افزایش ۱۵ درصدی قیمت خودرو در بازار| وزیر صمت مدیرانی با تفکر خصوصی برای خودرو انتخاب کند

بازار؛ گروه خودرو: افزایش قیمت خودروهای تولید داخل در بازار آزاد و خودروسازی ها ظاهرا به چالش اصلی وزارت صمت در کنترل وضعیت تبدیل شده است. انباشت ۱۴۰ هزار دستگاه خودرو ناقص در پارکینگ خودروسازان و عدم واردات این محصول، شرایط بازار خودرو توام با افزایش نرخ ارز بغرنج تر می کند. این حجم از خودرو ناقص در کنار زیان انباشت ده ها هزار میلیاردی این صنعت، چراغ قرمز و زنگ خطر را برای خودروسازی فعال کرده است.

ظاهرا اگر تغییر جدی برای بهبود شرایط حاکم در این صنعت مهم کشور رخ ندهد، بزودی باید شاهد خطر توقف چرخ تولید بود. ظاهرا تاکنون شیوه های فروش و مدیریت تولید موجود در واحدهای بزرگ خودروسازان نتیجه مثبتی دربر نداشته است و وزیر صمت برای حل این چالش ها باید به سرعت اصلاحات را انجام دهد. برای بررسی شرایط فعلی صنعت خودرو با سعید مدنی مدیرعامل اسبق سایپا به گفت و گو پرداختیم که در ادامه بخشی از آن را از نظر خواهیم گذراند:

* از زمان سکان داری سید رضا فاطمی امین در وزارت صمت تا کنون تغییر و بهبود وضعیتی در صنعت و بازار خودرو رخ نداده، از سویی تولید خودروهای ناقص در خودروسازی ها نیز افزایش یافته، وزیر صمت برای کنترل صنعت و بازار خودرو باید چه اقدامی انجام دهد؟
وزیر صمت مواضع و برنامه خود را اعلام کرده و ظاهرا برنامه هایش نیز در چهارچوب چشم انداز ۱۴۰۴ است. همچنین مهلتی به شرکت های خودروسازی داده که ظرف مدت کوتاه برنامه خود را منتشر یا اقدامات در دست انجام را اعلام کنند. اما به نظر می رسد هیچ اقدامی از سوی خودروسازان در این رابطه انجام نشده است. یکی از موارد مهمی که وزیر صمت به آن توجه داشته برنامه افزایش تولید و دست یابی به برنامه ۱۴۰۴ برای رسیدن به تیراژ ۳ میلیون دستگاه خودرو است.

برای دست یابی به این موضوع باید مواردی دیگر مانند قیمت محصول و خصوصی سازی حل شود. هرچند خصوصی سازی پس از بهبود شرایط فعلی صنعت خودرو است، خودروسازان با نبود نقدینگی و عدم پرداخت بدهی به قطعه سازان مواجه هستند. واقعیت این هست که خودروسازان توان تولید خودروهای پر تیراژی که پیش فروش و متعهد به تحویل شدند را ندارند. اگر هم تولید دارند، محصول را ناقص می سازند. برای تکمیل این محصولات ناقص نیز باید بودجه را تامین کنند تا از این شرایط خروج یابند.

در سال های گذشته خودروسازان به تیراژ یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاهی دست یافتند، اما بعید به نظر می رسد در سال جاری با این روند تولید به یک میلیون دستگاه برسد

* آیا امسال دو خودروسازان بزرگ قادر خواهند بود به تیراژ یک میلیون دستگاه خودرو دست یابند؟
 در چهار سال گذشته وضعیت خودروسازان همین گونه بوده است، تولید خودروسازان با زیان بود و کمبود نقدینگی را به کمک تسهیلات بانکی تامین می کردند که هر سال به مقدار ضرر آن ها اضافه می شد. با این شرایط قطعه سازان نیز به موقع مطالبات خود را دریافت نمی کنند، آن های که توان مالی قوی دارند، قادر به تولید خواهند بود. اما بسیاری از قطعه سازان با توقف تولید همراه می شوند. ۱۴۰ هزار دستگاه خودرو ناقص آمار قابل توجهی است، این مقدار هزینه های بسیار سنگینی را به خودروسازان تحمیل می کنند.

