاسخ به این سوال که چند درصد از کودهای مصرفی در صنعت کشاورزی شیمیایی و چند درصد غیر شیمیایی است، می گوید: تا جایی که بنده اطلاع دارم کودهای شیمیایی حدود دو و نیم تا ۴ میلیون تن در کشور مصرف دارد و بیشترین حجم مصرفی هم کودهای ازته است که موجب رشد و شاخ و برگ زدن گیاه می شود. اما در حوزه کودهای غیر شیمیایی آمار دقیقی موجود نیست که سالانه چقدر در کشور از این دست کودها استفاده می شود.
او ادامه می دهد: با این وجود آنچه مسلم است این است که قطعا نسبت استفاده از کودهای غیر شیمیایی به کودها شیمیایی بسیار کمتر است به همین دلیل می گوییم جایگزین کردن کودهای غیر شیمیایی بسیار زمانبر است.
احمدیه با تاکید بر اینکه هر نوع کودی جایگاه خود را در این صنعت دارد، می افزاید: برای متعادل شدن استفاده از انواع کودهای کشاورزی در مزارع و باغات پیشنهاد ما این است که در حوزه کودهای شیمیایی قیمت ها واقعی تر شود و از آن طرف هم اجازه بدهند کودهای غیر شیمیایی نیز فرصت حضور در بازار را داشته باشند. به خصوص اینکه به گفته کارشناسان اگر استفاده از کودهای سازگار با محیط زیست در صنعت بیشتر شود هزینه های درمانی جامعه کاهش می یابد و لذا در بخش دولتی این دو کودها باید در کنار یکدیگر دیده شود.
با توجه به تهدیدهای اقتصادی که وجود دارد مثل قطع واردات، می تواند فرصتی باشد برای کشور که کشاورزان بیشتر به سمت استفاده از کودهای داخلی غیر شیمیایی بیایند
راحتی مصرف و ارزانی؛ دو فاکتور مهم در بالا بودن درصد استفاده از کودهای شیمیایی
این عضو هیات مدیره انجمن ارگانیک ایران همچنین در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه کشور روسیه صادرات برخی کودها را محدود کرده و ایران یکی از خریداران کود از این کشور است چقدر می تواند بر بالا رفتن سهم کودهای غیر شیمیایی تولید داخل در صنعت کشاورزی موثر باشد، می گوید: همانطور که می دانید کود شیمیایی اصولا مصرف بالایی دارد و دولت ها هم روی کودهای شیمیایی بخصوص کودهای ازته سوبسید میدهند و به نوعی دیدگاه حمایتی نسبت به این اقدام وجود دارد همانگونه که تا چندی پیش برای سموم کشاورزی نیز چنین سوبسیدهایی داده می شد.
او ادامه می دهد: با این وجود نمی توان گفت به دلیل وقوع چنین اتفاقاتی در منطقه به سرعت کودهای غیر شیمیایی، ارگانیک، بیولوژیک و غیره جایگزین کودها شیمیایی می شود.
احمدیه تصریح می کند: اما واقعیت این است که این موضوع اجتناب ناپذیر است به دلیل اینکه بحث واردات و تامین را که نادیده بگیریم بر فرض اگر یک پتروشیمی حتی به طور موقت کار نکند یا وارد تعمیرات شود به یکباره بازار دچار نوسان می شود. همانطور که الان بحث روسیه و اکراین بازار را با یکسری تغییرات مواجه کرده است.
او می افزاید: بنابراین طبیعتا باید روی پتانسیل داخلی کار شود و ترجیحا با یک سیاست‌گذاری درست بتدریج به سمت استفاده از کودهای طبیعی و بیولوژیک برویم به خصوص اینکه ایران هم از این نظر به خصوص در حوزه کودهای بیولوژیک تولید کننده های بزرگی دارد که در خاورمیانه تک هستند.
احمدیه در خصوص دلایل استقبال بالای کشاورزان از کودهای شیمیایی می گوید: عوامل مختلفی از جمله راحتی مصرف و ارزانی در مصرف کودهای شیمیایی موثر است. به همین دلیل استفاده از کودهایی غیر از کودهای شیمیایی مورد توجه قرار نگرفته تا به توسعه پایدار نیز دست یابند.
او خاطر نشان می کند: با این وجود الان تهدیدهای اقتصادی که وجود دارد مثل قطع واردات، می تواند فرصتی باشد برای کشور که کشاورزان بیشتر به سمت استفاده از کودهای داخلی غیر شیمیایی رو بیاورند.
این تولید کننده آفت کش ها و کودهای با منشا گیاهی در خصوص پیش بینی وضعیت بازار این دست از نهاده های سازگار با محیط زیست در سال جاری نیز اظهار می دارد: قطعا بازار این محصولات رو به جلو خواهد بود به خصوص اینکه امنیت غذایی از اصلی ترین دغدغه های مردم و مسئولین است و همه به دنبال محصولاتی هستند که عاری از باقی مانده نهاده های شیمیایی باشد.
او ادامه می دهد: به خصوص اینکه سال گذشته شاهد برگشت خوردن یکسری محصولات کشاورزی از بازارهای صادراتی بودیم، در شرایطی که در بحث نهاده های سازگار با محیط زیست هیچ کدام از این اتفاقات رخ نمی دهد و به اصطلاح در سراسر دنیا به محصول کشاورزی که با این نهاده ها تولید می شود محصول پاک گفته می شود. بنابراین به نظر بنده جامعه و دولت نسبت به این امر به دیدگاه مثبت تری رسیده است و در پی توسعه آن پیش خواهیم رفت.
نظر شما