شرایط نگهداری این خودروها استاندارد نبوده و در زمان تحویل باید برخی از قطعات آن ها را تعویض و محصول را تمیز کنند. اگر این ۱۴۰ هزار دستگاه خودرو ناقص در فرآیند تکمیل قرار و به بازار عرضه شود، ممکن هست تنش بازار را کاهش دهد. ولی باید قبول کرد که این شیوه نمی تواند ادامه داشته باشد. در سال های گذشته خودروسازان به تیراژ ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاهی دست یافتند، اما بعید به نظر می رسد در سال جاری با این روند تولید به ۱ میلیون دستگاه برسد.

* باتوجه به مشکلات عدیده خودروسازان و چالش نقدینگی برای تامین قطعات در زنجیره تامین، آیا احتمال دست یابی به برنامه ۱۴۰۴ و تیراژ ۳ میلیون دستگاهی وجود دارد؟
چشم انداز ۱۴۰۴ دست یابی به تولید سالانه ۳ میلیون دستگاه خودرو است، تا رسیدن به این هدف حدود چهار سال زمان باقی مانده است. دست یابی به این تیراژ ساده نیست و خودروسازان باید در سال جاری توان تولید حدود ۲ میلیون دستگاه را داشته باشند. شاید این ۲ میلیون دستگاه به دلیل وضعیت اقتصادی موجود در کشور بازار نداشته باشد، اما می توانستند بخشی از آن را به جایگزینی خودروهای فرسوده اختصاص دهند.

جایگزین کردن خودروهای فرسوده ممکن هست در کوتاه مدت برای دولت هزینه داشته باشد، اما در دراز مدت می تواند با صرفه جویی در مصرف سوخت جبران تمام هزینه را هم می کند. چون اصولا در کشور حاضر به برنامه ریزی بلند مدت نیستیم، این موضوع به همین شکل باقی است. برخی ها می گویند نیاز بازار داخل سالانه ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه است. اما غافل از این که خودروهای فرسوده فراوانی وجود دارند که یارانه بسیار هنگفتی برای تامین سوخت آن پرداخت می شود. این هزینه ها با اصلاح مصرف سوخت برای دولت بازگشت خواهد داشت.

قیمت خودرو در بازار| وزیر صمت مدیران با تفکر خصوصی برای خودرو انتخاب کند" height="338" src="https://media.tahlilbazaar.com/d/2021/10/10/4/90857.jpg" width="600" />

معتقدم انباشت ۱۴۰ هزار دستگاه خودرو ناقص در پارکینگ خودروسازان تاثیر ۱۰ تا ۱۵ درصدی در افزایش قیمت خودرو در بازار خواهد داشت

* ۱۴۰ هزار دستگاه خودرو ناقص در پارکینگ خودروسازان چند درصد در افزایش قیمت این محصول در بازار وجود دارد؟
این مقدار قطعا تاثیر خواهد داشت، اما بسیار زیاد نخواهد بود. خودروسازان در هر پیش فروش حدود ۵۰ هزار دستگاه را عرضه می کنند. معتقدم انباشت ۱۴۰ هزار دستگاه خودرو ناقص در پارکینگ خودروسازان تاثیر ۱۰ تا ۱۵ درصدی در افزایش قیمت خودرو در بازار خواهد داشت. البته این مقدار با فرض عدم احتساب جایگزینی خودرو فرسوده و صادرات است. همچنین باید اشاره داشت که کسری تولید خودرو در کشور بیشتر از مقدار مذکور است. در صورت تکمیل ۱۴۰ هزار دستگاه خودرو ناقص انباشت شده در پارکینگ خودروسازان، عرضه آن تدریجی خواهد بود.

خودروسازان می توانستند خودشان صاحب نقدینگی باشند، ولی به دلیل دستوری بودن قیمت گذاری و زیان ناشی از این تصمیم سالانه ۷۰ تا ۸۰ هزار میلیاردتومان سود شامل سیستم دلالی حاکم در کشور می شود

* خودروسازان برای تامین نقدینگی مورد نیاز جهت پرداخت مطالبات قطعه سازان در راستای تکمیل محصولات ناقص چه اقدامی باید انجام دهند؟ از سویی شاهد هستیم که بانک ها برنامه عرضه وام خودرو دارند، نقدینگی مذکور چگونه باید تامین شود؟
خودروسازان می توانستند خودشان صاحب نقدینگی باشند، ولی به دلیل دستوری بودن قیمت گذاری و زیان ناشی از این تصمیم سالانه ۷۰ تا ۸۰ هزار میلیارد تومان سود شامل سیستم دلالی حاکم در کشور می شود. هیچ کس نیز حاضر به اتخاذ روشی جهت پرداخت این سود به خودروسازان نیست. بنابراین مشکلات فعلی حاکم و فشار روی بازار همچنان وجود خواهد داشت. زمانی که سود آنی برای یک محصول ایجاد شود، تقاضا برای آن بسیار زیاد خواهد بود. افزایش تقاضا سبب شده که قیمت خودرو در بازار افزایش داشته باشد. محصولات بنگاه های اقتصادی که به قیمت روز فروخته می شود، سیستم دلالی ندارد.

در بازار خودرو از هر ۱۰ نفری که در سیستم قرعه کشی برنده می شود، یک نفر مصرف کننده واقعی است. تنها راه کنترل بازار خودرو کاهش دادن تقاضا با شیوه حذف افرادی هست که برای حفظ سرمایه ثبت نام می کنند. حذف این افراد مصرف کننده واقعی را به بازار می رساند، در این حالت تقاضا کاهش خواهد یافت و خودروساز نیز با مواجه با کاهش درخواست، قیمت را کاهش خواهد داد. باتوجه به اینکه نقدینگی فراوانی در جامعه وجود دارد و باید به درستی آن را دولت به بازار سرمایه هدایت کند. این مورد کاهش تقاضا را به شرط عدم رغبت مردم برای کسب سود آنی در بازار خودرو در برخواهد داشت.

* قیمت خودرو در بازار چگونه باید کشف شود و چه شیوه ای باید برای آن توسط دولت یا خودروسازان در نظر گرفته شود؟
باید شیوه جدیدی برای قیمت گذاری خودرو اتخاذ شود، به طور مثال هر روز رئیس اتحادیه طلا و جواهر هر روز قیمت ارز و طلا را اعلام می کند، با همین شیوه نیز می توان قیمت خودرو را با همکاری اتحادیه ها، خودروسازان و نظارت دولت به طور روزانه اعلام شود. براین اساس هر مشتری نیز با قیمت روز محصول را باید از تولید کننده تحویل گیرد و نتیجه آن حذف تقاضا کاذب خواهد بود.

قیمت خودرو در بازار| وزیر صمت مدیران با تفکر خصوصی برای خودرو انتخاب کند" height="400" src="https://media.tahlilbazaar.com/d/2021/10/10/4/90858.jpg" width="600" />

* به نظر شما تغییر مدیرعامل در دو خودروساز بزرگ چه تاثیری در بهبود صنعت و بازار خودرو خواهد داشت؟ تاکنون گزینه های مدیریتی فراوانی در جامعه خودروسازی مطرح شده، این تغییر چه تاثیر مثبتی خواهد داشت؟
در حال حاضر سابقه مدیران خودروسازی کاملا مشخص و تعداد آن ها محدود است، شاید مدیری از صنعتی دیگر به این صنعت راه یابد که با دیدگاه اقتصادی متفاوت بتواند تغییری ایجاد کند. به صورت برهه ای شاید این مساله تاثیر داشته باشد، اما در انتخاب مدیران باید دقت بسیار زیادی انجام شود. زیرا دولت تصمیم دارد که شرکت های خودروسازی را خصوصی کند، با این تصمیم ممکن هست بسیاری از مدیران خودروسازان برکنار شوند.

بنابراین مدیرانی که تمایل به خصوصی سازی یا تلاشی برای دست یابی به این مساله ندارند، به هیج وجه نباید انتخاب شوند. افرادی که دارای ارتباطات قوی و تفکرات سیستماتیک از نظر اقتصادی و تولیدی هستند، باید انتخاب شود. زمانی که یک مدیر فقط با تفکر اقتصادی انتخاب شود، فقط می تواند شرایط مالی را بهبود دهد، در نتیجه قادر به توسعه و پیشرفت نخواهد بود. بنابراین مدیرعامل جدید علاوه بر تجربه مالی مناسب باید تفکر و توان فنی و تولیدی بالای نیز داشته باشد. خودروسازی کمتر از وزارتخانه نیست و هرکسی را نمی توان به عنوان مدیر برای آن انتخاب کرد. در حقیقت خودروسازی ها مدیر نمی خواهند بلکه یک رهبر برای بهبود و به حرکت در آوردن تمام بخش های آن نیاز است.